انهار
انهار
مطالب خواندنی

شرط سوم:آب وضو مباح باشد

بزرگ نمایی کوچک نمایی
شرط سوم: آن که آب وضو مباح باشد. و همچنین بنابر احتیاط باید فضایی که در آن وضو می گیرد مباح باشد، اگر چه اباحهٔ فضا لازم نیست.
*****
اراکی، گلپایگانی، صافی: شرط سوم : آن که آب وضو و فضایی که در آن وضو می گیرد، مباح باشد.
خوئی، تبریزی: شرط سوم: آن که آب وضو و فضایی که در آن وضو می گیرد، در حال مسح، بلکه بنابر احتیاط واجب در حال شستن نیز مباح باشد.
وحید، سبحانی: شرط سوم: آن که آب وضو مباح باشد و بنابراحتیاط واجب فضایی که در آن وضو می گیرد(سبحانی: و ظرف آن) نیز مباح باشد.
نوری، فاضل، سیستانی، مظاهری: شرط سوم: آن که آب وضو مباح باشد.
بهجت: شرط سوم: وضو گرفتن، مستلزم تصرّف غاصبانه نباشد.
مکارم: شرط سوم: آن که آب وضو و فضایی که در آن وضو می گیرد و جایی که آب وضو در آن می ریزد و ظرف آن بنابراحتیاط واجب مباح باشد.
زنجانی:  شرط سوم: آب وضو و فضائی که در آن وضو می گیرد، مباح باشد. (در صورتی که آب و مکان مباح نداشته باشد، وضو باطل است و باید تیمم کند و اگر با وجود آب و مکان مباح، با آب غصبی یا در مکان غصبی وضو بگیرد، بطلان وضو مبنی بر احتیاط است.)
جوادی آملی: شرط سوم: آب وضو مباح باشد.بنا بر احتياط، فضايی نيز كه در آن وضو میگيرد، بايد مباح باشد، اگرچه مباح نبودن فضا حرام است، برای صحت وضو لازم نيست.

امام خامنه ای: رساله  آموزشی ص ۸۱: آب وضو باید مباح باشد، بنابراین وضو با آب غصبی جایز نبوده و باطل است.

