حضرت مهدی علیه السلام نام های متعددی دارد که به مناسبت های مختلف، بدان نام ها خوانده شده است و این از شئون شخصیت های بزرگ است که بخاطر صفات و ویژگیها و ابعاد گوناگون شخصیتشان، نامشان نیز متعدد می گردد.
برای نمونه: در قرآن شریف و انجیل برای پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله وسلم نام های متعددی است، نام هایی چون: «محمد»؛ «احمد»، «طه»؛ «یس»؛ «بشیر»، «نذیر» و در انجیل نیز«فارقلیطا» و «برکلوطوس» به زبان سریانی و یونانی.
و نیز قهرمان جاودانه اسلام، امیرمومنان علیه السلام نیز نام های متعددی دارد از آن جمله : «علی»؛ «حیدر»، «مرتضی» و «ایلیا» به لغت سریانی و نام های دیگر.
در مورد حضرت مهدی علیه السلام و نام بلند آوازه اش، روایات بسیاری از پیامبر گرامی اسلام و امامان نور علیهم السلام آمده است که در آنها از آن اصلاحگر بزرگ عصرها و نسلها به «مهدی»، «حجت»، «قائم» «منتظر» «خلف صالح» «صاحب الامر» «سید» «الام الثانی عشر» و ... تعبیر شده است و بارها تصریح شده است که نام حضرت نام پیامبر است و کنیه اش ابوالقاسم.
1) مهدی علیه السلام
1- از «ابی سعید خدری» و او نیز از پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله آورده است که فرمود: «نام مهدی، نام من است».
«اسم المهدی، اسمی».
2- امیرمومنان علیه السلام فرمود: نام مهدی «محمد است.
«اسم المهدی، محمد»
3- و آن گرامی، مهدی نامیده شد چرا که خداوند او را به امور نهانی که هیچ کس از آنها آگاهی ندارد هدایت و راشاد می نماید.
«اذا قام مهدینا اهل البیت، قسّم بالسویه و عدل فی الرعیة، من أطاعه فقد اطاع الله و من عصاه فقد عصی الله و انما سمی المهدی لانه یهدی الی امر خفی»
یعنی: هنگامی که مهدی ما خاندان پیامبر، بپاخیزد ثروتها را بطور برابر تقسیم می کند و در جامعه به عدالت و دادگری رفتار می کند. هر کس او را فرمان برد خدای را فرمان برده است و هر کس او را نافرمانی کند خدای را نافرمانی کرده است و او مهدی نامیده شد چرا که به امور و شئون نهانی هدایت می گردد.
2) قائم علیه السلام
آن حضرت «قائم» نامیده شده است چرا که به بزرگترین قیام اصلاحگرانه تاریخ بشر، دست می زند. او برای حق خالص که ذره ای باطل در آن راه نمی یابد قیام می کند و به حق و عدالت بپا می خیزد و این چیزی است که قیام شکوهمند او را از دیگر قیام ها ممتاز می سازد چرا که تاریخ بشر، قیام ها و نهضت هایی را برای برخی شخصیتها ثبت کرده است اما قیام و نهضت و انقلاب آنان در هدف ها و وسایل براساس حق و راه مستقیم نبوده است اما مهدی علیه السلام براساس حق خالص و عدالت راستین و ناب بپا می خیزد و بس.
این روایت را بنگرید:
ابوحمزه ثمالی می گوید:
سألت الباقر علیه السلام:«یابن رسول الله! ألستم کلکم قائمین بالحق؟
قال: بلی!
قلت: فلم سمی القائم قائما؟
قال: لما قتل جدی الحسین علیه السلام ضجت الملائکه الی الله عزو جل بالبکاء و النجیب... ثم کشف الله عزو جل عن الائمه من ولد الحسین علیه السلام للملائکه، فسرت الملائکه بذلک، فاذا احدهم قائم یصلی، فقال عزو جل: بذلک القائم أنتقم منهم.(بحارالانوار- ج51، ص28)
از امام باقر علیه السلام پرسیدم: ای پسر پیامبر آیا همه شما قیام کننده به حق نیستید؟
فرمود: چرا!
گفتم: پس چرا آن حضرت قائم نامیده شد؟
فرمود:هنگامی که نیای گرانقدرم حسین علیه السلام به شهادت رسید فرشتگان به بارگاه خدا ناله و شیون کردند... خداوند امامان نهگانه، از نسل پاک حسین علیه السلام را، به آنها نمایاند و با دیدن آنان شادمان گردیدند و دیدند که یکی از انها به نماز ایستاده است و خدا با نشان دادن او به فرشتگان فرمود: من بوسیله این قائم از قاتلان حسین علیه السلام انتقام خواهم گرفت.
و امام صادق علیه السلام فرمود: «سمی القائم لقیامه بالحق» (بحار الانوارةج1، ص30)
یعنی: حضرت مهدی علیه السلام قائم نامیده شد چرا که قیام شکوهمند او، به حق و به عدالت است .
3) منتظر
آن حضرت با این نام خوانده شده است چرا که مردم همواره ظهور و قیام او را انتظار می برند تا با قیام خویش این سیاره خاکی را از ظلم و بیداد پاک سازند.
از امام جواد علیه السلام پرسیدند:
«یا بن رسول الله ولم سمی: القائم؟
قال: «لانه یقوم بعد موت ذکره وارتداد اکثر القائلین بامامته.»
فقیل له: «ولم سمی: المنتظر؟»
قال: «لان له غیبه تکثر ایامها و یطول أمدها، فینتظر خروجه المخلصون و ینکره المرتابون...» (بحارة ج51، ص30)
یعنی: پرسیدند چرا حضرت مهدی علیه السلام را قائم نامیدند؟
فرمود: چون پس از آنکه یاد و نام مقدسش در میان مردم فراموش شد و بیشتر معتقدان به امامت او به آفت ارتجاع و ارتداد گرفتار آمدند بپا می خیزد.»
پرسیدند: چرا منتظر نامیده شده است؟
فرمود: بدان دلیل که او غیبت بسیار طولانی خواهد داشت غیبتی که دوران آن سخت طولانی است و مخلصان، انتظار قیام و ظهورش را می کشند و تردید کنندگان و بدخواهان وجو گرانمایه و ظهور او را برای اصلاح جهان، انکار می نمایند.»
4) صاحب الامر
آن گرامی صاحب الامر نیز نامیده شده است چرا که پیشوای بر حقی است که خداوند اطاعت او را بر همه بندگان واجب ساخته است؛ از جمله در قرآن می فرماید:
«یا ایها الذین آمنوا اطیعو الله و اطیعو الرسول و اولی الامر منکم»
هان ایمان آورندگان! خدا و پیامبر و صاحبان امر را اطاعت کنید.
روایات معتبر و صحیح صراحت دارند که اولی الامر در آیه شریفه، امامان نور و از خاندان پیامبرند که نخستین آنان علی علیه السلام و آخرینشان حضرت مهدی علیه السلام است.
5) حجت
آن حضرت حجت نیز نامیده شده است بدان دلیل که حجت خدا بر جهانیان است و خدا بوسیله آن گرامی بر بندگانش اتمام حجت می کند. و نیز آن پیشوای بزرگ،نام ها و لقب های دیگری دارد که نیاز به توضیح و شرح ندارد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
منبع: اقتباس از کتاب امام مهدی علیه السلام از ولادت تا ظهورة آیه الله سید محمد کاظم قزوینی