روز بسیت و پنجم یکى از آن چهار روز است که در تمام سال به فضیلت روزه ممتاز است و در روایتى روزه اش مثل روزه هفتاد سال است و در روایت دیگر کفّاره هفتاد سال است و هر که این روز را روزه بدارد و شبش را به عبات بسر آورد از براى او عبادت صد سال نوشته شود و از براى روزه دار این روز هر چه در میان آسمان و زمین است استغفار کند و این روزى است که رحمت خدا در آن منتشر گردیده و از براى عبادت و اجتماع به ذکر خدا در این روز اجر بسیاریست و از براى این روز به غیر از روزه و عبادت و ذکر خدا و غسل دو عمل وارد است:
1) نمازى که در کتب شیعه قُمیّین روایت شده و آن دو رکعت است در وقت چاشت در هر رکعت بعد از حمد پنج مرتبه سوره وَالشَّمْسِ بخواند و بعد از سلام نماز بخواند:
لا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاَّ بِاللَّهِ الْعَلىِّ الْعَظیمِ
پس دعا کند و بخواند: یا مُقیلَ العَثَراتِ اَقِلْنى عَثْرَتى، یا مُجیبَ الدَّعَواتِ اَجِبْ دَعْوَتى، یا سامِعَ الْأَصْواتِ اِسْمَعْ صَوْتى،
وَارْحَمْنى وَتَجاوَزْ عَنْ سَیِّئاتى وَما عِنْدى، یا ذَاالْجَلالِ وَالْأکْرامِ.
2) خواندن این دعا است که شیخ در مصباح فرموده مستحبّ است خواندن آن:
اَللّهُمَ داحِىَ الْکَعْبَةِ، وَ فالِقَ الْحَبَّةِ وَ صارِفَ اللَّزْبَةِ، وَ کاشِفَ کُلِّ کُرْبَةٍ، اَسْئَلُکَ فى هذَا الْیَوْمِ مِنْ اَیَّامِکَ الَّتى اَعْظَمْتَ حَقَّها، وَ اَقْدَمْتَ سَبْقَها،وَ جَعَلْتَها عِنْدَ الْمُؤْمِنینَ وَدیعَةً، وَ اِلَیْکَ ذَریعَةً، وَ بِرَحْمَتِکَ الْوَسیعَةِ، اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ عَبْدِکَ الْمُنْتَجَبِ فِى الْمیثاقِ الْقَریبِ یَوْمَ التَّلاقِ، فاتِقِ کُلِّ رَتْقٍ، وَداعٍ اِلى کُلِّ حَقٍّ، وَ عَلى اَهْلِ بَیْتِهِ الْاَطْهارِ الْهُداةِ الْمَنارِ، دَعائِمِ الْجَبَّارِ، وَ وُلاةِ الْجَنَّةِ وَ النَّارِ، وَ اَعْطِنا فى یَوْمِنا هذا مِنْ عَطآئِکَ الَْمخْزُونِ غَیْرَ مَقْطوُعٍ وَ لا مَمْنوُعٍ، تَجْمَعُ لَنا بِهِ التَّوْبَةَ وَ حُسْنَ الْأَوْبَةِ، یا خَیْرَ مَدْعُوٍّ وَ اَکْرَمَ مَرْجُوٍّ، یا کَفِىُّ یا وَفِىُّ، یا مَنْ لُطْفُهُ خَفِىٌّ، اُلْطُفْ لى بِلُطْفِکَ، وَ اَسْعِدْنى بِعَفْوِکَ، وَ اَیِّدْنى بِنَصْرِکَ، وَ لا تُنْسِنى کَریمَ ذِکْرِکَ بِوُلاةِ اَمْرِکَ، وَ حَفَظَةِ سِرِّکَ، وَ احْفَظْنى مِنْ و شَوایِبِ الدَّهْرِ اِلى یَوْمِ الْحَشْرِ وَالنَّشْرِ، وَ اَشْهِدْنى اَوْلِیآئَکَ خُرُوجِ نَفْسى، وَ حُلوُلِ رَمْسى، وَ انْقِطاعِ عَمَلى، وَ انْقِضآءِ اَجَلى، اَللّهُمَّ وَاذْکُرْنى عَلى طوُلِ الْبِلى، اِذا حَلَلْتُ بَیْنَ اَطْباقِ الثَّرى،وَ نَسِیَنِى النَّاسوُنَ مِنَ الْوَرى، وَ اَحْلِلْنى دارَ الْمُقامَةِ، وَ بَوِّئْنى مَنْزِلَ الْکَرامَةِ، وَ اجْعَلْنى مِنْ مُرافِقى اَوْلِیآئِکَ، وَ اَهْلِ اجْتِبآئِکَ وَاصْطِفآئِکَ، وَ بارِکْ لى فى لِقآئِکَ، وَ ارْزُقْنى حُسْنَ الْعَمَلِ قَبْلَ حُلوُلِ الْأَجَلِ، بَریئاً مِنَ الزَّلَلِ وَسوُءِ الْخَطَلِ، اَللّهُمَّ وَ اَوْرِدْنى حَوْضَ نَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ الِهِ، وَ اسْقِنى مِنْهُ مَشْرَباً رَوِیّاً سآئِغاً