حكم مجهول بودن متعلق صلح

سؤال 29 - غرر و نامعلومى در متعلق مصالحه، اگر طرفين به آن راضى باشند مصالحه را باطل مىكند يا نه؟

جواب: در صورتى كه بناى مصالحه به مماكسه نباشد معامله باطل نمىشود.

سؤال 30 - مصالحه نامه‌هاى معمولى اين است كه بعنوان مصالحه صحيحه شرعيه منتقل نمود جناب فلانى تمامى و همگى مال خود را به عاليقدر فلانى در عوض مبلغ فلان قدر وجه نقد و صيغه مصالحه شرعيه بينهما جارى گرديد و وجه مصالحه نيز از متصالح به مصالح و اصل و عايد گرديد حال اگر كسى بعنوان ديگرى چيزى بنويسد مثل اين كه بنويسد مصالحه نمودم فلان ملكم را بفلان پسرم و وجهش را دريافت نمودم آيا اين عنوانين هر دو صحيح است يا فقط اولى صحيح است؟

 جواب: صلح دوم صحيح است و اما صلح اول، اگر تمام اموال صلح شده معلوم باشد اشكال ندارد و اگر معلوم نباشد چنانچه مقصود از صلح، صلح مسامحه و بجاى هبه صلح كرده باشد باز صحيح است و اما اگر صلح مماكسه باشد كه بجاى بيع و معاوضه صلح نموده باشد از جهت مجهول بودن اموال، صلح باطل است.

سؤال 31 - عده اى از مؤمنين، صندوق قرض الحسنه تأسيس نموده اند و چند نفر از مؤمنين، مسئول هستند كه پولهاى صندوق مزبور را بعنوان قرض الحسنه، بدون سود به اشخاص متقاضى بدهند، مسئولين صندوق، براى اين كه كارمندان صندوق را از لحاظ حقوق تأمين كنند مثلا با مبلغ دو ميليون تومان از اين پول بعنوان شركت و مضاربه با اشخاص كاسب، جنسى را يا زمين يا خانه‌اى را مشتركا خريدارى مىنمايند به اين معنى يك طرف معامله، صندوق و طرف ديگر يك نفر بازارى است، بعدا مسئولين صندوق مىگويند ما تمام منافع و يا ضرر اين معامله را به شما مصالحه و واگذار مىكنيم، شما هر ماهى بما مبلغى بدهيد و در آخر اصل پول صندوق را هم بما بدهيد بفرمائيد چه صورت دارد؟

جواب: اگر بعد از وقوع مضاربه و عمل به آن و حصول مقدارى فايده، مضارب، سهم خود را از فايده حاصل شده كه مبلغ آن مجهول باشد به مبلغ معينى به عامل صلح نمايد به شرط آن كه اگر در آينده مضاربه ضرر كرد معادل مبلغى را كه در اثر ضرر، از رأس المال كم شده بپردازد اشكال ندارد و اما قبل از مضاربه و قبل از حصول فايده صحت اين صلح محل اشكال است.

سؤال 32 - آيا صلح نمودن ميوه درختان يا سبزيجات و غير اينها، قبل از وجود آنها صحيح است يا خير؟

جواب: بلى صحيح است اگر چه ميوه يك سال و بدون ضميمه باشد هر چند بيع آنها بنحو مذكور صحيح نيست.