طهارت و نجاست

احکام طهارت و نجاست (آیت الله العظمی نوری)

جلد1:

سؤال 20 : آیا آب دوشی که معلوم نیست متّصل به کرّ بوده یا خیر ،چیز نجس را تطهیر می‏نماید یا خیر؟ وضوء و غسل با آن چگونه است؟

پاسخ: آب مطلقاً چیز نجس قابل طهارت را پاک می‏کند ووضو وغسل با آن صحیح است. تفاوت کرّ و جاری با آب قلیل در موارد دیگر - غیرآنچه که در فوق ذکر شد - می‏باشد مثلاً قلیل به ملاقات نجس یا متجّنس، نجس می‏شود ولی کر یا جاری، تا رنگ یا بوی و یا طعم آن تغییر نکند پاک است و نیز در آب قلیل، تطهیر گاهی احتیاج به تعدّددارد ولی در کرّ و جاری تعدّد لازم نیست و همچنین .

سؤال 21 :بعدازنیم‏پخت شدن برنج (حین آبکش کردن) فضله موش در داخل برنج پیدا شد آیا با آب کشیدن پاک می‏شود؟

 پاسخ: پاک می‏شود.

سؤال 22 : گوشتی که از دهان سگ گرفته می‏شود با آب کشیدن پاک می‏شود یا خیر، در صورتی که از دندان سگ باقی بماند چه حکمی دارد و اگر اثرش باقی نماند چه حکمی دارد؟

 پاسخ: باآب کشیدن پاک میشود چه اینکه اثر دندان باقی بماند یا باقی نماند.

سؤال 23 : اگر ظاهر گندم و برنج و صابون و مانند اینها نجس شود با فرو بردن در آب کر و جاری پاک می‏گردد، و اگر باطن آن نجس شود چطور؟

 پاسخ: اگر به اندازاه‏ی در آب بماندکه آب کر یا جاری به باطن آن نیز نفوذ کند باطن نیز پاک می‏شود.

سؤال24 : اگر چیز نجس را که باید دوبار بشوید یک بار بشوید ولی مقدار آبی که یک بار می‏شوید بیشتر از مقدار آبی است که دوبار میشوید،آیا ان چیز پاک می‏شود؟

 پاسخ: زیادی آب میزان نیست و در موارد لزوم تعدّد باید مراعات شود.

سؤال 25 : قسمتی از منزل که نجس می‏شود و امکان این که آب جاری یا آب قلیل به سوی آن ریخته و از محلی خارج شود نمی‏باشد برای پاک شدن آن جاها به چه ترتیب باید عمل شود؟

 پاسخ: اگر به وسیله آب کر تمام محل نجس شسته شود و غُساله از محل نجس حرکت کرده و رَدّ شود پاک می‏شود و یکی از راههایی که ممکن است این است که نقطه‏ای را بِکَنَندو حفره‏ای ایجاد کنندکه غُساله به آنجا سرازیر شود و بعداًروی آن را بپوشانند.

سؤال 26 : اگر دهان خونی شود، و در دهان، دندان مصنوعی طوری باشد که به دندان‏های طبیعی چسبیده باشد و به هیچ طریق نشود آن را برای تطهیر از دهان بیرون آورد، نحوه تطهیرش چگونه است؟

 پاسخ: بنابر احتیاط واجب حکم دندان طبیعی را ندارد که به زوال نجاست پاک شود و باید آب را در دهان بگیرد و تطهیرش کند.

سؤال 27: آیا تابیدن آفتاب از پشت شیشه بر جسم نجس پاک کننده است؟

 پاسخ: اگر از شیشه، مستقیم بر جسم نجس بتابد پاک کننده است.

