مهریه-آیت الله العظمی بهجت (قدس سره)

نهایت حق امتناع زوجه از تمکین براى اخذ مهر

سؤال 106. حقّ امتناع زوجه از تمکین براى گرفتن مهریه پیش از دخول، تا چه زمانى باقى است؟

پاسخ: اگر زمان مشخصى در بین نبوده است، این حق تا گرفتن تمام مهریه باقى است.

حق زن براى مطالبه مهریه قبل از دخول

سؤال107. در بحث طلاق غیر مدخولٌ بها آمده که مالک نصف مهریّه مى باشد و در مدخولٌ بها آمده که مالک تمام مهریه است. سؤال این که آیا زن قبل از اجازه ى مواقعه، حقّ مطالبه ى همه ى مهریه را دارد یا نصف آن را؟

پاسخ: حقّ مطالبه ى همه ى مهریّه را دارد.

تعیین مهریه بدون دخالت عروس و داماد

سؤال108. در برخى از مناطق رسم آن است که بزرگان فامیل دختر و پسر متکفّل تعیین مهریه مى شوند، در صورتى که پسر قلبا رضایتى به آن چه آنان تعیین کرده اند ندارد، آیا آن مهریه بر ذمه ى او خواهد بود؟

پاسخ: طیب خاطر و رضایت قلبى میزان است، پس اگر در وقت عقد رضایت به آن ندهد و بعد از عقد هم راضى نشود، آن مهریه به ذمه ى او نخواهد بود.

حالّ بودن و مؤجّل بودن مهر

سؤال109. در عرف معمول خواستگارى خانواده ها، مهریّه را کسى حالاًّ خواستار نمى باشد و مى دانند اگر چنین تقاضایى بکنند، به جهت بالا بودن مهریّه، عملاً ازدواجى صورت نمى گیرد و از طرفى براى آن زمانى را مشخّص نمى کنند و در عقدنامه ى ازدواج نوشته مى شود مهریه عندالمطالبه پرداخت شود، آیا مهریّه حال است یا مؤجّل؟

پاسخ: در هر دو مورد مذکور در سؤال، مهریّه حالّ حساب مى شود.

معسر بودن زوج و تقاضاى تمام مهر

سؤال110. در صورت حالّ بودن مهریه و ناتوانى زوج از پرداخت تمام آن به صورت نقدى، آیا زوجه مى تواند مهریه را ـ به فرض این که باکره است ـ به طور کامل درخواست کند؟

پاسخ: زن تا پرداخت تمام مهریه حقّ مطالبه جهت تمکین دارد؛ هر چند مرد معسر، معذور است.

زمان مطالبه ى نصف مهر

سؤال111. اگر زوجه غیر مدخوله باشد، بلافاصله بعد از جارى شدن عقد، مى تواند مطالبه ى نصف مهریّه نماید؟

پاسخ: به تمام شدن عقد، زوجه مى تواند تمام مهر را مطالبه کند، به شرط یسار زوج، مگر در صورتى که مؤجّل باشد؛ و اگر طلاق یا فوت یا فسخ ـ در موارد عنن ـ قبل از دخول، واقع شد، مهریّه تنصیف مى شود، واللّه العالم.

قسط بندى مهریه و تمکین زن

سؤال112. اگر زوج معسر بود و به تکلیف دادگاه ملزم به پرداخت مهریه به صورت قسطى شد، با توجّه به این که امروزه مهریه ها بالا است و پرداخت قسطى آن هم سال ها طول مى کشد تا تمام شود، آیا با این وجود با فرض باکره بودن و عدم مواقعه، زن حقّ دارد تا پایان قسط آخر تمکین نکند؟

پاسخ: اگر تأجیل رافع حق مطالبه، به نحو شرعى محقق شد، با دریافت اوّلین قسط ـ حالّ اگر باشد ـ دیگر حقّ امتناع از مواقعه ندارد.

