سؤال۵٣۴:- شخص معلول كه يك پايش قطع شده و از پاى مصنوعى استفاده مىكند مىتواند امام جماعت يا اجير در نماز استيجارى يا نيابت در حج نمايد؟
جواب: باسمه تعالى؛ امامت شخص مزبور براى نماز جماعت از جهتى كه نوشته شده مانعى ندارد، و لكن نيابت او در حج و نماز قضاى ديگران، مورد اشكال است، البته تبرع مانعى ندارد لكن مجزى بودن آن محل اشكال است، و الله العالم.
سؤال۵٣۵:آيا نماز جماعت را بيش از يك مرتبه مىشود خواند يا خير؟
جواب: باسمه تعالى؛ كسى كه فرادى خوانده مىتواند فقط يك بار به جماعت اقتدا كند يا امام جماعت شود، و كسى كه امام جماعت بوده فقط يك بار ديگر مىتواند براى غير مأمومين سابق امام شود، و الله العالم.
سؤال۵٣۶:اگر كسى احتمال بدهد كه امام جماعت عادل است، آيا مىتواند به او اقتداء كند؟ و آيا اين نمازش كفايت مىكند يا اعاده لازم است؟
جواب: باسمه تعالى؛ چنانچه احتمال عدالت امام را بدهد، مىتواند به قصد رجاء اقتدا كند و بعد نماز خود را اعاده كند؛ و اگر احتمال عدالت او را ندهد، مىتواند صورت نماز را با او بخواند، و الله العالم.
سؤال۵٣٧:اگر صف نماز جماعتى در جاى بلندترى بسته شود، از اين رو كه مانعى براى صفهاى پشت سر است، آيا ضررى دارد يا نه؟
جواب: باسمه تعالى؛ مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال۵٣٨:در نماز جماعت اگر احتمال بدهيم كه نمازمان باطل است، و در جايى هم هستيم كه اتصال صفهاى پشت سر بوسيلۀ ماست، آيا لازم است اعلام كنيم كه آنان نماز خود را به احتياط دوباره بخوانند يا نه؟
جواب: باسمه تعالى؛ لازم نيست، و الله العالم.
سؤال۵٣٩:هنگام نماز ظهر و مغرب و يا عشاء جلسۀ قرآن در مسجد ادامه پيدا مىكند، اگر تزاحم بين نماز جماعت و جلسۀ قرآن پيش آمد كداميك مقدّم است؟
جواب: باسمه تعالى؛ نماز مقدم است، و الله العالم.
سؤال۵۴٠:كسى كه به امام جماعت در حال ركوع اقتدا كرد، و هنگام تكبيرة الاحرامِ مأموم، امام جماعت سر از ركوع برداشت و شخص نمازش را به استحبابى تبديل نمود، آيا جايز است بعد از تبديل به استحباب نمازش را قطع كند؟
جواب: باسمه تعالى؛ اگر بعد از عدول به نافله قصد قطع كردن نماز پيدا شود، مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال۵۴١:هرگاه امام جماعت وضو را فراموش كرده وارد نماز شود، اثناى نماز يا بعد از نماز متوجه گردد و به مأمومين هم ابلاغ نكند كه نمازشان را دوباره بخوانند، آيا نماز مأمومين باطل است؟ و اگر امام جماعت پس از يادآورى، همان نماز را انفرادى بخواند، آيا از مأمومين كفايت مىكند؟
جواب: باسمه تعالى؛ نمازشان صحيح است؛ بله، اگر كارى را كه نماز فرادى را باطل مىكند انجام داده باشند، بايد نماز را اعاده كنند؛ در هر حال امام بايد نمازش را اعاده كند، و الله العالم.
سؤال۵۴٢:در ركعت دوم به امام جماعت اقتدا كرد و اشتباهاً حمد و سوره را خواند، نمازش چه صورت دارد؟
جواب: باسمه تعالى؛ اگر سهواً خوانده نمازش صحيح است، و الله العالم.
سؤال۵۴٣:امام جماعتى كه از او غيبت يا دروغ شنيده مىشود، آيا مىشود به او اقتدا كرد؟
جواب: باسمه تعالى؛ اگر توبهاش محرز شود مانعى ندارد؛ و اگر توبه از گناه معلوم نباشد، چنانچه حسن ظاهر معتبرى داشته باشد كه طريق احراز عدالت است حكم مىشود كه توبه از او محقق شده است، و الله العالم.
سؤال۵۴۴:در جايى مثل مسجد جامع نماز جماعت برپاست وعدهاى هم براى تضعيف جماعت به قصد فرادى نماز مىخوانند، حكمش را بيان فرماييد؟
جواب: باسمه تعالى؛ چنانچه به نماز خواندن خودشان قصد تشكيك مردم در عدالت امام جماعت جامع الشرائط را داشته باشند، نمازشان باطل است، و الله العالم.
سؤال۵۴۵:اگر در نماز جماعت، باطل بودن نمازم را فهميدم، آيا لازم است ديگر مأمومها را كه بواسطۀ من اتصال به جماعت دارند اطلاع دهم؟
جواب: باسمه تعالى؛ لازم نيست، و الله العالم.
سؤال۵۴۶:اگر نماز جماعتى برپاست و انسان امام جماعت را نمىشناسد، آيا ظاهر شركت كنندگان مثلاً عدهاى از مؤمنين و اهل علم اقتدا كردهاند، آيا اين مقدار براى رسيدن به عدالت پيشنماز، كفايت مىكند؟
جواب: باسمه تعالى؛ اگر اشخاص مذكور مسئلهدان بوده و آدم اطمينان پيدا كند كه آنان احراز عدالت كردهاند، مىتواند اقتدا نمايد، و الله العالم.
سؤال۵۴٧:اگر امام جماعت مخارج حروف و مدّ در نماز را به طور دقيق ادا نكند و يا اينكه مأموم اينطور بشنود، آيا مىتوان به او اقتداء كرد؟
جواب: باسمه تعالى؛ اگر مأموم قراءت صحيح را از غير صحيح تشخيص مىدهد و مىبيند قرائت امام صحيح نيست، نمىتواند به او اقتدا كند، و الله العالم.
سؤال۵۴٨:قبل از اينكه بايستيم و بدن بىحركت شود، امام جماعت قراءت را شروع مىكند، آيا نماز صحيح است؟
جواب: باسمه تعالى؛ ضررى به نماز ندارد، و الله العالم.
