سؤال777. محلّ قنوت در نماز کجا است؟
پاسخ: محل قنوت پیش از رکوع رکعت دوم است.
جبران و اعاده قنوت فراموش شده
سؤال778. در صورتى که قنوت را فراموش کند، آیا قابل جبران و اعاده است یا نه؟
پاسخ: اگر پس از آن که به اندازه رکوع خم شود یادش بیاید، مستحب است بعد از رکوع قضا کند، و اگر در سجده یادش بیاید، مستحب است بعد از سلام، قضا نماید و احتمال دارد هر جاى نماز که یادش آمد بتواند قنوت را به جا آورد.
جبران قنوتى که عمدا خوانده نشده
سؤال779. در صورتى که عمدا قنوت را در محل خودش ـ که رکعت دوم است ـ به جا نیاورده، آیا مىتواند بعدا به جا آورد؟
پاسخ: در صورتى که عمدا قنوت نخواند، قضا ندارد.
به یاد آمدن فراموشى قنوت حین سجده
سؤال780. اگر حین سجده یادمان آمد که قنوت نخواندهایم، چه حکمى دارد؟
پاسخ: مستحب است بعد از سلام نماز، قضا نماید.
به یاد آوردن فراموشى قنوت بعد از سجدتین یا بعد از نماز
سؤال781. اگر بعد از سجدهى دوم یادش آمد که قنوت به جا نیاورده یا بعد از نماز یادش آمد که قنوت به جا نیاورده، چه حکمى دارد؟
پاسخ: احتمال دارد هر جاى نماز که یادش آمد، بتواند قنوت را به جا آورد.
به یاد آوردن قنوت در رکعت سوم
سؤال782. اگر در رکعت سوم یادمان آمد که قنوت را در رکعت دوم نخواندهایم، نماز چه حکمى دارد؟
پاسخ: چنان چه ذکر شد، احتمال دارد هر جاى نماز که یادتان آمد بتوانید قنوت را به جا آورید.
خواندن قنوت در رکعت اوّل
سؤال783. اگر سهوا قنوت را در رکعت اوّل به جاى رکعت دوم بخوانیم، چه حکمى دارد؟
پاسخ: احتیاطا سجدهى سهو به جا آورید و این قنوت کفایت از قنوت در رکعت دوم نمىکند.
قنوت در جماعت اهل سنّت
سؤال784. گاهى در نماز جماعت اهل سُنّت پس از رکوع، قنوت مىخوانند. تکلیف شیعیانى که در نماز جماعت آنها شرکت کردهاند چیست؟
پاسخ: اگر به قصد ذکر مطلق بگویند، اشکال ندارد.
خواندن قنوت به زبان غیر عربى
سؤال785. آیا مىتوان قنوت را به غیر از زبان عربى خواند؟
پاسخ: اظهر جواز قنوت به زبان غیر عربى است، ولى به هر لغتى که مىخواند، باید صحیح بخواند تا وظیفه قنوتى را انجام داده باشد.
ذکرى که خواندن آن در قنوت نماز مستحب است
سؤال786. چه ذکرى در قنوت مستحب است خوانده شود؟
پاسخ: هر ذکرى در قنوت بگوید، اگرچه یک «سبحان اللّه» باشد، کافى است و بهتر است بگوید: «لا اله الا اللّه الحلیم الکریم، لا اله الا اللّه العلى العظیم، سبحان اللّه ربّ السموات السبع و ربّ الارضین السبع و ما فیهنّ و ما بینهنّ و ربّ العرش العظیم والحمدللّه رب العالمین.»
خواندن ذکر دیگرى غیر از دعا در قنوت
سؤال787. آیا غیر از دعا مىتوانیم در قنوت ذکر دیگرى را بخوانیم؟
پاسخ: خواندن هر ذکرى در قنوت، اگرچه یک «سبحان اللّه» باشد، کافى است.
خواندن آیه سجدهدار در قنوت
سؤال788. اگر در قنوت سهوا آیهى سجدهدار خواندیم، چه حکمى دارد؟
پاسخ: بعد از نماز سجدهى آن را به جا آورید.
