مبطلات نماز (چیزهایی که نماز را باطل میکند)

 مسأله ۳۲۱- مبطلات نماز عبارتند از:

۱- از بین رفتن یکی از شرایطی که باید در حال نماز رعایت شود؛

۲- باطل شدن وضو یا غسل؛

۳- رو گرداندن از قبله؛

۴- حرف زدن؛

۵- خندیدن؛

۶- گریه کردن؛

۷- به هم خوردن صورت نماز؛

۸- خوردن و آشامیدن؛

۹- شکهایی که نماز را باطل میکند[1]؛

۱۰-  کم و زیاد کردن ارکان نماز؛

۱۱- آمین گفتن بعد از حمد؛

۱۲- روی هم گذاشتن دستها در جلوی بدن (تکتّف).

 مسأله ۳۲۲- اگر بین نماز یکی از شرایطی که باید در حال نماز رعایت شود، از بین برود، مانند اینکه در حال نماز متوجه شود مکانش غصبی است، نماز باطل است.

 مسأله ۳۲۳- اگر یکی از چیزهایی که وضو یا غسل یا تیمم را باطل می کند در حال نماز پیش بیاید، مانند اینکه در حال نماز به خواب  برود یا ادرار و مانند آن از او خارج شود، نماز باطل است.

 مسأله ۳۲۴- اگر عمدا صورت یا بدن خود را از قبله برگرداند به طوری که بتواند سمت راست و چپ خود را به آسانی ببیند نمازش باطل است و اگر سهوا این کار را بکند بنابر احتیاط واجب نماز باطل است ولی اگر اندکی صورت را به یکی از دو طرف برگرداند نمازش باطل نمی شود.

 مسأله ۳۲۵- اگر در نماز عمدا حرف بزند حتی اگر یک کلمه باشد نماز باطل است.

 مسأله ۳۲۶-  صداهایی که بر اثر سرفه و عطسه و صاف کردن حنجره از انسان صادر می شود، حتی اگر از آن حرف تولید شود، نماز را باطل نمی کند.

 مسأله ۳۲۷ - اگر کلمه‌ای را با قصد ذکر بگوید، مانند اینکه بگوید: "الله اکبر" و موقع گفتن آن، صدا را بلند کند تا مطلبی را به دیگری بفهماند اشکال ندارد ولی چنانچه به قصد اینکه مطلبی را به کسی بفهماند ذکری بگوید؛ اگرچه قصد ذکر هم داشته باشد، نماز باطل میشود.

 مسأله ۳۲۸- انسان در حال نماز نباید به دیگری سلام کند ولی اگر کسی به او سلام کرد واجب است جواب او را بدهد و باید به گونه‌ای جواب دهد که کلمه سلام مقدّم باشد؛ مانند این که بگوید: "سلام علیکم" یا "السلام علیکم" و نباید "علیکم السلام" بگوید.

 مسأله ۳۲۹- اگر شخصی به گروهی سلام کند و بگوید: "السلام علیکم جمیعا" و یکی از آنها مشغول نماز باشد، چنانچه فرد دیگری جواب وی را بدهد نمازگزار نباید جواب سلام را بدهد.

 مسأله ۳۳۰- جواب سلام کودک ممیز همانند افراد بالغ واجب است.

 مسأله ۳۳۱- جواب سلام واجب فوری است و اگر کسی به هر دلیلی به اندازه تاخیر بیندازد که جواب آن سلام حساب نشود چنانچه در حال خواندن نماز باشد نباید جواب سلام را بدهد و در غیر نماز هم جواب دادن واجب نیست و در صورت شک در مقدار تاخیر  این حکم همین است و چنانچه تاخیر انداختن جواب سلام عمدی باشد معصیت کرده است.

 مسأله ۳۳۲- اگر هنگام سلام کردن به نمازگزار به جای "سلام علیکم" از لفظ سلام استفاده شود در صورتیکه عرفا به آن تحیّت و سلام گفته شود، جواب دادن واجب است و بنابر احتیاط به همان صورت هایی که گفته شد جواب بدهد.

 مسأله ۳۳۳- خنده عمدی و با صدا (قهقهه) نماز را باطل می کند اما خنده سهوی یا بدون صدا نماز را باطل نمی کند.

 مسأله ۳۳۴- نمازگزاری که نمیتواند جلوی خنده اش را بگیرد اگر از شدت خنده درونی صورتش سرخ شود یا بدنش بلرزد تا زمانی که صورت نماز به هم نخورده نمازش صحیح است.

 مسأله ۳۳۵- گریه با صدا و عمدی برای امور دنیوی نماز را باطل می کند ولی اگر از ترس خداوند یا برای امور اخروی باشد اشکال ندارد بلکه از بهترین اعمال است.

 مسأله ۳۳۶ -انجام کارهایی که صورت نماز را به هم میزند؛ مانند کف زدن و به هوا پریدن؛ چه عمدی باشد یا سهوی، نماز را باطل میکند.

 مسأله ۳۳۷ - هرگاه نمازگزار در حال نماز برای فهماندن مطلبی به کسی و یا در جواب سوال او مختصری دست چپ یا چشم و ابرو را حرکت دهد به گونه‌ای که با استقرار و آرامش و یا صورت نماز منافات نداشته باشد نماز باطل نمی شود.

 مسأله ۳۳۸- بستن چشمها در نماز اشکال ندارد و نماز را باطل نمی کند گرچه در غیر رکوع مکروه است.

 مسأله ۳۳۹- مکروه است نمازگزار بعد از قنوت دستها را به صورت بکشدولی نماز باطل نمی شود.

 مسأله ۳۴۰- خوردن و آشامیدن در حال نماز نماز را باطل می کند، چه کم باشد چه زیاد، ولی فرو دادن خرده های غذا که در گوشه و کنار دهان باقی مانده یا مکیدن شیرینی قند و شکری که اندکی از آن در دهان است موجب بطلان نماز نمی شود. همچنین اگر سهوا یا از روی فراموشی چیزی بخورد و بیاشامد به شرطی که از صورت نمازگزار خارج نشود، نماز باطل نمی شود.

 مسأله ۳۴۱- اگر نمازگزار عمداً یا سهواً رکنی از نماز را کم یا زیاد کند یا عمدا یکی از واجبات غیر رکنی نماز را کم یا زیاد کند نمازش باطل میشود.

 مسأله ۳۴۲- گفتن آمین بعد از قرائت سوره حمد جایز نیست و موجب بطلان نماز می شود، ولی اگر به خاطر تقیه باشد اشکال ندارد. همچنین دست به سینه ایستادن در حال نماز (روی هم گذاشتن دست ها در جلوی بدن) اگر با این قصد باشد که این عمل جزء نماز است نماز را باطل می کند و احتیاط واجب آن است که بدون قصد هم آن را انجام ندهد‌‌

 مسأله ۳۴۳- قطع نمازِ واجب بدون عذر جایز نیست.

 مسأله ۳۴۴ - اگر حفظ جان یا مالی که نگهداری آن واجب است، بدون قطع نماز ممکن نباشد، باید نماز را رها کرد و به طور کلی برای جلوگیری از مخاطرات جانی و مالی که قابل توجه و اهتمام نمازگزار است، شکستن نماز جایز است.