سؤال۵۴٩:كلماتى كه مدّ ندارند امام جماعت مقدارى مدّ مىدهد، آيا مىتوان به ايشان اقتدا كرد؟
جواب: باسمه تعالى؛ مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال۵۵٠:اگر امام جماعتى گفت: فلان شخص خبيث است، و حال آنكه آن شخص اهل علم و اهل نماز و روزه مىباشد، آيا اين امام جماعت داراى عدالت هست؟
جواب: باسمه تعالى؛ چنانچه احتمال معذوريت او را مىدهد، اقتدا به او مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال۵۵١:اگر مأموم نداند بايد از امام پيروى كند، مثلاً در ركوع و سجود از امام تبعيت نكند، آيا حكم تبعيت نكردن عمدى را دارد؟
جواب: باسمه تعالى؛ حكم عدم تبعيت عمدى را دارد، و الله العالم.
سؤال۵۵٢:چنانچه امام و مأموم يك نماز را دو يا سه بار با جماعت و در مكانهاى مختلف با افراد گوناگون بخوانند چه حكمى دارد؟
جواب: باسمه تعالى؛ امام جماعت مىتواند نمازى را كه به جماعت خوانده دوباره به جماعت بخواند به شرط آنكه مأمومين در مرتبۀ دوم غير از مأمومين در دفعۀ اول باشد، و الله العالم.
سؤال۵۵٣:ذكرهاى نماز را در حال آرامش بدن بايد گفت، حال در نماز جماعت در حالى كه امام حمد و سوره را مىخواند اگر مأموم حركت كند مانعى دارد؟
جواب: باسمه تعالى؛ مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال۵۵۴:امام جماعت در نماز چهار ركعتى است و مأموم در نماز سه ركعتى به او اقتدا مىكند، آيا در ركعت سوم كه مأموم سلام مىدهد نيّت فرادى بكند يا نه؟
جواب: باسمه تعالى؛ نيّت فرداى لازم نيست، با سلام دادن نماز فرادى مىشود، و الله العالم.
سؤال۵۵۵:در مجلسى نماز جماعت برپا شد و زيد هم در آن مجلس حاضر بود و زيد امام آن جماعت را عادل نمىداند و يا اينكه شك دارد در عدالتش ولى مىبيند كه اگر در آن مجلس به آن امام اقتدا نكند يا خودش خجالت مىكشد و يا اينكه ديگران و يا امام ممكن است توهّم كنند كه زيد كه اقتدا نمىكند شايد اين امام را عادل نمىداند لذا مىخواهد كه در ظاهر به اين امام اقتدا كند و صورت نماز جماعت را بدون اينكه خودش حمد و سوره بخواند پشت سر او انجام دهد، البته اين معلوم است كه زيد اكتفا به اين نماز نخواهد كرد بلكه يا سابقاً نماز خود را خوانده و يا اينكه بعداً اعاده خواهد كرد، آيا در فرض مذكور اقتدا به او جايز است يا نه؟
جواب: باسمه تعالى؛ چنانچه احتمال عدالت امام را بدهد، مىتواند به قصد رجاء اقتدا كند و بعد نماز خود را اعاده كند؛ و اگر احتمال عدالت او را نمىدهد، صورت نماز را با او بخواند، و الله العالم.
سؤال۵۵۶:اگر در نماز جماعت موقعى تكبيرة الاحرام را بگويد كه امام جماعت در حال رفتن به ركوع باشد، آيا صحيح است؟ آيا ركعت اول و دوم با ركعت سوم و چهارم فرق مىكند يا خير؟
جواب: باسمه تعالى؛ چنانچه امام در ركعت اول و دوم نماز باشد مانعى ندارد، و اگر در ركعت سوم يا چهارم نماز باشد بايد صبر كند امام به ركوع برود بعد تكبيرة الاحرام بگويد، و الله العالم.
سؤال۵۵٧:در زندانها و پادگانهاى نظامى كه امكان حضور در نماز جمعه نيست، آيا برپايى نماز جماعت جايز است؟
جواب: باسمه تعالى؛ مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال۵۵٨:آيا امام مىتواند تا سه بار با سه گروه گوناگون نماز جماعت بخواند؟
جواب: باسمه تعالى؛ كسى كه براى جماعتى امام بوده مىتواند براى يك مرتبه جماعت ديگرى را هم امامت كند و بيش از آن نمىشود، و الله العالم.
سؤال۵۵٩:در حال برپايى نماز جماعت، شخصى نماز فرادى بجاى مىآورد، در حالى كه اين كار بىاحترامى به امام جماعت است، آيا نماز صحيح است؟
جواب: باسمه تعالى؛ اگر در فرادى خواندن عذرى داشته باشد، مثل اينكه عجله داشته باشد، مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال۵۶٠:در بسيارى از مساجد اين منطقه ايوانى جهت عبادت و نشستن بانوان در محوطۀ داخل مسجد تعبيه گرديده است كه ديوارى به ارتفاع يك و نيم الى دو متر ميان ايشان و محل اقامۀ نماز جماعت مردها حائل مىباشد، در اين صورت آيا اقتداى ايشان به نماز جماعت اقامه شده در كف مسجد صحيح است؟
جواب: باسمه تعالى؛ حائل مذكور مانع صحت جماعت براى زنان نيست، و الله العالم.
سؤال۵۶١:دو نفر در نماز جماعت دير رسيدهاند، آيا مىتوانند پس از اتمام نماز جماعت، يكى از آن دو به ديگرى اقتدا كند؟
جواب: باسمه تعالى؛ مانعى ندارد، هرچند احتياط اين است كه بقيۀ نماز را فرادى بخوانند، و الله العالم.
سؤال۵۶٢:پرده و مانند آن، كه مكان زن و مرد را در نماز جماعت از هم جدا مىكند در چه صورت به جماعت ضرر نمىزند؟
جواب: باسمه تعالى؛ چنانچه يك مكان محسوب بشود از جهت حائل، مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال۵۶٣:با توجه به اينكه زندگى امام جماعت هم بايد تأمين شود، پول گرفتن براى امامت نماز جماعت چه حكمى دارد؟
جواب: باسمه تعالى؛ اگر پول را در مقابل نماز خواندن نگرفته، بلكه براى رفتن به آن محل مىگيرد، مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال۵۶۴:در بعضى جاها مثل اداره، شركتها و پاركها نماز جماعت برپا مىشود، آيا مأموم بدون اطلاع از عدالت شخص مىتواند به امام جماعت اقتدا نمايد؟
جواب: باسمه تعالى؛ بدون احراز عدالت به طريقى نمىتواند به آن نماز اكتفا كند، لكن اگر احتمال عدالت امام را دارد مىتواند رجاءً اقتدا كند و بعد نمازش را اعاده كند، و الله العالم.
