عدم تعلق خمس در تبدیل به احسن وسایل زندگی
سؤال: آیا برای فروختن خانه یا اتومبیل که میخواهیم آن را تبدیل به احسن کنیم باید خمس بپردازیم.
پاسخ:خمس ندارد.
عدم تعلق خمس به وسیله نقلیه
سؤال: آیا به وسیله نقلیه شخصی خمس تعلق می گیرد ؟
پاسخ:خمس ندارد.
خمس کالائی که با پول مخمس آن را خریداری کرده اند
سؤال: اگر جنسی یا پول مخمسی و یا پولی که خمس به آن تعلق نمی گیرد را با جنسی و یا پول و یا طلایی عوض کنند و آن را نگهداری کنند ، آیا خمس به آن تعلق می گیرد؟
پاسخ:خمس ندارد، مگر این که افزایش قیمت پیدا کند.
خمس دیه
سؤال: آیا به دیه خمس تعلق می گیرد؟
پاسخ:دیه خمس ندارد.
خمس رهن منزل
سؤال: من مقداری پول به صاحب خانه ام به عنوان قرض الحسنه داده ام ( برای رهن منزل ) آیا سر سال باید خمس آن را بدهم؟
پاسخ:مادام که برای رهن به آن نیاز دارید خمس ندارد.
خمس هدایای زینتی
سؤال: آیا به هدایای ازدواج (طلاهای زینتی) که به زن می دهند اگر یک سال از آن گذشته باشد و از آنها به عنوان زینت استفاده شده باشد خمس تعلق می گیرد؟
پاسخ:در صورتی که از قبیل زینت هایی باشد که مورد استفاده زن واقع می شود و در حدّ شأن او است خمس ندارد.
خمس لوازم مورد نیاز
سؤال: اگر چیزی به نظر لازم باشد ولی در اخر سال دست نخورده باقی بماند آیا خمس دارد.
پاسخ:به لوازمی که به طور معمول مورد نیاز است خمس تعلق نمی گیرد.
خمس کمک هزینه دانشجویی
سؤال: آیا به کمک هزینه دانشجویی (که ماهیانه به دلیل تحصیل در رشته ای به دانشجویان مشمول استعدادهای درخشان پرداخت می شود) خمس تعلق می گیرد؟
پاسخ:اگر سال بر آن بگذرد به آن خمس تعلق می گیرد بنابر احتیاط واجب.
خمس تلفن همراه
سؤال: آیا داشتن موبایل برای یک دانشجو که از آن برای ارتباط با منزل و دوستان استفاده می نماید مشمول حکم خمس می شود
پاسخ:خیر.
خمس منافعی که بدون قصد تجارت بدست آمده
سؤال: ابتداى عمل، چه درخت باشد و چه حیوان، قصد تجارت ندارد بلکه قصد مؤونه دارد و گاهى نه قصد مؤونه دارد و نه قصد تجارت بلکه مطلق مى گذارد و بعد از به دست آوردن ثمره و رشد و... هم تجارت و هم در خرج مؤونه استعمال مى کنند این جا درباره خمس چه حکم مى فرمایید؟
پاسخ:نسبت به مقدار مورد نیاز براى مؤونه و مصارف شخصى خمس ندارد و نسبت به مازاد آن خمس دارد.
خمس خانه مسکونی
سؤال: خانه مسکونى را که زمانى با مقدار کم خریده ام اکنون قیمت آن زیاده شده است آیا مازاد قیمت آن خمس دارد؟
پاسخ:خانه مسکونى هر اندازه هم قیمتش بالا برود خمس ندارد
خمس ارثی که تبدیل به پول نقد شده
سؤال: اگر ارثیه اى را که متعلّق خمس نیست بفروشند و تبدیل به نقد کنند آیا بعد از تبدیل مشمول خمس خواهد بود؟
پاسخ:مشمول خمس نیست.
خمس پارچه ای که استفاده نشده
سؤال: شخصى پارچه چادرى تهیّه نموده، ولى به خاطر مشغله کارى، یا علل دیگر، نتوانسته آن را براى دوختن به خیّاط بدهد، و اکنون سال خمسى او فرا رسیده است، آیا خمس این چادر را باید بپردازد؟
پاسخ:در صورتى که نیاز به آن داشته، هر چند اتّفاقاً آماده مصرف نشده، خمس ندارد.
