قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلّم): اِنَّ لِلرَّجُلِ حَقّاً عَلَی امرَأَتِهِ: اِذا دَعاها تُرضِیهِ؛ وَ اِذا أمَرَها لاتَعصِیهِ وَ لاتُجاوِبهُ بِالخلافِ و لاتُخالِفهُ.
مرد حقّی بر زنش دارد [و آن حق این است که]: اگر وهر صدایش زند پاسخ دهد؛ و اگر به او دستوری دهد سرپیچی نکند و پاسخ مخالف ندهد و با او مخالفت نورزد. { البته دستورهای شوهر باید مخالف موازین دین نباشد وگرنه قابل اطاعت نیست}
برخی از زنان غنیمت هستند و این دسته زنانی هستند که شوهر دوستاند و به شوهر عشق میورزند
برخی از زنان مانند ماه یک شبه برای شوهر جلوه کنند ( یعنی کم نور و کم فایدهاند).
برخی از زنان مانند شب تار در برابر شوهرند.
هر کس به زنی شایسته ظفر یابد، خوشبخت گردد و هر کس در دام زنی ناشایسته افتاد، گرفتار شود.
مستدرک الوسائل، ج ۱۴، ص ۱۶۱.
{۳} رضایت شوهر شفاعتی سودمند است
الإمامُ الباقرُ (عليه السلام): لا شَفيعَ للمرأةِ أنجَحُ عِند رَبِّها مِن رِضا زَوجِها، و لَمّا ماتَتْ فاطمةُ (عليها السلام) قامَ علَيها أميرُالمؤمنينَ (عليه السلام) و قالَ: اللَّهُمَّ إنّي راضٍ عَنِ ابنَةِ نَبِيِّكَ، اللّهُمّ إنّها قد أوحَشَتْ فَآنِسْها.
براى زن، نزد پروردگارش شفيعى كارسازتر از خشنودى شوهرش نيست. وقتى فاطمه عليها السلام درگذشت، امير المؤمنين كنار آن بزرگوار ايستاد و گفت : بار خدايا! من از دختر پيامبر تو راضى هستم ؛ خدايا! او اكنون تنهاست پس تو همدمش باش.
بحار الأنوار، ج ۱۰۳ ص ۲۵۶ ح۱.
{۴} پنج حقّ بسیار مهم شوهر
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلّم): لِلرَّجُلِ عَلَی المَرأةِ:
(۱)أن تَلزِمَ بَیتَهُ،
(۲)وَتُوَدِّدَهُ وَتُحِبَّهُ وَتُشفِقَهُ،
(۳)وَتَجتَنِبَ سَخَطَهُ،
(۴)وَتَتَبَّعَ مَرضاتَهُ،
(۵)وَتُوفِیَ بِعَهدِهِ وَوَعدِهِ.
حق مرد بر زن این است که:
(۱)ملازم خانه شوهر باشد، {برخی زنان مرتب اینور اونور میروند}
(۲) به شوهر دوستی، محبت و دلسوزی کند،
(۳) از خشم شوهر دوری کند،
(۴) آنچه را شوهر رضایت دارد انجام دهد،
(۵) به عهد و وعده با شوهر وفادار بماند.
مستدرک الوسائل، ج ۱۴، ص ۲۴۴.
{۵} ناسپاسی نکند
تا ثوابهایش حبط نشود
قال الصادق (علیه السلام): أیُّمَا امرَأَةٍ قالَت لِزَوجِها: ما رَأَیتُ قَطُّ مِن وَجهِکَ خَیراً فَقَد حَبِطَ عَمَلُها.
هر زنی به شوهرش بگوید: من از تو هرگز خیری ندیدم، [ثواب] کارش از بین می رود.
وسائل الشیعة، ج ۱۴، ص ۱۱۵.
{۶} بهترین زن؛ با محبت،
فرزندآور و سازگار است
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلّم): خَیرُ نِسائِکُم اَلوَدُودُ الوَلُودُ المُؤاتِیَةُ وَ شَرُّها اللَّجُوجُ.
بهترین زنانتان زنی است که با محبت، فرزندآور و سازگار باشد، و بدترین آنان زنی است که لجباز باشد.