سؤال۵۶۵:اين جانب در روستاى ساكنم، و نماز جماعتى نيز برپا مىشود، در عين اينكه امام جماعت از بستگان ماست، او را عادل نمىبينم؛ از سويى فرار از نماز جماعت ممكن است سبب هتك حرمت امام و نماز جماعت شود، آيا مىشود به آن نماز ملحق شد؟ و آيا قضاى آن بر گردن من مىآيد؟
جواب: باسمه تعالى؛ به نماز پشت سر او نمىتوانيد اكتفا كنيد؛ ولى اگر احتمال عدالت او را بدهيد مىتوانيد رجاءً به او اقتدا نموده و سپس آن را اعاده نماييد، و الله العالم.
سؤال۵۶۶:اين جانب باد معدهام را نمىتوانم كنترل نمايم، به طورى كه نمىتوانم يك نماز را با يك وضو به پايان برسانم، آيا بنده مىتوانم در نماز جماعت شركت نمايم؟ آيا مىتوانم امام جماعت شوم؟
جواب: باسمه تعالى؛ در نماز جماعت به عنوان مأموم مىتوانيد شركت كنيد، ولى بنابر احتياط واجب امام جماعت نمىتوانيد بشويد، و الله العالم.
سؤال۵۶٧:اگر كسى در نماز جماعت به امام اقتدا كند، و امام بين نماز يك كلمه را اشتباه بگويد، مثلاً « اهدِنا الصراط المستقيم» را «اهدُنا الصراط المستقيم» بگويد، تكليف چيست؟
جواب: باسمه تعالى؛ با گفتن « اهدِنا» او را تذكر مىدهد، اگر تدارك كرد ضررى به نماز ندارد، و اگر تدارك نكرد قصد فرادى مىكند و نمازش را تمام مىكند، و الله العالم.
سؤال۵۶٨:- كسى كه خودش را عادل نمىداند، در صورتى كه مأمومين وى را عادل بدانند، آيا مىتواند براى جماعت امامت كند يا خير؟
جواب: باسمه تعالى؛ مىتواند نماز خودش را بخواند و قصد جماعت نكند، ولى ديگران در صورت اعتقاد به عدالت مىتوانند به وى اقتدا كنند، ولى خودش آثار جماعت را مثل رجوع به مأمومين در مقام شك نبايد مترتب كند، و الله العالم.
سؤال۵۶٩:آيا مىتوان به هر شخص در جماعت اقتداء كرد؟ اگر بخواهيم فرادى بخوانيم چگونه است؟
جواب: باسمه تعالى؛ اگر احتمال صحت قرائت امام را مىدهيد مىتوانيد اقتدا كنيد، لكن عدالت او را بايد به طريق معتبر احراز كنيد؛ و فرادى خواندن چنانچه تشكيك در عدالت امام يا صحت نماز او براى مردم نباشد، مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال۵٧٠:كسى كه خود را عادل نمىداند، مىتوان به او اقتدا نمود؟
جواب: باسمه تعالى؛ اگر ديگران او را عادل مىدانند مىتوانند به او اقتداء كنند و لازم نيست خود او قصد امامت كند، و الله العالم.
سؤال۵٧١:در « منهاج» در شرايط امام جماعت در مسألۀ ٣١٣ فرمودهايد: « من يعتقد وجوب السوره مثلاً ليس له أن يأتم بها قبل الركوع بمن لا يأتي بها لاعتقاده عدم وجوبها؛ نعم إذا ركع الامام جاز الائتمام به» و به همين مضمون در « المسائل المنتخبة» ، آيا مراد از ركوع، ركوع غير ركعت اول است و يا اعم است كه حتى در ركوع ركعت اولِ امام هم مىتواند اقتدا كند؟
جواب: باسمه تعالى؛ فقط در ركعت دوم است كه در ركوع مىتواند اقتدا كند، و الله العالم.
سؤال۵٧٢:آيا غير روحانى با رعايت همۀ شرايط مىتواند امام جماعت شود؟
جواب: باسمه تعالى؛ در جايى كه دسترسى به روحانى جامع الشرائط هست، به روحانى اقتدا شود، و الله العالم.
سؤال۵٧٣:با توجه به اينكه در نماز مواضع هفتگانه در سجده لازم است كه بر بروى زمين قرار بگيرند، بفرمائيد اگر امام جماعت فاقد اين شرط در سجده بود، مىتوان
به آن امام جماعت اقتدا كرد؟
جواب: باسمه تعالى؛ اگر ساير شرايطِ امام جماعت را داشته باشد و بعضى از اعضاى هفتگانۀ سجده را نداشته باشد، اقتدا به او مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال۵٧۴:شخصى در حادثۀ تصادف رانندگى يا در جنگ تحميلى و دفاع مقدس يكى از دستهايش قطع گرديده است، آيا چنين شخصى با حفظ علم و تقوا و عدالت، مىتواند در نماز امام جماعت باشد؟
جواب: باسمه تعالى؛ امامت شخص مزبور براى نماز جماعت با رعايت ساير شرايط مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال۵٧۵:امام راتب به چه كسى گفته مىشود؟
جواب: باسمه تعالى؛ امام جماعت راتب كسى است كه به طور مرتب در جايى نماز جماعت را اقامه نمايد، و مزاحمت با امام جماعت راتب واجد شرايط احتياطاً ترك شود، و الله العالم.
سؤال۵٧۶:شرايط عزل و نصب امام راتب چيست؟
جواب: باسمه تعالى؛ امام جماعت راتب همان شرايط امام جماعت را دارد و مادامىكه شرايط را واجد است مىتوان به وى اقتدا كرد، و پس از فقدان شرايط از عدالت و غيره، اقتدا جايز نيست، و نياز به عزل و نصب ندارد، و الله العالم.
سؤال۵٧٧:آيا در مسجدهاى درون شهر، اگر امام جماعت غير روحانى باشد مىتوان اقامۀ نماز جماعت نمود؟
جواب: باسمه تعالى؛ در صورتى كه دسترسى به روحانى جامع الشرائط براى امامت باشد، اقامۀ جماعت توسط غير روحانى اشكال دارد، و الله العالم.
سؤال۵٧٨:امام جماعتى كه يك پايش تا مچ قطع شده، آيا مىشود به او اقتدا كرد؟
جواب: باسمه تعالى؛ اگر فرد مزبور ايستاده نماز مىخواند، اقتدا به او از جهت مذكور مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال۵٧٩:امامت پسر نابالغ براى دانشجويان جايز است؟
جواب: باسمه تعالى؛ بنابر احتياط واجب، امام جماعت بايد بالغ باشد، و الله العالم.