ارتفاع مطلوب بالا بردن دستها در قنوت
سؤال789. بالا بردن دستها در قنوت تا چه ارتفاعى مطلوب است؟ و اگر در قنوت دستها بالاتر از صورت قرار گیرد، اشکال دارد؟
پاسخ: اشکال ندارد، ولى خوب است دستها را تا مقابل صورت بلند کند.
غلط خواندن ذکر قنوت
سؤال790. اگر ذکر و یا دعاى قنوت را غلط بخوانیم، آیا نماز باطل مىشود یا نه؟
پاسخ: اگر عمدا باشد، احتیاط در اعادهى نماز است.
خواندن شعر فارسى در قنوت
سؤال791. آیا مىتوانیم در قنوت شعرى که به صورت فارسى مىباشد بخوانیم؟
پاسخ: اگر جهت دعا یا ذکر دارد، مىشود خواند.
طولانى کردن بیش از حدّ قنوت
سؤال792. طولانى کردن بیش از حدّ قنوت چه حکمى دارد؟
پاسخ: طول دادن قنوت مطلقا مستحب است و حدّى ندارد.
برگرداندن نگین انگشتر در هنگام قنوت
سؤال793. حکم برگرداندن نگین انگشتر به طرف کف دست در قنوت چیست؟ آیا مستحبّ است یا بدعت محسوب مىشود؟
پاسخ: اصل عمل وارد شده است و در حال قنوت، بدون قصد ورود مانعى ندارد.
دخالت اختلافات در قنوت نماز
سؤال794. اگر در قنوت نمازهاى یومیّه هنگام گفتن دُعاى «اللهمّ اغفر للمؤمنین» غیر از دشمنان خود را قصد کند، اشکال دارد؟
پاسخ: مؤمن نباید با مومن دیگر از جهت ایمانش مخالف باشد.
قنوت نماز وتر و ذکر اسم افراد
سؤال795. در قنوت نماز وتر هنگامى که مىخواهیم براى فرد خاصّى دعا کنیم، آیا به خاطر جهل به اسم مىتوانیم او را به صورت ضمیر یاد کنیم؟ یا به نحو دیگرى توصیه مىفرمایید؟
پاسخ: به صورت ضمیر اشکال ندارد و یا به نحو «اللّهم اغفر للمنظورین من المؤمنین و المؤمنات».
سؤال796. در قنوت نماز وتر، آیا کسانى که به زبان عربى مسلّط نیستند، مىتواند چنین بگویند: «اللهم اغفر لبابا، اللهم اغفر لمحمّد آقا و...»؟
پاسخ: مادامى که ذکر اسم باشد و غلط به حساب نیاید، اشکال ندارد.
فراموشى قنوت نماز غفیله
سؤال797. قنوت نماز غفیله را فراموش کردم و در حال رکوع و یا بعد از سجده یادم آمد، وظیفهام چیست؟ آیا باید نماز را اعاده کنم؟
پاسخ: اعاده مانعى ندارد، هر چند لازم نیست و تدارک آن رجاءا پس از آن مانعى ندارد.
تسبیح حضرت زهرا ـ علیهاالسّلام ـ
سؤال798. در تعقیبات نماز، به تسبیح حضرت فاطمه زهراء ـ علیهاالسّلام ـ خیلى سفارش شده است؛ آیا دلیلى هست که باید قبل از دیگر تعقیبات خوانده شود؟
پاسخ: از روایت «قبل أن تُثنِّىَ رجلیک» فورى بودن استفاده شده است.
تداخل دو نماز مستحبّى
سؤال799. آیا دو نماز مستحبّى (مانند نماز نافله مغرب با نماز غفیله یا نماز جعفر طیّار با نماز شب) را مىتوان به نحو تداخل به جا آورد؟
پاسخ: اظهر جواز تداخل است در نماز غفیله و نافلهى مغرب (جامع المسائل، ص 249) و نیز هر مورد که تداخل وارد شده باشد، هم چنین است مثل نماز جعفر ـ علیهالسّلام ـ و نوافل لیل و نهار، و در غیر آن، تداخل، موافق اصل نیست و به قصد رجا مانعى ندارد؛ در حالى که قصد اصلى را بر یکى قرار مىدهد.