حق امتناع از تمکین براى زن

سؤال113. زنى با توجّه به این که شوهر توان مالى جهت پرداخت مهریه ندارد، به عقد او درمى آید. آیا بعد از عقد مى تواند تا وصول مهر از تمکین امتناع کند؟

پاسخ: اگر مهر حالّ و غیر مؤجّل باشد، حقّ امتناع دارد.

تخلّف از غیر تمکین براى دریافت مهر

سؤال114. در صورت حالّ بودن مهر، زوجه غیر مدخول بها حقّ دارد تا گرفتن مهریه تمکین نکند. امّا آیا حقّ دارد در غیر تمکین، از زوج اطاعت نداشته باشد؛ مثلاً منزل خانواده ى خود بماند و هر جا خواست برود هر کار خواست بکند؟ در این صورت مى تواند نفقه را مطالبه نماید؟

پاسخ: حقّ ندارد و اگر اطاعت در این امور نکند، ناشزه مى شود و حقّ نفقه ندارد.

آمیزش از پشت و تقاضاى مهریه

سؤال115. اگر دختر و پسر در ایام عقد از پشت آمیزش کرده باشند، آیا دختر حق دریافت کل مهریه را با عدم پذیرش تمکین از جلو دارد؟

پاسخ: خیر ندارد، اگر عمل او اسقاط حق بوده و اختیارى، و از روى اکراه نبوده است.

تعارض اظهارات زن و مرد در مهر و تمکین

سؤال116. اگر زن بگوید: اگر مهریه ام را بگیرم تمکین مى کنم؛ ولى شوهر بگوید: در صورتى که مهریه را بگیرد نیز از تمکین خوددارى مى کند، در چنین صورتى، اظهارات کدام یک باید مبنا و ملاک عمل قرار گیرد؟

پاسخ: در این صورت باید مهر را نزد شخص امینى قرار دهند تا پس از تمکین به زوجه بدهد.

رابطه طلاق با تقاضاى مهر

سؤال117. اگر زن قبل از تمکین، مهریه خود را طلب کند، ولى مرد قادر به پرداخت آن نباشد، آیا مى تواند تقاضاى طلاق کند؟ در صورت جواز، آیا این موضوع موجب سست شدن بنیان خانواده نمى شود چون امروزه بسیارى از زنان به محض گرفتن مهریه، از شوهر خود جدا مى شوند؟

پاسخ: خیر، امر طلاق به دست مرد است.

مراد از تمکین

سؤال118. در مواردى که مهریه حالّ باشد و زن مطالبه ى آن را نماید، مى فرمایند که زوجه حقّ دارد تمکین نکند. آیا مراد از تمکین همان اجازه ى نزدیکى است یا خیر؟

پاسخ: بلى، خود را در معرض آن درآوردن است.

مهرالسنّة

سؤال119. مهرالسنّة که پانصد درهم مى باشد، یک درهم آن معادل چند گرم مى باشد؟

پاسخ: درهم شرعى مراد است که هر درهم 6/12 نخود است و هر نخود تقریبا 2/ گرم است؛ پس هر درهم تقریبا 5/2 گرم است. و مهر السنه تقریبا یک و ربع کیلو نقره مسکوک است.

سؤال120. قرار دادن «مهر السنّه» به تنهایى به عنوان مهریه ى یک زن در چه صورتى صحیح است؟

پاسخ: مطلقا صحیح است.

سؤال121. اگر زنى مهریه خود را مهرالسّنة قرار دهد، آیا معادل آن را طلب دارد یا مهرالمثل؟

پاسخ: معادل مهرالسّنة را طلب دارد.

