سال خمسی و خمس سرمایه

سؤال 603- آیا برای تعیین سال جهت خمس، سال شمسی بهتر است و یا قمری؟

جواب: هر یک را میتوانید تعیین کنید.

سؤال 604- شخصی در آخر سال بابت خمس چند چک می‌دهد که به تدریج در سال آینده وصول گردد، آیا این کار صحیح است؟

جواب: در فرض سؤال، اگر مبلغی را که بعنوان خمس میدهد با ولیّ خمس دستگردان نماید و از سرمایه کسر کند و ما بقی را سرمایه خود حساب کند و در سال بعد آنچه بر مبلغ ما بقی اضافه شده تخمیس کند مانع ندارد.

سؤال 605- وضع کاری بنده طوری است که نمی‌توانم کلیه اجناس را در اول سال به جهت تکه تکه بودن قیمت‌گذاری کنم بفرمائید چگونه سرمایه‌ام را تخمیس نمایم؟

جواب: شما می‌توانید در سال خمسی حد اکثری را که ممکن است خمس به شما تعلّق گرفته باشد به حدس معلوم کنید و وکالةً از طرف حقیر دستگردان نمائید بعد که محاسبه دقیق کردید طبق آن محاسبه خمس را بپردازید.

سؤال 606- شخصی سر سالش فرا رسیده است حساب می‌کند و خمس مالش را می‌دهد مبلغ پولی که در طول همین سال کار کرده الان که موقع حساب است به دستش نیامده دو ماه مثلًا بعد از حساب می‌گیرد از کار کرد سال قبل آیا به حساب کارکرد سال قبلی باید خمس بدهد یا اینکه سال جدید که به دستش رسید به حساب سالی جدید محسوب نماید که اگر زائد آمد خمس آن بدهد؟

جواب: در فرض سؤال مبلغ مذکور ربح سال قبل محسوب است بعد از وصول باید خمس آن داده شود. و اللّه العالم.

سؤال 607- زنی به منظور کمک به همسر خود در بیستم اسفند ماه که ده روز به سال خمسی همسر مانده حدود بیست هزار تومان مواد خوراکی می‌خرد و بمنزل می‌آورد تا شوهر و فرزندانش استفاده کنند، آیا بر این مواد خوراکی خمس تعلق می‌گیرد یا خیر؟ و اگر تعلق بگیرد زن باید محاسبه کند یا مرد؟

جواب: اگر بر پول آن خوراکی، نزد خود زن خمس تعلّق نگرفته یعنی سال بر آن نگذشته و پیش از گذشتن سال بر آن مصرف می‌شود خمس به آن تعلّق نمی‌گیرد.

سؤال 608- شخصی دارای سال خمسی می‌باشد در هنگام محاسبه خمس سال مقداری پول دارد که می‌داند چه زمانی آن را بدست آورده است؛ آیا می‌تواند آن پول را در محاسبه خمس به حساب نیاورد و بعد از گذشت یک سال از موقع کسب خمس آن را حساب کند؟

جواب: اگر پول مذکور از عوائدی است که تدریجاً بدست می‌آید مانند درآمد کسبه بازار و غیره، باید آن را موقع سال خمسی بحساب بیاورد هر چند بر خصوص آن پول سال نگذشته باشد، ولی اگر از غیر کاسبی و اتفاقاً بدست آمده باشد می‌تواند خمس آن را تا یک سال تأخیر بیندازد. و اللّه العالم.

سؤال 609- سرمایه‌ای که در بین سال بدستم رسیده اوّل فروردین مثلًا یک میلیون بدستم رسید و سال خمسی این حقیر آخر اسفند ماه میباشد آیا میتوانم تا پایان اسفند ماه با این پول تولید در آمد کنم بدون دادن خمس یا اینکه در شروع معاملات باید خمس آن را کنار بگذارم اگر چه تا موعد سال خمسم چند ماهی فرصت هست؟

جواب: در مورد سؤال قبل از رسیدن سال خمسی اداء خمس آن واجب نیست.

سؤال 610- آیا عمل کسانی که قبل از رسیدن سال برای فرار از خمس اموال خود را می‌بخشند صحیح است یا خیر؟

جواب: اگر بخشش آنها در حدّ شأن آنها باشد اشکال ندارد.

سؤال 611- اگر کسی پولی را برای خرید جنس ضروری کنار بگذارد و قبل از خرید تاریخ حساب سالش برسد آیا باید خمس این پول را بدهد یا خیر؟

جواب: بلی خمس آن واجب است.

سؤال 612- اگر شخصی پولی داشته باشد که بر آن سال گذشته یا نگذشته باشد، و برای اینکه پولش کم ارزش نشود آن را تبدیل به زمین یا جنس دیگری که مورد نیازش نیست می‌کند وضعیت خمس آن چگونه است آیا به قیمت فعلی یا قیمت خرید باید تخمیس شود؟

جواب: در صورتی که برای استفاده از ترقی قیمت آن را خریداری کرده خمس قیمت فعلی را بدهد. و اللّه العالم.