هَنیئاً، لا اَظْمَأُ بَعْدَهُ وَ لا اُحَلَّأُ وِرْدَهُ، وَلا عَنْهُ اُذادُ، وَاجْعَلْهُ لى خَیْرَ زادٍ، وَ اَوْفى میعادٍ یَوْمَ یَقوُمُ الْأَشْهادُ، اَللّهُمَّ وَالْعَنْ جَبابِرَةَ الْأَوَّلینَ وَالْآخِرینَ، وَبِحُقوُقِ اَوْلِیآئِکَ الْمُسْتَاْثِرینَ، اَللّهُمَّ وَاقْصِمْ دَعآئِمَهُمْ، وَاَهْلِکْ واَشْیاعَهُمْ وَعامِلَهُمْ، وَعَجِّلْ مَهالِکَهُمْ، وَاسْلُبْهُمْ مَمالِکَهُمْ، وَضَیِّقْ عَلَیْهِمْ مَسالِکَهُمْ، وَالْعَنْ مُساهِمَهُمْ وَمُشارِکَهُمْ، اَللّهُمَّ وَعَجِّلْ فَرَجَ اَوْلِیآئِکَ، وَارْدُدْ عَلَیْهِمْ مَظالِمَهُمْ، وَاَظْهِرْ بِالْحَقِّ قآئِمَهُمْ، وَاجْعَلْهُ لِدینِکَ مُنْتَصِراً، وَبِاَمْرِکَ فى اَعْدآئِکَ مُؤْتَمِراً، اَللّهُمَّ احْفُفْهُ بِمَلائِکَةِ النَّصْرِ، وَبِما اَلْقَیْتَ اِلَیْهِ مِنَ الْأَمْرِ فى لَیْلَةِ الْقَدْرِ مُنْتَقِماً لَکَ حَتّى تَرْضى، وَیَعوُدَ دینُکَ بِهِ وَعَلى یَدَیْهِ جَدیداً غَضّاً، وَیَمْحَضَ الْحَقَ مَحْضاً، وَیَرْفُِضَ الْباطِلَ رَفْضاً، اَللّهُمَّ صَلِّ عَلَیْهِ وَعَلى جَمیعِ آبائِهِ، وَاجْعَلْنا مِنْ صَحْبِهِ وَاُسْرَتِهِ، وَابْعَثْنا فى کَرَّتِهِ، حَتّى نَکوُنَ فى زَمانِهِ مِنْ اَعْوانِهِ، اَللّهُمَّ اَدْرِکْ بِنا قِیامَهُ، وَاَشْهِدْنا اَیَّامَهُ، وَصَلِّ عَلَیْهِ، [على مُحَمَّد] وَارْدُدْ اِلَیْنا سَلامَهُ، وَالسَّلامُ عَلَیْهِ [عَلَیْهِمْ] وَرَحْمَةُ اللَّهِ وَبَرَکاتُهُ.
و بدانکه میرداماد رحمه الله در رساله اربعة ایّام خود در بیان اعمال روز دَحْوُالارض فرموده که زیارت حضرت امام رضاعلیه السلام در این روز افضل اعمال مستحبّه وآکَدِ آداب مَسْنُونه است و همچنین زیارت آن حضرت در روز اوّل ماه رجب الفرد نیز به غایت مؤکّد و مَحْثُوثٌ عَلَیْهِ است.
از اعمال مستحب امروز زیارت آقا امام رضا (علیه السلام) است.
نــکــتــه: در یک شنبه های ماه ذی القعده نماز توبه وارد شده که برکات بسیار زیاد و عجیبی داره؛
سید ابن طاووس در روایتی نقل کرده که ذی القعده محل اجابت دعاء است. در وقت شدت و در روز یکشنبه ی این ماه نمازی با فضیلت بسیار از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت کرده که مجملش آن است که هر که آن را بجا آورد، توبه اش مقبول و گناهش آمرزیده شود و خُصَماء او در روز قیامت از او راضی شوند و با ایمان بمیرد و دینش گرفته نشود و قبرش گشاده و نورانی گردد و والدینش از او راضی گردند و مغفرت شامل حال او و والدین او و ذریه او گردد و توسعه ی رزق پیدا کند و ملک الموت با او در وقت مردن مدارا کند و به آسانی جان او بیرون شود.
كیفیت نماز:
در روز یکشنبه غسل کند (به نیت غسل توبه) و وضو بگیرد و چهار رکعت نماز گزارد(دو نماز دو رکعتی)، در هر رکعت حمد یک مرتبه، و قل هُوَ اللهُ أحَدُ سه مرتبه و معوذتین(سوره فلق و سوره ناس) یک مرتبه.
پس از نماز استغفار کند. هفتاد مرتبه (بگوید أستغفراللهَ رَبّی و أتوبُ إلَیهِ) و ختم کند استغفار را به لاحَولَ وَ لاقُوّةَ إلاّ بــِالله العَلیّ ِ العَظیم ِ پس بگوید: یا عزیزُ یا غَفّارُ إغفِر لی ذُنُوبی وَ ذُنُبَ جَمیع ِ المُؤمِنینَ وَ المُؤمِنات ِ فَإنَّهُ لایَغفِرُ الذُّنُوبَ إلاّ أنتَ.