استطاعت بانوان

سؤال: آيا بر زني كه شوهرش بدهكار مي‎باشد و ماهيانه مقدار زيادي نزول مي‎دهد حج واجب مي‎شود يا نه؟

پاسخ: اداء دين شوهر بر زن واجب نيست، و اگر استطاعت دارد واجب است حج بجاي آورد، مگر آنكه به واسطه حج وعدم تمكن شوهر از اداء نفقه، امر معاش مختل شود.

سؤال: زني كه مقداري آب و ملك از ارثيه پدر دارد، و در ذمّه شوهرش مهريه هم دارد، و در ضمن، عوائد اين آب وملك مخارج سالانه او و شوهرش مي‎باشد، زيرا شوهر او مالي از خود ندارد، آيا اين زن مستطيعه است يا نه؟

پاسخ: در صورتي كه قبلاً حج بر او مستقر نشده، و فعلاً هم اگر بخواهد برود و برگردد امر معاش او و شوهرش مختل مي‎شود، استطاعت ندارد.

سؤال: زني هستم كه با كسب مي‎توانم مخارج خود را متكفل شوم، در ضمن مخارج رفت و برگشت حج را نيز دارم ولي با رفتن من به حج شوهرم براي مخارج خود به زحمت مي‎افتد، وظيفه من چيست؟

پاسخ: در فرض سوال حج بر شما واجب است و تأمين مخارج شوهر به عهده شما نيست.

سؤال: پيرزني هستم كه قبلاً شوهرم مرا نام نويسي كرده اما هم اكنون كه قرعه به نامم اصابت كرده فرزندم خرجي مرا مي‎دهد وظيفه من چيست؟

پاسخ: در فرض سوال چنانچه با فيشي كه به نام شما است مي‎توانيد به حج برويد و برگرديد و ورثه با رفتن شما موافق هستند و پسر هم مخارج شما را تأمين مي‎كند حج بر شما واجب است.

سؤال: دختري هستم‎كه قبل از بلوغ مادرم مرا به‎حج برده و تمام اعمال نيابت بردار را ا طرف من انجام داده واعمالي را كه خود مي‎توانستم انجام دهم مرا وادار به انجام آن نموده است آيا هم اكنون كه استطاعت مالي نيز دارم باز حج بر من واجب است؟ و در صورت عدم وجوب آيا من مي‎توانم ازدواج كنم؟

پاسخ: قبل از بلوغ، كفايت از حجّ واجب نمي‎كند و در صورت استطاعت بايد حجّ واجب را انجام بدهيد و ازدواج شما در صورتي كه مزاحمت نداشته باشد يا اينكه ضرورت داشته باشد اشكال ندارد.

سؤال: شوهرم با اينكه استطاعت داشت به عللي ثبت نام نكرد ولي من كه ثبت نام كرده‎ام هم اكنون اسمم درآمده آيا مي‎توانم نوبت خود را به شوهرم بدهم به اميد آنكه در آينده هر دو با هم ثبت نام نماييم يا نه؟

پاسخ: اگر مستطيع باشيد جايز نيست.

سؤال: من و شوهرم هر دو به قالي‎بافي مشغوليم، با درآمد مساوي و حال جهت يك حج استطاعت داريم بر كداميك از ما حج واجب است؟

پاسخ: اگر هيچكدام به تنهائي مستطيع نيستيد بر هيچكدام واجب نيست.

سؤال: زماني كه شوهرم در قيد حيات بود براي حج مرا نام نويسي كرد حال بعد از چند سال قرعه به نام من درآمده در حالي كه چندين طفل صغير دارم و هيچ گونه درآمدي نيز ندارم آيا رفتن حج بر من لازم است؟

پاسخ: در فرض سوال واجب نيست.

 سؤال: زني هستم كه بعد از فوت شوهرم مقداري پول جهت خريد ماشين به عنوان شراكت به پسرم داده‎ام كه ماهيانه درآمد آن را خرج زندگي‎ام مي‎نمايم حال اگر پسرم به قدر مخارج حج از آن پول را بدهد آيا مستطيعه خواهم شد يا نه؟ در حالي كه درآمدي جز اين ندارم؟

 پاسخ: اگر با بقيه آن بتوانيد امرار معاش كنيد حج واجب مي‎باشد و گرنه واجب نيست.

استطاعت با مهريه

سؤال: اين جانب چند سال قبل ازدواج كرده‎ام، و مهريه‎ام به مقداري بود كه مي‎توانستم در آن زمان با آن به حج بروم، ولي چون شوهرم مهريه مرا نداده بود از تشرف محروم ماندم، و اكنون هزينه حج سنگين شده و مهريه من وافي به آن نيست، آيا حج بر من مستقر شده است يا نه؟

پاسخ: در فرض سوال اگر شوهر شما متمكن بوده كه مهريه شما را بدهد، و مع ذلك مسامحه كرده‎ايد و نگرفته‎ايد، حج بر شما مستقرّ شده، و بايد حج بجا آوريد، و اگر متمكن نبوده و يا متمكن بوده ولي به هيچ وجه حاضر نبوده مهريه شما را ادا كند، و شما هم قدرت بر گرفتن نداشتيد حج بر شما واجب نشده است.

