احکام روزه مسافر

مسائل اختصاصی

امام خامنه ای: مسأله ۹۴۳- اگر کسی نذر کند روز معینی را روزه مستحبی بگیرد ولی نذر خود را مقیّد نکند به اینکه حتی اگر در سفر باشد در این صورت اگر سفر رود، نمیتواند آنروز را روزه بگیرد و لازم نیست در جائی قصد اقامت ده روز کند ولی باید بعداً آن را قضا کند.

امام خامنه ای: مسأله ۹۴۴- حکم تخییر در اماکن چهارگانه (مکه، مدینه، حائر حسینی و مسجد کوفه) شامل روزه نمی شود. بنابراین مسافر در این اماکن میتواند نماز را تمام یا قصر بخواند ولی نمیتواند روزه ماه مبارک رمضان را بگیرد.

امام خامنه ای: مسأله ۹۴۵- روزه مستحبی در سفر جایز نیست.

جوادی آملی: مسأله ۱۸۰۰- مسافری که نداند روزه در سفر باطل است و جهل او تا پایان روز باقی باشد و روزه بگیرد، روزهٔ او صحیح است؛ ولی اگر در بین روز، حتی یک لحظه مانده به غروب، بفهمد که روزهٔ مسافر مشروع نیست، روزه او باطل است.

امام خامنه ای: مسأله ۹۵۰- مسافری که نباید روزه بگیرد، اگر از روی علم و عمد، برخلاف وظیفه روزه بگیرد، روزه اش باطل است و اگر ماه رمضان باشد، قضای آن واجب است ولی اگر به دلیل جهل به اصل حکم(*)، روزه گرفته باشد، روزهاش صحیح است.

(*) یعنی نمی­داند روزه در سفر باطل است

مسائل اختصاصی

امام خامنه ای: مسأله ۹۵۱- در فرض مسأله قبل، چنانچه به دلیل جهل به خصوصیات حکم روزه بگیرد، روزه اش باطل است مانند کسی که می داند در سفر نباید روزه گرفت، امّا نمیداند کسی که قصد اقامت ده روزه دارد، چنانچه قبل از خواندن یک نماز چهار رکعتی از قصد خود برگردد، حکم اقامت را ندارد و نباید روزه بگیرد.

امام خامنه ای: مسأله ۹۵۲- اگر مسافر به دلیل جهل به موضوع، روزه بگیرد؛ مانند اینکه رفتن به محلی را قصد کند که در واقع به اندازه مسافت شرعی است ولی به دلیل جهل به مقدار مسافت، روزه بگیرد، روزه اش باطل است.

امام خامنه ای: مسأله ۹۳۹- هرگاه روزه دار بعد از ظهر مسافرت کند، باید روزه خود را نگهدارد، اما اگر پیش از ظهر مسافرت کند درصورتیکه از شب قبل قصد سفر کرده باشد روزه اش باطل است. ولی اگر در روز قصد سفر کرده است، بنابر احتیاط واجب باید روزه بگیرد و پس از ماه رمضان هم آن را قضا کند.

امام خامنه ای: مسأله ۹۴۰- مسافری که از شب قبل قصد سفر کرده و پیش از ظهر به مسافرت میرود، نمیتواند تا قبل از رسیدن به حد ترخص روزه خود را افطار کند و در صورتیکه پیش از آن افطار کند، بنابر احتیاط کفاره افطار عمدی روزه ماه رمضان بر او واجب است. البته چنانچه از حکم مسأله غافل بوده، کفاره ندارد.

امام خامنه ای: مسأله ۹۴۷- در سفر معصیت نماز تمام است و روزه صحیح است؛ چه روزه واجب باشد؛ مانند ماه رمضان و یا مستحب.

امام خامنه ای: مسأله ۹۴۸- اگر در سفر معصیت، قبل از ظهر از نیّت معصیت برگردد و برای کار مباحی سفر را ادامه دهد، در صورتیکه بقیه سفر ولو تلفیقی به مقدار مسافت شرعی باشد، نمازش قصر است و باید روزه اش را افطار کند.

