خمس هدیه
سؤال: اگر مردی چیزی را به زنش هدیه کند آیا به آن چیز خمس تعلق می گیرد؟
پاسخ:هدیه بعد از گذشتن سال بنابر احتیاط خمس دارد.
خمس پس انداز دوران کودکی
سؤال: جناب آقای مکارم بابای من در سن کودکی برایم سرمایه گذاری در قالب سهام کرده است و آن را به عنوان هدیه به من داده است و حالا که من به سن بلوغ شرعی رسیده ام دو سؤال برای من به وجود آمده است که آیا به مبالغی که به من در سنین کودکی هدیه داده شده خمس تعلق می گیردیا نه؟ و نیز آیا به سود این سهام ها که هم اکنون در این سن که به بلوغ شرعی رسیده ام به من می رسد خمس تعلق می گیرد یا نه و اگر تعلق نمی گیرد تکلیف خمسی که تا به حال داده ام چه می شود؟ضمن این که من وجه نقد نیز تا کنون از این بابت دریافت نکرده ام و سودم تبدیل به سهام شده است.
پاسخ:شما باید خمس اصل سهام (بنابر احتیاط واجب) و سودی که تاکنون به دست آورده اید را بپردازید و سودی که از این به بعد به شما می رسد چنانچه تا سال خمسی مصرف نشود نیز خمس دارد.
خمس کتابهایی که مورد نیاز نیستند
سؤال: طلاّب در حال تحصیل در حوزه علمیّه کتابهاى تاریخى و... آنچه لوازم خودشان هست مى خرند و اگر نخرند بعداً نمى توانند تهیّه کنند یا مثلا خیلى گران مى شود به هر حال بعداً مشکلاتى به وجود مى آید لذا حتى الامکان کوشش مى کنند که ارزانتر بخرند امّا همه را الآن نمى توانند مطالعه کنند لااقل یکسال یا دو سال بدون مطالعه مى ماند، آیا خمس دارد؟ اگر دارد قیمت زمان خرید را حساب کند یا قیمت روز را؟
پاسخ:آنچه مورد نیاز نبوده خمس دارد و ملاک قیمت امروز است.
ارثی که متعلق خمس است
سؤال: طلبه اى از پدرش خانه اى را به ارث برده است که متعلّق خمس است در حالى که این طلبه قادر به پرداخت خمس نیست و بدهکار نیز هست چه کار کند که تصرّفش در این خانه جایز باشد؟
پاسخ:مى تواند به حاکم شرع مراجعه کند و چنانچه مستحقّ گرفتن خمس باشد با او دستگردان نماید.
خمس زمینی که مجاناً به دست آمده
سؤال: زمینى در حدود سى سال قبل جهت تأمین مسکن مجّاناً به گروهى ازفرهنگیان واگذار شد، ولى چون موقعیّت زمین مذکور جهت تهیه مسکن تا سالها بعد اجازه نمى داد که در آن ساختمان مسکونى به وجود آید ناچار پس از چندین سال اقدام به خرید منزل نموده اند اکنون زمین مذکور چنانچه به فروش برسد یا تبدیل به ساختمان شود وجهى که از بابت فروش زمین مذکور عاید مى گردد مشمول پرداخت خمس مى گردد؟
پاسخ:احتیاط واجب آن است که خمس آن پرداخت شود.
اثر افزایش قیمت ارث بر خمس
سؤال: این جانب ملک موروثى پدرى را فروخته و جهت تحصیل فرزندانم در شهر، منزلى خریدارى نموده ام آیا به پول به دست آمده از فروش ملک ارث پدرى خمس تعلّق مى گیرد و در صورت تعلّق، آیا مجاز هستم به صوت اقساط بپردازم؟
پاسخ:اگر آن ملک بعد از فوت پدر ترقّى نکرده خمس ندارد و اگر ترقّى کرده احتیاط واجب آن است که خمس تفاوت را بدهید مانعى ندارد به صورت اقساط بپردازید.
خمس وسایل و تجهیزات پزشکی
سؤال: پزشکان براى معاینه بیمار نیاز به وسائل پزشکى دارند. حکم خمس این وسائل، در موارد ذیل چگونه است؟
الف) در صورتى که این وسائل را نقداً خریدارى کرده باشند.
ب) در صورتی که این وسائل را به صورت اقساطی خریداری کرده، و اقساط آن را به تدریج در ظرف چند سال می پردازند.
ج) در صورتی که مبلغی را قرض گرفته، و این وسائل را خریده، و ماهانه اقساط وام را می پردازند، و بر این وام سود هم تعلق گرفته باشد.
د) وسائل مصرفی پزشکی، که پزشکان برای بیماران استفاده می کنند مثل لوازم پانسمان و تزریق و مانند آن.
پاسخ:تمام این امور جزء سرمایه محسوب می شود. اگر از پول نقد تهیه شده، یا اگر اقساطی بوده قسط آن را پرداخته اند و سال بر آن گذشته، خمس دارد.
