دوم: «جای امام از مأموم بلندتر نباشد[1]»
مسأله 1415-جاي ايستادن امام بايد از جاي مأموم بلند تر نباشد ولي اگر مكان امام خيلي كمي بلندتر باشد1 اشكال ندارد2 و نيز اگر زمين سراشيب باشد و امام در طرفي كه بلندتر است بايستد، در صورتي كه سراشيبي آن زياد نباشد (و طوري باشد كه به آن زمين مسطح بگويند3) مانعي ندارد.
1- اراكي: يعني اگر كمتر از يك وجب باشد...
بهجت: مثلاً كمتر از يك وجب...
سيستاني: اگر به مقدار ناچيز بلندتر باشد...
مظاهری: اگر مکان امام مقدار کمی (تقریبا چهار انگشت بسته) بلندتر باشد...
2- خوئي، تبريزي: جاي ايستادن امام بايد از جاي مأموم به اندازه يك وجب متعارف بلندتر نباشد و اگر كمتر از يك وجب باشد اشكال ندارد...
وحید: جای ایستادن امام باید از جای ماموم بلندتر نباشد ولی اگر به مقدار کمی مانند کمتر از یک وجب بلندتر باشد اشکال ندارد...
مكارم: شرط دوم [از چیزهایی که در جماعت باید رعایت شود] بلندتر نبودن جاي ايستادن امام از مأموم. جاي ايستادن امام از جاي مأموم بلندتر نباشد مگر به مقدار بسيار كم...
3- [قسمت داخل پرانتز در رساله آيات عظام: سيستاني و مظاهری نيست]
*****
سبحانی: مسأله- جای ایستادن امام نباید از جای ماموم از یک وجب بلندتر باشد .
مسأله 1416- اگر جاي مأموم بلندتر از جاي امام باشد درصورتي كه بلندي به مقدار متعارف زمان قديم باشد مثل آن كه امام در صحن مسجد و مأموم در پشت بام بايستد اشكال ندارد ولي اگر مثل ساختمانهاي چند طبقه اين زمان باشد1، جماعت اشكال دارد.
1- سبحانی: که از جماعت دور است اشکال دارد.
*****
اراكي: مسأله- اگر جاي مأموم بلندتر از جاي امام باشد اشكال ندارد..
. گلپايگاني، خوئی، تبریزی، سیستانی، صافي، زنجاني: ولي اگر به قدري بلند باشد كه نگويند اجتماع كرده اند، نماز جماعت صحيح نيست.
. وحید: ولی اگر به قدری بلندتر باشد که صدق جماعت مشکوک باشد نمی تواند قصد جماعت کند.
بهجت: مسأله- اگر مكان مأموم بلندتر از مكان امام باشد و ساير لوازم و شرايط اقتدا، رعايت شود، اشكال ندارد.
فاضل: مسأله- در صحّت اقتدا، وحدت اجتماع و اتّصال صفوف معتبر است بنابراين در ساختمان چند طبقه اگر طبقات فوقاني زياد مرتفع نباشد و اتّصال صفوف و وحدت عرفي جماعت صدق كند اقتدا صحيح است و الا صحيح نيست.
مكارم: مسأله- بلندتر بودن جاي مأموم از جاي امام اشكال ندارد، ولي اگر امام در صحن مسجد بايستد و عده اي از مأمومين در بالكن و پشت بام و طوري باشد كه به آن جماعت نگويند صحيح نيست، مثل اين كه امام در طبقه اول بايستد و مأمومين در بعضي از طبقات بالا كه از جماعت دور است.
مظاهری: مسأله- اگر جای ماموم بلندتر از جای امام باشد در صورتی که بلندی به مقدار متعارف باشد مثل این که امام در صحن مسجد و ماموم در پشت بام بایستد اشکال ندارد.
______________________________
1- این عنوان در رساله آیت الله زنجانی آمده است.
در رساله آیت الله سبحانی آمده است: دوم: بلند نبودن محل ایستادن امام.