امام خامنه ای: رساله  آموزشی ص ۸۲: اگر آب وضو در ظرف غصبی است و غیر از آن آب دیگری ندارد باید تیمم کند و چنانچه با آن آب وضو بگیرد باطل است و اگر آب مباح دیگری دارد چنانچه در آب ظرف غصبی وضوی ارتماسی بگیرد و یا با آن ظرف، آب به‌ صورت و دستها بریزد وضویش باطل است ولی اگر با کف دست یا با وسیله ­ای از آن ظرف آب بردارد و به ‌صورت و دستها بریزد وضویش صحیح است؛ اگرچه از جهت تصرّف در ظرف غصبی مرتکب معصیت شده است.(*)
(*) تفاوت فرع اول (هنگامی که فقط یک آب، آن هم در ظرف غصبی در دسترس است) با فرع دوم (حالتی که شخص دو آب در اختیار دارد، یکی در ظرف غصبی و دیگری در ظرف غیر غصبی) در این است که در فرع اول چون آب دیگری در دسترس ندارد، شخص مکلف به وضو نیست فلذا وضوی او باطل است، لاکن در فرع دوم چون آب دیگری در دسترس وجود دارد، شخص مکلف به وضو گرفتن شده است.
مسأله 267- وضو با آب غصبی و با آبی که معلوم نیست صاحب آن راضی است یا نه1، حرام و باطل است ولی اگر سابقاً راضی بوده و انسان نمی داند که از رضایتش برگشته یا نه، وضو صحیح است و نیز اگر آب وضو از صورت و دستها در جای غصبی بریزد، وضوی او صحیح است2.
1- مکارم: اشکال دارد. اگر صاحب آب قبلاً اجازه داده و انسان نمی داند از اجازه اش برگشته یا نه، وضوی او صحیح است.[پایان مسأله]
2- اراکی: چنانچه تصرف در جای غصبی باشد و یا مستلزم تصرّف باشد، وضوی او باطل است.
سبحانی: خواه در غیر آنجا بتواند وضو بگیرد یا نه.
*****
گلپایگانی، خوئی، تبریزی، صافی: مسأله 273، سیستانی: مسأله 266- وضو با آب غصبی و با آبی که معلوم نیست صاحب آن راضی است یا نه، حرام و باطل است و نیزاگر آب وضو از صورت و دستها در جای غصبی بریزد.، چنانچه در غیر آنجا نتواند وضو بگیرد، تکلیف او تیمّم است. و اگر در غیر آنجا بتواند وضو بگیرد، لازم است که در غیر آنجا وضو بگیرد، ولی چنانچه در هردو صورت معصیت کرده و همانجا وضو بگیرد وضویش صحیح است*.
. سیستانی: یا آن که فضایی که در آن وضو می گیرد غصبی باشد...
* گلپایگانی، صافی: چنانچه در غیر آنجا نتواند وضو بگیرد، وضوی او باطل می باشد و اگر در غیر آنجا بتواند وضو بگیرد، وضو صحیح است.
بهجت: مسأله 270- اگر کسی به قصد وضو، آب غصبی را به صورت یا دستهای خود بریزد و موقع آب ریختن، ملتفت غصبی بودن آب باشد وضویش باطل است. ولی اگر بدون توجّه به غصبی بودن آب، وضو گرفت، اگرچه در اثناء وضو فهمید و بقيهٔ وضو را با آب مباح انجام داد وضویش صحیح است امّا قیمت آن آب غصبی را ضامن است.
وحید: مسأله 273 – وضو با آب غصبی و با آبی که حجّت بررضایت صاحب آن ندارد حرام و باطل است. و اگر آب وضو در جای غصبی بریزد، چنانچه در غیر آنجا نتواند وضو بگیرد، باید تیمّم کند، و اگر درغیر آنجا بتواند وضو بگیرد لازم است که درغیر آنجا وضو بگیرد، ولی چنانچه در این صورت معصیت کرد، وهمانجا وضو گرفت، صحت وضو محلّ اشکال است.
مظاهری: مسأله 249- وضو با آب غصبی و با آبی که معلوم نیست صاحب آن راضی است یا نه، حرام است، اما اگر سابقاً راضی بوده و انسان نمی داند از رضایتش برگشته یا نه، حرام نیست. و اگر آب وضو در جای غصبی بریزد، وضو اشکال ندارد.
زنجانی: مسأله 273- وضو با آب غصبی و با آبی که معلوم نیست صاحب آن راضی است یا نه حرام و بنابراحتیاط باطل است؛ ولی اگر صاحب آن سابقاً راضی بوده و معلوم نیست که از رضایت خود برگشته یا نه، وضو گرفتن جایز و صحیح است. و اگر آب وضو از صورت و دستها در جای غصبی بریزد وضوی او بنابراحتیاط باطل است.
