احکام تیمّم(آیت الله العظمی خامنه ای)
سوال 200. اگر چیزهایى مثل خاک، گچ، سنگ که تیمّم بر آنها صحیح است، به دیوار چسبیده باشند، آیا تیمّم بر آنها صحیح است یا آنکه حتماً باید بر روى زمین باشند؟
جواب. در صحّت تیمّم، بودن آنها بر روى زمین شرط نیست.
سوال 201. در صورتى که جنب بر اثر عدم امکان رسیدن به حمام، چند روزى جنابتش استمرار داشته باشد، اگر بعد از نمازى که با تیمّم بدل از غسل خوانده است، حدث اصغرى از او سر بزند، آیا براى نماز بعدى باید دوباره تیمّم بدل از غسل نماید؟ یا آنکه همان تیمّم اول از جهت جنابت کفایت مىکند، و براى نمازهاى بعدى از جهت حدث اصغر وضو یا تیمّم واجب است؟
جواب. شخص جنب پس از آنکه بهطور صحیح تیمّم بدل از غسل جنابت کرد، اگر حدث اصغر از او سر بزند، تا زمانى که عذرِ شرعىِ مجوّز تیمّم برطرف نشده است، بنا بر احتیاط واجب باید براى اعمال مشروط به طهارت، تیمّم بدل از غسل نماید و وضو هم بگیرد و اگر معذور از وضو باشد باید تیمّم دیگرى بدل از آن نماید.
سوال 202. آیا تیمّم بدل از غسل همان احکام قطعى و ثابت غسل را دارد؟ به این معنى که آیا با آن داخل مسجد شدن جایز است؟
جواب. ترتیب همه آثار شرعى غسل بر تیمّم بدل از غسل جایز است، مگر اینکه تیمّم بدل از غسل به علت تنگى وقت باشد.
سوال 203. شخصى که از مجروحین جنگى است و بر اثر قطع نخاع قادر به کنترل ادرار خود نیست، آیا مىتواند به این دلیل که حمام رفتن براى او کمى مشقت دارد، براى انجام اعمال مستحبّى مانند غسل جمعه و زیارت و غیر آنها تیمّم بدل از غسل نماید؟
جواب. صحّت تیمّم بدل از غسل براى اعمالى که مشروط به طهارت نیست، مانند زیارت محل اشکال است، ولى انجام آن به جاى غسلهاى مستحبّى در موارد عسر و حرج به قصد رجاء و مطلوبیت اشکال ندارد.
سوال 204. کسى که فاقد آب است و یا استعمال آب برایش ضرر دارد، آیا در صورت تیمّم بدل از غسل جنابت، داخل مسجد شدن و خواندن نماز جماعت براى او جایز است؟ قرائت قرآن کریم چه حکمى دارد؟
جواب. تا زمانى که عذر مجوّز تیمّم باقى است و تیمّم او باطل نشده، انجام همه اعمال مشروط به طهارت براى او جایز است.
سوال 205. رطوبتى از انسان در حال خواب خارج مىشود و بعد از بیدارى چیزى به یاد نمىآورد ولى لباس خود را مرطوب مىبیند و وقت هم براى به یاد آوردن ندارد زیرا نماز صبح او قضا مىشود. وظیفه انسان در این حالت چیست؟ چگونه نیت تیمّم بدل از غسل نماید؟ حکم اصلى در اینباره چیست؟
جواب. اگر مىداند که محتلم شده، جنب است و باید غسل کند و در صورت تنگى وقت باید بعد از تطهیر بدنش تیمّم نموده و نماز بخواند و سپس در وسعت وقت غسل نماید، ولى در صورت شک در احتلام و جنابت، حکم جنابت بر آن جارى نمىشود.
سوال 206. شخصى که چندین شب متوالى جنب شده، با توجه به اینکه در حدیث شریف آمده است که چند روز متوالى حمام رفتن انسان را ضعیف مىکند، چه تکلیفى دارد؟
جواب. غسل بر او واجب است، مگر اینکه استعمال آب براى او ضرر داشته باشد که در این صورت باید تیمّم کند.
سوال 207. من در یک وضعیت غیرطبیعى به سر مىبرم، بهطورى که از من چند دفعه بدون اختیار در نوبتهاى متعدّد منى خارج مىشود که خروج آن همراه با لذت نیست. وظیفه من درباره هر نماز چیست؟
جواب. اگر غسل کردن براى هر نماز ضرر دارد و یا تکلیفِ خیلى دشوارى بر شماست، بعد از تطهیر بدن با تیمّم نماز بخوانید.