خمس اموال وقفی
سؤال: اگر ملکى را براى افراد معیّن، مثلا فرزندان خود، وقف کند خمس دارد؟
پاسخ:هرگاه قبل از گذشتن سال خمس وقف کند خمس ندارد.
خمس لوازم و اشیاء زینتی زندگی
سؤال: آیا اشیاى زینتى که در حدّ شأن خانواده است، مانند قاب عکس، ولى نداشتن آن نقص محسوب نمى شود، مشمول خمس است؟
پاسخ:لوازم زندگى اگر در حدّ شأن باشد خمس ندارد.
خمس مبالغ پرداختی به بیمه
سؤال: آیا به مبالغى که شخص بیمه شده در طول چندین سال به شرکت بیمه پرداخت مى کند، و بعداً به تدریج به عنوان حقوق ماهیانه به وى پرداخت مى شود، خمس تعلّق مى گیرد؟
پاسخ:خمس تعلّق نمى گیرد; مگر این که چیزى از هزینه سال او اضافه بماند.
تعلق خمس به مبلغ ثبت نامی حج
سؤال: امروزه براى حجّ واجب ثبت نام مى کنند و پس از چند سال شخص را به حج مى فرستند. با توجّه به این که پول چند سال نزد آنها مى ماند و در همان سال خرج نمى شود، با رسیدن سال خمسى باید خمس آن را داد؟
پاسخ:هرگاه از درآمد همان سال ثبت نام باشد خمس ندارد.
خمس وسائلی که به نیت جهیزیه تهیه شده ولی در جای دیگری مصرف می شود
سؤال: شخصى لباس یا وسیله دیگرى براى جهیزیّه فرزندش مى خرد. پس از گذشت چند سال آن را از جهیزیّه بر داشته و به عنوان هدیه به فرزند دیگرش مى دهد، یا در مصادف ضرورى تر هزینه مى کند. آیا پرداخت خمس آن واجب است؟
پاسخ:خمس ندارد.
تعلق خمس به سود سپرده های حج
سؤال: در سالهاى اخیر بانک به سپرده هاى مربوط به حجّ و عمره سود مى دهد. لطفاً بفرمایید:
الف) گرفتن این سودها چه حکمى دارد؟
ب) آیا به سودهاى مذکور که سال خمسى بر آن مى گذرد خمس تعلّق مى گیرد؟
پاسخ:با توجّه به این که قراردادى بین مردم و سازمان حج در مورد سود منعقد نشده، و آنها با میل خود آن را مى پردازند اشکالى ندارد. و هرگاه سود را جزء هزینه حج به حساب آورند، خمس نیز به آن تعلّق نمى گیرد.
حکم پول پیشی که از مستاجر گرفته می شود
سؤال: آیا به پول پیشی که از مستاجر گرفته میشود و در بانک بصورت قرض الحسنه نگهداری می گردد، خمس تعلق میگیرد؟
پاسخ:خمس ندارد.
موجودی کارت اعتباری حوزه توسط طلاب
سؤال: اگر طلبه ای پولهای داخل کارت پارسیان (که از طرف حوزه علمیه برایشان واریز می شود) را جمع کند تا در آینده برای عروسی اش خرج کند آیا بعد از گذشت یک سال به این پول خمس تعلق می گیرد یا خیر؟
پاسخ:خمس ندارد.
خمس وسائلی که تنها یک بار مورد استفاده قرار گرفته اند
سؤال: آیا به وسائلی که در طول سال خریداری شده و یک بار مصرف هم نیستند ولی از احتیاجات هم به حساب نمی آیند و حداقل یک بار مصرف شده اند خمس تعلق می گیرد؟
پاسخ:در صورتیکه بر حسب شأن جزو وسائل زندگی محسوب می شوند هر چند از آن استفاده نشود خمس ندارد.