امام خامنه ای: مسأله ۹۴۹- اگر در سفر معصیت، بعد از ظهر از نیّت معصیت برگردد، روزه اش صحیح است، اگر چه احتیاط مستحب آن است که بعداً هم قضا کند.

جوادی آملی: مسأله ۱۷۹۹- قانون كلّی این است كه هرجا نماز شكسته باشد، روزه باطل است، جز در سه مورد: 1. كسی که بعد از ظهر و پیش از اقامهٔ نماز، از وطن یا محل اقامت خود به سفر غیرشغلی رود، روزهٔ او صحیح؛ ولی نمازش در سفر شكسته است. 2. مسافری كه بعد از ظهر به وطن یا محل اقامت خود برسد، هرچند قبلاً چیزی نخورده باشد، نمیتواند روزه بگیرد؛ ولی نماز او تمام است. 3. مسافر در مكان‌های مقدس چهارگانهٔ مسجد حرام، مسجد نبی، مسجد جامع كوفه و حائر امام حسین بین قصر و اتمام مخیّر است؛ ولی نمی‌تواند روزهٔ واجب بگیرد. البته در مدینه اگر مسافر حاجتی دارد، میتواند سه روز روزهٔ مستحبی بگیرد و افضل این است كه چهارشنبه، پنج‌شنبه و جمعه باشد.

جوادی آملی: مسأله ۱۸۰۴- كسی که در شب ماه رمضان قصد سفر نداشته و روز تصمیم به سفر گرفت و پیش از ظهر حركت كرد، بعد از حدّ ترخّص مخیّر است كه افطار كند یا نه؛ ولی اگر بعد از ظهر حركت كند، باید روزه بگیرد.

جوادی آملی: مسأله ۱۸۰۵- كسی که شب قصد سفر كرده و صبح آماده سفر شد، اما بر اثر مانعی حركتش تا بعد از ظهر به تأخیر افتاد، به احتیاط واجب روزهٔ آن روز و قضای آن را بگیرد.

جوادی آملی: مسأله ۱۸۰۷- كسی كه پیش از ظهر ماه رمضان به سفر غیرشغلی میرود، باید روزه را پس از حدّ ترخّص افطار كند و اگر بعد از ظهر به سفر رود، باید روزه را ادامه دهد.

جوادی آملی: مسأله ۱۸۰۸- كسی كه پیش از ظهر برای سفر غیرشغلی از شهر خارج شده؛ ولی بر اثر موانع در محدودهٔ شهر معطّل شده و تا رسیدن به حدّ ترخص، اذان ظهر را گفتند و او بعد از ظهر از حد ترخص خارج شده، روزهٔ او افطار شده است و پس از ماه رمضان باید آن را قضا کند؛ ولی احتیاط مستحب این است كه روزهٔ آن روز را هم بگیرد.

جوادی آملی: مسأله ۱۸۰۹- مسافری که در سفر، چیزی که روزه را باطل میکند انجام نداده و پیش از ظهر به محدوده شهر(حدّ ترخّص) رسیده، ولی پیش از رسیدن به شهر، اذان ظهر فرا میرسد، باید قبل از ظهر نیّت كند و روزه را بگیرد و به احتیاط مستحب، قضا هم به جا آورد.

جوادی آملی: مسأله ۱۸۱۰- كسی كه در احرام حج، در روز عرفه در عرفات باشد، باید تا مغرب روز نهم در عرفات بماند. اگر پیش از مغربِ روز نهم به مشعر برود، باید 1 شتر به عنوان كفّاره قربانی كند. چنانچه در تهیّهٔ این شتر قدرت ندارد باید 18 روز روزه بگیرد. این روزه‌ها را اگر در مكه یا در بین راه ـ که در سفر است ـ بگیرد، صحیح است.

جوادی آملی: مسأله ۱۸۱۱- اگر حاجی در حج تمتع، قربانی نداشته باشد، باید بَدَل آن 10 روز روزه بگیرد؛ 3 روز در همان سفر حج ـ پیش از روز ترویه (روز هشتم) یا پس از آن ـ و 7 روز را بعد از آن، در غیر سفر بگیرد.