پس انداز برای مخارج ازدواج
سؤال: کسانى که از نظر موقعیّت مالى ضعیف هستند، آیا مى توانند براى مخارج ازدواج پسر، یا براى تهیّه جهیزیّه دخترشان، پول پس انداز کنند؟
پاسخ:خمس به آن تعلّق مى گیرد; امّا اگر زیاد در زحمت باشد ما خمس آن را به آنها مى بخشیم.
خمس سرمایه ثابت طلافروشان
سؤال: آیا به سرمایه ثابت طلا فروشان خمس تعلّق مى گیرد؟
پاسخ:آرى سرمایه خمس دارد; ولى یک بار که خمس بدهند کافى است، و بعداً فقط افزایش را حساب مى کنند.
خمس زمینی که به جهت پس انداز خریداری شده
سؤال: با سلام من زمینی خریده ام تا در آینده با فروش آن بتوانم منزلم را که خیلی کوچک است عوض کنم آیا به این زمین خمس تعلق میگیرد
پاسخ:اری خمس دارد.
مشمول خمس بر هدیه
سؤال:آیا هدیا خمس دارد؟
پاسخ:بنابر احتیاط واجب خمس دارد
تعلق خمس به ترقی نرخ ارز
سؤال: با سلام اینجانب خمس ارز (پول رایج کشورهای دیگر ) که داشتم ، در سال خمسی قبل پرداخت کردم الان اگر نرخ برابری آن ارز با ریال کشور خودمان بیشر شده باشد یعنی آن پول خارجی گران شده باشد باید بازهم تفاوت را در سال خمسی جدید محاسبه وپرداخت کنم یا خیر؟
پاسخ:آری، ترقی قیمت آن خمس دارد.
خمس ذخیره سوخت
سؤال:آیا بر هیزمهایى که براى سوخت و مصارف دیگر ذخیره مى شود خمس تعلّق مى گیرد؟
پاسخ:آنچه براى مصارف سوخت و سایر مصارف آن سال است خمس ندارد و آنچه براى سالهاى آینده است خمس دارد.
خمس هدیه ای که در حساب بانکی است
سؤال:اینجانب مبلغی را به عنوان هدیه در یک حساب بلند مدت در بانکی جهت برادرم واریز کرده ام که خود ایشان اطلاع ندارد و تصمیم دارم در شرایط مناسب به ایشان اطلاع دهم که این حساب هدیه من به ایشان است.اکنون سال خمسی من رسیده و می خواستم بدانم آیا خمس این پول را باید بدهم یا بر عهده برادرم است؟
پاسخ:اگر به اسم ایشان و برای ایشان منظور کرده اید و آن را به او بخشیده اید خمس آن بر شما واجب نیست.
خمس میوه روی درخت
سؤال: اول خرداد سال خمسی ماست، آیا باید خمس میوه ای که روی درخت است، را حساب کنیم؟ آیا رسیده بودن یا رسیده نبودن میوه روی درخت شرط تعلق گرفتن یا نگرفتن خمس به آن می باشد؟
پاسخ:در صورتیکه آماده فروش باشد خمس آن را محاسبه کنید در غیر اینصورت جزء درآمد امسال حساب نمی شود.
خمس حقوق کارمندانی که مالیات می دهند
سؤال: من کارمند دولت هستم و ماهیانه از حقوق ما مالیات کسر می شود، آیا باید جداگانه خمس پرداخت شود؟
پاسخ:اگر سال بگذرد و چیزی از حقوقتان مانده باشد خمس دارد.
زمان پرداخت خمس پولی که در رهن بوده
سؤال: پولى که براى رهن منزل بوده و الآن نیازى به آن نیست آیا خمس آن را باید بلافاصله پرداخت کرد؟
پاسخ:فرصت دارد تا سال خمسى آن را مصرف کند و چنانچه باقى بماند خمس دارد.
سپرده گذاری رهن منزل و سود آن
سؤال: پول پیشی که از مستأجر دریافت کرده ام در بانک پس انداز نموده ام، آیا هم به اصل پول و یا فقط به سود آن خمس تعلق می گیرد؟
پاسخ:به اصل آن خمس تعلق نمی گیرد و سود آن اگر تا سال خمسی باقی بماند خمس دارد.
هزینه های بیش از شأن شخص
سؤال: اگر کسی در بین سال خمسی اش خرج هایی کند که بیش از شأنش است (مثلاً انفاق هایی کند یا از ماشین مدل بالاتر استفاده کند) آیا چنین اختیاری را ندارد و باید خمس آن را بپردازد؟
اگر شک داشته باشیم که فلان مصرف در شأن هست یا نه، اصل با کدام است؟
پاسخ:سر سال خمسی، خمس این اموال خود را محاسبه می کند و در مورد سوال دوم، به عرف مراجعه کنید.