اختلاف در نزدیکى و عدم آن

سؤال122. زوجین بعد از عقد ازدواج قصد جدایى از هم را دارند و زوجه مدّعى است به واسطه ى نزدیکى، مستحقّ کلّ مهریه است و زوج به جهت عدم نزدیکى، زوجه را مستحقّ نصف مهریه مى داند، در صورت اختلاف بین زوجین در عقد نکاح در این که نزدیکى صورت گرفته است یا خیر، قول کدام یک مقدّم و معتبر است؟

پاسخ: اگر براى حاکم استعلام حال ممکن نیست، قول زوج مقدّم است.

نشوز و حقّ مهر

سؤال123. هر گاه زنى به خانه ى شوهر آمده و پس از مدّت کمى خانه ى شوهر را بدون جهت و اجازه ى شوهر ترک کند و به خانه ى پدرش برود و دیگر حاضر به آمدن به خانه ى شوهر نباشد و تقاضاى طلاق کند، آیا حقّى به مهریه دارد یا نه؟

پاسخ: در غیر طلاق خلع یا مبارات (مقدار بذل)، حقّ مهریه دارد.

بخشیدن مهر بعد از فوت شوهر

سؤال124. زنى مهریه اى را که از شوهر طلب کار است و در ذمّه ى او است؛ پس از فوت شوهر بخشیده، آیا این بخشش، حکم ابراء را دارد یا هبه است؟

پاسخ: ابراء است و شرایط بخشش را ندارد.

فوت یکى از زوجین

سؤال125. هر گاه یکى از زوجین قبل از دخول فوت کند، آیا تمام مهر را باید به زن داد یا نصف مى شود؟

پاسخ: مهر نصف مى شود.

خودکشى زن و مسأله ى مهر

سؤال126. هرگاه زن بعد از عقد و قبل از دخول خودکشى کند، آیا تمام مهر را مى برد یا نصف را؟

پاسخ: بنابر اقوى مهر نصف مى شود.

ارش از بین بردن بکارت

سؤال127. شخصى با دختر باکره اى زنا کرده و با رضایت دختر ازاله ى بکارت نموده که مهر در این صورت ثابت نیست، آیا ارش ازاله ى بکارت ثابت است یا نه؟

پاسخ: در این تأمّل است، پس احتیاط در مصالحه است.

اعتبار قیمت طلا در مهر

سؤال128. در سند ازدواج، مهریه را یک صد سکّه بهار آزادى به قیمت چهارصد هزار تومان قرار داده اند، اکنون که 15 سال از آن تاریخ مى گذرد و قیمت طلا چند برابر شده، میزان طلاست یا پول رایج آن موقع؟

پاسخ: ظاهرا طلا میزان است.

قرار دادن سفر حجّ یا عمره به عنوان مهر

سؤال129. آیا قرار دادن سفر حجّ تمتّع یا حجّ عمره به عنوان مهریّه جایز است یا نه؟

پاسخ: مانع ندارد و بهتر است قیمت آن هم تعیین شود.

مهریه ى یک جلد کلام اللّه مجید

سؤال130. اگر مهریه ى زن یک جلد کلام اللّه مجید باشد، آیا هنگام طلاق همان را باید به زن داد؟

پاسخ: بله، زاید بر آن واجب نیست.

طىّ مدارج علمى به عنوان صداق

سؤال131. آیا جایز است صداق را طىّ نمودن مدارج علمى مشخص نمود؟

پاسخ: هر عملِ مشروع متموّل، جایز است صداق قرار داده شود.

رابطه بکارت و مهریه

سؤال132. خانمى که شوهرى اختیار نکرده است، ولى قبلاً ازاله ى بکارت شده است، باکره محسوب مى گردد؟ چنان چه وى به عقد مردى درآید و قبل از نزدیکى شوهر، طلاق بگیرد آیا مشمول مهریّه مى باشد یا خیر؟ به چه نسبتى از مهریه؟

پاسخ: مهریه در طلاق قبل از دخول نصف است و اختیار طلاق با مرد است و بکارت و عدم آن در این مورد دخالت ندارد.