سؤال 613- کارگر و کارمند و حقوق بگیری که برای حساب وجوهات سال نگه می‌دارد اگر فعلًا صد هزار تومان مخمس شده سر سال داشته باشد در بین سال پنجاه هزار تومان آن را به مصرف برساند سر سال بعد می‌تواند از در آمد سال پنجاه هزار تومان مصرف شده را جبران کند که صد هزار تومان سال قبل تکمیل شود و اگر پولی زیاد آمد خمس آن را بدهد یا اینکه سال بعد میزان پنجاه هزار تومان مخمس شده می‌باشد؟

جواب: در فرض سؤال پنجاه تومان مصرف شده را نمی‌توانند از درآمد سال جبران کنند.

سؤال 614- کسانی که معامله می‌کنند اگر سرمایه آنها کلّاً خرج شود و سر سال خمسی آنها به اندازه همان سرمایه پول بدست آورده باشند، آیا می‌توانند جای سرمایه بگذارند یا باید خمس آن را بدهند؟ افرادی که معامله نمی‌کنند چطور؟

جواب: در فرض سؤال، کسانی که معامله نمی‌کنند باید خمس درآمد جدید را بدهند ولی آنها که با سرمایه معامله می‌کنند چنانچه سرمایه خرج شود و قبل از سال خمسی از درآمد جدید سرمایه را جبران نمایند خمس ندارد.و اللّه العالم.

سؤال 615- آیا پولی که یک بار خمس آن پرداخت شده و در بین سال با پول خمس داده نشده مخلوط شده در آخر سال مبلغی موجود است باید خمس پولی که باقیمانده پرداخت شود یا خیر؟

جواب: مبلغ موجود آخر سال باید به نسبت تخمیس شود به این معنی که اگر مقدار پول مخمس بمقدار پول مخلوط شده باشد خمس نصف موجودی را باید داد و نصف دیگر را بابت پول مخمس حساب نمود که خمس ندارد.

سؤال 616- اگر قالی در خانه بافته شود و کرک و پود و دیگر لوازم آن را از پول تخمیس شده تهیه نمایند چنانچه بافتنش چند سال وقت بگیرد، آیا به پولی که از فروش قالی بدست می‌آید خمس تعلّق میگیرد؟ و آیا میتوان از پول فروش قالی مبلغ اولیّه تخمیس شده را جدا کرده مجدّداً بعنوان پول تخمیس شده کرک و غیره خریداری کرد؟

جواب: در مورد سؤال بمقداری که برای خرید کرک و پود و غیره که از پول مخمس پرداخت شده خمس تعلق نمی‌گیرد و زائد بر آن مقدار اگر در سالی که بحسب متعارف فرش بفروش می‌رسد صرف مؤونه بشود آن نیز خمس ندارد ولی اگر سال فروش فرش آن زائد و یا هر مقداری از آن صرف مؤونه نشود و سال بر آن بگذرد خمس دارد. و اللّه العالم.

سؤال 617- شش سال پیش مبلغی را در بانک به حساب خود واریز کرده‌ام و تا حالا به آن پول کاری نداشته‌ام و هنوز همان پول در بانک است می‌خواستم ببینم چگونه باید خمس آن را حساب کنم؟ اگر به فرض چند بار از آن پول استفاده می‌کردم آن وقت حکم چگونه بود؟

جواب: اگر مبلغ مذکور از درآمد سال بوده بهر مقدار آن که سال گذشته خمس دارد.

سؤال 618- دولت در هر ماه از هر کارمند حدود هشتاد تومان بعنوان بیمه عمر می‌گیرد و پس از فوت این کارمند مبلغ دویست هزار تومان یا بیشتر نقداً و یکجا، به وارث متوفی می‌دهد آیا وارث باید این مبلغ را تخمیس کند؟

جواب: ظاهر این ستکه اگر در بین سال صرف مؤونه شود تخمیس آن لازم نیست.

سؤال 619- اگر این جانب مبلغ 40 هزار تومان پول داشته باشم و 40 هزار تومان هم چک جهت هزینه تحصیلی داشته باشم آیا بازهم در سر سال شرعی خمس تعلّق می‌گیرد؟

جواب: اگر مبلغ چهل هزار تومانی که دارید سال بر آن نگذشته و قبل از رسیدن سال خمسی مصرف هزینه تحصیل و یا مؤونه دیگر بشود خمس ندارد ولی اگر قبل از اینکه مصرف هزینه تحصیل و سائر مخارج بشود سال بر آن بگذرد خمس دارد.

سؤال 620- اگر سال شرعی پرداخت خمس به عللی بگذرد و در وقت دیگری حساب شود آیا اشکال دارد؟

جواب: باید اداء خمس از سر سال خمسی تأخیر نیفتد و در صورت تأخیر ارباح حاصل بعد از سر سال خمسی در محاسبه سال بعد ملاحظه میشود.