انهار
انهار
مطالب خواندنی

تقلید - مسألة (۱۱)

بزرگ نمایی کوچک نمایی
مسألة ۱۱- لا یجوز العدول عن الحی إلی الحی، إلا إذا کان الثانی اعلم۱.
۱- إجماعاً فی الجملة حکاه غیر واحد. و یقتضیه الأصل العقلی المتقدم، للشک فی حجیة فتوی من یرید العدول إلیه، و العلم بحجیة فتوی من یرید العدول عنه، و فی مثله یبنی علی عدم حجیة مشکوک الحجیة. و لیس ما یوجب سقوط هذا الأصل العقلی من دلیل أو أصل شرعی. إذ أدلة التقلید اللفظیة قد عرفت عدم شمولها لصورة الاختلاف فی الفتوی، بلا فرق بین إطلاق الآیات و الروایات. و کذلک بناء العقلاء. و لا إجماع علی جواز العدول و لا سیرة. و أما استصحاب التخییر فقد تقدم فی مسألة جواز العدول عن المیت إلی الحی: أنه من الاستصحاب التعلیقی المعارض بالاستصحاب التنجیزی، فلا مرجع إلا الأصل العقلی، و هو أصالة التعیین عند التردد فی الحجیة بین التعیین و التخییر. نعم مع الاتفاق فی الفتوی لا مانع من الاعتماد علی فتوی کل من المجتهدین عملا بإطلاق أدلة الحجیة کما عرفت، لکن الظاهر أن هذه الصورة خارجة عن محل الکلام.
هذا کله إذا لم یکن المعدول إلیه أعلم. و إلا- فبناء علی ما یأتی من وجوب الرجوع إلی الأعلم- یجب الرجوع إلیه. لعدم الفرق فی کون مقتضی أدلة وجوب الرجوع إلی الأعلم وجوب الرجوع إلیه بین سبق تقلید غیره فیجب العدول إلیه. و عدمه فیرجع إلیه ابتداء. نعم لو کان الوجه فی وجوب الرجوع إلی الأعلم الأصل العقلی- أعنی: أصالة التعیین عند الدوران بین التعیین و التخییر- و کان الوجه فی عدم جواز العدول استصحاب حجیة فتوی من یرید العدول عنه و نحوه من الأصول الشرعیة، لزم عدم جواز العدول و لو إلی الأعلم، لأن الأصل الشرعی وارد علی الأصل العقلی. فلاحظ.
هذا و المحکی عن جماعة التفصیل بین الوقائع التی التزم فیها بتقلید من قلده فلا یجوز العدول عنه إلی غیره، کما لو عقد علی زوجته بالفارسیة اعتماداً علی فتوی مجتهد یجوّز ذلک، فلا یجوز العدول إلی غیره فیه، بأن لا یرتب آثار الزوجیة من النفقة و القسمة و نحوهما اعتماداً علی فتوی مجتهد آخر لا یصح عنده العقد الفارسی، و بین غیرها من الوقائع، کالعقد علی امرأة أخری، فیجوز له العدول إلیه فیه، فلو عقد علی امرأة أخری بالفارسیة بعد العدول جاز له عدم ترتیب آثار الزوجیة علیها. و اختار هذا القول فی الجواهر. و کأنه لاستصحاب التخییر الذی لا إجماع علی خلافه هنا. و فیه ما عرفت.

  

 
پاسخ به احکام شرعی
 
موتور جستجوی سایت

تابلو اعلانات
  


پیوندها

حدیث روز
بسم الله الرحمن الرحیم
چهار پناهگاه در قرآن
   
أَبَانُ بْنُ عُثْمَانَ وَ هِشَامُ بْنُ سَالِمٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ حُمْرَانَ عَنِ الصَّادِقِ (علیه السلام) قَالَ:
عَجِبْتُ لِمَنْ فَزِعَ مِنْ أَرْبَعٍ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى أَرْبَعٍ
(۱) عَجِبْتُ لِمَنْ خَافَ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكِيلُ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ
(۲) وَ عَجِبْتُ لِمَنِ اغْتَمَّ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- وَ نَجَّيْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ كَذلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنِينَ
(۳) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ مُكِرَ بِهِ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- وَ أُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبادِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- فَوَقاهُ اللَّهُ سَيِّئاتِ ما مَكَرُوا
(۴) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَرَادَ الدُّنْيَا وَ زِينَتَهَا كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْكَ مالًا وَ وَلَداً. فَعَسى‏ رَبِّي أَنْ يُؤْتِيَنِ خَيْراً مِنْ جَنَّتِكَ وَ عَسَى مُوجِبَةٌ
    
آقا امام صادق (عليه السّلام) فرمود: در شگفتم از كسى كه از چهار چيز مى‌هراسد چرا بچهار چيز پناهنده نميشود:
(۱) شگفتم از آنكه ميترسد چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل« حَسْبُنَا اَللّٰهُ‌ وَ نِعْمَ‌ اَلْوَكِيلُ‌ » خداوند ما را بس است و چه وكيل خوبى است زيرا شنيدم خداى جل جلاله بدنبال آن ميفرمايد:بواسطۀ نعمت و فضلى كه از طرف خداوند شامل حالشان گرديد باز گشتند و هيچ بدى بآنان نرسيد.
(۲) و شگفتم در كسى كه اندوهناك است چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل:« لاٰ إِلٰهَ‌ إِلاّٰ أَنْتَ‌ سُبْحٰانَكَ‌ إِنِّي كُنْتُ‌ مِنَ‌ اَلظّٰالِمِينَ‌ » زيرا شنيدم خداى عز و جل بدنبال آن ميفرمايد در خواستش را برآورديم و از اندوه نجاتش داديم و مؤمنين را هم چنين ميرهانيم.
(۳) و در شگفتم از كسى كه حيله‌اى در بارۀ او بكار رفته چرا بفرمودۀ خداى تعالى پناه نمى‌برد« وَ أُفَوِّضُ‌ أَمْرِي إِلَى اَللّٰهِ‌ إِنَّ‌ اَللّٰهَ‌ بَصِيرٌ بِالْعِبٰادِ »:كار خود را بخدا واگذار ميكنيم كه خداوند بحال بندگان بينا است)زيرا شنيدم خداى بزرگ و پاك بدنبالش مى‌فرمايد خداوند او را از بديهائى كه در بارۀ او بحيله انجام داده بودند نگه داشت.
(۴) و در شگفتم از كسى كه خواستار دنيا و آرايش آن است چرا پناهنده نميشود بفرمايش خداى تبارك و تعالى(« مٰا شٰاءَ اَللّٰهُ‌ لاٰ قُوَّةَ‌ إِلاّٰ بِاللّٰهِ‌ »)(آنچه خدا خواست همان است و نيروئى جز به يارى خداوند نيست)زيرا شنيدم خداى عز اسمه بدنبال آن ميفرمايد اگر چه مرا در مال و فرزند از خودت كمتر مى‌بينى ولى اميد هست كه پروردگار من بهتر از باغ تو مرا نصيب فرمايد (و كلمۀ:عسى در اين آيه بمعناى اميد تنها نيست بلكه بمعناى اثبات و تحقق يافتن است).
من لا يحضره الفقيه، ج‏۴، ص: ۳۹۲؛
الأمالي( للصدوق)، ص: ۶؛
الخصال، ج‏۱، ص: ۲۱۸.


کلیه حقوق مادی و معنوی این پورتال محفوظ و متعلق به حجت الاسلام و المسلمین سید محمدحسن بنی هاشمی خمینی میباشد.

طراحی و پیاده سازی: FARTECH/فرتک - فکور رایانه توسعه کویر -