مسح-وضو

استفتائات وضو (آیت الله العظمی بهجت قدس سره)

مسح

فرا نگرفتن ترى در هنگام مسح

سؤال457. اگر محلّ مسح را، مسح کشیدیم ولى ترى دست به قدر واجب مسح، محلّ مسح را فرا نگرفت، وظیفه چیست؟

پاسخ: بعد از خشک کردن، دوباره همان محل را مسح کند یا در موضع دیگر از همان عضو به قدر واجب مسح نماید.

وظیفه کسى که با کف انگشتان نمى تواند مسح کند

سؤال458. به علت سوختگى، انگشتانم جمع شده است، به طورى که با کف انگشتانم نمى توانم مسح سر و پا نمایم، آیا باید با دست دیگر مسح کنم یا با پشت انگشتان همان دست یا با مقدار باقى از کف همان دست؟

پاسخ: اگر با مقدار باقى از کف همان دست مى توانید، پس با همان کف دست مسح کنید. هم چنین مى توانید با کف دست دیگر سه موضع مسح را مسح نمایید.

شک در کافى بودن ترى در مسح

سؤال459. اگر بعد از مسح شک کردیم که ترى دست به قدر واجب مسح، محلّ مسح را فرا گرفته یا نه؟ آیا مى توان به آن اکتفا کرد؟

پاسخ: اگر او وسواسى نیست، وظیفه ى او اعاده ى مسح بعد از خشک کردن محل یا در موضع دیگر از همان عضو است.

نجس شدن دست قبل از مسح

سؤال460. اگر کف یک دست یا هر دو دست پیش از مسح نجس شود، وظیفه چیست؟

پاسخ: نجس شدن دست از مبطلات وضو نیست، مگر این که از جهت مسح مشکل ایجاد شود. پس اگر یک دست نجس شده است با دست دیگر، مسح ها را انجام دهد و اگر هر دو دست نجس شده و به قدر واجب مسح، در کف دست رطوبت پاک دارد، مسح را با همان قسمت پاک انجام مى دهد و وضو صحیح است و بعد موضع نجس را تطهیرمى کند و در غیر این صورت بعد از تطهیر دوباره وضو بگیرد.

مسح نمودن پا قبل از سر سهوا

سؤال461. اگر در حال وضو سهوا کسى قبل از مسح سر، مسح پا را کشید، آیا وضو باطل مى شود؟

پاسخ: باید بعد از مسح سر دوباره پا را مسح کند

بستن شیر قبل از مسح

سؤال462. کسى که قبل از مسح شیر آب ـ که مقدارى آب روى آن باشد ـ را ببندد و بعد مسح کند، چه صورت دارد؟

پاسخ: اگر با آب وضو، مسح به مقدار مسمّاى مسح واقع شده، صحیح است.

کشیدن دست چپ بر راست قبل از مسح

سؤال463. آیا مى توان قبل از مسح کشیدن سر و پا، با ترى دست چپ دوباره روى دست راست دست کشید؟

پاسخ: در این صورت مسح ها را با کف دست چپ انجام ندهد، على الاحوط.

وصل شدن مسح سر به آب صورت

سؤال464. مسح سر اگر وصل به آب صورت شود، وضو را باطل مى کند؟

پاسخ: با قسمت دیگر کف دست که ملاقات با آب صورت نکرده، پا را مسح کند.

استفاده ى سهوى از آب صورت قبل از مسح

سؤال465. اگر شخصى مدّت ها بدون توجّه [جاهل قاصر] در هنگام مسح سر و پاها از آب وضوى صورت یا اعضاى دیگر استفاده مى کرده و با آن مسح مى کرده است، تکلیف نمازهاى گذشته ى او چیست؟

پاسخ: اگر احتمال بدهد که به قدر مسح واجب، رطوبت کف دست با آب اعضاى دیگر مخلوط نشده، محکوم به صحّت است و در غیر این صورت باید آن ها را قضا کند.

پاک بودن محل مسح

سؤال466. آیا براى مسح سر لازم است، تمام سر پاک باشد؟

پاسخ: فقط پاک بودن محل مسح، شرط است و بقیه سر لازم نیست پاک باشد.

شک در کشیدن مسح بعد از وضو

سؤال467. اگر بعد از وضو شک کنیم که مسح را انجام داده ایم یا نه، چه کنیم؟

پاسخ: اعتنا نکنید.

شک در مسح کشیدن بعد از تمام شدن نماز

سؤال468. اگر بعد از نماز شک کنیم، آیا در وضو مسح پا یا سر را کشیده ایم یا نه، نماز چه حکمى خواهد داشت؟

پاسخ: اشکالى ندارد.

مسح سر و پا با دست چپ در هنگام اختیار و اضطرار

سؤال469. مسح کردن سر و پا با دست چپ، چه حکمى دارد؟ آیا در غیر ضرورت مى توان پشت سر را به جاى جلوى سر مسح کرد؟

پاسخ: مورد اوّل جایز است و مورد دوم جایز و صحیح نیست.

