سؤال: طواف از پشت مقام ابراهيم آيا اشكال دارد؟
پاسخ: اگر به خاطر ازدحام متمكّن از طواف در بين مقام و كعبه نباشد طواف در پشت مقام بهشرط اتصال طائفين كه طواف صدق كند اشكال ندارد.
سؤال: اگر طواف حتماً بايد در محدوده (5/26 ذراع) فاصله كعبه و مقام ابراهيم انجام شود، آيا در طرف حجر اسماعيل اين فاصله از ديوار كعبه محاسبه ميشود يا از خارج حجر؟
پاسخ: بنابراحتياط واجب از ديوار كعبه محاسبه ميشود يعني در آن طرف بايد بيش از حدود 5/26 ذراع از ديوار كعبه فاصله نداشته باشد.
سؤال: اگر به علت ازدحام جمعيت كمي از مقام ابراهيم تجاوز كرديم يعني عقبتر رفتيم نظرتان چيست؟ چه بعد از دور چهارم و چه قبل از دور چهارم؟
پاسخ: در فرض سوال، با ازدحام و عدم تمكّن از طواف در مسافت معيّنه و حفظ اتصال به جمعيت طواف كننده طواف اشكال ندارد و فرقي بين بعد از شوط چهارم و قبل از آن نيست.
سؤال: آيا طواف مستحب هم در همان محدوده بايد انجام شود؟
پاسخ: طواف واجب و مستحب در اين جهت تفاوت ندارد.
سؤال: خانمها در هنگام زيادي جمعيت اگر بخواهند طواف را در محدوده 5/26 ذراع بجا آورند يا نماز را پشت مقام ابراهيم بجا آورند، مردان نامحرم به آنها تنه ميزنند، تكليف در اين صورت چيست؟
پاسخ: اين امر به تنهايي مجوز طواف در خارج محدوده نيست.
سؤال: ـ اخيراً در مسجد الحرام به علت تعميرات، امكان طواف در محدوده 5/26 ذراع از ديوار ممكن نيست، مستدعي است نظر مبارك را در اين شرايط مرقوم فرماييد.
پاسخ: در فرض سوال، كه طواف در محدوده 5/26 ذراع ممكن نيست بعيد نيست طواف در خارج محدوده مجزي باشد لكن اگر در بعض اطراف امكان طواف در محدوده باشد بايد در آن قسمت طواف را در محدوده انجام دهد.
سؤال: گاهي مأمورين نظافت مسجد الحرام از كنار كعبه دست به دست هم ميدهند و همان طور توسعه ميدهند تا انسان از مطاف خارج ميشود آيا به همين مقدار بيرون كردن از مطاف ضرورت حاصل است كه طوافش در خارج از مطاف صحيح باشد، يا بايد صبر كند تا نظافت تمام شود، و اگر افرادي گمان ميكردند كه ضرورت است و طواف را انجام دادند، حال تكليفشان چيست؟
پاسخ: اگر امكان دارد كه در حد، طواف كند بايد صبر كند و در حد طواف كند، و در اين صورت در خارج حدّ صحيح نيست.
سؤال: آيا واجب است براي درك خلوتي مطاف و طواف در محدوده بيت و مقام، طواف را تأخير بيندازد، يا مستحب است يا رجحان دارد، خصوصاً اگر پس از ايّام تشريق مطاف خلوت نشود؟
پاسخ: تأخير لازم نيست، اگر چه مطابق با احتياط است.
سؤال: آيا يقين به هُل خوردن در حين طواف، در محدوده معين، مجوّز براي تجاوز به غير اين محدوده ميشود يا خير؟
پاسخ: تا مقداري كه اتّصال به طواف كنندگان محفوظ است ميتواند دورتر از بيت طواف كند.
سؤال: درصورتي كه يقين دارد درحال طواف در محدوده معين با اجنبي يا اجنبيه برخورد ميكند باز هم واجب است در محدوده معين طواف كند؟
پاسخ: تا مقداري كه اتّصال به طواف كنندگان محفوظ است ميتواند دورتر از بيت طواف كند.
سؤال: زني است كه قادر بر طواف كردن نيست، امر دائر است بين اينكه با تخت در خارج مطاف طواف دهند، و يا نامحرم او را پشت كند و در مطاف طواف دهد، وظيفه چيست؟
پاسخ: با توجّه به اينكه طواف با اتصال به طواف كنندگان از هر فاصله صحيح است، با تخت طواف دهند.
سؤال: همسر اينجانب كه يكي از مقلّدين شما ميباشد براي بار دوم قصد زيارت بيت الله الحرام را دارد ولي چون بيمار ميباشد نميتواند طواف را از آن حدّي كه فرمودهايد و شخصاً سعي صفا و مروه را خود انجام دهد لذا آيا اينجانب ميتوانم اعمال مذكور و ساير اعمال ديگر ايشان را به نيابت همسرم انجام دهم؟
پاسخ: در مورد سوال، كسي كه نميتواند طواف را در حدّ تعيين شده انجام دهد ميتواند طواف را در دورتر از اين حدّ با صدق طواف و اتصال به طواف كنندگان انجام دهد و نسبت به سعي هم چنانچه خودش ولو بوسيله چرخهائي كه فعلاً متداول است ميتواند سعي كند بايد خودش سعي كند بلي اگر به هيچ وجه ولو با وسيله خودش قادر بر انجام طواف و يا سعي نباشد شما و يا ديگري ميتوانيد به نيابت از ايشان و به اذن ايشان طواف و سعي انجام دهيد.
سؤال: در طبقه دوم و سوم طواف كردن چه صورت دارد؟
پاسخ: اگر منظور اين است كه در طبقات دوم و سوم شبستانهاي اطراف صحن مسجد الحرام طواف كند، صحيح نيست و اگر منظور اين است كه چنانچه در محدوده بين مقام و كعبه طبقاتي شود طواف چطور است در صورتي كه بالاتر از خانه كعبه نباشد اشكال ندارد.