خُطبه اول:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ
الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ ثُمَّ الصَّلَاهُ وَ السَّلَامُ عَلَى سَیِّدِنَا وَ نَبِیِّنَا و حبیبنا و شَفیع ذنوبنا أبِی القَاسِمِ المصطفی مُحَمَّدٍ (صلی الله وعلیه وآله وسلّم) وَ عَلَى أهلِ بَیتِهِ الطَّیِّبینَ الطَّاهِرینَ المَعصُومینَ المُقَرَّبینَ المُنتَجَبین وَ لَا سِیَّمَا بَقیَّةِ الله فِی الأرَضین وَاللَّعْنَةُ اللَّهِ عَلَى أَعْدَائِهِمْ أَجْمَعِینَ من الآن إلَی یَومِ الدِّینَ.
اوصيکم يا عبادالله و نفسی بتقوي الله.
خود و شما نمازگزاران و بزرگواران را؛ به داشتن تقوا سفارش می کنم.
آثار و برکات تقوا زیاد است که به دو برکت تقوا اشاره دارم:
(۱) خروج از هر غمّ و غصه،
(۲) خروج از هر تنگنا.
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): مَنِ اتَّقَى اللّه َ سُبْحانَهُ، جَعَلَ لَهُ مِنْ كُلِّ هَمٍّ فَرَجاً وَ مِنْ كُلِّ ضيقٍ مَخْرَجاً.
هر كه از خداوند سبحان پروا كند، او را از هر غمي برهاند و از هر تنگنايي بيرون برد.
غرر الحكم، حدیث ۸۸۴۷.
مصادیق تقوا زیاد است که برخی از آنها عبارتند از:
(۱) انجام واجبات.
(۲) ترک محرّمات و گناهان.
(۳) کسب اعتقادات صحیح.
(۴) کسب مال و ثروت حلال.
(۵) روابط اجتماعی خوب و سالم داشتن.
(۶) در تربیت خانواده به ویژه فرزندان کوشا بودن.
(۷) معاشرت عاطفی و اخلاقی خوب با خانواده داشتن.
(۸) و...
نتیجه:
حتما معاشرت عاطفی و اخلاقی خوب با خانواده داشتن از مهمترین مصادیق تقوا است.
در منابع اسلامی، در باره رعایت حُسنخُلق در خانواده بسیار سفارش شده است.
قرآن و روایات، مردان را به خوش اخلاقی با همسرانشان فرا میخوانند.
رفتار مؤمنانه آقایان با همسر:
قال الله العظیم فی محکم کتابه: ...وَعَاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ...
...با آنان {یعنی خانواده} به صورتی شایسته و پسندیده رفتار کنید...
سوره نساء آیه ۱۹.
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلّم): خَيْرُكُمْ خَيْرُكُمْ لاَهْلِهِ وَاَنَا خَيْرُكُمْ لِأَهلى ما اَكْرَمَ النِّساءَ اِلاّ كَريمٌ وَ لا اَهانَهُنَّ اِلاّ لَئيمٌ.
بهترين شما كسى است كه براى خانواده خود بهتر باشد و من از همه شما براى خانواده ام بهترم، زنان را گرامى نمى دارد، مگر انسان بزرگوار و به آنان اهانت نمى كند،مگر شخص پَست و بى مقدار.
نهج الفصاحه ح ۱۵۲۰.
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلّم): شَرُّ النّاسِ الضَّيِّقُ عَلى اَهْلِهِ، قالوا: يا رَسُولَ اللّه ِ وَ كَيْفَ يَكُونُ ضَيِّقاعَلى اَهْلِهِ؟ قالَ: الرَّجُلُ اِذا دَخَلَ بَيْتَهُ خَشَعَتِ امْرَأَتُهُ وَ هَرَبَ وَلَدُهُ وَ فَرَّ فَاِذا خَرَجَ ضَحِكَتِ امْرَأَتُهُ وَ اسْتَأْنَسَ اَهْلُ بَيْتِهِ؛
بدترين مردم كسى است كه بر خانواده اش سخت گير باشد. گفتند اى رسول خدا!سخت گيرى بر خانواده چگونه است؟ فرمودند: مرد وقتى وارد خانه شود، همسرش از اوهراسان و فرزندان از او گريزان شده، فرار كنند و چون بيرون رود همسرش شاد گردد وخانواده اش با يكديگر انس گيرند.