پولی که جهت ثبت نام ماشین سواری واریز شده
سؤال: اینجانب با مشقت فراوان توانسته ام مبلغ چهار میلیون تومان جهت ثبت نام اتومبیل به حساب شرکت واریز نمایم در حالیکه سال خمسی من فرارسیده و هنوز ماشین را به من تحویل نداده اند. با توجه به اینکه بدهی های فراوان دارم آیا خمس به من تعلق می گیرد؟
پاسخ:چنانچه برای استفاده شخصی (نه کسب درآمد) ثبت نام نموده اید و به آن نیاز دارید، مبلغ واریز شده مشمول خمس نیست.
پولی که بابت قسط خرید زمین پرداخت می شود
سؤال: من کارمند دولت هستم و ماهیانه حقوقی می گیرم که بخشی بابت قسط خرید یک قطعه زمینی پرداخت می شود که در حال حاضر توان ساخت مسکن نداشته و زمین یاد شده نیز در مکان خارج از شهر است و مستاجرم.
در سال بعد نیز فرزندم به دنیا خواهد آمد و مبلغی پس انداز کردم. می خواستم بدانم به این پس انداز خمس تعلق می گیرد یا خیر؟
به چه صورت باید آنرا حساب کنم؟
پاسخ:چنانچه زمین مذکور را برای تهیه منزل مسکونی خریده اید خمس ندارد ولی پس انداز مشمول خمس است و اگر در پرداخت خمس آن دچار مشقت می شوید، می توانید آن را به ذمه بگیرید و هرگاه توانایی پیدا کردید بپردازید.
عمره ای که هزینه ی آن از هدیه و قرض به دست آمده
سؤال: اینجانب در مدت ده روز آینده مشرف می شوم به عمره مفرده و این عمره هدیه از طرف پدرخانمم می باشد.
1ـ آیا باید خمس آن را من پرداخت کنم؟
2ـ پولی که جهت سفر می خواهم ببرم مبلغی قرض گرفته ام و مبلغی هم هدیه، آیا خمس دارد؟
3ـ لباس احرامی را خودم از درآمد خودم خریداری می کنم، آیا لباس احرام خمس دارد و باید پرداخت کنم؟
پاسخ:1ـ در فرض سوال چیزی بر گردن شما نیست.
2ـ آنچه قرض گرفته اید خمس ندارد و در مورد هدیه، چنانچه هدیه تا پایان سال خمسى مورد استفاده قرار نگیرد، و سال خمسى بر آن بگذرد، بنابر احتیاط واجب خمس دارد.
3ـ چنانچه لباس احرام را از درآمد سال خریده اید و تا پایان سال خمسی مورد استفاده قرار گیرد خمس ندارد.
اشیایی که از مؤونه خارج می شوند
سؤال: اگر چیزی مؤونه شد بعد از آن خارج شد آیا خمس دارد؟ اگر در همان سال خمسی خارج شد خمس دارد؟ مثلاً بخاری نفتی خریدم، بعد گاز آمد و خارج شد از مؤونه که دو صورت دارد: یا معادلش را خریدم یا نه، در هر دو فرض حکمش چیست؟
پاسخ:در هر دو صورت خمس ندارد.
خانه ای که برای تبدیل به احسن فروخته می شود
سؤال: اگر خانه خریدم و بعد از مدتی فروختم و می خواهم بهتر را بخرم آیا به محض فروش باید خمس را دارد؟
پاسخ:چنانچه خانه مسکونی است خمس ندارد.
خمس اموال دولتی
سؤال: آیا خمس به اموال و در آمدهای دولتی تعلق میگیرد؟ آیا باتوجه به سهم امام (ع) انفال میتواند اموال دولتی را در بر بگیرد؟
پاسخ:خمس به اموال دولتی تعلق نمی گیرد.
کتابی که دیگر به آن نیاز ندارد
سؤال: اگر کتابی یک بار خوانده شود و دیگر مورد نیاز نباشد و از مالی که به انسان بخشیده شده خریداری شده باشد، آیا خمس به آن تعلق می گیرد؟
پاسخ:چنانچه مورد نیاز بوده و الآن دیگر نیازی به آن نیست، خمس ندارد