مستدرک الوسائل، ج ۱۴، ص ۱۶۲.
{۷} زن لجباز شرّترین زن
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلّم): خَیرُ نِسائِکُم اَلوَدُودُ الوَلُودُ المُؤاتِیَةُ وَ شَرُّها اللَّجُوجُ.
بهترین زنانتان زنی است که با محبت، فرزندآور و سازگار باشد، و بدترین آنان زنی است که لجباز باشد.
مستدرک الوسائل، ج ۱۴، ص ۱۶۲.
{۸} مانع محبت شوهر به مادر شوهر نشود
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلّم): أعظَمُ الناسِ حَقّا على المرأةِ زَوجُها، و أعظَمُ الناسِ حقّا عَلَى الرَّجُلِ اُمُّهُ.
بزرگترين حق را بر زن ، شوهر او دارد و بزرگترين حق را بر مرد ، مادر او دارد.
كنز العمّال: ۴۴۷۷۱.
{۹} شوهر را ناراحت و خشمگین نکند
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلّم): ويلٌ لاِمرَأةٍ أغضَبَتْ زَوجَها ، و طُوبى لاِمرَأةٍ رَضِيَ عنها زَوجُها.
واى بر زنى كه شوهرش را ناراحت كند و خوشا به حال زنى كه شوهرش از او راضى باشد.
بحار الأنوار، ج ۱۰۳ ص ۲۴۶ ح ۲۴.
{۱۰} راضی کردن شوهر
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلّم): طُوبَی لِاِمرَأةٍ رَضِیَ عَنها زَوجُها.
خوشا به حال زنی که شوهرش از او راضی باشد.
بحار الأنوار، ج ۱۰۳ ص۲۴۶ ح ۲۴.
{۱۱} شوهر را اذیت نکند
تا عبادات تمام عمرش باطل نشود
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلّم): مَن کانَ لَهُ اِمرأَةٌ تُؤذِیهِ لَم یَقبَلِ اللهُ صَلاتَها وَلا حَسَنَةً مِن عَمَلِها حَتّی تُعِینَهُ وَتُرضِیَهُ وَاِن صامَتِ الدَّهرَ وَقامَت وَاَعتَقَتِ الرِّقابَ وَاَنفَقَتِ الاَموالَ فِی سَبِیلِ اللهِ وَکانَت اَوَّل مَن تَرِدُ النّارَ ثُمَّ قالَ: وَعَلَی الرَّجُلِ مِثلَ ذلِکَ الوِزرُ وَالعَذابُ اِذا کانَ لَها مُؤذِیاً ظالِماً.
کسی که زنی دارد که [آن زن] به او آزار می رساند، خداوند نماز و کارهای نیک زن را نمی پذیرد تا اینکه به مرد کمک و او را راضی کند، اگر چه این زن تمام عمر را روزه بگیرد و نماز بخواند و بندگان را آزاد و دارایی [اش] را در راه خدا انفاق کند . و این زن نخستین کسی است که وارد آتش جهنم می شود . سپس حضرت فرمودند: مرد نیز چنین گناه و عذابی دارد اگر زنش را آزار رساند و [به او] ستم کند.
وسائل الشیعة، ج ۱۴، ص ۱۱۶.
{۲/ ۱۲} عظمت شوهر
اگر سجده بر غیر خدا جایز بود
شوهر استحقاق سجده شدن داشت
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلّم): لَو أمَرتُ أحَدا أن يَسجُدَ لِأَحَدٍ لَأَمَرتُ المرأةَ أن تَسجُدَ لِزَوجِها.
اگر قرار بود دستور دهم كسى در برابر كسى سجده كند ، حتما به زن دستور مى دادم كه شوهرش را سجده كند.
الكافی، ج ۵ ص ۵۰۸ ح۶.