مجمع الزوائد و منبع الفوائد، ج ۸، ص ۲۵.
رفتار مؤمنانه خانم ها با همسر:
قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ : خَيْرُ نِسَائِكُمُ اَلْخَمْسُ؛ قِيلَ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ مَا اَلْخَمْسُ؟ قَالَ:
(۱) اَلْهَيِّنَةُ،
(۲) اَللَّيِّنَةُ،
(۳) اَلْمُؤَاتِيَةُ،
(۴) اَلَّتِي إِذَا غَضِبَ زَوْجُهَا لَمْ تَكْتَحِلْ بِغُمْضٍ حَتَّى يَرْضَى،
(۵) وَ إِذَا غَابَ عَنْهَا زَوْجُهَا حَفِظَتْهُ فِي غَيْبَتِهِ؛
فَتِلْكَ عَامِلٌ مِنْ عُمَّالِ اَللَّهِ وَ عَامِلُ اَللَّهِ لاَ يَخِيبُ.
آقا أميرالمؤمنين علی (عليه السّلام) فرمود: بهترين زنان شما، زنى است كه پنج ويژگى داشته باشد:
عرض شد: اى أمير مؤمنان! آن پنج ويژگى كدامند؟
فرمود:
(۱) فروتن،
(۲) آرام،
(۳) نرمخو، {فرمانبردار شوهرش}
(۴) اگر همسرش خشمگين شد پلك برهم ننهد تا او راضى شود،
(۵) هنگامى كه شوهرش نزد او نيست؛[ آبروى] او را در غيبتش حفظ مىكند.
چنين زنى كارگزارى از كارگزاران الهى است، و كارگزار الهى هرگز شكست نمىخورد.
الکافی، ج ۵ ص ۳۲۴. ترجمه فروع کافی؛ ج ۶ ص ۹۶.
خُطبه دوم:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ
الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ وَ الصَّلَاهُ وَ السَّلَامُ عَلَى سَیِّدِنَا وَ نَبِیِّنَا و حبیبنا و شَفیع ذنوبنا أبِی القَاسِمِ المصطفی مُحَمَّدٍ (صلی الله و علیه و آله و سلّم) وَ عَلَى أهلِ بَیتِهِ الطَّیِّبینَ الطَّاهِرینَ المَعصُومینَ المُقَرَّبینَ المُنتَجَبین وَ لَا سِیَّمَا بَقیَّةِ الله فِی الأرَضین و صلّ علي امیرالمؤمنین و صلّ علي فاطمة الزهرا سيدة نساء العالمين و صلّ علي الحسن و الحسين سيدي شباب أهل الجنة و علي علي بن الحسين و محمد بن علي و جعفر بن محمد و موسي بن جعفر و علي بن موسي و محمد بن علي و علي بن محمد و الحسن بن علي و الخلف الصالح القائم المنتظر المهدي حججك علي عبادك و خلفائك في ارضك.
أعوذ بالله من شرور أنفسنا و من سيئات أعمالنا
عبادالله اوصيکم و نفسي بتقوي الله فانه امان من النار و مفتاح للجنة.
بار ديگر خود و شما برادران و خواهران نمازگزار و بزرگوار را به تقوای الهی دعوت ميكنم.
برخی از مناسبتهای مهم:
مناسبتهای شمسی:
(۱) ۱۸ آذر معرفی رژیم بعث حاکم بر عراق به عنوان مسؤول و آغازگر جنگ علیه ایران از سوی سازمان ملل در سال ۱۳۷۰.
