شرایط مکان نمازگزار
مکانی که میتوان در آن نماز خواند دارای شرایطی است که در مسائل زیر بیان می شود.
۱- مباح باشد
مسأله ۹۹- مکان نمازگزار نباید غصبی باشد.
مسأله ۱۰۰- نماز خواندن روی فرش یا تخت غصبی هرچند زمین آن مباح باشد باطل است همچنین اگر فرش مباح را بر زمین غصبی پهن کنند نماز بر آن باطل است.
مسأله ۱۰۱ - اگر در مکانی که نمی داند یا فراموش کرده غصبی است نماز بخواند نمازش صحیح است.
مسأله ۱۰۲ -کسی که میداند مکانی غصبی است ولی نمیداند نماز در مکان غصبی باطل است اگر در آنجا نماز بخواند نمازش باطل است.
مسأله ۱۰۳ - کسی که با دیگری در ملکی شریک است در صورتی که سهم هر یک از دیگری جدا نباشد نمی تواند بدون رضایت شریک خود در آن ملک نماز بخواند.
مسأله ۱۰۴- نماز خواندن در ملکی که منفعت آن متعلق به دیگری است بدون اجازه او باطل است مثلاً در خانه اجاره ای اگر صاحب خانه یا فرد دیگری بدون اجازه کسی که آن خانه را اجاره کرده است نماز بخواند نمازش باطل است.
۲- بی حرکت باشد
مسأله ۱۰۵- مکان نمازگزار باید بیحرکت باشد یعنی طوری باشد که شخص نمازگزار بتواند با آرامش بدن و بدون تکان خوردن نماز بخواند بنابراین نماز در مکان هایی که موجب میشود بدن بی اختیار تکان بخورد مانند خودرو و قطار در حال حرکت یا بعضی تخت های فنری صحیح نیست مگر هنگامی که به دلیل تنگی وقت و غیر آن مجبور باشد در چنین مکانی نماز بخواند.
مسأله ۱۰۶- بر مسافرانی که با وسایل نقلیه عمومی سفر میکنند واجب است در صورت خوف فوت نماز از راننده بخواهد توقف کند وبر راننده نیز پذیرش درخواست آنان واجب است و در صورتی که به هر دلیل توقف نکند تکلیف مسافران این است که نماز را در همان حال حرکت بخوانند و تا آنجا که امکان دارد جهتقبله، قیام، رکوع و سجود را رعایت کنند.
۳- توقف در مکان حرام نباشد
مسأله ۱۰۷- مکان نمازگزار نباید از جاهایی باشد که توقف در آن حرام است مانند جایی که جان انسان در خطر جدی است همچنین به گونه ای نباشد که ایستادن یا نشستن روی آن حرام است مانند سجاده یا فرشی که نام خدا یا آیات قرآنی بهگونهای بر آن نقش بسته است که ایستادن روی آن هتک حرمت تلقی می شود.
۴- از قبر پیغمبر و امام جلو تر نباشد.
مسأله ۱۰۸ - نمازگزار نباید هنگام نماز جلوتر از قبر پیغمبر و امام بایستد ولی مساوی قبر اشکال ندارد.
مسأله ۱۰۹- اگر چیزی مانند دیوار بین نمازگزار و قبر مطهر حائل باشد که ایستادن جلوتر از قبر بی احترامی حساب نشود نماز خواندن اشکال ندارد ولی فاصله شدن صندوقی که روی قبر شریف است و ضریح و پارچه ای که روی آن افتاده است برای صدق حائل کافی نیست.
۵- محل سجده پاک باشد
مسأله ۱۱۰ محل سجده نمازگزار باید پاک باشد ولی اگر مکان نمازگزار به غیر از جایی که پیشانی را بر آن می گذارد نجس باشد چنانچه نجاست آن به بدن یا لباس سرایت نکند اشکال ندارد و نماز صحیح است.
۶- بین زن و مرد فاصله باشد
مسأله ۱۱۱ - بنابر احتیاط واجب باید میان زن و مرد در حال نماز (در غیر مسجدالحرام) حداقل یک وجب فاصله باشد و در این صورت اگر زن و مرد محاذی[1] یکدیگر به ایستند یا زن جلوتر از مرد بایستد نماز هردو صحیح است و فرقی نمی کند که زن و مرد محرم باشند یا نامحرم.
۷- مسطح باشد
مسأله ۱۱۲ - لازم است که جای پیشانی نمازگزار از جای زانو ها و سر انگشتان پای او بیش از چهار انگشت بسته بالاتر یا پایین تر نباشد.
مسأله ۱۱۳ مکانهایی که نماز خواندن در آنجا مستحب است عبارتند از:
۱- مسجد؛ (افضل مساجد مسجد الحرام و بعد از آن مسجد النبی)
(سپس مسجد کوفه و مسجد الاقصی و سپس مسجد جامع هر شهری است)
۲- حرم ائمه علیهم السلام؛ (نماز خواندن در مشاهد مشرفه از مساجد افضل است ).
۳- حرمهای مقدس انبیا علیهم السلام و مقامات اولیا و صلحا و علما.
--------------------------------------------------------