{۲/ ۱۲} عظمت شوهر
اگر سجده بر غیر خدا جایز بود
شوهر استحقاق سجده شدن داشت
سنن أبي داوود عن قيسِ بنِ سعدٍ : أتَيتُ الحِيرَةَ فَرَأيتُهُم يَسجُدُونَ لِمَرْزُبانٍ لَهُم ، فَقُلتُ: رسولُ اللّه ِ أحَقُّ أن يُسجَدَ لَهُ ، قالَ : فَأتَيتُ النبيَّ صلى الله عليه و آله فقلتُ : إنّي أتَيتُ الحِيرَةَ فَرَأيتُهُم يَسجُدُونَ لِمَرزُبانٍ لَهُم ، فأنتَ يا رسولَ اللّه ِ أحَقُّ أن نَسجُدَ لكَ ، قالَ : أ رَأيتَ لو مَرَرتَ بِقَبرِي أ كُنتَ تَسجُدُ لَهُ ؟ قلتُ: لا؛ قالَ: فلا تَفعَلُوا، لَو كُنتُ آمِرا أحَدا أن يَسجُدَ لِأحَدٍ لَأمَرتُ النساءَ أن يَسجُدْنَ لِأزواجِهِنَّ ، لِما جَعَلَ اللّه ُ لَهُم علَيهِنَّ مِنَ الحَقِّ.
سنن أبى داوود به نقل از قيس بن سعد : به حيره وارد شدم . ديدم [مردم] در برابر حكمران خود به سجده مى افتند . گفتم : رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلّم) به سجده شدن سزاوارتر است . سپس نزد پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلّم) آمدم و عرض كردم : من به حيره رفتم و ديدم كه [مردم آن جا] در برابر حكمران خود به سجده مى افتند . در حالى كه تو، اى رسول خدا بيشتر سزاوارى كه ما سجده ات كنيم . پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلّم) فرمود: آيا اگر بر قبر من بگذرى آن را سجده خواهى كرد؟ عرض كردم: نه. پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلّم) فرمود: اين كار را نكنيد. اگر بنا بود دستور دهم كسى در برابر كسى سجده كند، هر آينه به زنان دستور مى دادم به دليل حقّى كه خداوند براى شوهرانشان به گردن آنان نهاده است، ايشان را سجده كنند.
(۳) و إظهارُ العِشقِ لَهُ بالخِلابَةِ حديث و الهَيئةِ الحَسَنةِ لَها في عَينِهِ.
امام صادق عليه السلام : زن نسبت به شوهرِ سازگار خود سه نكته را بايد رعايت كند:
(۱) حفظ كردن خود از هر گناه (آلودگى)، تا شوهرش در هر حال، خوشايند يا ناخوشايند، در دل به او اطمينان داشته باشد؛
(۲) و مراقبت از او و زندگى اش، تا شوهرش در صورتى كه لغزشى از وى سر زند، نسبت به وى عطوف و مهربان باشد؛
(۳) و اظهار عشق به او با خوش زبانى و دلبرى؛ و سر و وضع مناسب و خوشايند در نظر او.
الخِلابة ـ بكسر الخاء ـ : الخديعة باللسان بالقول اللطيف (مجمع البحرين : ۱ / ۵۳۴).
بحار الأنوار، ج ۷۸ ص۲۳۷ ح۷۰.
{۱۵} نداشتن توقع بیجا از شوهر
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلّم): لا یَحِلُّ لِلمَرأَةِ اَن تُکَلِّفَ زَوجَها فَوقَ طاقَتِهِ.
برای زن جایز نیست که شوهرش را به بیش از توانایی اش مجبور کند.
مستدرک الوسائل، ج ۱۴، ص ۲۴۲.
{۱۶} بدون اجازه شوهر مهمان به خانه نیاوردن
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلّم): اَیُّهَا النّاسُ اِنَّ لِنِسآئِکُم عَلَیکُم حَقّاً وَلَکُم عَلَیهِنَّ حَقّاً حَقُّکُم عَلَیهِنَّ [... اَن ] لا یُدخِلنَ اَحَداً تَکرَهُونَهُ بُیُوتَکُم اِلاّ بِاِذنِکُم.
مردم! زن های شما بر شما حقی دارند و شما هم بر آنان حقی دارید . حق شما بر آنان این است که کسی را که شما رضایت ندارید، بدون اجازه به منزلتان وارد نکنند.