مسأله اختصاصی
بهجت: مسأله 271- اگر کسی بدون قصد وضو، آب غصبی را به صورت و دستهای خود ریخت و پس از آن که عرفاً آب از بین رفت به قصد وضو گرفتن به صورت و دستهای خود که تر شده است دست کشید، وضویش صحیح است.
مسأله 268- وضو گرفتن از حوض مدرسه ای1 که انسان نمی داند آن حوض را برای همهٔ مردم وقف کرده اند یا برای محصّلین همان مدرسه2، در صورتی که معمولاً مردم از آب آن وضو بگیرند اشکال ندارد3.
این مسأله در رساله آیات عظام  مظاهری و سبحانی نیست.
1- سیستانی: وضو خانه یا حوض مدرسه ای...
2- وحید:جایز نیست، و اگر اطمینان به عمومیّت وقف حاصل شود – هرچند از وضو گرفتن مردم باشد- اشکال ندارد.
3- فاضل:در صورتی که معمولاً مردم از آب آن وضو بگیرند و وضو گرفتن مردم کاشف از اجازه عمومی باشد اشکال ندارد.
بهجت:در صورتی که معمولاً مردم از آب آن وضو بگیرند و معلوم نباشد که از روی غفلت و یا عدم مبالات، وضو می گیرند اشکال ندارد اگر با ساکنین مزاحمت نداشته باشد.
صافی:در صورتی که از وضوی مردم از آب آن، اطمینان به عموم وقفیت آن پیدا شود اشکال ندارد.
سیستانی:در صورتی که معمولاً مردم از آن حوض وضو می گیرند و کسی منع نمی کند اشکال ندارد.
*****
امام خامنه ای: رساله  آموزشی ص ۸۲: مکانی که آب آن برای وضو گرفتن همه‌ نماز گزاران به طور مطلق قرار داده شده است، استفاده از آن اشکال ندارد.
مکارم: مسأله 288 - وضو گرفتن ازآب مدارس علوم دینی که نمی داند آب آن را برای همه مردم وقف کرده اند یا فقط برای طلاب همان مدرسه، اشکال دارد، مگر در صورتی که معمولاً مردم متدیّن از آب آنجا وضو بگیرند به طوری که نشانهٔ عمومی بودن وقت باشد.
جوادی آملی: مسأله 276- وضو گرفتن از حوض یا وضوخانه مدرسه‌ای كه انسان نمیداند آن حوض یا وضوخانه را برای همهٔ مردم وقف كرده‌اند يا برای محصّلان همان مدرسه، در صورتی كه مؤمنان آگاه، از آب آن وضو بگيرند، اشكال ندارد.
زنجانی: مسأله 274- وضو گرفتن از حوض و دستشویی مدرسه ای که انسان نمی داند آن حوض و دستشویی را برای همهٔ مردم وقف کرده اند یا برای محصّلین همان مدرسه، در صورتی که از راهی ثابت شود که برای همهٔ مردم وقف شده، اشکال ندارد؛ مثل اینکه معمولاً مردم درآنجا وضو می گیرند به گونه ای که برای نوع مردم اطمینان حاصل می شود که برای همه مردم وقف شده است. و اگر ثابت نشود، چنانچه شكّ در اصل عبارت وقف باشد وضو گرفتن اشكال دارد، مثلاً اگر انسان نداند در عبارت وقف، نام سادات حسینی ذکر شده یا سادات موسوی و او خودش از سادات حسینی باشد نه موسوی، نمی تواند در آن موقوفه تصرف کند؛ ولی اگر اصل عبارت وقف روشن است و شکّ کند که واقف خصوصیتی دیگر را نیز معتبر کرده است یا نه ، وضو گرفتن مانعی ندارد، مثلاً اگر می داند وقف سادات است و شکّ می کند واقف موسوی بودن را نیز قید کرده یا نه، در این صورت حکم می شود که وقف تمام سادات است و وضو گرفتن اشکالی ندارد.
مسأله 269- کسی که نمی خواهد در مسجدی نماز بخواند اگر نداند حوض آن را1 برای همهٔ مردم وقف کرده اند یا برای کسانی که در آنجا نماز می خوانند، نمی تواند از حوض آن وضو بگیرد، ولی اگر معمولاً کسانی هم که نمی خواهند در آنجا نماز بخوانند از حوض آن وضو می گیرند2 می تواند از حوض آن وضو بگیرد.
1- سیستانی: وضوخانه یا حوض آن مسجد را...
