استفتائات احکام مسافر- آیت الله العظمی مظاهری مدظله
روزه مسافر
وظیقه کثیرالسّفر فصلی
سوال : کسی که بخشی از سال به واسطه شغل و کار در شهر دیگری کثیر السفر می شود، مثل استادی که از مهر تا خرداد به شهر دیگر رفت و آمد دارد یا رانندهای که فقط در تابستان کثیرالسفر است، در موارد زیر چه وظیفهای در مورد قصر و اتمام نماز و روزه دارد:
الف) در فصلی که شخص کثیرالسفر نیست، اتفاقاً به همان شهر مقصد برای غیر کار مسافرت کند؟
ب) در فصلی که کثیرالسفر نیست، برای کار دیگری مثل زیارت به شهر دیگری مثل مشهد مسافرت نماید؟ ج) در فصلی که کثیرالسفر است به سفر دیگری مثل مشهد برود؟
پاسخ: در وقت کثیر السفر نمازهای او تمام و روزه ها را باید بگیرد و در آن موقع هر مسافرتی بکند نماز او تمام است. ولی در وقتی که کثیرالسفر نیست، نمازهای او شکسته و روزه را باید افطار کند، گرچه مسافرت به آن جا کند که نماز او تمام بود.
سوال : با سلام من دانشجویی هستم که در تابستان ترم تابستانه در شهر کاشان گرفته ام حال سوال من این است که اینجانب دو روز اول ماه رمضان را در کاشان هستم و بعد به مدت دو روز به اصفهان می آیم و دوباره برای دادن امتحان یک روز به کاشان میروم و برمی گردم. حالا تکلیف رو زهای من چه می شود؟ آیا روزهایی که در کاشان هستم می توانم روزه بگیرم؟
پاسخ: اگر چند ماهی در کاشان بوده اید و یا در هفته یک روز به کاشان رفته اید، نماز شما تمام است و روزه را باید بگیرید.
سوال : محل اقامت دائمی من اصفهان است. من اکنون دانشجوی دانشگاه تهران هستم. آیا اگر قصد کنم که کمتر از 10 روز در تهران بمانم باید نماز هایم را شکسته بخوانم. و من حدود 10 ماه است که رفت و آمد دارم که در این مدت قصد کمتر از 10 روز را نداشته ام. و تا یک سال دیگر هم تحصیلم ادامه خواهد داشت.
پاسخ: نماز شما تمام است و باید روزه هم بگیرید.
تفاوت قصر و اتمام نماز و روزۀ مسافر
سوال : آیا در همۀ مواردی که نماز مسافر شکسته است، روزه نیز ساقط است یا موارد متفاوتی دارد؟
پاسخ: غالباً چنین است، ولی گاهی متفاوت است. مثلاً در مسافرت روزۀ مستحبّی میتواند بگیرد، در حالی که نماز او شکسته است؛ یا مثلاً در مکّه و مدینه و کربلا و کوفه میتواند نماز را تمام بخواند، ولی روزه را باید افطار کند.
تفاوت قصر و اتمام در رفت و برگشت مسافر
سوال : شکسته بودن نماز و روزه در مسافرت، در رفت و برگشت فرقی دارد یا خیر؟
پاسخ: فرق ندارد.
رسیدن مسافر بعد از زوال وقت به وطن
سوال : روزهداری که فکر میکرده قبل از زوال وقت به محل اقامتش میرسد، ولی به علتی بعد از فوت وقت رسیده، حکم روزهاش چیست؟
پاسخ: روزۀ او قضا دارد.
حکم سفر در ماه رمضان
سوال : به طور کلی سفر کردن در ماه مبارک رمضان چه حکمی دارد؟
پاسخ: اشکال ندارد.
ابطال روزه در سفر
سوال : شخصی که در ماه رمضان در سفر بوده است، قصد داشته است قبل از ظهر به وطن برگردد و آن روز را روزه بگیرد، ولی در بین راه سهواً یکی از مفطرات روزه را انجام داده است. در این صورت، آیا روزۀ او باطل است یا میتواند بگیرد؟
پاسخ: نمیتواند روزه بگیرد.
ابطال روزۀ مسافر در اثر فراموشی
سوال : مسافری قصد داشته پس از بازگشت به وطن در آنجا روزۀ واجب یا مستحب بگیرد، اما پس از مراجعت به علت فراموشی چیزی خورده، حکم روزۀ او چگونه است؟
پاسخ: نمیتواند روزه بگیرد، مگر در ماه مبارک رمضان که باید روزه بگیرد و قضای آن هم واجب است.
ابطال روزۀ مسافر قبل از رسیدن به وطن
سوال : در ماه رمضان، مسافری که مطمئن است قبل از ظهر به شهر خود میرسد، میتواند قبل از ورود به شهر خود، روزۀ خود را به حکم اینکه مسافر است بخورد یا خیر؟ در این صورت، فقط قضای روزه واجب میشود یا کفاره هم دارد؟
پاسخ: میتواند بخورد و کفاره ندارد.
باطل شدن عمدی روزۀ مسافر قبل از رسیدن به وطن
سوال : اگر مسافر به یقین بداند که قبل از ظهر به مقصد نمیرسد و کارهایی را که مبطل روزه است، انجام دهد؛ مثلاً غذا و آب بخورد و اتفاقاً قبل از ظهر به مقصد برسد، روزة آن روز فقط قضا دارد یا کفاره هم دارد؟
پاسخ: فقط قضا دارد.