سؤال۵٨٠:كسى كه اعرج است ولى مىتواند روى پاى خود بايستد، نماز جماعت به امامت او چگونه است؟
جواب: باسمه تعالى؛ مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال۵٨١:كسانى كه قطع عضو هستند، مثل بنده كه از ناحيۀ مچ پا قطع عضو هستم، آيا مىتوانم امام جماعت بشوم يا اينكه نماز استيجارى بخوانم؟
جواب: باسمه تعالى؛ اگر پا داريد، فقط پاشنۀ پا قطع شده، مانعى ندارد؛ و اگر پا از مچ قطع شده، نمىتوانيد نماز استيجارى بخوانيد؛ ولى اگر ايستاده نماز مىخوانيد اقتدا به شما از جهت مذكور مانعى ندارد؛ و كسى كه پايش قطع شده چنانچه پسر بزرگ باشد، مىتواند نمازهاى فوتشدۀ پدر را قضا كند، و الله العالم.
سؤال۵٨٢:آيا براى اقتدا به امام جماعت بايد عدالتش براى ما يقينى باشد؟ در اين صورت چگونه به صحت قرائتش مطمئن شويم؟
جواب: باسمه تعالى؛ لازم است به عدالت امام اطمينان پيدا كنيد و پس از احراز عدالت در صورت شك در صحت قرائت بنابر صحت قرائت وى مىگذاريد، و الله العالم.
سؤال۵٨٣:نماز جماعت با اهل سنّت چگونه است در حال تقيه؟
جواب: باسمه تعالى؛ تقيۀ مداراتى در بلاد اهل سنت مانعى ندارد، ولى در جماعت با آنها شخص بايد قرائت را خودش و لو آهسته بخواند، و الله العالم.
سؤال۵٨۴:شركت در نماز جماعت اهل سنّت و خواندن نمازهاى يوميه با آنها، آيا كفايت از نماز واجب مىنمايد يا نه؟
جواب: باسمه تعالى؛ در صورتى كه قرائت را خود اتيان كند، و لو در نماز جهريّه به اخفات باشد، كفايت مىكند، و الله العالم.
سؤال۵٨۵:شركت در نماز جماعت اهل سنّت، آيا اختصاص به مسجد الحرام و مسجد النبى صلى الله عليه و آله و سلم دارد يا در مساجد ديگر هم هست؟
جواب: باسمه تعالى؛ اختصاص به مسجد الحرام و مسجد النبى صلى الله عليه و آله و سلم ندارد، و الله العالم.
سؤال۵٨۶:گاهى هنگام برپايى نماز جماعت در مسجد الحرام و مسجد النبى صلى الله عليه و آله و سلم بعضى از حجاج از مسجد خارج مىشوند و يا در كنارى ايستاده و تماشا مىكنند، لطفاً نظر مبارك را در اين باره مرقوم فرماييد؟
جواب: باسمه تعالى؛ كارى كه موجب وهن بر شيعه باشد جايز نيست، و الله العالم.
سؤال۵٨٧:هنگام شركت در نماز جماعت مسجد الحرام و مسجد النبى صلى الله عليه و آله و سلم آيا مىتوان بر فرش سجده كرد يا نه؟ و در صورتى كه بر فرش سجده نمايد آيا اعادۀ آن لازم است يا نه؟
جواب: باسمه تعالى؛ در صورتى كه در مساجد مذكور موضعى باشد كه بتواند بر چيزى كه سجده بر آن صحيح است مثل سنگ و موزاييك، سجده نمايد، بايد در آن قسمت نماز بخواند؛ و اگر چنين موضعى نباشد، نمازى كه در آن بر فرش سجده كرده مجزى است، و الله العالم.
سؤال۵٨٨:شركت در نماز مغرب اهل سنّت، با توجه به اينكه وقت نماز مغرب نزد آنها زودتر از مغرب شرعى نزد شيعيان است، آيا كفايت از نماز مغرب مىنمايد يا نه؟
جواب: باسمه تعالى؛ اگر محرز شود كه سرخى طرف مشرق زائل شده، مجزى است؛ و در غير اين صورت نماز مغرب را با آنها بخواند و بعد اعاده كند، و الله العالم.
سؤال۵٨٩:اگر براى وحدت در نماز جماعت برادران اهل تسنن شركت كنيم كه قهراً نماز فاقد جزء يا شرط است و در جاى ديگرى مىتواند بىهيچ كاستى نماز را درست بخواند، آيا اين نماز در وسعت وقت صحيح است و اعاده و قضا ندارد؟ همچنين وقوف در عرفات- روزى كه قاضى عامه حكم كرده- با اينكه شيعه شك دارد، يا يقين به خلاف دارد، آيا همسويى با آنان كفايت مىكند؟
جواب: باسمه تعالى؛ نمازى را كه انسان بر طبق تقيۀ مداراتى انجام مىدهد، در صورتى كه قرائت را خود اتيان كند مجزى است؛ و در مواردى كه قاضى عامه حكم به ثبوت اول ماه كرده باشد، اگر انسان يقين به خلاف نداشته باشد بايد متابعت نمايد، و در صورت يقين به خلاف بايد احتياط نمايد به تفصيلى كه در مناسك حج بيان نموديم، و الله العالم.
سؤال۵٩٠:گاهى در نماز جماعت اهل سنّت پس از ركوع، قنوت مىخوانند، تكليف شيعيانى كه در نماز جماعت آنها شركت كردهاند چيست؟
جواب: باسمه تعالى؛ متابعت كنند، و الله العالم.
سؤال۵٩١:پشت بام مسجد النبى صلى الله عليه و آله و سلم هم براى نمازگزاران مهيا شده است، ولى ديوار اطراف پشت بام بيش از قامت انسان بلند است و هيچ طرف صفهاى جماعت مسجد پيدا نيست، آيا اقتدا با اين وضع در پشت بام صحيح است؟
جواب: باسمه تعالى؛ در صورتى كه قراءت را خود اتيان نمايد و ساير شرايط نماز را به مقدار ممكن رعايت نمايد، مجزى است، و الله العالم.
سؤال۵٩٢:اگر مأموم بخاطر عذرى زودتر از امام سر از ركوع يا سجود بردارد، و هكذا زودتر سلام بدهد، چه صورت دارد؟
جواب: باسمه تعالى؛ اگر عمداً پيش از امام سر از ركوع يا سجود بردارد، نمازش فرادى مىشود، و زودتر سلام دادن مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال۵٩٣:كسانى كه قراءت نماز آنها غلط است، با اينكه توان اصلاح آن را دارند، آيا حضور در جماعت بدون حرج لازم است؟
جواب: باسمه تعالى؛ در فرض مزبور بنابر احتياط بايد نمازش را به جماعت بخواند، و الله العالم.