2- فاضل: و وضو گرفتن مردم کاشف از اجازهٔ عمومی باشد...
وحید: در صورتی که از وضو گرفتن آنها اطمینان به عمومیت وقف حاصل شود ...
سیستانی: از آن وضوخانه یا حوض وضو می گیرند و کسی منع نمی کند...
سبحانی: که کاشف از اجازه عمومی باشد...
امام خامنه ای: رجوع کنید به ذیل مسأله ۲۶۸.
*****
گلپایگانی، صافی: مسأله 275- اگر معلوم باشد که حوض مسجدی اختصاص به نمازگزار در آن مسجد دارد، کسی که نمی خواهد در آن مسجد نماز بخواند، نمی تواند در آن حوض وضو بگیرد.. ولی اگر اختصاص معلوم نباشد، می تواند از آن وضو بگیرد خصوصاً اگر به طور معمول کسانی که هم نمی خواهند در آن مسجد نماز بخوانند، از حوض آن وضو می گیرند.
.صافی: و اگر اختصاص هم معلوم نباشد، احوط این است که از آن وضو نگیرد مگر اینکه از وضوی کسانی که نمی خواهند در آن مسجد نماز بخوانند و به طور معمول از آن وضو می گیرند اطمینان به عدم اختصاص حاصل شود.
زنجانی: مسأله 275– کسی که نمی خواهد در مسجدی نماز بخواند، اگر نداند حوض و وضوخانه آن را برای همه مردم وقف کرده اند یا تنها برای کسانی که در آنجا نماز می خوانند، اگر از راهی ثابت شود که برای همهٔ مردم وقف شده وضو گرفتن اشکال ندارد؛ در غیر این صورت، در این مسأله همان تفصیلی است که در مسأ لهٔ پیش گفته شد.
مکارم: مسأله 289 - کسى که نمى خواهد در مسجد يا حسينيه اى نماز بخواند اگر نمى داند آب آن وقف عموم است يا فقط براى کسانى است که در آنجا نماز مى خوانند، نمى تواند آنجا وضو بگيرد، همچنين وضو گرفتن از آب تيمچه ها و مسافرخانه ها براى کسانى که ساکن آنجا نيستند، مگر اين که از عمل افراد متديّن بفهمد که وقف آن، عام است.
جوادی آملی: مسأله 277- كسی كه نمیخواهد در مسجدی نماز بگزارد، اگر نداند آب حوض یا وضوخانهٔ آن را برای همهٔ مردم وقف كرده‌اند يا برای كسانی كه در آنجا نماز میخوانند، نمیتواند از حوض یا وضوخانهٔ آن وضو بگيرد؛ ولی چنانچه معمولاً كسانی هم كه نمیخواهند در آنجا نماز بگزارند، از حوض یا وضوخانهٔ آن بدون جلوگيری مسئول امور مسجد وضو میگيرند، میتواند از حوض یا وضوخانه آن وضو بگيرد.
مظاهری: مسأله 250- وضو گرفتن از آب مسجدی که نمی خواهد در آن نماز بخواند و آب تیمچه ها و مسافرخانه ها و مدرسه ها برای کسانی که ساکن آنجا نیستند، اگر معمولاً سایر افراد هم از آب آنها استفاده می کنند اشکال ندارد؛ و در غیر این صورت، حرام است و موجب ضمان آب می باشد.
مسأله 270- وضو گرفتن از حوض تیمچه ها و مسافرخانه ها و مانند اینها برای کسانی که ساکن آنجاها نیستند، در صورتی صحیح است که معمولاً کسانی هم که ساکن آنجاها نیستند، با آب آنها وضو بگیرند1.
این مسأله در رساله آیت الله سبحانی نیست.
1- فاضل: و وضو گرفتن مردم کاشف از اجازهٔ عمومی باشد.
سیستانی: مسأله - وضو گرفتن از آب مسافرخانه‌‌ها، هتل‌‌ها، پاساژها، و رستوران‌‌های بین راهی و مانند اینها، در صورتی صحیح است که معمولاً کسانی هم که ساکن آنجاها نیستند از آنها وضو می‌گیرند و کسی منع نمی‌کند.
گلپایگانی، صافی: با علم به رضایت صاحبان آنها صحیح است، هرچند علم به رضایت از وضو گرفتن کسانی که در آنجاها ساکن نیستند و ممانعت نکردن صاحبان آنها حاصل شود.
وحید: درصورتی صحیح است که اطمینان به رضایت صاحبان آنها حاصل شود، هرچند اطمینان از وضو گرفتن کسانی که ساکن آنجاها نیستند حاصل شود.
امام خامنه ای: رجوع کنید به ذیل مسأله ۲۶۸.