طلب مهریّه از پدر شوهر

سؤال133. همسر پسرى در یکى از ملک هاى پدر، مهریه دارد. آیا با عدم یقین به عقل پدر، وظیفه ى فرزندان پدر چیست؟

پاسخ: همسر حقّ دریافت مهر خود را دارد و با فرض این که شعور پدر، هر چند به حکم استصحاب برقرار نباشد، باید با نظر حاکم شرع تحویل دهند.

تعهّد به پرداخت مهر توسّط پدر شوهر

سؤال134. اگر پدر شوهر مهریه ى عروس را قبول کند، آیا پرداخت مهر بر او واجب مى شود و یا بر عهده ى شوهر است و اگر بمیرد، مهریه ساقط مى شود یا از مال او باید بدهند یا به عهده ى شوهر انتقال پیدا مى کند؟

پاسخ: مهریه بر عهده ى شوهر است و مجرّد وعده ـ که در ضمن عقدى نباشد ـ الزام آور نیست، به خلاف این که هنگام عقد، پدر شوهر مهریه را ضامن شود که دینِ بر عهده اوست که در این صورت اگر وفات کند، از عهده ى شوهر ساقط است.

مهریه هایى که در اثر زمان کم ارزش شده

سؤال135. مهریه هایى که مثلاً 40 سال قبل هزار تومان بوده، آیا اکنون همان مقدار بر عهده ى زوج است یا این که باید مقدار قدرت خرید هزار تومان در 40 سال قبل به عنوان مهریه محاسبه شود؟

پاسخ: احتیاطا بر ارزش پول در آن زمان مصالحه کنند.

مهریه قرار دادن ختم قرآن براى سلامتى امام زمان ـ عجّل اللّه تعالى فرجه الشّریف ـ

سؤال136. آیا زوجه مى تواند مهریّه اش را یک سال ختم قرآن توسط همسرش براى سلامتى آقا امام زمان ـ عجّل اللّه تعالى فرجه الشّریف ـ قرار دهد؟

پاسخ: اشکال ندارد.

حق زیاد کردن مهریه پس از عقد

سؤال137. پس از تعیین مهریّه در عقد ازدواج و اجراى صیغه، آیا زوجه حقّ ازدیاد مهریّه را دارد؟

پاسخ: دیگر زوجه حقّ زیاد کردن مهریّه را ندارد. اما اگر شوهر خودش از باب هبه چیزى به او بذل کند، مانعى ندارد.

نحوه تعیین میزان مهرالمثل

سؤال138. نحوه تعیین مقدار مهرالمثل را در مواردى که باید مهرالمثل پرداخت شود، بیان فرمایید.

پاسخ: اگر طرفین بر مبلغى مصالحه کنند، مهرالمثل همان است وگرنه از اهل آن سؤال مى کنند و در صورت اختلاف، حدّ وسط را مى گیرند.
مهریه زن بهایى

سؤال139. مسلمانى با زن بهایى از روى جهل به مسأله ازدواج و وطى به شبهه کرده است. آیا مهریه زن به عهده مسلمان است؟

پاسخ: واجب نیست چیزى به او بدهد.

شرط عدم مطالبه مهریه

سؤال140. آیا مرد ضمن عقد مى تواند شرط کند که زن تا مدتى حق مطالبه ى مهر را نداشته باشد؟

پاسخ: بله، مى تواند مهر مؤجّل قرار دهد.

عدم لزوم گفتن عنوان در پرداخت مهر

سؤال141. مرد اگر قصد دادن مهریه زن را دارد، اطلاع دادن به زن لازم است به این که این را به عنوان مهر به تو مى دهم؟

پاسخ: با تسلیم مهر چه عین باشد چه دین، ذمّه ى زوج فارغ مى شود و از عهده خارج مى گردد، مگر در فرض غرر.

