بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم
وَٱلسَّلَامُ عَلی عِبادِاللهِ الصَالِحین
حکم شرعی تمثالهائی به نام معصومین (علیهم السلام)
درهیئات مذهبی و منازل و پروفایلها
گاهی مشاهده میشود عکسها و صورتها و تمثالهایی به نام اهل بیت (علیهم السلام) در هیئتها و مراسم مذهبی و منازل برخی از مؤمنین به دیوارها نصب شده است که در این عکسها چشم و ابرو و موهای آقا رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلّم) و حضرت سیدالشهدا (علیه السّلام) و حضرت رضا (علیه السّلام) و حتی حضرت زینب و فاطمه زهرا (سلام الله علیهما) و آقا أمیرالمؤمنین علی (علیه السّلام) و آقا ابوالفضل العباس (علیه السّلام)، جلب توجّه میکند.
البته خوشبختانه چند سالی است که بخاطر ارشادها و روشنگریهای علماء اسلام و طلّاب فاضل و کمک نیروهای محترم سازمان تبلیغات اسلامی؛ تمثالها کم شده است اما باز هم گاهی شاهد این تمثالها و تصاویر هستیم.
و صد البته روحانیت فاضل و محقّق باید با تلاش خود بگونه ای بیشتر فرهنگسازی کنند ت بجای نصب این تصاویر و تمثالها؛ فرهنگ دین و نصایح معصومین (علیهم السلام) و پیامهای قرآنی و نصایح دینی منتشر گردد مانند نصب:
{۱} فرهنگ و سنّت و سیره حضرات معصومین (علیهم السلام).
{۲} تمثالها عکسهای شهدا و رزمندگان در جبهههای جنگ و سنگرها، که تداعی کننده کربلای ایران و حوادث عاشورایی این سرزمین است.
{۳} آیات قرآن و احادیث و روایات معصومین (علیهم السلام) در مقابل دیدگان ملّت به ویژه دختران و پسران جوان پیرامون: پاکدامنی، عفّت، حجاب، چشم پوشی از گناه و...
{۴} وصیتنامههای عارفان و عالمان عامل دین و فرهیختگان متقّی و شهدای اسلام و شهدای جنگ تحمیلی و شهدای نورانی ایرانی و غیر ایرانی که جان عزیز خود را در راه اسلام و قرآن فدا کردند.
پاسخ برخی از مراجع عظام تقلید در این زمینه:
آیةالله العظمی امام خامنه ای: این کار فی نفسه از نظر شرعی اشکال ندارد، به شرط این که مشتمل بر اموری که از نظر عُرف اهانت و بی احترامی محسوب می شود، نبوده و با شأن این بزرگواران منافات نداشته باشد.
آیةالله العظمی صافی گلپایگانی: به طور کلٌی ترک نصب آنها مناسب تر با شئون آن بزرگواران است.
آیةالله العظمی فاضل لنکرانی: مانعی ندارد، هر چه انتساب آنها به معصومین (علهیم السلام) اعتباری ندارد.
آیةالله العظمی بهجت: خالی از اشکال نیست.
آیةالله العظمی مکارم شیرازی: این عکسها اصالت ندارد ولی چون منتسب به آن حضرات است، نباید مورد بی احترامی قرار گیرد.
آیةالله العظمی سیستانی: اگر مشتمل بر هتک نباشد اشکال ندارد.
آیةالله العظمی تبریزی: اگر مقصود این است که تذکر و یادآوری آن بزرگواران باشد مانعی ندارد، ولی اگر معتقد باشد که این عکسهای واقعی ائمه (علیهم اسلام) است، این عقیده صحیح نیست و خطاست.
حکم تفصیلی استفاده از تمثال ائمه اطهار
کشیدن تمثال حضرات معصومین (علیهم السلام)؛ اگر از روی احادیثی که بیان کننده حالات ظاهری ایشان بوده و به عنوان این که این تمثال امام هست نه عکس امام، در صورتی که بی احترامی و اهانت به معصوم و بی حرمتی به اسلام نباشد، اشکال ندارد.
اما چون اکثر عکسها و تمثالها به هیچ عنوان جامعیت تمام شخصیت آن معصوم و صفات ذکر شده برای ایشان را ندارد لذا بهتر است انجام نشود. چرا که موجب اهانت و قصور در حقّ معصومین (علیهم السلام) میشود.