مکارم، مظاهری: رجوع کنید به ذیل مسأله ۲۶۹.
*****
زنجانی: مسأله 276-  وضو گرفتن از حوض و دستشویی تیمچه ها و مسافرخانه ها و مانند اینها برای کسانی که ساکن آن اماکن نیستند، در صورتی بی اشکال است که از طریقی جواز آن ثابت شود؛ مثل اینکه برای نوع افراد اطمینان به جواز حاصل شود. مثلاً از این راه که معمولاً کسانی هم که ساکن آنجاها نیستند از آنها وضو بگیرند.
جوادی آملی: مسأله 278- وضو گرفتن از حوض یا وضوخانهٔ تيمچه‌ها، پاساژها، مسافرخانه‌ها، مهمانسراها و مانند اين‌ها برای كسانی كه ساكن آنجاها نيستند، در صورتی صحيح است كه معمولاً كسانی هم كه ساكن آن مكان‌ها نيستند، بدون جلوگيری مسئول آن مكان، با آب آن‌جاها وضو میگيرند.
مسأله اختصاصی
مکارم: مسأله 290- هرگاه کسی محصّل مدرسه ای نیست ولی میهمان محصلین است، وضو گرفتن او در آن مدرسه اشکال ندارد، به شرط اینکه پذیرفتن چنان میهمانی بر خلاف شرائط وقف نباشد، همچنین در مورد کسی که میهمان مسافران مسافرخانه و یا ساکنان تیمچه ها است.
جوادی آملی: مسأله 279- هرگاه كسی محصّل مدرسه‌ای نيست، ولی مهمان محصّلان آن است، اگر پذيرفتن چنين مهمانی بر خلاف شروط وقف نباشد، وضو گرفتن او در آن مدرسه اشكال ندارد؛ همچنين است در مورد كسی كه مهمان مؤسسات فرهنگی، تجاری، نيز مهمان مسافران مسافرخانه‌ها، مهمانسراها يا ساكنان تيمچه‌هاست.
مسأله 271وضو گرفتن در نهرهای بزرگ اگر چه انسان نداند که صاحب آنها راضی است، اشکال ندارد ولی اگر صاحب آنها از وضو گرفتن نهی کند1 احتیاط واجب آن است که با آب آنها وضو نگیرند2.
این مسأله در رساله آیت الله سبحانی نیست
1- خوئی: یا اینکه انسان بداند که مالک راضی نیست یا اینکه مالك صغیر یا مجنون باشد یا اینکه آن نهرها در تصرّف غاصب باشند، در تمام این چند صورت وضو گرفتن با آب آنها جایز نیست؛ و امّا نهرهایی که در دهات و مانند دهات، سیرهٔ مردم بر استفادهٔ از آنها جاری است، وضو گرفتن و سایر استفاده ها از آنها اشکال ندارد، اگر چه مالک آنها صغیر یا مجنون باشد و نیز مالک آنها حقّ منع استفاده مردم را ندارد.
وحید: یا اینکه انسان بداند که مالک راضی نیست، وضو گرفتن از آنها جایز نیست، و همچنین است بنابراحتیاط واجب اگر مالک صغیر یا مجنون باشد یا آن نهرها در تصرّف غاصب باشند، و یا گمان داشته باشد که مالک راضی نیست؛ و امّا نهرها و قنواتی که از آبادی ها مانند دهات می گذرد، وضو گرفتن و آشامیدن و مانند آن از آنها اشکال ندارد، اگر چه مالک صغیر یا مجنون باشد.
2- تبریزی: بعید نیست اگر صاحب آنها از وضو گرفتن نهی کند یا اینکه انسان بداند که مالک راضی نیست یا اینکه مالک، صغیر یا مجنون باشد یا اینکه آن نهرها در تصرّف غاصب باشند، در تمام این چند صورت وضو گرفتن با آب آنها باز جایز باشد.
بهجت:در صورتی که سیره و روش مسلمین استفاده از آن آبها باشد، وضو صحیح و گرنه باطل است.
*****
زنجانی: مسأله 277- وضو گرفتن در نهرهای بزرگ جایز و صحیح است، هرچند مالک آنها از وضو گرفتن در آنها نهی کند، یا اینکه انسان بداند که راضی نیست، یا اینکه مالک آنها صغیر یا مجنون باشد؛ ولی احتیاط مستحبّ آن است که در این چند صورت از آنها وضو گرفته نشود؛ ولی جایز نیست غاصب از آب غصبی وضو بگیرد، همچنین کسانی مانند همسر و فرزندان و میهمانهای غاصب که به حساب او در این آب تصرف می کنند، و اگر وضو بگیرند وضوی آنها به تفصیلی که در ابتدای شرط سوم گذشت، باطل است.