تکرار چند بار مسح جهت احتیاط

سؤال470. تکرار چند باره مسح براى احتیاط چگونه است؟

پاسخ: اگر به حدّ وسواس نرسد اشکالى ندارد. (به مسأله ى 262 رساله رجوع شود.)

کیفیت مسح

سؤال471. آیا براى مسح مى توان از غیر آب وضو استفاده کرد؟ و آیا مسح سر حتما باید از بالا به پایین باشد؟

پاسخ: در حالت اختیار نمى توان با آب غیر وضوى کف دست مسح کشید، و بنابر احتیاط واجب باید از بالا به پایین مسح کرد.

فرق مسح زن و مرد

سؤال472. آیا حدّ مسح زن و مرد فرق دارد؟

پاسخ: خیر

خشک شدن دست قبل از مسح

سؤال473. اگر به جهت حرارت شدید قبل از مسح سر و پا، دست خشک شود، وظیفه چیست؟

پاسخ: باید از آب ریش و ابروها دست را مرطوب کرده و مسح نماید. (توضیح بیشتر در مسایل 257 الى 259 رساله بیان شده است.)

مسح با انگشت

سؤال474. آیا مسح با یک انگشت کفایت مى کند؟

پاسخ: بله، کفایت مى کند.

نگه داشتن دست بر روى عضو مسح

سؤال 475. اگر شخصى قبل از مسح چند لحظه دست را روى عضو مسح شده نگه دارد و یا این که بردارد و دوباره بکشد، آیا مسح او صحیح است؟

پاسخ: صحیح است با مراعات خشک بودن محل، البته اگر مى خواهد دوباره بکشد.

مسح بر موهاى اطراف که جلوى سر جمع شده

سؤال 476. آیا مسح بر موهایى که از اطراف بر جلو سر جمع شده کافى است؟ و کلاً در مورد موى بلند، چگونه باید مسح شود.

پاسخ: اگر موى جلوى سر به اندازه اى بلند است که اگر شانه کند به صورتش مى ریزد یا به جاهاى دیگر سر مى رسد، باید بیخ موها را مسح کند یا فرق سر را باز کرده، پوست سر را مسح نماید. (به مسأله ى 251 رساله رجوع شود.)

جهات مسح سر

سؤال477. آیا مسح سر در عقب سر و طرف راست و چپ صحیح است؟

پاسخ: خیر، صحیح نیست.

استفاده از آب صورت براى مسح

سؤال 478. آیا شخص وضو گیرنده، قبل از آن که آب دست ها خشک شود و قبل از مسح کشیدن، مى تواند به ریش یا صورت خود دست بکشد؟

پاسخ: خیر.

توجه به عدم مسح سر بعد از نماز

سؤال479. اگر در بعد از نماز متوجه شود که مسح سر را انجام نداده تکلیف چیست؟ در صورتى که نداند براى چه نمازى در طول روز بوده چه باید بکند؟

پاسخ: باید دوباره وضو بگیرد و نمازى را که یقین دارد با آن وضو خوانده، اعاده یا قضا کند و اگر آن را نمى داند، توضیح حکم آن در مسأله ى 1126 رساله بیان شده است.

راه رفتن قبل از مسح سر

سؤال480. اگر قبل از مسح سر چند قدم راه برویم، وضویمان صحیح است یا خیر؟

پاسخ: در صورتى که موالات بین افعال وضو از بین نرود، اشکالى ندارد. (به توضیح بیشتر در مسأله ى 287 و 289 رساله رجوع شود.)

مسح موى بلند سر

سؤال481. اگر موى جلوى سر بلند باشد، چگونه مى توان بر آن مسح کرد و آیا باید روى یک مسیر مستقیم باشد؟

پاسخ: باید موهاى اضافى را کنار بزند و بر بن موهاى مربوط به جلوى سر مسح نماید و همین که عرفا از بالا به پایین باشد، کافى است.

تر شدن محل مسح

سؤال482. شخصى براى این که بیخ موهاى سر را مسح کند، موها را کنار مى زند و در نتیجه موهایش تر مى شود، آیا این ترى براى مسح ضرر دارد؟

پاسخ: خیر ضرر ندارد، زیرا میزان، جاى مسح است که باید خشک باشد.

جریان آب مسح

سؤال483. اگر هنگام مسح سر، آب کف دست زیاد باشد به گونه اى که موجب جریان آب شود، آیا لازم است آب کف دست را کم کنند؟

پاسخ: خیر، لازم نیست.

انتخاب دست براى کشیدن مسح

سؤال484. آیا مى شود با دست راست، پاى چپ را مسح نمود و با دست چپ پاى راست را مسح کشید؟

پاسخ: اشکال ندارد.

کشیده شدن دست به صورت هنگام مسح

سؤال485. اگر در هنگام مسح سر، دست به صورت کشیده شود چه حکمى دارد؟

پاسخ: با آن رطوبت نباید مسح پاها را انجام داد.