جلد 2:
سؤال۴۴۶ -در نماز جماعت اگر مأموم بگويد مثلا نماز ظهر مىخوانم و اقتداء مىكنم به پيشنماز حاضر نماز اشكال دارد؟ يا بايد نگويد نماز ظهر مىخوانم؟
جواب: بسمه تعالى -لازم نيست نيت نماز را به زبان آورد و چنانچه به نحوى كه در سؤال ذكر شده نيت را قبل از گفتن تكبيرة الاحرام به زبان بياورد مانعى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال۴۴٧ -اين جانب وقتى در نماز جماعت شركت مىكنم اخلاص و حضور قلبى كمترى دارم و همواره دغدغۀ فكرى دارم، راهنمايى بفرماييد كه در اين حالت بهتر است با جماعت بخوانيم يا فرادى؟
جواب:بسمه تعالى-در فرض مزبور هم جماعت از فرادى افضل است و اللّه العالم.
سؤال۴۴٨ -مأموم وقتى امام نماز را آهسته مىخواند ذكرى بگويد؟
جواب: بسمه تعالى -مانعى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال۴۴٩ -اگر در مسجدى بين بانوان و آقايان ديوار تا سقف فاصله باشد ولى بالاتر از سر نمازگزاران پنجره باشد و در انتهاى مسجد كه صف نماز جماعت به آنجا نمىرسد درى نيز باشد، آيا نماز جماعت بانوان به جماعت صحيح است يا نه؟
جواب: بسمه تعالى -در فرض سؤال كه شرايط ديگر نماز جماعت احراز شده است از جهت حائل اشكالى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال۴۵٠ -اگر كسى در نماز چهار ركعتى در يكى از ركعتها كه امام در حال ركوع است به ركوع امام رسيد و به امام اقتدا كرد و امام بعد از دو سجده از جا برخاست حالا مأموم كه تازه به امام جماعت رسيده نمىداند اين ركعتى كه امام جماعت در حال حاضر مىخواند ركعت دوم يا سوم و يا چهارم است، آيا مأموم بايد حمد و سوره يا حمد به تنهايى بخواند يا هيچكدام را نخواند؟
جواب: بسمه تعالى -اگر نماز جهريّه است رجاء حمد و سوره را بخواند، و اگر نماز اخفاتى است (ظهر و عصر)اگر صبر كرد و نفهميد كدام ركعت است فرادى كند، و اللّه العالم.
سؤال۴۵١ -چطور مأموم بداند كه ركعت دوم يا سوم يا چهارم است؟
جواب: بسمه تعالى -از قنوت يا تشهد و نگاه به مأمومين كه به حمد و سوره گوش مىكنند يا مشغول تسبيحات هستند مىتواند بفهمد كدام ركعت هستند، و اللّه العالم.
سؤال۴۵٢ -حال اگر امام جماعت در ركعت دوم بود ولى مأموم نمىدانست و حمد را خواند آيا نماز او (مأموم)صحيح است؟
جواب: بسمه تعالى -نمازش صحيح است، و اللّه العالم.
سؤال۴۵٣ -حال اگر امام جماعت در ركعت سوم يا چهارم بود ولى مأموم نمىدانست كه امام در ركعت سوم و چهارم است و خيال كرد ركعت دوم امام است و حمد و سوره را نخواند آيا نماز مأموم صحيح است؟
جواب: بسمه تعالى -اگر بعد از ركوع فهميد، نمازش صحيح است؛ و اگر قبل از ركوع فهميد، لا اقل حمد را بخواند و خودش را به ركوع برساند، اگر نمىرسد قصد فرادى كند، و اللّه العالم.
سؤال454 -كسى نماز چهار ركعتى خود را (مانند ظهر)به امام در ركعت سوم اقتدا مىكند پس از اتمام نماز امام، مأموم نمازش را فرادى ادامه مىدهد. شخصى از راه مىرسد آيا مىتواند به او اقتدا كند؟
جواب: بسمه تعالى -مانعى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال۴۵۵ -در فرض فوق، آيا امام جماعت اوّل مىتواند به كسى (كه در ابتدا مأموم خودش بوده)يا به شخص سوم جماعت اقتدا كند؟
جواب: بسمه تعالى -چنانچه كسى كه امام جماعت اوّل بود نماز ديگر خود را به شخص دوم يا به نفر سوم در اين حالت اقتدا كند مانعى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال۴۵۶ -طلبهاى هستم كه دست راستم ناقص مىباشد يعنى كوتاهتر از دست چپم است و داراى سه انگشت است، بنده هنگام سجده به دليل اينكه نمىتوانم كف دستم را بگذارم بر زمين، پشت دستم را بر زمين مىگذارم، آيا نمازم صحيح است؟ آيا مىتوانم براى ديگران امام جماعت شوم؟
جواب: بسمه تعالى -چنانچه مىتوانيد كف دست راست خود را بر جايى مرتفع بگذاريد اين گونه نماز بخوانيد وگرنه به همان صورت كه در سؤال فرض شده بخوانيد، و به هر حال با اجتماع ساير شرايط مىتوانيد امام جماعت شويد، و اللّه العالم.
سؤال۴۵٧ -آيا مىتوان به افراد مجهول الحال اقتدا كرد؟
جواب: بسمه تعالى -بايد عدالت امام جماعت احراز شود، و اللّه العالم.
سؤال۴۵٨ -اگر عدالت امام جماعتى را نمىدانيم آيا مىشود به احتمال عدالت اقتدا كرد بعد هم اعاده نمود؟ حال اگر اتصال را در جماعت اطمينان نداريم چون در جماعتهاى شلوغ ممكن است كسى كه در آخر صف است زود اقتدا كند آيا مىشود به احتمال اتصال صحيح اقتدا كرد و قصد قربت هم نمود يا نه؟ و اگر نمىشود اگر به احتمال اتصال اقتدا كند بعد اعاده كند صحيح است يا نه؟
جواب: بسمه تعالى -اقتدا كردن به رجاء عدالت در هر دو صورت مانعى ندارد و بعد اعاده كند، و اللّه العالم.
سؤال459 -ما نمىدانيم كه امام جماعت گناه كبيره كرده يا صغيره، تكليف چيست؟
جواب: بسمه تعالى -كسى كه واجبات را انجام مىدهد و محرمات را ترك مىكند و اگر احيانا مرتكب معصيت شد از آن توبه كند عادل است، و حسن ظاهر طريق احراز عدالت است يعنى اگر شخص در مراوده با فردى از او جز انجام واجبات و ترك محرمات نبيند يا اشخاصى كه با آن فرد مراوده دارند و مورد وثوق هستند به انسان خبر دهند كه او اينطور آدمى است اقتدا به آن شخص مانعى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال۴۶٠ -كسى كه مثلا ركعت دوم نماز مغرب به امام جماعت اقتدا مىكند آيا وقتى در ركعت دوم مأموم و آخر امام تشهد مأموم تمام شد مىتواند بلند شود و ركعت بعدى را بخواند يا بايد صبر كند نماز امام تمام شود؟
جواب:بسمه تعالى-احتياط مستحب اين است كه صبر كند تا امام سلام نماز را بگويد و بعد از آن برخيزد، و اللّه العالم.