مکارم: مسأله 291 - وضو گرفتن از نهرهای بزرگ و کوچک جایز است، هرچند انسان نداند صاحبان آنها راضی هستند، امّا اگر صاحب آنها از وضوگرفتن صریحاً نهی کند احتیاط واجب ترک است. و اگر مجرای نهر را بدون اجازهٔ صاحبش تغییر داده اند احتیاط آن است که از آن وضو نگیرند.
جوادی آملی: مسأله 280- وضو گرفتن از نهرهای بزرگ كه مالک خصوصی دارد، اگرچه انسان نداند كه صاحب آن‌ها راضی است، اشكال ندارد، بلكه اگر بداند صاحب آن‌ها از وضو گرفتن ناراضی است، اشكال ندارد، هرچند به احتياط مستحب در اين صورت با آب آن‌ها وضو نگيرند.
سیستانی: مسأله 270- وضو گرفتن از نهرهایی که بنای عقلا بر جواز تصرف در آنها است بدون اجازهٔ مالک، چه بزرگ باشد چه کوچک،اگر چه انسان نداند که صاحب آنها راضی است، اشکال ندارد، بلکه اگر صاحب آنها از وضو گرفتن نهی کند یا اینکه انسان بداند که مالک راضی نیست یا اینکه مالک صغیر یا مجنون باشد باز هم تصرّف جایز است.
مظاهری: مسأله 251- وضو گرفتن و تصرفات جزئی در نهرهای بزرگ یا کوچک اشکال ندارد، گرچه صاحبان آنها راضی نباشند یا صغیر یا مجنون باشند.
مسأله 272- اگر فراموش کند1 آب، غصبی است و با آن وضو بگیرد صحیح است2.
1- فاضل: اگر نداند یا فراموش کند...
2- نوری، مظاهری: اگر چه خودش آب را غصب کرده باشد.
مکارم: مگر اینکه خودش آب را غصب کرده باشد که در این صورت اشکال دارد.
سبحانی: و اگر خودش آب را غصب کرده باشد احتیاط آن است که وضو را اعاده کند.
*****
خوئی، تبریزی، گلپایگانی، صافی، زنجانی، وحید: مسأله 278 سیستانی: مسأله 271- اگر فراموش کند آب غصبی است و با آن وضو بگیرد صحیح است، ولی کسی که خودش آب را غصب کرده، اگر غصبی بودن آن را فراموش کند و وضو بگیرد، وضوی او باطل است..
.گلپایگانی، صافی: بنابر احتیاط وضوی او باطل است.
.زنجانی: وضوی او حرام، و به تفصیلی که در ابتدای شرط سوم گذشت، باطل است.
.سیستانی: وضوی او محلّ اشکال است.
. وحید: درصورتی که از قصد توبه نکرده باشد وضوی او باطل است، و در صورتی که توبه کرده باشد بطلان وضو محلّ اشکال است.
جوادی آملی: مسأله 281- اگر فراموش كند آبْ غصبی است، در صورتی كه خود او غاصب نباشد و با آن وضو بگيرد، وضوی او صحيح است.
امام خامنه ای: رساله  آموزشی ص ۸۲: اگر نداند که وضو با آب و ظرف غصبی باطل است و حتی احتمال باطل شدن آن را هم ندهد وضویش صحیح است.
مسائل اختصاصی
مکارم: مسأله ۲۹۳- اگر گمان می کرد آب از خود اوست و بعد از وضو معلوم شد مال دیگری است وضوی او صحیح است و باید قیمت آن را به صاحبش بدهد.
امام خامنه ای: رساله  آموزشی ص ۸۲: وضو در مساجد و مراکز و ادارات دولتی که دولت در سایر کشورهای اسلامی بنا می‌کند جایز است و مانع شرعی ندارد.
رساله  آموزشی ص ۸۲: هرگاه سازمان آب، نصب پمپ فشار و استفاده از آن را ممنوع کند، نصب پمپ و استفاده از آن جایز نیست و وضو با آبی که به وسیله‌ی پمپ به دست می‌آید محل اشکال است، حتی برای ساکنان طبقات بالای ساختمانها که به دلیل ضعیف بودن فشار آب مجبورند از پمپ استفاده کنند.
رساله  آموزشی ص ۸۲: هر یک از مشترکین ساختمانهای مسکونی و غیر مسکونی، از نظر شرعی به مقداری که از امکانات مشترک استفاده می‌کند، نسبت به هزینه‌ی خدمات (از قبیل هزینه‌ آب سرد و گرم، تهویه، نگهبان و مانند آن) مدیون است، و اگر از پرداخت پول آب امتناع کند وضوی او محل اشکال بلکه باطل است.