حکم سفر زیازتی در ماه رمضان
سوال : رفتن به سفر زیارتی در ماه مبارک رمضان چه حکمی دارد؟
پاسخ: از نظر زیارت مستحب است، و اگر سفر او برای فرار از روزه باشد، مکروه است و در حقیقت جمع بین مستحب و مکروه شده است.
مسافرت در آخر ماه شعبان
سوال : مسافرت غیرضروری کسی که چند روزۀ قضا به عهده دارد، در چند روز آخر ماه شعبان چه حکمی دارد؟
پاسخ: مکروه است.
فرار از روزه
سوال : برخی در ماه مبارک رمضان برای فرار از روزه به مسافرت میروند و در آنجا افطار میکنند. آیا این کار اشکالی دارد؟
پاسخ: مسافرت برای فرار از روزه مکروه است، ولی اگر مسافرت کرد، روزه را باید افطار کند و بعد از ماه مبارک قضا کند، ولی کفارۀ عمد ندارد.
حکم روزۀ مسافر در سفر
سوال : اگر کسی فراموش کند که روزۀ ماه رمضان مسافر باطل است یا فراموش کند که در سفر است و روزه بگیرد و تا افطار کاری که مفطر روزه است، انجام ندهد، روزة او صحیح است یا باید قضا کند؟ آیا فرقی میکند که قبل از افطار بفهمد روزهاش باطل بوده یا بعد از افطار؟
پاسخ: باید قضا کند.
حکم قضا و کفارۀ فرار از روزه
سوال : کسی که برای فرار از روزه مسافرت کرده، آیا فقط لازم است همان روز را قضا کند یا کفاره هم باید بدهد؟
پاسخ: کفاره ندارد.
مسافرت عمدی در ماه رمضان
سوال : اگر کسی در روز ماه مبارک رمضان عمداً مسافرت کند و روزهاش را بخورد و قبل از ظهر دوباره برگردد، اشکالی دارد؟
پاسخ: اشکال ندارد، ولی خوب است این کار را نکند.
حکم روزهای که اشتباهاً در سفر گرفته شده
سوال : مسافری در سفر فکر میکرده باید نماز را تمام بخواند و روزهها را بگیرد؛ لذا همۀ روزههای در سفر را گرفته است. وقتی به وطن بازگشته، فهمیده است که نمازش شکسته بوده و روزه را باید افطار میکرده است. در این صورت:
الف: آیا نماز و روزه خود را باید اعاده کند؟
ب: آیا برای روزه، باید به جز اعاده، کفاره هم بدهد یا خیر؟
پاسخ: الف: قضا لازم نیست.
ب: لازم نیست.
روزه گرفتن مسافر در ماه رمضان
سوال : کسی که نمیداند روزۀ ماه رمضان مسافر باطل است، اگر روزه گرفت و سفر کرد و تا افطار، کاری که روزه را باطل میکند، انجام نداد، روزة او صحیح است یا باید قضا کند؟ آیا فرقی میکند که قبل از افطار بفهمد که روزهاش باطل است یا بعد از افطار؟
پاسخ: اگر در بین روز مسئله را بفهمد روزهاش باطل میشود و اگر تا مغرب نفهمد، روزهاش صحیح است.
سقوط قضای روزه در صورت عدم توانایی تا سال بعد
سوال : اگر کسی به علت حضور در سفر نتوانست در ماه مبارک رمضان روزه بگیرد و پس از عید فطر نیز به واسطۀ عذر دیگری نظیر بیماری تا سال بعد نتوانست آن روزهها را قضا کند، در خصوص قضا و کفاره چه وظیفهای دارد؟
پاسخ: قضا ندارد، ولی در صورت تمکّن مالی باید به ازاء هر روز معادل 750 گرم گندم یا پول آن را بابت کفاره به فقرا بدهد.
حکم روزۀ زنی که در دوران عقد به وطن شوهرش میرود
سوال : دختری که در دوران عقد به سر میبرد و قرار است پس از عروسی برای زندگی به شهر شوهر خود که از زادگاهش فاصله دارد برود، در زمان عقد و هنگامی که برای چند روز به آن شهر میرود، نماز و روزهاش چه حکمی دارد؟
پاسخ: نمازش شکسته است و نمیتواند روزه بگیرد.
حکم روزۀ رانندۀ شهری در مسافرت برون شهری
سوال : کسی که شغل او رانندگی داخل شهر است، اگر اتفاقاً به رانندگی خارج شهر اعزام شد، حکم نماز و روزهاش چیست؟
پاسخ: نماز شکسته است و نمیتواند روزه بگیرد.
حکم روزه در کلان شهرها(بلاد کبیره)
سوال : به فتوای حضرتعالی در شهرهای بزرگ مثل تهران که اول و آخر شهر مثلاً 30 کیلومتر با هم فاصله دارند، حکم نماز و روزه چیست؟
پاسخ: تمام است.
حکم روزۀ ماه رمضان در مکه، مدینه، کوفه و کربلا
سوال : مسافر در شهرهایی مثل مکه و مدینه و کوفه و کربلا که نمازش را تمام میخواند، روزۀ ماه مبارک رمضان را هم میتواند بدون قصد ده روز بگیرد؟
پاسخ: نمیتواند.
حکم نماز و روزه در مسجد سهله
سوال : اگر مسجد سهله عرفاً جزء شهر کوفه محسوب شود، نماز مسافر در آن قصر است یا تمام؟
پاسخ: میتواند تمام بخواند.
|