سؤال۴۶١ -در نماز جماعت مسجد الحرام گاهى امام جماعت سورۀ سجده واجب مىخواند و به سجده مىروند، آيا علاوه بر وظيفۀ تبعيت اعادۀ آن نماز لازم است؟
جواب: بسمه تعالى -مىتواند بنشيند ولى سر خود را روى زمين نگذارد و با ايماء سجده نمايد و چنانچه سجده نمايد بنابر احتياط نماز را اعاده نمايد، و اللّه العالم.
سؤال۴۶٢ -گفتن «بسم اللّه الرحمن الرحيم» توسط مأموم در نماز جماعت اشكال بر نماز مىرساند يا نه؟
جواب: بسمه تعالى -اگر به قصد ذكر بگويد ضررى به نماز ندارد، و اللّه العالم.
سؤال۴۶٣ -اگر امام جماعت مقلّد يك مرجع، و مأموم مقلّد مرجع ديگر كه مرجع امام فتوى به قصر مىدهد و مرجع مأموم به تمام بودن نماز (در يك مورد واحد)آيا اقتدا صحيح است يا خير؟
جواب: بسمه تعالى -نمىتواند اقتدا كند، و اللّه العالم.
سؤال۴۶۴ -حكم شركتافراد كمتوان ذهنى در نماز جماعت چيست؟ آيا در صف جماعت مشكل ايجاد مىشود؟
جواب: بسمه تعالى -در صورتى كه در صفهاى آخر متفرقا بايستند مانعى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال۴۶۵ -امام جماعت را مردم عادل مىدانند ولى خودش عدالتش را قبول ندارد، آيا مىتواند امامت كند يا خير؟
جواب: بسمه تعالى -اگر مردم او را عادل مىدانند، مىتواند به درخواست آنها جلو بايستد تا مردم به او اقتدا كنند ولى خودش قصد امامت نكند، و اللّه العالم.
سؤال۴۶۶ -در صورت نيامدن روحانى مسجد، اگر طلبهاى كه هنوز معمم نشده است به خواست جماعت مسجد نماز را اقامه كند نماز صحيح مىشود يا خير؟
جواب: بسمه تعالى -اگر شرايط امام جماعت در او احراز شود اقتدا مانعى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال۴۶٧ -عدّهاى از عزاداران حسينى عليه السّلام بعنوان تحقق بخشيدن به آرمان مقدس آن حضرت، ظهر عاشورا، اقدام به اقامۀ نماز جماعت در ميادين يا كنار خيابانها مىنمايند. نظرتان را در مورد شرعيت يا اشكال شرعى اين نماز جماعت اعلام فرماييد.
جواب: بسمه تعالى -اقامۀ نماز جماعت تعظيم شعائر دينى است و در امكنۀ مذكور مانعى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال۴۶٨ -عدول از جماعت به فرادى در نماز جماعت چه حكمى دارد؟
جواب: بسمه تعالى -چنانچه از ابتدا قصد عدول از جماعت به فرادى را نداشت و در اثناء نماز قصد عدول و جدا شدن بنمايد، مانعى ندارد و فرقى بين ركعات نماز نيست، از هر جا كه عدول به فرادى كرد بايد وظيفۀ منفرد را رعايت كند، و اگر از ابتدا قصد داشته باشد كه در اثناء نماز از جماعت به فرادى عدول كند جماعت مزبور اشكال دارد، و اللّه العالم.
سؤال۴۶٩ -آيا اتصال صفوف در جماعت مسجدين و حرمين شريفين معتبر است يا خير؟
جواب: بسمه تعالى -اتصال در فرض سؤال معتبر نيست، و اللّه العالم.
سؤال۴٧٠ -بفرماييد انسان وقتى نماز جماعت مىخواند وقتى امام سوره حمد را به پايان مىرساند و بعد مأموم در وسط حمد و سوره «الحمد للّه رب العالمين» بگويد از نظر شما اشكال دارد يا نه؟
جواب: بسمه تعالى -اشكالى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال471 -در شهرى هستيم كه اهالى آنجا را نمىشناسيم ضمنا امام جماعت را نمىشناسيم و نماز جمعه در حال اقامه است، آيا مىتوانيم اقتدا كنيم؟
جواب: بسمه تعالى -اگر اطمينان به عدالت امام پيدا نشد، به اميد ثواب جماعت و عدالت امام نماز را اقتدا كند، و دوباره همان نماز را بايد بخواند، و اللّه العالم.
سؤال۴٧٢ -در صورت نشناختن و نديدن امام جماعت، آيا مىتوانيم بطور مطلق بگوييم اقتدا مىكنم به امام حاضر، اين جمله كفايت مىكند؟ در صورت شناختن و ديدن آيا همين طور نيت كردن كفايت مىكند؟
جواب: بسمه تعالى -در صورت احراز شرايط مىتوانيد به او اقتدا كنيد و ديدن و شناختن قيافه و دانستن اسم امام عادل لازم نيست، و اللّه العالم.
سؤال۴٧٣ -اگر امام حاضر را از نظر اسم مشخص كنيم بعد از تمام شدن نماز بفهميم امام حاضر شخص ديگرى بوده است حكم نماز چيست؟
جواب: بسمه تعالى -اگر امام عادل باشد نماز جماعت صحيح است و اگر عدالتش احراز نشده و كارى كه نماز فرادى را باطل مىكند انجام نداده نمازش صحيح است، و اللّه العالم.
سؤال۴٧۴ -شخصى در چند اداره امام جماعت است، در يكجا نماز مىخواند و مىآيد جاى ديگر كه در همه جا نماز ظهر و عصر را مىخواند، آيا اقتدا كردن به او درست است؟
جواب: بسمه تعالى -كسى كه نمازش را به فرادى خوانده يا امام براى جماعتى بوده مىتواند همان نماز را براى يك بار ديگر و براى جماعت ديگر-كه با مأمومين نماز اول مختلف هستند- امامت نمايد و بيش از آن مشروعيت ندارد، و اللّه العالم.
