حساب خمس مغازه دارى که هم بدهى دارد و هم طلب و هم پول نقد
سؤال 131. مغازه دارى هنگام حساب سال خود، مقدارى بدهى و مقدارى طلب و مقدارى پول نقد و مقدارى جنس در مغازه (سرمایه) دارد؛ تکلیف خمس او چیست؟
پاسخ:طلب هایى که دارد اگر قبل از سال خمسى، موعد آن رسیده و به راحتى قابل وصول است، خمس دارد و الاّ فلا و پول نقد هم که نقش سرمایه ندارد خمس دارد و سرمایه اگر به حدّ شأن و نیاز براى زندگى باشد، خمس ندارد و بدهى ها کسر نمى شود؛ مگر آن چه مجبور به ذخیره براى اداى آن است.
مقدور نبودن رسیدگى به حساب در ابتداى سال خمسى
سؤال 132. شخصى داراى مغازه اى است و براى او ممکن نیست سر سال به حساب خود رسیدگى کند، تکلیف خمس او چیست؟
پاسخ:باید به حاکم شرع رجوع و با او مصالحه کند.
مغازه دارى که درآمدش اندک است
سؤال 133. مغازه دارى که درآمد مغازه اش بیشتر از هزینه زندگى او نیست، آیا باید سال خمسى داشته باشد؟
پاسخ:اگر چیزى زاید ندارد، خمس ندارد.
کیفیت محاسبه خمس مغازه دارها
سؤال 134. مغازه دارى که سرمایه مغازه اش از پول خمس نداده تهیه شده و اکنون مى خواهد سال خمسى قرار دهد و مال خود را حلال کند، چگونه حساب کند که به امرار معاش او صدمه وارد نشود؟
پاسخ:سرمایه، در حدّ نیاز و شأن خمس ندارد و نسبت به آن چه متعلّق خمس بوده از مرجع تقلید خود یا نماینده ى او مهلت بگیرد.
مغازه دارى که جنس نسیه خریده است
سؤال 135. مغازه دارى مقدارى جنس به صورت نسیه خریدارى کرده و هنوز پول آن را نپرداخته و سال خمسى او فرا رسیده است، حساب خمس او چگونه است؟
پاسخ:پس از خرید، جزو سرمایه او است، که در حدّ شأن او خمس ندارد.
اجناسى که سر سال خمسى افزایش قیمت یافته
سؤال 136. در حساب رسى سال، اجناسى موجود است که قیمت آن افزایش یافته است ولى تا به فروش نرود، سودش قطعى نیست. در صورت فرا رسیدن حساب سال خمسى، آیا قیمت تمام شده (خرید) منظور مى شود یا قیمت روز؟
پاسخ:قیمت روز میزان است، اگر فروش آن ممکن است.
تعمیر مغازه
سؤال 137. آیا تعمیر مغازه که جزو سرمایه است از مؤونه حساب مى شود؟
پاسخ:بله، از مؤونه حساب مى شود