سوال 208. کسى که غسل جنابت را براى نماز صبح انجام نداده است و به اعتقاد اینکه اگر غسل کند، مریض مىشود، تیمّم کرده است، چه حکمى دارد؟
جواب. اگر به اعتقاد او غسل برایش ضرر دارد، تیمّم اشکال ندارد و نماز با آن صحیح است.
سوال 209. کیفیت تیمّم چگونه است؟ آیا فرقى بین تیمّم بدل از وضو و غسل هست؟
جواب. تیمّم بدین ترتیب است: ابتدا باید نیت نماید و سپس کف هر دو دست را بر چیزى که تیمّم بر آن صحیح است بزند و آن را به تمام پیشانى و دو طرف آن از جایى که موى سر مىروید تا ابروها و بالاى بینى بکشد، و سپس کف دست چپ را بر تمام پشت دست راست و کف دست راست را بر تمام پشت دست چپ، بکشد و احتیاط واجب این است که بار دیگر دستها را به زمین بزند و سپس کف دست چپ را بر پشت دست راست وکف دست راست را بر پشت دست چپ بکشد. این ترتیب در تیمّم بدل از وضو و بدل از غسل یکسان است.
سوال 210. تیمّم بر سنگ گچ و آهک و پخته شده آنها و آجر چه حکمى دارد؟
جواب. تیمّم بر هر آنچه از زمین محسوب شود مانند سنگ گچ و سنگ آهک، صحیح است. و بعید نیست، تیمّم بر گچ و آهک پخته و آجر و امثال آنها هم صحیح باشد.
سوال 211. فرمودهاید چیزى که بر آن تیمّم مىشود باید پاک باشد، آیا اعضاى تیمّم (پیشانى و پشت دستها) هم باید پاک باشند؟
جواب. احتیاط آن است که در صورت امکان، پیشانى و پشت دستها پاک باشند و اگر فردى نتواند محل تیمّم را تطهیر کند، بدون آن تیمّم نماید؛ هرچند بعید نیست که طهارت در هر صورت شرط نباشد.
سوال 212. اگر انسان نتواند وضو بگیرد و تیمّم هم براى او امکان نداشته باشد، چه وظیفهاى دارد؟
جواب. اگر انسان نتواند براى نماز وضو بگیرد و تیمّم هم ممکن نباشد، بنا بر احتیاط باید نماز را ر وقت بدون وضو و تیمّم بخواند و سپس با وضو یا تیمّم قضا کند.
سوال 213. من به بیمارى پوستى مبتلا شدهام، بهطورى که هرگاه غسل مىکنم پوست بدنم خشک مىشود. حتى در صورت شستن دست و صورتم هم این خشکى بهوجود مىآید. بنا بر این مجبورم روغن به پوستم بمالم، در نتیجه هنگام وضو بهخصوص براى نماز صبح با مشکلاتى مواجه مىشوم. آیا جایز است در نمازهاى صبح به جاى وضو تیمّم کنم؟
جواب. اگر استعمال آب براى شما ضرر داشته باشد، وضو گرفتن صحیح نیست، و باید به جاى آن تیمّم کنید. و اگر ضرر ندارد و روغن مذکور مانع از رسیدن آب به اعضاى وضو نباشد، باید وضو بگیرید و اگر مانع است و مىتوانید روغن را پاک نموده و وضو بگیرید و سپس روغن بزنید، نوبت به تیمّم نمىرسد.
سوال 214. شخصى بهخاطر تنگى وقت، نمازش را با تیمّم خوانده است. بعد از فراغت از نماز براى او آشکار مىشود که وقت براى وضو داشته است. نماز او چه حکمى دارد؟
جواب. اعاده آن نماز بر او واجب است.
سوال 215. ما در منطقه سردسیرى زندگى مىکنیم که نه حمام دارد و نه مکانى براى استحمام، وقتى در ماه مبارک رمضان به حالت جنابت از خواب بیدار مىشویم، با توجه به اینکه غسل کردن جوانان در نیمه شب در برابر مردم با آب مشک یا حوض عیب شمرده مىشود و آب هم در آن وقت سرد است، تکلیف ما براى روزه فردا چیست؟ آیا تیمّم جایز است؟ در صورتى که غسل نکند، افطار کردن روزه آن روز چه حکمى دارد؟
جواب. مجرد مشقّت یا عیب شمرده شدن اغتسال جوانان در نیمه شب، عذر شرعى محسوب نمىشود، بلکه مادامى که غسل، حرجى و موجب ضرر براى مکلّف نشود، غسل کردن به هرصورتى که امکان دارد واجب است، و در صورت حرج یا ضرر باید قبل از طلوع فجر تیمّم کند و با تیمّم بدل از غسل جنابت پیش از طلوع فجر روزهاش صحیح است، و اگر تیمّم نکند روزهاش باطل است، ولى امساک در طول روز بر او واجب مىباشد.
|