دست دادن بعد از نماز
سؤال800. آیا دست دادن مؤمنین بعد از هر نماز سند روایى دارد و مستحبّ است؟
پاسخ: در خصوص بعد از نماز، روایتى به نظر نرسیده است.
سؤال801. آیا دست دادن پس از نماز و فاصله افتادن بین نماز و تعقیبات، موجب از بین رفتن فضیلت تعقیبات مىشود؟ و اگر انسان به دیگران دست ندهد و شبهه بىاحترامى به آنان به وجود آید، دست دان مقدم است یا ذکر تعقیبات نماز؟
پاسخ: دست دادن در خصوص بعد از نماز وارد نشده است، ولى این مقدار فاصله بین نماز و تعقیبات مانعى ندارد.
چگونگى نماز خواندن مستحبى
سؤال802. کیفیت خواندن نمازهاى مستحبى را بیان فرمایید؟
پاسخ: نمازهاى مستحبى زیاد است و آنها را نافله گویند. در بین نمازهاى مستحبى به خواندن نافلههاى شبانه روز بیشتر سفارش شده که جهت اطلاع از آنها به مسألهى 638 رساله رجوع شود.
کیفیت نماز شب
سؤال803. لطفا کیفیت خواندن نماز شب را توضیح دهید؟
پاسخ: از یازده رکعت نافلهى شب، هشت رکعت آن باید به نیّت نافله شب و دو رکعت آن به نیّت نماز «شفع» و یک رکعت آن به نیّت نماز «وتر» خوانده شود و دستور کامل نافله شب در کتابهاى دعا گفته شده است.
روش آسانتر براى خواندن نماز شب
سوال804. آیا براى خواندن نماز شب، روش آسانترى وجود دارد؟
پاسخ: به این که اقتصار بر واجبات آن کند.
هدیه ثواب واجبات به دیگران
سؤال805. آیا ثواب اعمال واجبى مثل نماز و روزه را مىتوان براى دیگران هدیه کرد؟
پاسخ: ظاهرا فىالجمله مىتوان هدیه کرد.
حکم سلام به ائمه بعد از نماز
سؤال806. سلام به امامان که بعد از پایان نماز مىخوانند، چگونه است؟
پاسخ: بنابر عمومات از روایات عملى است که انجام آن مطلوب است.
اشتباه در تسبیحات حضرت زهرا ـ علیهاالسّلام ـ
سؤال807. اگر کسى در تعداد تسبیحات حضرت زهرا اشتباه کرده و مثلاً الحمدللّه را بیشتر از 33 مرتبه بگوید، چه باید بکند؟
پاسخ: اشکال ندارد.
وظیفه فرزند در قبال نماز نخواندن والدین
سؤال808. وظیفه فرزند در قبال نماز نخواندن پدر در زمان حیات و پس از مرگ چیست؟
پاسخ: در زمان حیات دست از ارشاد و نصیحت او برندارد و پس از مرگ هم اگر پسر بزرگ او باشد، احتیاطا قضاى نمازهاى پدر بر او واجب است.
حکم نماز در صورت قهر بیش از سه روز
سؤال809. آیا قهر بیش از سه روز موجب بطلان نماز مىشود و اگر این قهر موجب آرامش در زندگى شود چه طور؟
پاسخ: موجب بطلان نماز او نمىشود.
نافله خوانى به جاى نماز قضا
سؤال810. آیا مىشود به جاى نماز قضا نافله بخوانیم؟ و اگر کسى نماز قضا بر عهده داشته باشد، مىتواند نافله بخواند؟
پاسخ: مىتواند نافله بخواند؛ ولى جاى نماز قضا را نمىگیرد.
طریق تحصیل حضور قلب در نماز
سؤال811. لطفا راه به دست آوردن توجه و حضور قلب در نماز را بیان فرمایید؟
پاسخ: آن چه مهم است این است که مراقبت کند که با اختیار و قدرت حالت حضور قلب را از دست ندهد.
قضاى نمازهایى که حضور قلب در آنها نیست
سؤال812. در انجام واجبات حضور قلب ندارم، آیا اینها مورد قبول خداوند است؛ چنانچه بهبودى یابم، باید آنها را قضا نمایم؟
پاسخ: قضاى آنها واجب نیست.