تبانى بر مهر و کمتر نوشتن در مهرنامه

سؤال142. به دخترى گفتند مهریه ى شما فلان مقدار است؛ ولى در عقدنامه کمتر از آن مبلغ نوشته و صیغه را بر آن مبلغ کمتر جارى کردند. آیا این صیغه (ازدواج دایمى) صحیح است؟

پاسخ: ظاهرا صحّت آن، بر اجازه ى دختر توقّف دارد.

تعیین مهر به دست کیست؟

سؤال143. آیا در تعیین مقدار مهریه توافق دختر و پسر شرط است؟ یا آن که والدین آن ها هم حقّ اعمال نظر دارند؟

پاسخ: هر کدام از دختر و پسر بر خودش ولایت دارد، امر مهر هم به خود او مربوط است.

ضرورت مهریه در عقد

سؤال144. آیا قرار دادن مهریه جزو شرایط ازدواج است یا این که با رضایت زن، مى شود بدون مهریه ازدواج صورت بگیرد؟

پاسخ: در عقد موقت شرط صحت است، ولى در دایم اگر مهریه ذکر نشود، به مهرالمثل منتقل مى شود.

مهریه غیر مادى

سؤال145. آیا مى توان امور غیر مادى و معنوى را به عنوان مهریه ى زن قرار داد؟

پاسخ: هر چه مالیت دارد مى تواند مهریه قرار گیرد، مثل تعلیم قرآن و امثال آن.

طلب نمودن مهریه اى که بیش از حد مرسوم باشد

سؤال146. دخترى مهریه خود را (که بیش از حد مرسوم است)، بر اثر اختلافى که پیش آمده از شوهر طلب کرده و مى گوید: با تو حرف نمى زنم تا حق مرا ادا کنى. مرد در چنین مواردى چه کند؟

پاسخ: مرد تا حدّ قدرت، وظیفه ى بر ادا دارد.

پرداخت مهریه بدون گرفتن شاهد

سؤال147. آیا هنگام دادن مهریه به زن، گرفتن شاهد لازم است؟ اگر مردى بدون گرفتن شاهد، مهریه همسرش را بدهد و زن بعد از مدتى، گرفتن مهریه را انکار کند، تکلیف مرد چه مى باشد؟

پاسخ: شاهد گرفتن لازم نیست، بله براى رفع اختلاف در آینده خوب است و در صورت اختلاف، قول منکر مقدّم است.

زمان درخواست مهریه از شوهر

سؤال148. آیا زوجه مى تواند هر وقت که بخواهد مهریه خود را از شوهرش مطالبه کند؟

پاسخ: اگر مهریه حالّ باشد، با استطاعت زوج، زوجه حق مطالبه دارد.

عدم قدرت پرداخت مهریه

سؤال149. اگر مرد مهریه اى را قرار دهد که الآن قدرت پرداخت آن را ندارد، این کلاه بردارى و تضییع حقوق زن نیست؟

پاسخ: خیر، با فرض معلوم بودن حال او و عدم تدلیس و احتمال ابراى زن در آینده، کلاه بردارى صدق نمى کند.

مهریه اى که وجود خارجى ندارد

سؤال150. اگر مهریه دو دانگ خانه قرار داده شود که الآن وجود خارجى ندارد، آیا مهریه صحیح است؟

پاسخ: در خانه مانعى ندارد و محمول بر وسط است بین اعلى و ادنى بنابر احوط.

عدم مطالبه مهریه از سوى زن

سؤال151. آیا در صورت عدم مطالبه از طرف زن، مرد باید مهریه او را پرداخت کند؟

پاسخ: لزومى ندارد، ولى دین بر عهده مرد است.

مطالبه ى عین مهریه

سؤال152. آیا زن مى تواند عین همان چیزى را که در مهریه قرار داده شده مطالبه نماید؟

پاسخ: بله.