مردی خدمت رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلّم) آمد و عرض کرد: همسری دارم که هرگاه وارد خانه می شوم به استقبالم می آید، و چون از خانه بیرون می روم بدرقه ام می کند و زمانی که مرا اندوهگین می بیند می گوید: اگر برای رزق و روزی [و مخارج زندگی ] غصه می خوری، بدان که خداوند آن را به عهده گرفته است و اگر برای آخرت خود غصه می خوری، خدا اندوهت را زیاد کند [و بیشتر به فکر آخرت باشی ] رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلّم) فرمودند: برای خدا کارگزارانی [در روی زمین] است و این زن یکی از کارگزاران خداست که پاداش او برابر با نیمی از پاداش شهید است.
وسائل الشیعه، ج ۱۴، ص ۱۷.
{۱۸} پاداش زن ایّوب
برای زنی که به شوهرش
در حجّ، جهاد و تحصیل علم کمک کند
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلّم): اَیُّمَا امرَأَةٍ اَعانَت زَوجَها عَلَی الحَجِّ وَالجهادِ اَو طَلَبِ العِلمِ اَعطاهَا اللهُ مِنَ الثَّوابِ ما یُعطَی امرَاَةُ اَیُّوبَ (علیه السلام).
هر زنی که در حج و جهاد و دانش اندوزی به شوهرش کمک کند، خداوند آن پاداشی را که به زن حضرت ایوب علیه السلام داده است، به او می دهد.
وسائل الشیعه، ج ۱۴، ص ۲۰۱.
{۱۹} پاداش دادن آب دادن به شوهر بهتر از عبادت یک سال
هر زنی که به شوهرش مقداری آب دهد، برای او بهتر از عبادت یک سال است که روزهایش روزه باشد و شب هایش عبادت کند. و خداوند به جای هر مقدار آبی که به شوهرش بنوشاند، شهری در بهشت برایش می سازد و شصت گناهش را می آمرزد.
وسائل الشیعة، ج ۱۴، ص ۱۲۳.
{۲۰} تامین امنیت روانی شوهر {روشن کردن چراغ و پختن غذای خوب و استقبال از شوهر و...}
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلّم): حَقُّ الرَّجُلِ عَلَی المَراة اِنارَةُ السِّراجِ وَاِصلاحُ الطَّعامِ وَاَن تَستَقبِلَهُ عِندَ بابِ بَیتِها فَتُرَحِّبَ وَاَن تُقَدِّمَ اِلَیهِ الطَّستَ وَالمِندِیلَ وَاَن تُوَضِّئَهُ وَاَن لاتَمنَعَهُ نَفسَهآ اِلّا مِن عِلَّةٍ.
حق مرد بر زن این است که چراغ خانه را روشن سازد; غذای مطبوع فراهم کند; و تا در خانه اش به پیشواز او برود و به او خوشامد بگوید; و تشت آب و حوله را برای او آماده کند و دست های او را بشوید; و بدون دلیل (عذر شرعی) مانع شوهر نسبت به نفس خودش نشود.
مستدرک الوسائل، ج ۱۴، ص ۲۵۴.
{۲۱} رحمت خداوند؛ پاداش جابجا و مرتب کردن لوازم خانه
هر زنی که در خانه شوهرش چیزی را برای سامان دادن وضع خانه جابه جا کند، خداوند نظر [رحمت] به او می کند . و هر کس مورد نظر [رحمت] خدا قرار گیرد، خدا عذابش نمی کند.
وسائل الشیعة، ج ۱۵، ص ۱۷۵.
{۲۲} خوشبوترین عطر، زیباترین لباس، نیکوترین زینت برای شوهر
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلّم): عَلَیها اَن تُطَیِّبَ بِاَطیَبَ طِیبِها وَتَلبِسَ احسَنَ ثِیابِها وَتَزَیَّنَ بِاحسَنِ زِینَتِها.
بر زن است که [برای شوهرش ] خوشبوترین عطرهایش را بزند و قشنگترین لباس هایش را بپوشد، و از زیباترین زینت هایش استفاده کند.
بهترین زنان شما زنی است که دارای بویی خوش و دست پختی خوب باشد . هنگامی که خرج می کند، بجا خرج کند، و هنگامی که خرج نمی کند بجا از خرج کردن خودداری ورزد . چنین زنی کارگزاری از کارگزاران خداست و کارگزار خدا نه ناامید می شود و نه پشیمان.
وسائل الشیعة، ج ۱۴، ص ۱۵.
