سؤال: شخصي جهت اعمال حج نايب ميشود، و پس از نايب شدن، خودش استطاعت پيدا ميكند، در اين صورت اجاره باطل ميشود يا نه؟
پاسخ: در فرض سوالكه استطاعت از غير جهت اجاره حاصل شده، كشف ميشود كه اجاره باطل بوده، و بايد حج خود را بجاي آورد.
سؤال: اگر كسي چند سال قبل، نيابت حج ميّتي را تعهد كرده، و الآن خود مستطيع شده، كدام يك از اينها را مقدّم بدارد؟
پاسخ: در فرض مسئله، واجب است براي خودش حج بجا آورد.
سؤال: كساني كه با فيش حج ميّت و به نيابت از وي به حج ميروند، اگر خود نيز تمام شرايط استطاعت را دارا باشند، بجز باز بودن راه، كه آنهم با فيش حج ميّت حاصل شده است، در صورتي كه بتواند مثلاً در مدينه يا جدّه (قبل از ميقات) براي متوفي نايب بگيرند و خودشان حج واجب خود را انجام دهند، تكليف چيست؟
پاسخ: در فرض مرقوم اگر بر شخص مرقوم حج مستقر نشده و از هيچ طريقي تشرف به حج براي او غير از حج نيابتي با فيش حج ميّت فراهم نيست ظاهر اين است كه نيابت او از ميّت جايز است.
سؤال: شخصي داراي استطاعت مالي و بدني بوده ولكن راه براي او باز نيست، و فعلاً فيشي به او دادهاند كه حج نيابتي انجام دهد(استطاعت طريقي او فقط از طريق اين فيش است) وظيفه او چيست؟
پاسخ: اگر استطاعت طريقي ندارد مگر با فيش حج نيابتي ميتواند حج نيابتي انجام دهد.
سؤال: خانمي كه شوهرش فوت نموده تصميم دارد اگر مستطيع باشد با فيش حج متوفي براي خودش حج انجام بدهد و براي همسرش نايب تعيين كند آيا ميتواند يا خير؟
پاسخ: اگر استطاعت مالي دارد با توافق ورثه خريد فيش مانعي ندارد.
سؤال: فردي كه صرفاً از طريق فيش نيابتي راه براي او باز شده آيا ميتواند براي خود حج (واجب يا مستحب) انجام دهد و براي منوب عنه حج ميقاتي اجاره كند، يا بر او واجب است كه فقط براي منوب عنه حج بجا آورد؟
پاسخ: اگر با فيش ديگري اجير شده كه براي صاحب فيش مباشرةً حج انجام دهد نميتواند ديگري را براي منوب عنه اجير كند بلي اگر صاحبان فيش به او گفتهاند كه مباشرت لازم نيست ميتواند از فيش جهت خود استفاده كند و براي منوب عنه ديگري را از بلد و يا ميقات اجير بگيرد.
سؤال: آيا كساني كه شرعاً مستطيع بوده و براي اولين بار قرعهكشي ميكنند، نسبت به كساني كه تصميم دارند به عنوان نايب شخص ديگر مشرّف شوند، اولويت دارند يا خير؟
پاسخ: اوليت آنها نسبت به نائبهايي كه در حج واجب نايب شدهاند معلوم نيست.
سؤال: افرادي كه هر سال به حج ميروند ـ از قبيل خدمه كاروانها ـ در محل خود از كسي نيابت قبول ميكنند، ولي در ميقات بر اثر اشتغال زياد از نيابت غافل و محرم ميشوند، بعد كه متوجه شدند دوباره نيّت نيابت ميكنند، آيا حج نيابتي آنان درست است، يا حج براي خودشان حساب ميشود؟
پاسخ: با فرض آنكه مستطيع نبوده، و از قبل اجير براي انجام حج شده است، نيّت احرام براي خود او منعقد نشده است، و در صورتي كه مجدداً به نيّت منوب عنه محرم شده است، حج نيابي او صحيح است.
سؤال: هرگاه كسي مريض شود، به طوري كه بعد از احرام عمره قادر به انجام اعمال نباشد، آيا كسي كه براي عمره تمتّع مستحبي محرم شده، و عمره را انجام داده است، ميتواند در حج نايب او شود يا خير؟
پاسخ: شخص مذكور نميتواند نايب شود، و شخص مريض بايد به وظيفه خود عمل نمايد.
سؤال: شخصي مستطيع است، ولي هنوز حج خود را بجا نياورده، وجهي از ورثه ميّتي قبول ميكند، و در همان سال به مكّه ميرود، ولكن آن سال حج نيابتي را انجام نميدهد، بلكه براي خودش ميرود، و تصميم قطعي دارد سال آينده براي متوفي برود، اين عمل جايز است يا نه؟
پاسخ: اجاره براي خصوص سال اوّل كه خود شخص مستطيع است باطل است، و مال الاجاره را مالك نميشود، و پول نزد او غصب ميباشد، و واجب است رد كند، ولي حج خود او كه سال اوّل مشرف ميشود صحيح است، و سال بعد اگر طرف مايل بود كه اين شخص مشرف شود بايد تجديد اجاره نمايند، و اگر بدون اطلاع برود مال الاجاره را طلب ندارد.
