پس انداز و ذخیره ی اموال

پس انداز براى سرمایه

سؤال261. پولى را که انسان براى جمع کردن سرمایه پس انداز مى کند و راه دیگرى براى جمع کردن آن ندارد، خمس دارد؟

پاسخ:خمس ندارد.

خمس پس انداز براى دریافت وام

سؤال262. مقدارى پول در یک صندوق قرض الحسنه گذاشته ام تا پس از گذشت مدتى به من وام بدهند و سال خمسى ام رسیده است، آیا به این پول خمس تعلق مى گیرد؟

پاسخ:خمس ندارد ولى از جهت ربا، اصل گذاشتن پول در آن صندوق باید بر وجه شرعى باشد.

پول پس انداز شده جهت قرعه کشى

سؤال263. آیا پولى که در حساب بانک براى قرعه کشى وجود دارد، خمس دارد؟

پاسخ:اگر سال او برسد، خمس دارد.

سرمایه پس انداز شده

سؤال264. پولى که خمس آن داده شده است اگر به عنوان سرمایه در بانک گذاشته شود، آیا سود آن حلال است یا خیر؟ آیا به این سود خمس تعلق مى گیرد؟

پاسخ:سود سپرده قرضى ربا و حرام است، مگر با معامله ى شرعیه در قبال سود باشد و آن سود حلال هم در زاید بر مؤونه خمس دارد.

خمس پس انداز دانشجویى

سؤال265. آیا به پس انداز دانشجویى که تحت تکفل خانواده است، خمس تعلق مى گیرد؟

پاسخ:بله خمس دارد؛ مگر از موارد مسأله ى 1391 رساله باشد.

پس انداز توسّط زن

سؤال266. اگر مقدارى از پولى را که شوهر براى خرجى خانه به زن مى دهد پس انداز کند.

1) آیا خمس به آن تعلّق مى گیرد؟

2) سر سال خمسى شوهر حساب مى شود یا زن؟

پاسخ:حکم اموال شوهر را دارد، مگر آن چه به عنوان نفقه ى واجب زوجه باشد که ملک خود او است و در هر دو صورت، زاید بر خرج سالِ هر کدام باشد، خمس دارد.

پس انداز براى مسکن و صرف در کار دیگر

سؤال267. شخصى پولى را براى امر مورد نیاز ـ مانند مسکن ـ پس انداز مى کند. بعدا آن را در مصارف ضرورى دیگر صرف مى کند که اگر آن مصرف هم از اوّل مى بود، برایش پس انداز مى کرد. آیا آن پول خمس دارد؟

پاسخ:خمس ندارد.

سود خمسى که به شخصى سپرده مى شود تا به مرجع تقلید برساند

سؤال268. شخصى مبلغى بابت سهمین مبارکین (خمس) تحویل اینجانب داد که در قم تحویل مرجع دهم، جهت حفظ، آن را در بانک گذاشتم، هنگام دریافت، مبلغى به عنوان سود، علاوه بر اصل پول دادند، این سود مال کیست؟

پاسخ:اگر شرط سود نشده بوده، اشکال ندارد و آن سود مال خمس دهنده یا صاحب حساب یا مستحقّ یعنى کسى است که خمس باید به او پرداخت شود، که اولویت با سوّمى است.

خمس پول و سود پول پس انداز شده در صندوق ذخیره فرهنگیان

سؤال269. در صندوق ذخیره فرهنگیان ماهانه 5% از حقوق کارمندان را کسر مى کنند و دولت هم به همین مقدار اضافه مى نماید و این صندوق فعالیت اقتصادى داشته و سود آن نیز به این مبلغ افزوده مى شود و در پایان مدت خدمت، کلیه پول و سود ده ساله را به کارمند مى دهند، سؤال این است که این سود و اصل پول کسر شده و پولى که دولت مى دهد، خمس دارد یا خیر؟

پاسخ:اگر بعد از وصول، از خرج سال زیاد بیاید، خمس دارد.

خمس نفت ذخیره شده براى زمستان

سؤال270. به علّت شرایط محیطى، تابستان هر سال مقدارى نفت براى سوخت زمستان تهیه مى کنم. آیا لازم است خمس آن را در موقع حساب سال بپردازم؟

پاسخ:اگر ناچار از ذخیره ى آن هستید جزو مؤونه است و خمس ندارد.

خمس مالى که براى تهیه مایحتاج و ضروریات زندگى پس انداز مى شود

سؤال271. اینجانب از مهاجرینى هستم که در ایران زندگى مى کنم و خانواده اى تحت تکفّل دارم و خرج آن ها را باید بدهم، اگر پولى جمع آورى کنم به این امید که وقتى به کشور خود بازگشتم بتوانم براى خود مایحتاج ضروریات زندگى را تأمین کنم، آیا به این پول خمس تعلق مى گیرد؟

پاسخ:بنا به تفصیلى که در مسأله 1391 رساله ذکر شده است خمس ندارد، اما اگر بخواهد پس از مدت طولانى ـ مثلاً بعد از بیست سال ـ آن چیزها را بخرد، به طورى که عرفا نگویند فعلاً به آن محتاج است، در این صورت پولى که پس انداز کرده، اگر از یک سال گذشت خمس دارد.

پس انداز براى خرید وسایل

سؤال272. مقدارى پول براى خرید اسباب و وسایل منزل پس انداز کردیم، ولى چون فعلاً خانه ى ما کوچک است نمى توانیم در این خانه از این وسایل ـ مثل فرش و... ـ استفاده کنیم و در آینده مثلاً چند ماه دیگر خانه اى جدید مى خریم و خرید آن وسایل براى منزل جدید مورد نیاز است. آیا اگر سال خمسى ما فرا برسد خمس آن پس انداز را باید بدهیم؟

پاسخ:اگر در موقع نیاز قدرت تهیّه ندارید، خمس آن واجب نیست