سؤال۴٧۵ -امام جماعت براى نماز پول مىگيرد آيا مىشود به اين شخص اقتدا كرد؟
جواب: بسمه تعالى -چنانچه براى مقدمات-مثل آمدن به محلّ نماز-پول بگيرد مانعى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال۴٧۶ -در چه جاهايى شنيدن صداى مأموم توسط امام جماعت، مكروه است و در چه جاهايى بلا اشكال و مكروه نمىباشد؟
جواب: بسمه تعالى -بلند گفتن اذكار واجبه و مستحبّه در جماعت به نحوى كه امام بشنود فضيلت و ثواب نماز را كم مىكند، و اللّه العالم.
سؤال477 -كسى كه با نگاه كردن به امام جماعت مسجدى وثوق به عدالتش مىكند مىتواند اقتدا كند؟
جواب: بسمه تعالى -عدالت امام جماعت بايد با معاشرت خود مأموم يا شخص موثق ديگرى كه شهادت بر عدالت امام جماعت بدهد ثابت شود، و اللّه العالم.
سؤال۴٧٨ -اگر كسى كه مسجدى را ساخته فرد روحانى را به عنوان امام جماعت تعيين نمايد و فقط به او اجازۀ اقامۀ نماز جماعت را بدهد آيا جايز است فردى كه تمام شرايط امام جماعت را دارد در دو صورت زير بدون اجازه امام جماعت تعيين شده، اقامۀ نماز جماعت بنمايد؟
الف:اگر امام جماعت به مسجد آمده باشد و نماز را به جماعت بخواند؟
جواب: بسمه تعالى -در فرضى كه هر دو واجد شرايط امام جماعت هستند سعى كنند يكى تمام كند ديگرى بعدا اقامه جماعت كند، و اللّه العالم.
ب:اگر امام جماعت به مسجد نيامده باشد و نماز جماعت اقامه نشده باشد؟
جواب: بسمه تعالى -چنانچه واجد شرايط باشد مانعى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال۴٧٩ -در محلى كه اقامۀ جماعت شده است شخصى فرادى نماز مىخواند و قصد توهين به امام را هم ندارد، لكن توهين قهرى است، آيا در اين صورت نمازش باطل است؟
جواب: بسمه تعالى -نمازش صحيح است، سزاوار است مؤمنين كارى نكنند كه موجب وهن بر امام جماعت شود، و اللّه العالم.
سؤال۴٨٠ -در نماز جماعت موقعى كه امام حمد و سوره مىخواند و مأموم ساكت است، آيا مأموم مىتواند عمدا بدنش را حركت دهد؟ و اگر نمىتواند نمازهايى كه تا بحال اينطور خوانده چه بكند؟
جواب: بسمه تعالى -مانعى نداشته و قضا ندارد، و اللّه العالم.
سؤال۴٨١ -اگر شخصى به امام جماعتى اقتدا كرد كه به نظر ما اقتدا به او جايز نيست (مثلا حمد و سورۀ غلطى دارد يا عادل نيست)و بعد آن شخص يك ركعت از نمازش باقى ماند
فرادى شد، آيا مىتوانيم به آن شخص كه يك ركعت نمازش باقى مانده و ما نماز او را درست مىدانيم، اقتدا كنيم؟
جواب: بسمه تعالى -چنانچه آن شخص امام جماعت را واجد شرايط مىداند شما مىتوانيد به آن شخص اقتدا كنيد، و اللّه العالم.
سؤال۴٨٢ -اگر در يك صف كه نماز چند نفر قصر است فورا بعد از سلام مشغول نماز ديگر شوند جماعت نفرات بعد از اين افراد ايستادهاند چه حكمى دارد؟
جواب: بسمه تعالى -چنانچه افراد مزبور بعد از سلام به جماعت ملحق شوند و نماز ديگر را شروع كنند جماعت افراد ديگر كه بواسطۀ آنها به امام متصل هستند مانعى ندارد و به هم نمىخورد، و اللّه العالم.
سؤال۴٨٣ -اگر نمازگزار، نمازش را فرادى بخواند و در اين نماز حواسش بيشتر از نمازى كه جماعت مىخواند جمع باشد، آيا جايز است كه فرادى بخواند؟
جواب: بسمه تعالى -جماعتى كه واجد شرايط باشد در هر حال افضل است از فرادى، و اللّه العالم.
سؤال۴٨۴ -در برخى اجتماعات كوچك خصوصا در بعضى روستاها شرايط اقامۀ نماز جماعت فراهم است ولى در آن اجتماع فرد روحانى وجود ندارد. آيا اگر فرد عادل غير روحانى در ميان باشد مىتوان به او اقتدا نمود؟
جواب: بسمه تعالى -در فرض مزبور اقتدا به فرد عادل غير روحانى در صورتى كه عدم صحت قرائتش محرز نشده باشد مانعى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال۴٨۵ -شرايط امامت غير روحانى در مساجد چيست؟
جواب: بسمه تعالى -شرايط امامت جماعت در توضيح المسائل ذكر شده و فرقى بين روحانى و غير روحانى نمىباشد لكن در صورت دسترسى به روحانى واجد شرايط اقتدا به غير روحانى اشكال دارد، و اللّه العالم.
سؤال۴٨۶ -اين جانب طلبۀ سال چهارم حوزه مىباشم و دست اين جانب به علت سانحه از زير آرنج قطع شده است:
الف:با توجه به استفتائات جديد حضرتعالى (مسأله شمارۀ ۵٧٣ و ۵٧۴)آيا امام جماعت بايستى دست مصنوعى را بر زمين بگذارد يا اينكه بايد انتهاى باقيماندۀ دست را بر زمين بگذارد؟ يا اينكه فرقى نمىكند؟
جواب: بسمه تعالى -فرقى نمىكند و بهتر است انتهاى باقيماندۀ دست را بر زمين بگذارد، و اللّه العالم.
ب:در صورتى كه اين جانب نماز جماعت را اقامه نمايم نماز مأمومين چه حكمى دارد؟
جواب: بسمه تعالى -اقتدا به شخص مزبور از جهتى كه در سؤال ذكر شده مانعى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال۴٨٧ -آيا مأموم مىتواند جهت متذكر نمودن امام جماعت كه دچار فراموشى و يا شك شده از هر ذكرى استفاده كند؟
جواب: بسمه تعالى -مانعى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال۴٨٨ -اگر مأموم زن باشد و امام جماعت مرد باشد و امام دچار فراموشى و يا شك شود، آيا زن مىتواند با گفتن ذكر امام را متذكر كند؟
جواب: بسمه تعالى -مانعى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال۴٨٩ -اگر در بين صف نماز جماعت كه از جلو با صفهاى ديگر متصل شده فاصلۀ زيادى وجود داشته باشد يا كسى نيت فرادى كند يا بچۀ مميزى در بين صف باشد، حكم نماز افراد صف فوق چيست؟
جواب: بسمه تعالى -چنانچه صف جماعت از جلو با صفهاى ديگر اتصال داشته باشد فاصله بين افراد صف ضررى به جماعت ندارد، و اللّه العالم.