خمس سود وام دریافتی
سؤال: گفته شده اگر وامی را اخذ نموده و تا سال خمسی آن را مصرف نکنیم می بایست به اندازه اقساط واریز شده خمس را پرداخت نماییم. سوال اینجاست که اقساط پرداختی در ماه های اول صرفاً مربوط به سود آن وام است و از خود پول چیزی کم نشده است. مثلاً اگر ده میلیون وام گرفته و باید یازده میلیون پرداخت کنیم، در ماه های ابتدایی اقساط آن یک میلیون سود پرداخت شده و چیزی از اصل وام کم نشده است. آیا با این فرض باید خمس اقساط پرداختی را حساب و پرداخت نماییم؟
پاسخ:آنچه مربوط به سود بوده باشد خمس به آن تعلق نمی گیرد و غیر آن مشمول خمس است.
خرید اجناس با پول غیر مخمّس
سؤال: پولی را که برای هزینه آینده بچه ها چند سال پیش در پس انداز قرار داده ام بعد از چهار سال سود آن را در حال حاضر دریافت نموده ام و می خواهم برای آنها با این سود خریدی انجام دهم و کنار بگذارم. با توجه به اینکه سال خمسی بر آن سود گذشته بایستی ابتدا خمس آن را بدهم و بعد با آن معامله کنم یا بعد از معامله می توانم خمس را بدهم؟
پاسخ:در فرض سوال چنانچه سال بر آن گذشته باشد باید خمس آن را بپردازید و سپس اجناس مورد نیاز را بخرید.
تهیه مایحتاج سال بعد، قبل از سال خمسی
سؤال: بنده در اواخر اسفند ماه یک پالتو خریدم تا از آن در زمستان سال بعد استفاده کنم. سال خمسی من تیرماه است (یعنی قبل از رسیدن زمان استفاده آن پالتو) آیا باید خمس آن را بدهم؟
پاسخ:در فرض سوال، خمس دارد.
دریافت یارانه و هزینه کردن آن
سؤال: آیا گرفتن و خرج کردن پول یارانه از نظر شرع حلال است و آیا خمس تعلق می گیرد یا نه؟
پاسخ:گرفتن و خرج کردن پول یارانه اشکالی ندارد و ظاهراً این پول هبه است و چنانچه هدیه تا پایان سال خمسی مورد استفاده قرار نگیرد، و سال خمسی بر آن بگذرد، بنابر احتیاط واجب خمس دارد.
تعلق خمس به یارانه نقدی
سؤال: آیا به پولی که دولت به عنوان یارانه به حساب ریخته خمس تعلق می گیرد؟
پاسخ:این پول ظاهراً هبه است و چنانچه هدیه تا پایان سال خمسى مورد استفاده قرار نگیرد، و سال خمسى بر آن بگذرد، بنابر احتیاط واجب خمس دارد.
خمس مبلغ یارانه که قابل برداشت نیست
سؤال: با توجه به واریز یارانه های نقدی به حساب خانوارها و با عطف توجه به اینکه این وجوه اولاً به عنوان اعانه دولت بوده و در قبال کارکرد نمی باشد، ثانیاً در حال حاضر قابل برداشت نیست آیا در صورتیکه سال مالی بر این وجوه بگذرد خمس دارد یا خیر؟
پاسخ:ظاهراً این پول هبه است و چنانچه هدیه تا پایان سال خمسى مورد استفاده قرار نگیرد، و سال خمسى بر آن بگذرد، بنابر احتیاط واجب خمس دارد ولی تا زمانی که دسترسی به آن پول ندارید فعلاً خمس ندارد.
خمس گندمی که زکات آن پرداخت شده است
سؤال: هنگام برداشت محصول گندم اینجانب اوایل بهار بوده که به محاسبه و پرداخت زکات آن اقدام نموده ام. سال خمسی من دو هفته بعد از آن بوده است. آیا به گندم زکات داده فوق یا وجه فروخته شدن آن خمس تعلق می گیرد یا خیر؟
پاسخ:به آن مقدار گندم یا وجه آن که در سال خمسی باقی مانده، خمس تعلق می گیرد و اگر در زحمت باشید خمس آن را به شما می بخشیم.
تبدیل وام دانشجویی به سکه طلا
سؤال: بنده طی چند ترم از دانشگاه وام دانشجویی اخذ کرده و به دلیل عدم نیاز به آن و برای این که ارزش پول کم نشود اقدام به خرید چهار سکه بهار آزادی نمودم. قیمت این سکه ها بیشتر شده است. آیا خمسی از بابت کل این سکه ها بر ذمه ی من است؟ و همچنین آیا از بابت ارزش افزوده این سکه خمس بر ذمه من می باشد؟
پاسخ:به مقداری که اقساط آن را پرداخته اید و سال بر آن گذشته خمس دارد و به اضافه قیمت آن نیز خمس تعلق می گیرد
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
(1).gif)
(1)(3).jpg)
.jpg)