وارثان مهریه میّت

سؤال153. مهریه میّت به چه کسانى مى رسد؟

پاسخ: حکم سایر ترکه ى او را دارد که پس از تجهیز و دین و وصیّت، به وارثان اموال دیگر او مى رسد.

پرداخت مهریه از اصل مال میّت

سؤال154. در صورت فوت مرد، آیا مهریه زن از اصل مال میّت پرداخت مى شود؟

پاسخ: بله، مثل سایر دیون.

عدم پرداخت مهریه زن

سؤال155. آیا نپرداختن مهریه زن در صورت مطالبه گناه است؟

پاسخ: با وجود قدرت و استطاعت اگر حالّ بوده است، مرد مکلف به ادا است.

حداکثر مهریه پیشنهادى

سؤال156. حداکثر مهریه اى که یک دختر مى تواند پیشنهاد کند چه مقدار است؟

پاسخ: شرعا مقدار معینى ندارد؛ ولى مستحب، عدم تجاوز از مهرالسنّه است ـ که پانصد درهم مى باشد ـ و یا آن که بیشتر از مقدار مهرالسنّه مکروه است.

مهریه دختر زناکار

سؤال157. بکارت دخترى در اثر زنا زایل مى شود، این دختر مستحق چه نوع مهریه اى مى باشد؟

پاسخ: اگر دختر هم به زنا راضى بوده، مهریه اى ندارد و در استحقاق ارش بکارت، تأمّل است و احوط مصالحه است.

فوت مرد قبل از نزدیکى

سؤال158. اگر قبل از نزدیکى، زوج یا زوجه فوت کند، تکلیف مهریه ى زن چه مى باشد؟

پاسخ: در صورت فوت زن یا مرد قبل از دخول، بنابر اقوى، مهر نصف مى شود.

اختلاف زوجین در مقدار مهریه

سؤال159. اگر زوجین در مقدار مهریه اختلاف داشته باشند و بیّنه اى نیز در کار نباشد، ملاک عمل چه مى باشد؟

پاسخ: ملاک بر اقلّ (کمتر) است که قدر متیقّن است.

نحوه ى احتساب مهریه بعد از مرگ

سؤال160. شخصى حدود 30 سال قبل با زنى ازدواج نموده و از این ازدواج فرزندى به عمل نیامده است. زن حدود چند ماه قبل از شوهرش فوت کرده است. مهریه آن زن مبلغ پنج هزار تومان پول رایج ایران بوده و شوهر مبلغ یادشده را در زمان حیات به زنش پرداخت ننموده است و بعد از فوت زن، شوهرش هم از دنیا رفته، در حالى که ورّاثِ طبقه اوّل و دوّم ندارد و ارثیّه به دست طبقه سوّم رسیده است. مادر آن زن مهریّه و مالیّه دخترش را از ورّاث دامادش مطالبه نموده است. ورّاث آن مرد متوفّى باید مالیّه و مهریّه آن زن را چگونه به مادر آن زن متوفّى پرداخت نمایند؟ (در حالى که شوهر هم وارث زن خودش مى باشد). آیا مهریه، به همان مقدار یاد شده محاسبه مى شود یا طبق نرخ روز؟

پاسخ: نسبت به مهریه، بر ارزش این پول در آن زمان مصالحه کنند، بنابر احوط و سپس از جمیع اموال زن که ـ مهریه هم جزو آن ها است ـ نصف آن را به مادرش مى دهند، که تنها وارث اوست و نصف دیگر سهم شوهرش مى شود که به ورثه ى او مى رسد.

باردارى از طریق انزال

سؤال161. مردى ازدواج کرده؛ ولى هنوز دخول نکرده است، امّا زن از طریق انزال در محلّ، باردار شده است. وضعیت مهر بعد از طلاق چگونه خواهد بود؟

پاسخ: اگر التقاى ختانین نشده، زن همان نصف مهر را طلب کار است.

