مسأله ۳۸۷- نمازگزار باید در سه مورد، بعد از سلام نماز دو سجدة سهو (طبق دستوری که بیان میشود) به جا آورد:
۱. بین نماز، سهواً حرف بزند.
۲. در نماز چهار رکعتی، بعد از سجدة دوم، شک کند چهار رکعت خوانده است یا پنج رکعت.
۳. تشهد را فراموش کند.
در دو مورد هم بنا بر احتیاط واجب باید دو سجدة سهو به جا آورد :
۴. یک سجده را فراموش کند.
۵. در جایی که نباید سلام نماز را بگوید، سهواً سلام دهد.
مسأله ۳۸۸- احتیاط مستحب است که برای هر زیادی و نقصی (غیر از موارد مذکور) که سهواً در نماز پیش می آید و بعد از محل آن متوجه میشود دو سجدة سهو به جا آورد؛ مانند اینکه سهواً تسبیحات اربعه را نگوید و در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید.
کلام سهوی
مسأله ۳۸۹-اگر ناخواسته یا به خیال اینکه نماز تمام شده حرف بزند، باید دو سجده سهو به جا آورد.
مسأله ۳۹۰- برای حرفی که از آه کشیدن و سرفه پدید می آید، سجدة سهو واجب نیست؛ ولی اگر مثلاً ناخواسته «آخ» یا «آه» بگوید، باید سجدة سهو به جا آورد.
مسأله ۳۹۱-اگر کلمه ای را که غلط خوانده، دوباره به طور صحیح بخواند، برای دوباره خواندن آن سجدة سهو واجب نیست.
مسأله ۳۹۲-اگر در نماز سهواً چندین کلمه حرف بزند، اما طوری باشد که تمام آنها، یکبار حرف زدن به حساب آید، دو سجدة سهو کافی است.
سلام بی جا
مسأله ۳۹۳-اگر در جایی که نباید سلام نماز را بگوید، سهواً بگوید: «السلام علینا و علی عباد اللَّه الصالحین» یا بگوید: «السلام علیکم و رحمة اللَّه و برکاته»، بنابر احتیاط واجب باید دو سجده سهو به جا آورد؛ ولی اگر سهواً مقداری از سلام را بگوید، احتیاط مستحب آن است که دو سجده سهو به جا آورد.
مسأله ۳۹۴- اگر در جایی که نباید سلام دهد، سهواً هر سه سلام را بگوید، به جا آوردن دو سجده سهو کافی است.
سجده یا تشهد فراموش شده
مسأله ۳۹۵- اگر یک سجده یا تشهد را فراموش کند و پیش از رکوع رکعت بعد یادش بیاید، باید فوراً بنشیند و سجده یا تشهد را به جا آورد .
مسأله ۳۹۶- اگر یک سجده یا تشهد را فراموش کند و در رکوع رکعت بعد یا بعد از آن متوجه شود، باید بعد از سلام نماز، سجده را و بنابراحتیاط واجب تشهد را قضا کند و بعد از آن برای تشهد دو سجده سهو و برای سجده نیز بنابر احتیاط واجب دو سجده سهو انجام دهد.
دستور سجده سهو
مسأله ۳۹۷- برای سجدة سهو، باید بعد از سلام نماز، فوراً به نیّت سجدة سهو، پیشانی را بر چیزی که سجده بر آن صحیح است بگذارد و بنابر احتیاط بگوید: «بسم اللَّه و باللَّه، السلام علیک ایها النّبیُّ و رحمة اللَّه و برکاته» سپس سر از سجده بردارد و دوباره به سجده رود و ذکر را تکرار کند و پس از آن تشهد بخواند و سلام دهد.
احکام سجده سهو
مسأله ۳۹۸- اگر سجده سهو را بعد از سلام نماز عمداً به جا نیاورد، گناه کرده و واجب است هر چه زودتر آن را انجام دهد و اگر سهواً به جا نیاورده باشد، هر وقت که یادش آمد، باید فوراً انجام دهد و در هر صورت لازم نیست نماز را دوباره بخواند.