سؤال 733- اگر شخصی گذران زندگیش توسط پدرش باشد و پدرش مازاد بر نیاز به او مبالغی بدهد و شخص تمام و یا مقداری از این مبالغ را صرف خرجهای اضافی مثلًا خرید مبلمان و غیره که غیر ضروری است بنماید، آیا به مبالغ یا به وسائل خریداریشده اضافی خمس تعلق میگیرد؟
جواب: اگر زائد بر شأن او باشد خمس دارد.
سؤال 734- آیا به وسایل دکوری که تنها جنبه تزیینی دارند خمس تعلق میگیرد؟
جواب: اگر زائد بر حدّ متعارف نباشد خمس ندارد و الّا خمس آن واجب است.
سؤال 735- در بعضی از منازل اشیایی به نام دکور در قفسههای اطاق برای تزیین میگذارند و هیچ از این اشیاء استفاده نمیشود و گاهی این اشیا که بنام عتیقه است خیلی گران قیمت است آیا این اشیاء مورد تعلق خمس است یا نه و آیا این دکورها به شأنیّت صاحب منزل بستگی دارد؟ و آیا دکور متعارف با دکور گران قیمت تفاوت دارد یا نه؟
جواب: اگر اصل دکور و اشیاء مذکوره در حد مناسب با شئون مالک آنها باشد خمس ندارد و اگر زاید بر شأن باشد به طوری که نداشتن آن عرفاً نقص و موجب کسر شأن و موقعیّت نباشد مثلًا شخصی که مخارج معمولی زندگی خود را با زحمت فراهم میکند اشیاء گران قیمت را به عنوان تزیین منزل تهیه کند و یا دکور پرخرج بسازد در این صورت هر مقدار که عرفاً زاید بر شأن او است خمس دارد. و الله العالم.
سؤال 736- ساختمانهایی که زیادتر از حاجت است و در تمام سال اطاقها مفروش و بدون استفاده است و حَتّی اطاقها را اجاره نمیدهند یا میهمانی ندارد آیا این اطاقهای فی المثل یک طبقه ساختمان مورد تعلق خمس است یا نه؟ و یا تزیینات ساختمان که حتی دیوار کوچه را با آئینه و امثال آن تزیین میکنند وجهی که در مقابل این تزیینات داده میشود خمس دارد یا نه؟ و آیا ملاک در زیادهروی و اسراف و تجمل چیست؟ و بر فرض که اطاقهای زائد مورد تعلق خمس باشد به عنوان اشاعه است یا در قسمتهای دیگر که خودش زندگی میکند مجاز است استفاده کند خلاصه تکلیف چیست و اگر میهمان با علم به اینکه صاحبخانه زاید بر احتیاج ساختمان ساخته و خود صاحب خانه تصریح میکند که این اطاقها مورد احتیاج او نیست نماز خواندن در این خانهها صحیح است؟ و آیا به عنوان نهی از منکر واجب است به آنان تذکر داده شود؟ چنانچه نقل میکنند بهلول به هارون الرشید گفت ان کان من مالک فقد اسرفت و إن کان من مال غیرک فقد أخطیت.
جواب: هر چه زاید بر شأن است مورد تعلّق خمس است و در مثل خانه به تفصیلی که نوشتهاید گاهی مقدار زاید موجب استطاعت و وجوب حج نیز هست و تعلّق خمس به نحو اشاعه است یعنی بعد از تعلّق خمس تصرّف در هیچ قسمتی جایز نیست و نسبت به مهمان، لازم نیست تحقیق کند که صاحبخانه خمس داده یا نه بلی اگر یقین کند که خمس تعلّق گرفته و نداده برای او هم جایز نیست تصرّف کند. و اللّه العالم.
سؤال 737- آیا اشیاء زینتی مثل گلدان، چراغ، ساعت و امثال آنها که جنبه زینتی داشته باشد مشمول خمس میشود یا خیر؟ قیمتگذاری آنها مشکل و پرزحمت است چون بعضی اشیاء قدیمی است و در بازار نیست و قیمت واقعی آن هم مشخص نمیشود در این صورت تکلیف چیست؟
جواب: این اشیاء اگر بطور متعارف نسبت به شخصی که آنها را دارد زائد محسوب نشود خمس ندارد ولی اگر نسبت به شخص مذکور زائد محسوب بشود خمس دارد و اگر ارث باشد مادامیکه آن را نفروختهاید خمس به آن تعلّق نمیگیرد هر وقت فروختید زیادی قیمت آن از تاریخی که بشما رسیده اگر بین سال صرف مؤونه نشود خمس دارد و اگر این اشیاء ارث نباشد باید بقیمت روز خریداری شده خمس آن پرداخت شود.
سؤال 738- اگر کسی برای تهیه مؤونه واجب زندگی خویش ناچار به پسانداز مبلغی پول در طول زمان بلند باشد تا پس از گذشت چند سال توانایی خرید آن مؤونه را پیدا کند آیا این شخص باید در پایان سال، خمس این پول را محاسبه و پرداخت کند؟
جواب: اگر چیزی به عنوان مؤونه فعلًا مورد حاجت باشد و تهیه آن بدون پسانداز و جمع نمودن قیمت آن در عرض چند سال ممکن نباشد وجوب خمس برای پول جمع شده معلوم نیست.
سؤال 739- تلویزیون رنگی و تلفن جزء ضروریات زندگی است یا نه و خمس دارد یا نه؟
جواب: اگر جزء مؤونه شخص محسوب شود خمس ندارد.لوازمی که مورد استفاده قرار نمیگیرد
سؤال 740- آیا لوازم منزل در صورتی که در طی سال برای یک بار هم استفاده نشوند باید خمس آن را پرداخت نمود؟
جواب: اگر لوازم مذکوره مورد احتیاج فعلی است و اتفاقاً در بین سال مورد استفاده قرار نگرفته خمس ندارد مثل اینکه لحاف یا پتویی را برای مهمان تهیه کرده باشید و اتفاقاً در بین سال، مهمانی بر شما وارد نشود. و اللّه العالم.
سؤال 741- اگر کسی در اواسط سال خمسیاش یک فرش بخرد ولی تا پایان سال از آن استفاده ننماید خمس آن لازم است یا خیر؟
جواب: اگر فرش واقعاً مورد نیاز بوده خمس ندارد هر چند اتفاقاً از آن استفاده نکرده باشد. و اللّه العالم.
سؤال 742- آیا معیار جهت معافیت خمس استفاده کردن آنها تا مدّت یک سال از تاریخ خرید است و یا استفاده کردن از آنها تا رسیدن سال خمسی؟
جواب: سر سال خمسی را باید ملاحظه نماید. و اللّه العالم.