(مسأله 221) اگر بدن یا لباس مسلمان یا چیز دیگری که مانند ظرف و فرش در اختیار اوست نجس شود1 و آن مسلمان2 غائب گردد اگر انسان احتمال بدهد که آن چیز را آب کشیده یا به واسطهٔ آن که مثلاً آن چیز در آب جاری افتاده، پاک شده است اجتناب از آن لازم نیست3.
1- مکارم: و او هم بفهمد که نجس شده...
سبحانی: مانند ظرفی که در اختیار اوست نجس شود...
مظاهری: و بعد احتمال دهیم آن مسلمان چیزی را که نجس شده آب کشیده، پاک است و اجتناب از آن لازم نیست
2- بهجت: با آن چیزی که در اختیار اوست...
3- مکارم: اگر انسان احتمال دهد که آن را آب کشیده پاک است، به شرط اینکه از چیزهایی باشد که طهارت در آن شرط است، مانند لباسی که با آن نماز می خواند و یا غذا و ظروف غذا.
سبحانی: به شرط اینکه از چیزهایی باشد که طهارت در آن شرط است، مانند لباسی که در آن نماز می خواند و یا ظرفی که در آن غذا می خورد.
*****
خوئی، تبریزی: مسأله- اگر بدن یا لباس مسلمان یا چیز دیگری که مانند ظرف و فرش در اختیار اوست نجس شود و آن مسلمان غائب گردد، با شش شرط پاک است.
اول: آنکه آن مسلمان چیزی را که بدن یا لباسش را نجس کرده نجس بداند، پس اگر مثلاً لباسش با رطوبت به بدن کافر ملاقات کرده* و آنرا نجس نداند بعد از غائب شدن او نمی شود آن لباس را پاک دانست.
دوم: آنکه بداند بدن یا لباسش به چیز نجس رسیده است*.
سوم: آنکه انسان ببیند آن چیز را در کاری که شرط آن پاکی است استعمال می کند، مثلاً ببیند با آن لباس نماز می خواند*.
چهارم: آنکه احتمال برود که آن مسلمان بداند. شرط کاری را که با آن چیز انجام می دهد پاکی است پس اگر مثلاً نداند که باید لباس نمازگزار پاک باشد و با لباسی که نجس شده نماز بخواند، نمی شود آن لباس را پاک دانست.
پنجم: آنکه انسان احتمال دهد آن مسلمان چیزی را که نجس شده آب کشیده است، پس اگر یقین داشته باشد که آب نکشیده، نباید آن چیز را پاک بداند؛ و نیز اگر نجس و پاک در نظر آن مسلمان فرق نداشته باشد، پاک دانستن آن چیز محلّ اشکال است*.
ششم: آنکه آن مسلمان بالغ، یا ممیّز طهارت و نجاست باشد..
. زنجانی: گفته شده است که با شش شرط حکم به پاکی آن می شود...
. وحید: اگر بدن یا لباس مسلمان یا چیز دیگری که دراختیار اوست مانند ظرف و فرش یقین به نجاستش پیدا شود و آن مسلمان غائب گردد پاک است، به شرط آنکه انسان احتمال دهد آن مسلمان چیزی را که نجس شده آب کشیده است و بنابراحتیاط واجب مراعات این شروط معتبر است...
*اراکی، گلپایگانی، صافی: اگر مثلاً لباسش به عرق جنب از حرام آلوده شود...
*وحید: و غیر مبالی به طهارت و نجاست نباشد...
* وحید: یا در آن ظرف غذا می خورد...
. اراکی، گلپایگانی، صافی، زنجانی: چهارم: آنکه آن مسلمان بداند...
*وحید: پنجم : آنکه آن مسلمان بالغ باشد. [پایان مسأله]
. اراکی، گلپایگانی؛ صافی: ششم: آنکه بنابراحتیاط واجب آن مسلمان بالغ باشد.
. زنجانی: ششم: آن مسلمان بالغ باشد. فقهاء عظام غائب شدن مسلمان را با شرائط فوق از مطهرات دانسته اند ولی غائب شدن مسلمان، تا موجب اطمینان شخصی یا نوعی شود برای ثابت شدن طهارت، کفایت نمی کند.
. تبریزی: ششم: آنکه مسلمان بالغ، یا طفلی باشد که بتواند طهارت و نجاست را تشخیص دهد.
فاضل: مسأله- اگر بدن و لباس یا وسائل شخصی فرد مسلمانی نجس شود و او از ما جدا شود بعد از این که مجدداً او را دیدیم، لباس و بدن و وسایل او با شرائط زیر محکوم به طهارت است:
1- بداند که لباس یا بدن یا وسایل او نجس شده است.
2- استفاده از آن وسایل مشروط به طهارت باشد.
3- احتمال این که او بدن و لباس و وسایل را تطهیر کرده، وجود داشته باشد.
سیستانی: مسأله- اگر بدن یا لباس یا شیء دیگری مانند ظرف و فرش در اختیار مسلمان بالغ ـ یا نابالغ ممیّزی که طهارت و نجاست را تشخیص میدهد ـ باشد و نجس شود و آن مسلمان غایب گردد، چنانچه انسان احتمال عقلائی دهد که او آن چیز را آب کشیده است پاک میباشد، و این حکم در مورد بچه نابالغی که ممیّز نیست هم جاری میشود زیرا رسیدگی به امور این طفل مربوط به متولّی امر اوست. و در حکم غایب شدن تاریکی و کوری است بنابراین اگر بدن یا لباس مسلمان، نجس شود و فرد تطهیر آن را به جهت کوری یا تاریکی نبیند، چنانچه احتمال عقلایی دهد که او آن چیز را آب کشیده است حکم به پاکی آن شیء میشود.