سؤال 28 : فاصله چاه آب آشامیدنی و چاه آب توالت چند متر باید باشد و آیا زمین نسفت با زمین نرم فرق دارد و یا اگر زمینی که همه‏اش سنگ است و چند متر از چاهی که همه‏اش نرم است پائین‏تر کنده شود به نحوی که رطوبت چاه توالت به چاه آب آشامیدنی سرایت نماید و مزه آب چاه تغییر کند نجس می‏شود یا خیر؟

 پاسخ: نقاط زمین از جهت سِفت بودن و سفت نبودن و نیز از جهت پستی و بلندی متفاوت است و باید طوری باشد که سرایت نکند. آب چاه تا رنگ و یا بو و یا مزه‏اش به واسطه نجاست تغییر نکند نجس نمی‏شودولی مسئله تنها نجس شدن نیست و آب آشامیدنی باید پاکیزه باشد.

سؤال ‏29 : اگر حیوان حرام گوشتی مانندگربه و غیره به چاه ببفتد و متلاشی شود آیا کشیدن آب چاه لازم است، واگر لازم است لطفاًمقدار آن را مشخص کنید، و اگر موی حیوان در چاه بماند وظیفه چیست؟

 پاسخ: اگر مزه آب و یا رنگ و یا بوی آن تغییر نکرده است کشیدن آب از جاه لازم نیست و در صورتی که تغییر در صفاتی که ذکر شد به وجود آمده باشد باید آنقدر آب از چاه بکشید تا تغییر زائل شود و آب چاه صفا و رنگ طبیعی خود را باز یابد .

سؤال 30 : ایا دست انسان به کافر و یا سگ و خوک خشک بخورد، بازهم نجس می‏شود یا باید مرطوب باشد تا دست نجس شود؟

 پاسخ: اگر مرطوب باشد نجس می‏شود.

سؤال ‏31 : آیا ملاقی سوم، از متنجس دوم نجس می‏گردد یا خیر پاک می‏باشد؟

 پاسخ: نجس می‏شود هر قدر واسطه زیاد هم باشد.

سؤال32 : اگر دست و صورت و لباس شخصی نجس باشد و یا بچه‏ای که همراه او می‏باشد نجس باشد آیا به صاحب خانه بگوید و آیا مسئول نیست؟

پاسخ: مسئول نیست و لازم نیست به او بگوید در صورتی که با او معاشرت نداشته باشد.

سؤال33 : آیا متنجس منجِّس است یا خیر؟ و آیا فرقی بین جامد ومایع نیست؟

 پاسخ: متنجّس اگر با رطوبت مسریِّه با چیز دیگر ملاقات کند منجس است.

سؤال34 : خواهشمندم در مورد یقین توضیح دهید،آیا یقین فقط دیدن است؟ و کسی که نابینا است چطور می‏تواند در مورد نجس وپاکی چیزی یقین کند؟

 پاسخ: به غیر دیدن هم ممکن است یقین حاصل شود و تا یقین نکرده اجتناب لازم نیست و در این موارد اطمینان مثل یقین است.

سؤال‏35 : آیا حیوانی که وطی می‏شود، یعنی انسان با آن آمیزش کند نسل آن حیوان هم نجس می‏شود یا خیر؟

 پاسخ: نسل آن حیوان هم حرام است ولی نجس نمی‏شود و مدفوع آن حیوان نجس است.

سؤال 36: خون لخته شده در داخل جگر و رگ گوسفند و مرغ و غیره در صورتی که بتوان آنرا جدا کرد آیا نجس می‏باشد یا خیر؟

 پاسخ: در صورتی که موقع زبح خون به اندازه متعارف خارج شده است پاک است ولی اگر لخته خون است نباید آنرا خورد.

سؤال37 : اگر قرآن نجس شود می‏توان آن را شست؟

 پاسخ: باید شست.

سؤال38 : نظر حضرتعالی درباره طهارت یا عدم طهارت اهل کتاب چیست و بفرمایید معاشرت و دوستی و هم سفره شدن مسلمین با ایشان جایز است یا خیر؟

 پاسخ: اهل کتاب یعنی یهودی و نصاری محکوم به طهارت می‏باشند و معاشرت با آنها اگر شخص تحت تأثیر فرهنگ آنها قرار نگیرد اشکال ندارد.