سؤال: شخصي به عنوان نايب در مسجد شجره محرم شده، و به مكّه آمده، در مكّه فهميد كه خودش مستطيع بوده است. آيا بايد اعمال عمره را به قصد خود بجا آورد، يا به قصد نيابت، و اگر بايد حج را به قصد خود بجا آورد، نسبت به حج نيابي چه وظيفه دارد، و آيا ميتواند براي آن نايب بگيرد يا نه؟
پاسخ: احرام او باطل است، و بايد به ميقات برگردد، و براي خود محرم شود، و در صورتي كه از طرف صاحبان وجه مجاز باشد براي حج منوب عنه خود، نايب ديگري بگيرد.
سؤال: آيا كسي كه تاكنون به حج نرفته است و اولين سفر اوست ميتواند از طرف شخص ديگري براي انجام حج نايب شود يا نه؟
پاسخ: اگر خودش مستطيع نيست نيابت او مانعي ندارد.
سؤال: اگر ميّت يكي از ورثه را (مثلاً پسر بزرگ خود را) براي انجام حج مشخص كرده باشد، يا تمام ورثه اتفاق كنند كه يكي از آنها از طرف ميّت به حج برود، تكليف او چيست؟
پاسخ: كسي كه از طرف ميّت و يا ورثه جهت انجام حج ميّت معين شده چنانچه خود استطاعت مالي داشته باشد نميتواند نيابت كند.
سؤال: شخصي مرحوم شده و در وصيت خود همسرش را معين كرده كه حج او را يا خودش انجام بدهد، و يا كسي را ايشان معين كند حج انجام بدهد، چون ثلث اموال متوفي را رد نكردهاند و تقسيم اموال نشده معلوم نيست اين خانم مستطيع هست يا نه و صروره هم ميباشد آيا ميتواند نيابت حج انجام بدهد يا خير؟
پاسخ: بايد سهم الارث همسر او رسيدگي شود در صورت تحقق استطاعت از همه جهت نميتواند نيابت كند.
سؤال: خانمي بيوه در سالهاي قبل براي سفر حج ثبتنام كرده و مبلغ آنرا پرداخته ولي قبل از اينكه نوبت او برسد فوت نموده است، پنج دختر و دو پسر بزرگسال دارد كه داراي خانه و زندگي ميباشند بحث اين است كه:
الف: يكي از دخترهايش كه اصلاً حج انجام نداده و به علاوه به علت سهم الارث پدري هر چند كه هنوز تقسيم نشده در مظان استطاعت شرعي است آيا ميتواند به نيابت مادر به حج برود.
ب: يا فيش حج با رضايت وراث به يكي از علما و روحانيون متدين كه مكرّر به سفر حج رفته و از نظر انجام اعمال و مسائل حج اطمينان بالايي حاصل است نيابت داده شود، براي متوفي كدام افضل و ارجح و اطمينان برئ الذمّه بودن بيشتر است؟
پاسخ: در مورد سوال، اگر دختر آن خانم خود مستطيعه باشد نيابت او از مادر در انجام حج صحيح نيست و بر فرض مستطيعه هم نباشد اگر براي متوفي يك نفر اهل علم كه وارد به مسائل حج باشد نائب بگيرند بهتر است.
سؤال: كسي كه خود از هر نظر مستطيع است آيا ميتواند حج واجب ديگري را به صورت نيابتي بپذيرد و آنرا بجاي آورد يا خير؟
پاسخ: در فرض سوال، تا حج خود را بجا نياورده نميتواند نيابت كند.
سؤال: فرزند پدري هستم كه مرحوم شده است و داراي فيش حج ميباشد و بعنوان وصيّت به من گفته است اگر مكه قسمت من نشد تو با مادرت مكه برو و اكنون كه نوبت حجّش شده است خودم استطاعت مالي مكه رفتن را دارم حال اگر بخواهم حج پدرم را بجا آورم تكليف خودم چگونه است و اگر بخواهم براي پدرم نائب بگيرم اشكالي ندارد؟
پاسخ: در مورد سوال، چنانچه ميتوانيد با خريدن فيش ولو به قيمت گران براي خود حج انجام دهيد، نميتوانيد به نيابت پدر به حج برويد، بلكه بايد براي خود حج برويد و براي پدر كسي را از بلد اجير كنيد و اگر به غير طريق فيش پدر متمكن از حج رفتن نيستيد ميتوانيد به نيابت پدر حج برويد.
سؤال: خانمي امسال نامش جهت فريضه حج واجب درآمده است و به علت پيري و ناتواني نميتواند خودش برود. فرزندش ميگويد من مستطيع هستم ميتواند عوض ايشان جهت اعمال حج برود يا خير؟
سؤال: يا امسال بجاي او و سالهاي بعد نام نويسي كند به جاي خودش برود.
سؤال: يا بجاي مادرش و خودش هر دو را همين امسال انجام دهد؟
پاسخ: 1 ـ 2 ـ 3 ـ كسي كه خودش مستطيع است قبلاز انجام حجواجب خودش نميتواند از ديگري نيابت كند، و در يك سال نميشود دو تا حج انجام داد.
سؤال: شخصي از طرف پدرش با اجازه ورّاث ميخواهد به حج مشرف شود و ايشان مستطيع نميباشد آيا ميتواند به نيابت از مرحوم پدرش حج انجام دهد يا خير؟
پاسخ: از قضيه شخصيّه اطلاع ندارم بطور كلي چنانچه نائب خود مستطيع نباشد و بتواند اعمال حج را صحيحاً انجام دهد نيابت او اشكال ندارد.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
(1).gif)
(1)(3).jpg)
.jpg)