دنیا؛ نه فقط عراق! جنگ را علیه ایران و نظام مقدس جمهوری راه انداختند تا هم ایران و هم نظام نوپا را از قدرت ساقط کنند و البته هر چه در توان داشتند به میدان آوردند ولی دست از پا کوتاهتر و خفّت پذیرش شکست به لانه های خود خزیدند.
در طول جنگ، صدام با دریافت بیش از ۶۰ میلیارد دلار از رژیمهای غربی، نیازهای مالی اقتصاد وابسته خویش را تامین میكرد. آمریكا علاوه بر تجهیز عراق، با كارشكنی تلاشهایی را در جهت محكومیت ایران در سازمانهای بینالمللی و جلوگیری از انتقال صحبتهای به حق مسئولین ایرانی به دیگر كشورها و سازمانهای بین المللی انجام میداد.حمایت دول غربی و در راس آنها آمریكا از صدام، موجب شعلهور شدن آتش جنگ میشد.
آمار تجهیزات و حامیان صدام در جنگ هم به خوبی بازگو كننده نابرابری در جنگ است. به عنوان مثال در آستانه بازپسگیری «فاو» در اردیبهشت ۱۳۶۷، ارتش عراق حدود۵ هزار دستگاه تانك، ۴۵۰۰ نفربر زرهی، ۵۵۰۰ عراده توپ، ۴۲۰ فروند هلیكوپتر و ۷۲۰ فروند هواپیمای جنگنده و بمبافكن آماده برای عملیات در اختیار داشت.
این خیل عظیم سیستمهای تسلیحاتی، با حداقل ۳۰۰ فروند موشك زمین به زمین اسكاد بی، ساخت شوروی تجدید ساختار شده توسط آلمانها و مقادیر زیادی مهمات شیمیایی صادراتی آمریكایی ـ اروپایی تكمیل میشد. حكومت بغداد با كسب این مقادیر عظیم از جنگافزارهای مدرن متعارف و غیر متعارف، توانست استعداد نیروهای زمینی ارتش خود را از ۲۷ لشگر در سال ۱۳۶۵، به ۵۰ لشكر در سال ۱۳۶۸، افزایش دهد.
علاوه بر آمریكا، برزیل، انگلیس و آرژانتین كه در صنعت نظامی تقریبا پیشرفته بودند تسلیحاتی را در اختیار عراق قرار میدادند. ایتالیا و بلژیك با ارسال موشكهای پیشرفته ضد زره و كمك به عراق در ساخت توپخانه دوربرد و بخشهای دیگر ارتش این كشور از جمله حامیان عراق بودند.
فرانسه گرچه در ابتدا اعلام بیطرفی كرد، اما وجود برخی از منابع و آمارها نشان میدهد كه این كشور ۷/۴ میلیارد دلار كمك مالی در اختیار رژیم بغداد قرار داد. همچنین به منظور تجهیز صدام هواپیماهای سوپر اتاندارد و موشكهای لیزری كه از آخرین دستاوردهای صنعت نظامی فرانسه بود در اختیار ارتش عراق قرار گرفت. بحث در هیأت دولت فرانسه درباره امكان حمایت از دستیابی محدود عراق به سلاح هستهای در جنگ نیز دلیلی دیگر بر حمایت فرانسه از صدام بود. آلمان نیز از دیگر كشورهایی بود كه با ارسال مواد شیمیایی به یاری صدام شتافت به طوری كه عراق را قادر ساخت تا ۶۰۰۰ تن بمب شیمیایی علیه ایران به كار گیرد.
اما عجیبترین اتفاق قرن همسویی شرق و غرب در جنگ بین عراق و ایران بود. با آغاز هجوم عراق، آمریكا و شوروی كه پس از جنگ دوم جهانی درگیر جنگ سرد با یكدیگر بودند در صف حامیان صدام قرار گرفتند. در این بین شوروی نیز همچون آمریكا انواع كمكهای تسلیحاتی، نظامی و مالی به صدام را جزو برنامههای خود قرار داد.
(۲) ۱۸ آذر آغاز انتفاضه (۱۳۶۶ش).