اماولی البته گرچه این تماثیل تصویر حقیقی حضرات معصومین (علیهم السلام) نیست، ولی دقّت کنیم اگر جایی تمثالی از این موارد بود، بی احترامی به آن جایز نیست چون به هر حال منتسب به آن حضرات (علیهم السلام) هست.
نتیجه گیری
به نظر میرسد با هجمه ای که از سوی دشمن برای منحرف کردن مراسم عزاداری صورت میگیرد، لازم است رسانهها، سخنرانان، وعاظ تحصیلکرده و مداحان محقّق و باسواد در این ایام در جهت روشنگری مردم نهایت تلاش خود را به کار گیرند و مردم نیز ضمن هشیاری در کسب پیام عاشورا، با بدعتها و اقداماتی که با نصب تمثال معصومین (علیهم السلام) سعی میشود به ساحت بزرگوار معصومین (علیهم السلام) بی احترامی شود، برخورد متین کنند.
برخی از مقامات معنوی و ارزشمند معصومین (علیهم السلام) و برخی از نمادهای فرهنگ محرم و عاشورا که شایسته ترویج و دیوار نویسی هنرمندانه است مانند:
(۱) مقاومت کردن و ظلم ستیزی.
(۲) تفکر ذلت ناپذیری.
(۳) پویایی، تحرّک و تحوّل.
(۴) اهمیت نماز، تلاوت قرآن و کثرت استغفار.
(۵) ایثار و از جان گذشتن در راه هدف مقدّس.
(۶) زیبا دیدن همه سختیها و داغها.
(۷) اسیر شدن ولی تسلیم نشدن.
(۸) سبقت در قُرب به خدا.
(۹) داشتن روحیه شهادت طلبی.
(۱۰) امر به معروف تا پای جان.
(۱۱) احیای سنّت پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلّم).
(۱۲) همّت در اصلاح امّت.
(۱۳) حمایت از حقّ و مبارزه با باطل.
(۱۴) تلاش برای تشکیل حکومت اسلامی.
(۱۵) مبارزه قاطع و جدّی با جهل.
(۱۶) اجرای عدالت.
(۱۷) بیان مقام شفاعت عظمی برای قرآن و معصومین (علیهم السلام).
(۱۸) تعریف نفاق و افشای چهره کریه منافقان.
(۱۹) امتحان گسترده مسلمین در تبعیت عملی از معصومین بویژه حضرت سیدالشهدا (علیهم السلام).
(۲۰) اهمیت عفّت و حجاب و… .
نکته ای مهم و قابل توجّه و دقّت
دشمنان که با تحقیق میدانی وسیع؛ به خوبی فهمیدهاند که با وجود فرهنگ مُحَرَّم و عاشورا فرصتی برای جولان باطلشان باقی نمیماند و نیز فهمیدهاند که به راحتی نمیتوانند امام حسین (علیه السّلام) را از مردم و مردم را از امام حسین (علیه السّلام) جدا کنند تنها راه حفظ موقعیت و تداوم باطل خود را در نابود کردن فرهنگ ناب و اصیل و اهداف نورانی و عزتمندانه آقا سیدالشهدا (علیه السّلام) دانسته اند و چراغ خاموش با حمله به فرهنگ عاشورایی و پیامهای عاشورا تلاش میکنند شیعیان را از اهداف امام حسین (علیه السلام) دور و به عکسها و تصاویر و بسیاری از خرافات سرگرم کنند.
زیرکی دشمنان در این است که فهمیده اند، نمیتوانند عشق به امام حسین (علیه السّلام) و عاشورا را به راحتی از دل مردمی که با روح و جان مردم گره خورده است، برچینند مرموزانه و موزیانه به قصد برچیدن فرهنگ عاشورا؛ تلاش میکنند اهداف نورانی حضرت سیدالشهدا (علیه السّلام) را دچار استحاله و دگرگونی کنند تا از عاشورا و مُحَرَّم جز پوسته ای بی محتوا باقی نماند و لذا از غنای معنوی پیام عاشورا کاسته و بر ظواهر و گاهاً خرافات و بدعتها میافزایند تا فرهنگ امام حسین (علیه السّلام) در این میان به فراموشی سپرده شود.
از این رو میبینیم که هر ساله بدعتهای جدید در برگزاری مراسم عزاداری سید و سالار شهیدان شکل میگیرد.