سؤال۴٩٠ -آيا عدالت در امام جماعت در تمامى نمازهاى واجب يوميه و نمازهاى مستحبّى معتبر است يا خير؟
جواب: بسمه تعالى -در همۀ نمازهاى واجب يوميه-كه از جملۀ آنها نماز جمعه است-عدالت در امام جماعت معتبر است و جماعت در نمازهاى مستحبى مشروعيت ندارد مگر در نماز عيدين كه در زمان غيبت امام زمان عليه السّلام مستحب است و نماز استسقاء و در اين نمازهاى مستحب كه جماعت مشروعيت دارد عدالت در امام جماعت معتبر است، و اللّه العالم.
سؤال۴٩١ -اگر كسى در نماز جماعت در ركعت دوم به امام جماعت اقتدا كند و در ركعت سوم
امام وظيفهاش اين بوده كه حمد و سوره بخواند اشتباها تسبيحات اربعه خواند آيا از نظر شرعى نماز چنين فردى درست است يا خير؟
جواب: بسمه تعالى -در فرض مزبور كه اشتباها حمد و سوره را نخوانده چنانچه بعد از رفتن به ركوع يادش آمده نمازش صحيح است، و اللّه العالم.
سؤال۴٩٢ -خروج معتكف جهت شركت در نماز جماعت چه حكمى دارد؟
جواب: بسمه تعالى -اشكال دارد، و اللّه العالم.
سؤال۴٩٣ -روحانى كه براى اقامۀ نماز جماعت، نماز مىخواند و در آخر پولى به او مىدهند چه حكمى دارد؟
جواب: بسمه تعالى -چنانچه بعنوان هديه بدهند يا براى مقدمات عمل مثل رفت و آمد و غيره بدهند مانعى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال۴٩۴ -امام جماعت در اثر ضعف در كنار ستون مىايستد و گاهى تكيه به ستون مىدهد، آيا اقتدا به چنين شخصى جايز است يا خير؟ اگر امام جماعت از اول نماز تا آخر به ستون تكيه دهد، مىشود به او اقتدا كرد يا خير؟
جواب: بسمه تعالى -در هر دو فرض مىتوان به او اقتدا نمود، و اللّه العالم.
سؤال۴٩۵ -آيا كسى كه مىداند يا قصد دارد نماز واجب را با جماعت بخواند مىتواند براى رسيدن به ثواب آن را در اول وقت فرادى بخواند سپس همان نماز را با جماعت بخواند؟
جواب: بسمه تعالى -مانعى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال۴٩۶ -آيا اقامۀ مأموم براى امام جماعت و مأمومين ديگر كافى و مجزى است؟ در صورت منفى چه بايد كرد؟
جواب: بسمه تعالى -مانعى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال۴٩٧ -كسى كه نماز ظهر و عصر را نخوانده است و مىخواهد با نماز عصر امام جماعت هر دو تا نمازش را بخواند، آيا از نظر شما اين عمل درست است يا خير؟
جواب: بسمه تعالى -در صورتى كه شخص از اول قصد داشته باشد كه در اثناء نماز از نيت جماعت به فرادى عدول كند جماعت او اشكال دارد، بلى اگر از اول قصد عدول را نداشت و در اثناء جماعت روى جهتى از جماعت به فرادى عدول كند مانعى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال۴٩٨ -در حال نماز جماعت شخص سرشناسى در همان مكان فرادى نماز مىخواند چه صورت دارد؟
جواب: بسمه تعالى -چنانچه عذرى دارد مانعى ندارد و اگر به قصد تشكيك مؤمنين باشد نمازش اشكال دارد، و اللّه العالم.
سؤال۴٩٩ -اگر موقعى كه امام در ركوع است اقتدا كند و به اندازۀ ركوع خم شود و به ركوع نرسد، حكم نماز اين فرد چيست؟
جواب: بسمه تعالى -چنانچه در وقتى كه امام در ركوع است اقتدا كند و به اندازۀ ركوع خم شود و به ركوع امام نرسد، نمازش باطل است، و اللّه العالم.
سؤال۵٠٠ -مراد از اطمينان به عدالت امام جماعت چيست؟ اينكه ديده شود امام جماعت با وجود حسن ظاهر در بين مردم گاهى غيبت مىكند او را از عدالت خارج مىكند؟
جواب: بسمه تعالى -مقصود از احراز عدالت شخص اين است كه انسان در مراوده با او احراز كند كه واجباتش را انجام مىدهد و محرّمات را ترك مىكند و اگر احيانا معصيتى مرتكب شد بداند كه توبه كرده است، و يا اينكه اشخاصى كه با او مراوده دارند و انسان به آنها اطمينان دارد خبر دهند كه حالت او اينطور است، و اگر شخصى غيبت حرام را مرتكب شد تا وقتى كه توبۀ او احراز نشد نمىتوان به او اقتدا كرد، و اللّه العالم.
سؤال۵٠١ -اگر امام در قرائت چند كلمه از نماز را صحيح تلفظ نمىكند آيا نمىتوان به او اقتدا كرد؟
جواب: بسمه تعالى -اگر كلمات و حروف را به صورت صحيح عربى ادا مىكند ولى لهجۀ او لهجۀ عربى نيست مانع از اقتداء به او نمىشود، و اللّه العالم.
سؤال۵٠٢ -آيا وظيفۀ شخص قبل از اقتداء به امام جماعتى كه براى اولين بار مىبيند اين است كه از صحت نماز و قرائت او اطمينان حاصل كند؟ (با توجه به اينكه در بعضى موارد ممكن نيست).
جواب: بسمه تعالى -با احتمال صحت قرائت در صورتى كه عدالت شخص احراز شود، اقتداء به او مانعى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال۵٠٣ -از آنجا كه من دانشجو هستم و گاهى به دانشگاههاى ديگرى به غير از محل تحصيل رجوع مىكنم موقع اذان در مسجد دانشگاه نماز برقرار مىگردد، امّا من امام جماعت را نمىشناسم. آيا مىتوانم نماز را به جماعت بخوانم؟
جواب: بسمه تعالى -در صورتى كه انسان عدالت امام جماعت را احراز نكرده، با احتمال عدالت به رجاء اينكه امام عادل است مىتواند به او اقتدا كند لكن نمىتواند به آن نماز اكتفا كند بايد نمازش را دوباره بخواند، و اللّه العالم.