حـمـاسـه مـردم فـلسطين يك پديده تصادفى نيست. شكى نيست كه آواى الله اكبر در فلسطين هـمـان فـريـاد مـلت مـاسـت كـه در ايـران شـاه را و در بيت القدس غاصبين را ناامید کرده است و اين تحقق همان شعار برائت از مشرکین و البته صدور انقلاب است.
مناسبتهای قمری:
(۱) نیمه جمادی الاول سال ۳۸ قمری بنابر نقل برخی از بزرگان ولادت امام سجاد (علیه السلام) است.
مورخان و سیرهنگاران درباره تاریخ ولادت امام علی بن الحسین (علیه السلام) اختلاف نظر دارند.
برخی چهارم و برخی پنجم و برخی هفتم و برخی نهم شعبان ذکر فرموده اند و برخی هم نیمه جمادی الاول را روز ولادت آن حضرت دانستهاند.
مرحوم شیخ مفید در مسارالشیعه، نیمه جمادی الاولی را میلاد آن حضرت دانسته و بدین جهت آن را بزرگ و تعظیم شمرده و درباره آن می گوید: «و هو یوم شریف، یستجب فیه الصیام والتطوع بالخیرات».
امام سجاد علیه السلام، فرزند امام حسین علیه السلام و چهارمین امام شیعیان، بنا به قول مشهور نزد شیعه، در روز پنجم شعبان سال ۳۸ قمری ولادت یافت.
(۲) مهمترین مناسبت؛ فرارسیدن ایام فاطمیه و شهادت مظلومانه تنها یادگار آقا رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) حضرت شهیده فاطمه زهرا (سلام الله علیها) است.
اشاره به چادر پوشی فاطمه زهرا (سلام الله علیها):
مرحوم علامه مجلسی در کتاب بحارالانوار، در روایتی به چادر حضرت فاطمه زهرا (سلامالله علیها) اشاره میکند.
نقل شده است که وقتی آیات ۴۳ و ۴۴ سوره حجر بر پیغمبر اکرم (صلیالله علیه و آله و سلم) درباره درهای جهنم و عذاب اهل جهنم نازل شد، آن حضرت بهشدت به گریه افتاد و هیچ کدام از یاران آن حضرت نمیدانست که چطور ایشان را آرام کند.
وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ أَجْمَعِينَ ﴿٤٣﴾ لَهَا سَبْعَةُ أَبْوَابٍ لِكُلِّ بَابٍ مِنْهُمْ جُزْءٌ مَقْسُومٌ ﴿٤٤﴾
و مسلماً دوزخ، وعده گاه همگی آنان است. (۴۳) برای آن هفت در است، برای هر دری گروهی از پیروان شیطان تقسیم شده اند. (۴۴)
سلمان فارسی برای آرام کردن پیغمبر (صلیالله علیه و آله و سلم)، به خانه حضرت فاطمه زهرا (سلامالله علیها) آمد تا شاید حضرت با دیدن دخترش آرام شود. وقتی خبر گریه کردن پیغمبر اکرم (صلیالله علیه و آله و سلم) را به حضرت داد، آن حضرت بلند شد و با چادر کهنهای که داشت خودش را پوشاند، چادری که دوازده جای آن با لیف خرما وصله شده بود. وقتی بیرون رفت، سلمان فارسی که چشمش به چادر حضرت افتاد، به گریه افتاد و گفت: «وامصیبتا! دخترهای قیصر و کسری سندس و حریر به تن میکنند و دختر محمد (صلیالله علیه و آله و سلم) چادر کهنهای دارد که دوازده جای آن وصله شده است!!!».
این روایت که علاوه بر بحارالانوار، از سیدبن طاووس در کتاب الدروع الواقیه هم روایت شده، نشان میدهد که حضرت فاطمه زهرا (سلامالله علیها) هم چادر بهسر میکرد و از آن برای پوشاندن خود در برابر نامحرمان استفاده میکرد.
(۳) و...