مسح سر به صورتى که نوک انگشتان به سمت راست یا چپ باشد

سؤال486. اگر هنگام مسح سر یا مسح پا دست را به صورتى قرار دهد که نوک انگشتان به طرف راست یا چپ باشد، چه حکمى دارد؟

پاسخ: اشکال ندارد.

سربازى که از بیرون آوردن پوتین منع شده

سؤال487. سربازِ در حال دیده بانى یا پست نگهبانى قانونا نباید پوتین خود را بیرون آورد. وى براى وضو (مسح) چه وظیفه اى دارد؟

پاسخ: اگر از درآوردن چکمه در تمام وقت نماز قانونا ممنوع است، براى وضو باید آن را بیرون آورده و معلوم نیست این منع، عقلایى باشد و واجب الاطاعة نیست. بله اگر در معرض خطر باشد و بر خود بیم ناک باشد، از باب ضرورت، بر کفش مسح کند.

کیفیت مسح پا

سؤال488. آیا تمام قسمت روى پا از سر انگشت بزرگ تا برآمدگى روى پا، باید مسح شود و آب به آن برسد یا کشیدن دست ـ هر چند بعضى از قسمت ها خشک بماند ـ کافى است؟

پاسخ: لازم است منقطع نشود، ولى پهناى آن به هر اندازه باشد کافى است. (مسأله ى 253 رساله)

ملاک استهلاک رطوبت قبلى

سؤال489. اگر هنگام شستن اعضا مقدارى آب از دست ها بر روى پا بریزد آیا باید خشک شود و آیا ملاک مستهلک بودن چیست؟ و نیز آبى که قبل از وضو بر روى پا مى ریزد، چه حکمى دارد؟

پاسخ: جاى مسح باید خشک باشد و اگر به قدرى تر باشد که رطوبت دست به آن اثر نکند، مسح باطل است. و مراد از مستهلک بودن آن است که ترى آن به قدرى کم باشد که رطوبتى که بعد از مسح در آن دیده مى شود، بگویند فقط از ترى کف دست است.

محدوده ى مسح پا

سؤال490. براى مسح پا چه مقدارى از پا باید مسح شود؟

پاسخ: از نوک انگشتان پا تا برآمدگى روى پا و احتیاط مستحب تا مفصل پا است.

مسح هم زمان دو پا با هم

سؤال491. مسح کردن هر دو پا همزمان یا این که ابتدا پاى چپ بعد پاى راست چه حکمى دارد؟

پاسخ: اولى (یعنى مسح کردن هر دو هم زمان) جایز و دومى (یعنى ابتدا مسح پاى چپ و بعد پاى راست) خلاف احتیاط واجب است.

مسح زیر انگشتان پا

سؤال492. آیا مسح قسمت پایین پا که موقع راه رفتن با زمین تماس پیدا مى کند استحباب دارد؟

پاسخ: استحبابى ندارد.

تکرار مسح پا

سؤال493. دو مرتبه کشیدن مسح پا چه حکمى دارد؟

پاسخ: در صورتى که به حد وسواس نرسد، اشکالى ندارد.

مسح پا برعکس

سؤال 494. آیا مى شود مسح پا را از برآمدگى پا تا نوک انگشتان (به صورت عکس) کشید؟

پاسخ: جایز است.

مسح پا با قسمتى از دست که با آب صورت مخلوط نشده

سؤال 495. اگر در حال مسح سر، قسمتى از دست به آب صورت رسیده آیا مى تواند با قسمت باقى دست که متصل به آب صورت نشده پاها را مسح کند؟

پاسخ: بله مى تواند.

وجود چند قطره آب در محل مسح

سؤال 496. آیا بودن چند قطره آب بر روى پا هنگام مسح اشکال دارد؟

پاسخ: به طورى که آب مسح غالب باشد اشکال ندارد و هم چنین اگر پا به مقدار واجب مسح، خشک باشد.

مسح نشدن کل پا

سؤال 497. چنان چه هنگام مسح، تمام روى پا مسح نشود و مقدارى از وسط پا از مسح قطع شود، آیا باید دوباره مسح کند یا کافى است؟

پاسخ: باید دوباره مسح نماید.

مسح پا فقط روى پا

سؤال 498. آیا کسى که مسح پا را از سر انگشتان نمى کشیده و فقط روى پا را مسح مى کرده، وضویش اشکال دارد؟ و تکلیف نمازهایش چیست؟

پاسخ: آن وضو و نمازها باطل بوده است.

مسح پایى که رطوبت دارد

سؤال 499. وظیفه ما در مسح، موقعى که پا رطوبت دارد چیست؟

پاسخ: ابتدا باید پا را خشک کرد و سپس مسح نمود، البته اگر رطوبت پا به قدرى کم است که آب مسح بر آن غالب است، اشکالى ندارد.

مسح پاى نجس

سؤال 500. در صورتى که روى پا نجس باشد و نشود آن را آب کشید، وظیفه ما براى مسح چیست؟

پاسخ: اگر جبیره ممکن نباشد، باید تیمم نماید و اگر جبیره ممکن بود، بنابر احتیاط واجب باید هم تیمم کند و هم وضو بگیرد