سؤال: زني كه مهريه‎اش به مقدار هزينه حج است، و شوهرش هم قدرت بر اداء آن دارد، آيا آن زن  مستطيعه است، و مطالبه نمودن مهريه ـ هر چند منجر به نزاع شود ـ واجب است يا نه؟

پاسخ: اگر شوهر قدرت بر اداء داشته باشد، و زن بتواند از او وصول نمايد، مستطيعه است، و واجب است از او بگيرد و حج را بجاي آورد، اگر چه با اوقات تلخي باشد.

سؤال: زني است كه مهريه‎اش وافي به حج است، ولي احتمال دارد بعد از صرف مهريه در حج، شوهر او را طلاق دهد، و يا اينكه شوهر مي‎خواهد از مهريه او براي اداء ديون خود استفاده كند، در اين صورت زن چه تكليفي دارد؟

پاسخ: در فرض سوال كه مهريه وافي به مخارج حج باشد زن مستطيع است، و واجب است مهريه خود را صرف حج نمايد، و مجرد احتمال طلاق باعث عدم وجوب حج نيست، بلي اگر صرف مهريه در حج باعث شود كه زندگي او مختل گردد، حج بر او واجب نيست.

سؤال: زني كه خودش استطاعت مالي جهت رفتن به حج دارد ـ و لو به اينكه مهريه خود را از شوهر بگيرد ـ ولي اگر اموال خود را صرف حج نمايد بعداً زندگي بر او سخت مي‎شود، از اين نظر كه شوهرش نمي‎تواند وسائل زندگي او را مانند قبل فراهم نمايد، آيا اين زن به حج برود يا نه؟

 پاسخ: اگر طوري است كه با مصرف كردن اموال خود، زندگي آنان مختل مي‎شود مستطيعه نيست.

سؤال: صداقيّه زني را يكصد عدد سكه طلا و يك سفر حج معين كرده‎اند زن فوت شده و وصيتنامه ندارد آيا اين سفر حج دين است، و اگر دين است پول حج به وارثين مي‎رسد يا نه؟ و آيا براي ميّت اين پول استطاعت نمي‎آورد تا براي او اجير بگيرند؟

 پاسخ: در فرض سوال سفر حج دين است و به ورثه مي‎رسد و چنانچه در زمان حيات او شوهر متمكن از پرداخت وجه بوده و با مطالبه پرداخت مي‎شده و از جهت طريق هم منعي نبوده است حج بر زوجه مستقر شده و فعلاً بايد براي او استيجار شود.

سؤال: اگر مهريه‎ام را از شوهرم بگيرم مي‎توانم با آن به مكه مشرف شوم آيا حق مطالبه آن را دارم؟

 پاسخ: بلي اگر شوهر قدرت بر اداء داشته باشد حق مطالبه داريد و بايد مطالبه كنيد و به حج برويد.

سؤال: با توجه به اينكه شوهري ثروتمند دارم ولي مطالبه مهريه باعث نزاع و دلسردي او نسبت به من مي‎شود آيا جهت انجام حج مي‎توانم او را مجبور به پرداخت نمايم؟

پاسخ: در فرض سوال بر شوهر شما واجب است مهر شما را بپردازد و نبايد موجب دلسردي او شود و دلسردي او موجب سقوط حج از شما نمي‎باشد.

سؤال: در قباله‎هاي كنوني براي ازدواج مبلغ زيادي نوشته مي‎شود، آيا زني كه مي‎خواهد ازدواج كند طبق برنامه مذكور واجب الحج مي‎شود يا خير؟

 پاسخ: مادامي كه ازدواج نكرده، حج بر او واجب نيست و بعد از ازدواج اگر بتواند بمقدار مخارج حج از مهر خود وصول كند واجب مي‎شود.

سؤال: زماني كه ازدواج كرده‎ام با مهريه‎ام مي‎توانستم به حج مشرف شوم ولي چون شوهرم آنرا نداد از اين فيض محروم گرديدم و حال آنكه هزينه حج بسيار سنگين شده و مهريه‎ام وافي به آن نيست آيا وجوب حج بر من مستقر شده است يا نه؟

 پاسخ: در فرض سوال اگر شوهر شما متمكن بوده كه مهريه شما را بدهد و با مطالبه مي‎پرداخته، و معذلك مسامحه كرده‎ايد و نگرفته‎ايد، حج بر شما مستقر شده و بايد حج بجا آوريد، و اگر متمكن نبوده و يا متمكن بوده ولي به هيچ وجه حاضر نبوده مهريه شما را ادا كند، و شما هم قدرت برگرفتن نداشتيد حج بر شما واجب نشده است و هم چنين اگر با پرداخت مهريه بدون ثبت نام سالهاي بعد متمكن از حج نبوده‎ايد حج بر شما مستقر نشده است.

سؤال: شوهري دارم كه مقدار زيادي ديون دارد و قصد دارد مهريه مرا جهت پرداخت ديون خود صرف كند و از طرفي احتمال مي‎دهم اگر مهريه را صرف حج كنم مرا طلاق دهد آيا من مستطيعه هستم؟ و بفرمائيد آيا پرداخت ديون شوهرم مقدم است يا حج؟

پاسخ: در فرض سوال مهريه وافي به مخارج باشد زن مستطيع است، و واجب است مهريه خود را صرف حج نمايد و مجرد احتمال طلاق باعث عدم وجوب حج نيست، بلي اگر صرف مهريه در حج باعث شود كه زندگي او مختل گردد، حج بر او واجب نيست.