سؤال162. اگر مردى با دختر نامحرمى همبستر شود و انزال شود و فرزندى منعقد گردد، بى آن که دخول صورت گرفته باشد، حکم فرزند و زوال بکارت که بر اثر تولّد فرزند حاصل مى شود چیست؟

پاسخ: احکام ولد زنا را ندارد، هر چند به فعل حرام منعقد شده است و اگر راجع به زوال بکارت مصالحه شود خوب است.

تعدّد مهرالمثل

سؤال163. چند نفر به زنى به اجبار تجاوز کرده اند.

1) آیا هر کدام باید جداگانه یک مهرالمثل بپردازند یا همه یک مهرالمثل مى دهند؟

پاسخ: هر کدام باید یک مهر المثل بپردازند.

2) هرگاه تجاوز از یک نفر مکرّر واقع شود، آیا مهرالمثل نیز تکرار مى شود؟

پاسخ: مکرّر است.

مبناى مهرالسنّة

سؤال164. چون درهم سکّه دار در این زمان وجود ندارد، آیا مبناى مهرالسنة نرخ نقره ى عمومى مى باشد؟

پاسخ: به نیّت رجا، طبق وزن نقره ى مسکوک محاسبه شود.

پرداخت مهر در باکره و غیر باکره

سؤال165. آیا بین باکره و زنان دیگر در این مورد که دخول باعث مهر کامل و عدم دخول باعث تنصیف مهریه مى شود، فرقى هست؟

پاسخ: فرقى نیست.

فوت شوهر بى بضاعت و مسأله ى مهر

سؤال166. شوهر خانمى فوت کرده و هیچ گونه اموال منقول و غیر منقول از خود باقى نگذاشته است. همسر ایشان از پدر متوفّى ادّعاى مهریّه مى نماید. آیا پدر متوفّى بدون این که تعهّدى براى مهریّه ى همسر فرزندش داشته باشد، ضمانى براى مهریّه ى فرزندش دارد؟

پاسخ: در فرض سؤال، پدرشوهر ضامن نیست، واللّه العالم.

هفت هزار تومان طلا معادل با سى مثقال

سؤال167. شوهر خانمى فوت کرده و طبق قباله مهریه زن هفت هزار تومان ـ که معادل با سى مثقال طلاى نساخته است ـ مى باشد. ورثه ى آن مرحوم آیا باید سى مثقال طلا را پرداخت نمایند یا هفت هزار تومان را؟ با توجّه به این که در وصیّت نامه ى زوج از این موضوع هیچ گونه ذکرى به میان نیامده است.

پاسخ: آن چه که در قباله ى نکاح نوشته شده است، در ذمّه ى متوفّى باقى است و باید ورثه پرداخت نمایند و لازم نیست در وصیّت نامه ذکر نماید، ضمن آن که هفت هزار تومان، معادل سى مثقال طلاى نساخته است، یعنى فعلاً سى مثقال طلا را پرداخت کنند.

مهرالمثل در فرض زنا

سؤال168. 1) آیا زناى به عنف با دختر باکره، در دو فرض بلوغ و عدم بلوغ موجب ضمان مهرالمثل مى شود؟

پاسخ: بلى.

2) در صورتى که شخصى با وعده دروغین ازدواج، با دختر باکره اى زنا کند (با توجه به مجبور نبودن دختر) آیا زانى ضامن مهرالمثل است؟

پاسخ: خیر و در ضمان ارش البکاره تأمّل است و احوط مصالحه است.

مهریه و فرزندان زنان بدکاره

سؤال169. آیا دختران و زنانى که ارتباط نامشروع دارند، مستحق مهریه هستند؟ فرزندانى که در این بین متولد مى شوند، به چه کسى منتسب مى باشند چون به علت کثرت ارتباطات، تشخیص این مطلب دشوار مى باشد؟

پاسخ: زانیه ها مستحق مهریه نیستند و فرزندان هم لحوق شرعى به زانى یا زانیه ندارند.