سؤال‏39 : متأسفانه با رشد زیاد فرقه ضالّه بهائیت، مسلمین ضعیف الایمان مبتلا به معاشرت با ایشان شده‏اند لطفاً بفرمائید رفت و آمد و شرکت در مراسم ایشان و دعوت آنها به مراسم خود مخصوصاً مراسم ترحیم که غالباًدر مساجد بر پا می‏گردد چه حکمی دارد؟

 پاسخ: بهائیت محکوم به نجاست می‏باشند معاشرت با آنها جائز نیست و دعوت آنهابه مساجد نیز جائز نیست.

جلد2: 

سؤال 15 -  فضله لاک پشت حکمش چیست؟

 پاسخ: لاک پشت اگر دارای خون جهنده است یعنی اگر رگ آنرا ببرند خون از آن جستن می‏کند فضله آن نجس است.

سؤال 16 - مسلمانی برای مسلمان دیگری از آلمان کفشی بعنوان هدیه می‏فرستد که آن کفش چرمی بوده و از مغازه غیر مسلمان خریداری شده، با توجّه به اینکه واردات چرم به کشور آلمان از ممالک اسلامی و غیر اسلامی صورت می‏گیرد و ما هم اطلاعاتی از پاک بودن یا نجس بودن چرم نداریم، حکم آنرا بیان فرمائید؟

 پاسخ: چنین کفشی محکوم به نجاست است.

سؤال 17 - پوستهای لب و جاهای دیگر بدن که وقت جدا شدن آنها رسیده یا نرسیده است، اگر جدا شوند نجس هستند یا خیر؟ اجزای کوچکی که از بدن جدا می‏شود، مثل زیگیل، دانه‏های ریز، آبله و چیزهایی که هنگام خاراندن از بدن جدا می‏شوند چه حکمی دارند؟

 پاسخ: در صورتی که موقع افتادنشان رسیده باشد، پاک می‏باشند، ولی بنا بر احتیاط واجب باید از چیزهائی که وقت افتادنشان نرسیده و آن را کنده‏اند، اجتناب نمایند.

سؤال 18 - سرمی که از فرآورده‏های خونی باشد و یا خونی که بر اثر ریختن دارو در آن رنگش تغییر یافته است نجس است یا خیر؟

 پاسخ: سرم مذکور اگر استحاله شده باشد، طاهر است ولی خون مزبور نجس است.

سؤال 19 - اگر از روی تصادف موش داخل منبعِ بزرگ نفت بیفتد و بمیرد که مسلّماً موجب نجس شدن منبع می‏گردد حال بدلیل پر و خالی شدن این ظرف از نفت و رسیدن نفت آن به دیگر ظروف که از پیت‏های نفت گرفته تا تهِ سماور و چراغ نفتی و منبع‏های بزرگ مانند بشکه‏ها و تانک‏ها، آیا تمامی آنها نجس می‏شود؟ در این صورت وظیفه چیست؟ آیا باید نفت داخل منبع بزرگ را دور ریخت؟

 پاسخ: ظرفهائی که نفت نجس به آنها می‏رسد نجس می‏شوند ولی دور ریختن نفت نجس لازم نیست بلکه می‏توان از آن برای روشنائی و... استفاده نمود.

سؤال 20 - اگر انسان در مورد نجس شدن چیزی کوچکترین شکّی کند آیا آنچه قبلاً پاک بوده نجس است؟

 پاسخ: چیزی که پاک بوده و در نجس شدن آن شک شود پاک است.