  

 
پاسخ به احکام شرعی
 
موتور جستجوی سایت

تابلو اعلانات

ویژه نامه ماه مبارک رمضان




پیوندها

حدیث روز
بسم الله الرحمن الرحیم
چهار پناهگاه در قرآن
   
أَبَانُ بْنُ عُثْمَانَ وَ هِشَامُ بْنُ سَالِمٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ حُمْرَانَ عَنِ الصَّادِقِ (علیه السلام) قَالَ:
عَجِبْتُ لِمَنْ فَزِعَ مِنْ أَرْبَعٍ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى أَرْبَعٍ
(۱) عَجِبْتُ لِمَنْ خَافَ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكِيلُ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ
(۲) وَ عَجِبْتُ لِمَنِ اغْتَمَّ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- وَ نَجَّيْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ كَذلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنِينَ
(۳) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ مُكِرَ بِهِ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- وَ أُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبادِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- فَوَقاهُ اللَّهُ سَيِّئاتِ ما مَكَرُوا
(۴) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَرَادَ الدُّنْيَا وَ زِينَتَهَا كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْكَ مالًا وَ وَلَداً. فَعَسى‏ رَبِّي أَنْ يُؤْتِيَنِ خَيْراً مِنْ جَنَّتِكَ وَ عَسَى مُوجِبَةٌ
    
آقا امام صادق (عليه السّلام) فرمود: در شگفتم از كسى كه از چهار چيز مى‌هراسد چرا بچهار چيز پناهنده نميشود:
(۱) شگفتم از آنكه ميترسد چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل« حَسْبُنَا اَللّٰهُ‌ وَ نِعْمَ‌ اَلْوَكِيلُ‌ » خداوند ما را بس است و چه وكيل خوبى است زيرا شنيدم خداى جل جلاله بدنبال آن ميفرمايد:بواسطۀ نعمت و فضلى كه از طرف خداوند شامل حالشان گرديد باز گشتند و هيچ بدى بآنان نرسيد.
(۲) و شگفتم در كسى كه اندوهناك است چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل:« لاٰ إِلٰهَ‌ إِلاّٰ أَنْتَ‌ سُبْحٰانَكَ‌ إِنِّي كُنْتُ‌ مِنَ‌ اَلظّٰالِمِينَ‌ » زيرا شنيدم خداى عز و جل بدنبال آن ميفرمايد در خواستش را برآورديم و از اندوه نجاتش داديم و مؤمنين را هم چنين ميرهانيم.
(۳) و در شگفتم از كسى كه حيله‌اى در بارۀ او بكار رفته چرا بفرمودۀ خداى تعالى پناه نمى‌برد« وَ أُفَوِّضُ‌ أَمْرِي إِلَى اَللّٰهِ‌ إِنَّ‌ اَللّٰهَ‌ بَصِيرٌ بِالْعِبٰادِ »:كار خود را بخدا واگذار ميكنيم كه خداوند بحال بندگان بينا است)زيرا شنيدم خداى بزرگ و پاك بدنبالش مى‌فرمايد خداوند او را از بديهائى كه در بارۀ او بحيله انجام داده بودند نگه داشت.
(۴) و در شگفتم از كسى كه خواستار دنيا و آرايش آن است چرا پناهنده نميشود بفرمايش خداى تبارك و تعالى(« مٰا شٰاءَ اَللّٰهُ‌ لاٰ قُوَّةَ‌ إِلاّٰ بِاللّٰهِ‌ »)(آنچه خدا خواست همان است و نيروئى جز به يارى خداوند نيست)زيرا شنيدم خداى عز اسمه بدنبال آن ميفرمايد اگر چه مرا در مال و فرزند از خودت كمتر مى‌بينى ولى اميد هست كه پروردگار من بهتر از باغ تو مرا نصيب فرمايد (و كلمۀ:عسى در اين آيه بمعناى اميد تنها نيست بلكه بمعناى اثبات و تحقق يافتن است).
من لا يحضره الفقيه، ج‏۴، ص: ۳۹۲؛
الأمالي( للصدوق)، ص: ۶؛
الخصال، ج‏۱، ص: ۲۱۸.


کلیه حقوق مادی و معنوی این پورتال محفوظ و متعلق به حجت الاسلام و المسلمین سید محمدحسن بنی هاشمی خمینی میباشد.

طراحی و پیاده سازی: FARTECH/فرتک - فکور رایانه توسعه کویر -