{۲۴} آرایش فقط برای شوهر
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلّم): اِنَّ مِن خَیرِ نِسآئِکُم . . . المُتَبَرِّجَةُ مِن زَوجِها الحِصانُ عَن غَیرِهِ.
بهترین زنان شما آن زنی است که برای شوهرش آرایش و زینت می کند، اما از بیگانگان خود را می پوشاند.
وقتی پیغمبر با بعضی زنان خود (یعنی با حفصه راجع به ماریه یا راجع به ریاست ابوبکر و عمر) سخنی به راز گفت و آن زن (چون خیانت کرده و دیگری یعنی عایشه را) بر سرّ پیغمبر آگه ساخت و خدا به رسولش خبر داد او بر آن زن برخی را اظهار کرد و به رویش آورد و برخی را پردهداری نمود و اظهار نکرد؛ چون او را از افشاء آن سرّ آگاه ساخت آن زن گفت: رسولا، تو را که واقف ساخت (که من سرّ تو بر کسی فاش کردهام)؟ رسول گفت: مرا خدای دانای آگاه خبر داد.
سوره تحریم، آیه ۳.
از این آیه شریفه مشخص میشود که زن اجازه ندارد که اسرار و مسائل پنهانی همسرش را به دیگران خبر بدهد و لازم است که حافظ رازهای مرد باشد.
آقا امام صادق (عليه السّلام) فرمود: در شگفتم از كسى كه از چهار چيز مىهراسد چرا بچهار چيز پناهنده نميشود:
(۱) شگفتم از آنكه ميترسد چرا پناه نمىبرد بفرمودۀ خداى عز و جل« حَسْبُنَا اَللّٰهُ وَ نِعْمَ اَلْوَكِيلُ » خداوند ما را بس است و چه وكيل خوبى است زيرا شنيدم خداى جل جلاله بدنبال آن ميفرمايد:بواسطۀ نعمت و فضلى كه از طرف خداوند شامل حالشان گرديد باز گشتند و هيچ بدى بآنان نرسيد.
(۲) و شگفتم در كسى كه اندوهناك است چرا پناه نمىبرد بفرمودۀ خداى عز و جل:« لاٰ إِلٰهَ إِلاّٰ أَنْتَ سُبْحٰانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ اَلظّٰالِمِينَ » زيرا شنيدم خداى عز و جل بدنبال آن ميفرمايد در خواستش را برآورديم و از اندوه نجاتش داديم و مؤمنين را هم چنين ميرهانيم.
(۳) و در شگفتم از كسى كه حيلهاى در بارۀ او بكار رفته چرا بفرمودۀ خداى تعالى پناه نمىبرد« وَ أُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اَللّٰهِ إِنَّ اَللّٰهَ بَصِيرٌ بِالْعِبٰادِ »:كار خود را بخدا واگذار ميكنيم كه خداوند بحال بندگان بينا است)زيرا شنيدم خداى بزرگ و پاك بدنبالش مىفرمايد خداوند او را از بديهائى كه در بارۀ او بحيله انجام داده بودند نگه داشت.
(۴) و در شگفتم از كسى كه خواستار دنيا و آرايش آن است چرا پناهنده نميشود بفرمايش خداى تبارك و تعالى(« مٰا شٰاءَ اَللّٰهُ لاٰ قُوَّةَ إِلاّٰ بِاللّٰهِ »)(آنچه خدا خواست همان است و نيروئى جز به يارى خداوند نيست)زيرا شنيدم خداى عز اسمه بدنبال آن ميفرمايد اگر چه مرا در مال و فرزند از خودت كمتر مىبينى ولى اميد هست كه پروردگار من بهتر از باغ تو مرا نصيب فرمايد (و كلمۀ:عسى در اين آيه بمعناى اميد تنها نيست بلكه بمعناى اثبات و تحقق يافتن است).
من لا يحضره الفقيه، ج۴، ص: ۳۹۲؛
الأمالي( للصدوق)، ص: ۶؛
الخصال، ج۱، ص: ۲۱۸.
کلیه حقوق مادی
و معنوی این پورتال محفوظ و متعلق به حجت الاسلام و المسلمین سید محمدحسن بنی هاشمی
خمینی میباشد.