سؤال 21 - اگر انسان شک کند که چیزی نجس شده یا نه ولی با فکر کردن و تجسّس فیزیکی و مشاهده می‏تواند بفهمد که نجس شده، یا خیر؛ آیا لازم است که وارسی کند و فکرِ خود را مشغول سازد که آن چیز در آن لحظه نجس شد یا خیر مثلاً به عین نجاست خورد یا خیر یا تر بود یا خیر و...؟

 پاسخ: لازم نیست وارسی کند.

سؤال 22 - چرا شراب نجس و حرام است؟

 پاسخ: با ادلّه شرعیه نجاست و حرمت آن ثابت شده است و در همه شرایع ممنوع بوده است.

سؤال 23 - نجاست و حرمت استفاده از الکل اتیلیک (اعم از منابع تخمیری، شیمیایی و صناعی) در طب و داروسازی به صورت موضعی (زداینده، خشک کننده، ضد عفونی کننده) و خوراکی اعم از اینکه خوردن آن جنبه دارویی داشته باشد مثل سم زدایی متانول و یا به صورت جزئی فرعی در یک فرآورده دارویی مایع به عنوان حلال یا محافظ وارد شده باشد را تعیین فرمایید.

 پاسخ: در صورتی که مایع و مست کننده باشد، نجس است و خوردن آن هم حرام است مگر اینکه به عنوان دارو مورد استفاده قرار گیرد و راه درمان منحصر به آن باشد. و اگر شک داشته باشید که آیا مست کننده هست یا خیر، طاهر است و خوردن آن هم اشکال ندارد. 

 عرق جنب از حرام‏

سؤال 24 - فرموده‏اید که «عرق جنب از حرام، نجس نیست ولی بنابر احتیاط باید با بدن و لباسی که به آن آلوده شده نماز نخوانند» پس در این صورت فرقِ آن با نجاست چیست؟

 پاسخ: اجتناب از عرق جنب از حرام به احتیاط واجب در نماز لازم است ولی نجس نیست و اشیاء دیگر مانند لباس و ظرف و گوشی تلفن و... را نجس نمی‏کند.

سؤال 25 - اگر عرق جنب از حرام چنین حکمی داشته باشد که دارد، پس تکلیف و وظیفه کسانی که از این حکم بی خبرند یا مدّتی بی خبر بوده‏اند و بعداً با خبر شده‏اند (اعم از انسانهای مکلّفی که بعد از چند سال از این آگاهی یافته‏اند) چیست؟

 پاسخ: در صورتی که یقین دارد با عرق جنب از حرام نماز بجای آورده باید نمازها را قضا کند و هر اندازه شک دارد قضای آنها لازم نیست و همانطور که اشاره شد عرق جنب از حرام وسائل زندگی مانند کیف و دفتر و دستگیره در.... را نجس نمی‏کند و بطور کلّی وقتی آثار عرق در بدن با لباس از بین برود شستن آنها لازم نیست بلکه می‏توان با آنها نماز نیز بجای آورد.

سؤال 26 - آیا منظور از عرقِ جنب از حرام، عرق خود شخص در بدن و لباسِ خویش می‏باشد و یا عرق هر شخص دیگری هم در بدن و لباس شخصِ دیگری مورد نظر است.

 پاسخ: فرقی بین آن دو نمی‏باشد.

سؤال 27 - آیا عرق جنب از حرام عرقی است که فقط هنگام جنب شدن از انسان ترشح می‏شود و یا عرقهائی که بعدها هم از بدن انسانِ جنب از حرامِ غسل نکرده ترشح می‏شود نیز عرق جنب از حرام محسوب می‏شوند؟

 پاسخ: فرقی بین آن دو نیست.

سؤال 28 - آیا عرق جنب از حرامِ فردی که مکلّف نشده نیز حکمِ عرق جنب از حرامِ شخص مکلّف را دارد و باید از آن در نماز و کارهایی که نیاز به وضو دارد اجتناب نمود؟

پاسخ: فرقی بین آنها نیست در صورتی که انسان جنب شود به حدّ تکلیف رسیده گرچه سنّ وی کمتر از حدّ بلوغ باشد.