غسل میت

غسل میت (آیت الله العظمی فاضل)

سؤال 199 :شخصى اهل نماز و روزه نبوده ولى انکار هم نمى کرده، آیا احکام اموات دیگر مسلمانان براى او هست؟

پاسخ: بلى، تمام احکام جارى است، هرچند میت فاسق است.

سؤال 200 :کسى که غسل مس میت برایش واجب باشد مى تواند میت دیگرى را غسل دهد و چرا سدر و کافور در غسل میت استعمال مى شود؟

پاسخ: بلى، مى تواند میت دیگر را غسل دهد و احکام شرع تعبّدى است و شاید از مصالح آن نظافت خاص باشد.

سؤال 201 :شخصى بدون وصیت و با داشتن صغیر فوت کرده، ولى براى خود کفنى که مشتمل بر قطعات اضافى و مستحبى است مهیا کرده، آیا چون وصیت نکرده و صغیر دارد باید به قدر واجب کفن اکتفا کرد، یا قطعات مستحبى را به او بپوشانند؟

پاسخ: تعیین و مشخص کردن کفن به منزله وصیت است و اگر زاید بر ثلث نباشد قطعات مستحبى را جدا نکنند.

سؤال 202 :بچه در شکم مادر بوده و هر دو فوت کرده اند، آیا لازم است بچه را بیرون آورند و جدا غسل دهند؟

پاسخ: باید مادر را با همان حال غسل دهند و کفن کنند و مانند زنهاى غیر حامله دفن کنند و بیرون آوردن بچه جایز نیست.

سؤال 203 :شخصى دندان عاریه داشته و فوت کرده، آیا باید دندانها را از دهان او بیرون بیاوریم یا به همان حال او را غسل دهیم و دفن کنیم؟

پاسخ: در صورتى که براى میت اذیت نباشد مى توانند دندانها را بیرون بیاورند ولى اگر صدمه داشته باشد به همان حال او را غسل دهند.

سؤال 204 :فردى تصادف مى کند و پایش مى شکند هنگامى که او را عمل مى کنند میله طلا در پاى او مى گذارند، آیا بعد از فوت مى توان او را عمل کرد و میله طلا را خارج کرد. در صورتى که روکش دندان طلا یا دندان طلا داشته باشد چه حکمى دارد؟

پاسخ: اگر درآوردن میله طلا بدون شکافتن پا ممکن نباشد خارج کردن آن جایز نیست، کندن دندان هم جایز نیست، بله اگر دندان مصنوعى باشد که به راحتى مى توانند از دهان مرده درآورند اشکالى ندارد.

سؤال 205 :خانمى در حین وضع حمل در حالى که سر بچه از رحم خارج شده فوت کرده و بچه هم در همان حال مرده است. نسبت به غسل و کفن و دفن مادر و بچه چه باید کرد؟

پاسخ: در صورتى که خارج کردن بچه موجب مثله شدن او یا مادر نشود بچه را از رحم خارج کنند و جداى از هم غسل دهند و کفن کنند. وگرنه آنها را به همان حال با هم غسل دهند و کفن و دفن کنند و احتیاط این است که سر بچه را نیز جدا غسل دهند.

سؤال 206 :خانمى فوت کرده و حامله بوده ولى یقین به زنده بودن یا مرده بودن حمل نیست، وظیفه چیست؟

پاسخ: باید صبر کنند تا معلوم شود و اگر احتمال عقلایى به زنده بودن بچه داده شود شکم مادر را بشکافند و بچه را درآورند. چون حفظ نفس محترمه واجب است.

سؤال 207 :آیا کفن کردن با کفنهایى که روى آن سوره هایى از قرآن مثل یس و غیره نوشته شده و احتمال نجس شدن هم دارد اشکال دارد؟

پاسخ: مانعى ندارد.

سؤال 208 ـ استخوانهاى میّتى، پس از چند سال به دست آمده است، آیا غسل و کفن و نماز واجب است؟

پاسخ: چنانچه جمیع استخوانهاى میت به دست آمده است، واجب است جمیع اعمال مربوطه به میت را انجام دهند، یعنى سه غسل دهند و او را در قطعات سه گانه، کفن کنند و پس از حنوط و نماز، دفن کنند.

سؤال 209 ـ جنینى بیش از چهارماه داشته و به ناچار او را قطعه قطعه کرده، از رحم خارج کرده اند، وظیفه نسبت به غسل و دفن او چیست؟

پاسخ: قسمتى را که سینه و قلب دارد باید غسل دهند و کفن کنند و دفن کنند و قطعاتى که استخوان دارد و جاهاى حنوط در آنها موجود است، باید غسل دهند و حنوط کنند و در پارچه اى بپیچند و دفن کنند و آنچه استخوان ندارد در پارچه اى دیگر بپیچند و دفن کنند و اگر ممکن باشد مى توانند آنها را مجتمعاً غسل دهند و پس از کفن و حنوط دفن کنند.

سؤال 210 ـ قطعه اى از بدن شخص زنده، جدا شده است، آیا حکم میت را دارد؟

پاسخ: بلى اگر آن قطعه، مشتمل بر استخوان باشد احتیاطاً آن را غسل میّت دهند و در پارچه اى بپیچند و اگر از مواضع حنوط است، حنوط کنند و دفن کنند، امّا اگر مشتمل بر استخوان نباشد غسل لازم نیست، بلکه آن را در پارچه اى بپیچند و دفن کنند.

سؤال 211 ـ براى غسل میت چه مقدار آب لازم است؟

پاسخ: مستحب است آبِ سه غسل میّت، به مقدار شش مشک آب باشد و این مقدار آب براى مصرف تمام مستحبات و واجبات سه غسل است نه واجبات تنها.

سؤال 212 ـ آیا باید چرک بدن میت را قبل از غسل بگیرند و بدن را دست و کیسه بکشند؟

پاسخ: گرفتن چرک بدن میت و دست و کیسه کشیدن لازم نیست و چنانچه بر بدن او نجاست و مانعى از رسیدن آب نباشد، مى توانند آب سدر و کافور و آب خالص را به قصد غسل، روى سر و گردن و طرف راست و چپ میت بریزند، بطورى که آب به تمام بدن او برسد، بلى مستحب است هنگام غسل دادن، آهسته و ملایم دست به بدن بکشند تا مطمئن شوند که آب به تمام بدن میت رسیده است.

سؤال 213 ـ اگر آب باشد ولى سدر و کافور نباشد، وظیفه چیست؟

پاسخ: در این فرض، باید سه غسل با آب خالص داده شود و غسل اول را به نیت غسل بدل از آب سدر و دوم را بدل از آب کافور، انجام دهند.

سؤال 214 ـ اگر در اثناء غسل یا بعد از غسلها، بدن میت نجس شود یا خون یا بول و نجاستى از او خارج شود، آیا اعاده غسلها لازم است؟

پاسخ: اعاده لازم نیست، بلى مستحب است اعاده کنند.

سؤال 215 ـ اگر بعد از غسلها و قبل از دفن، بدن میت، به واسطه خروج خون یا بول و نجاستِ خود میت، نجس و آلوده شود، وظیفه چیست؟

پاسخ: واجب است نجاست را ازاله و بدن را تطهیر کنند، بلى چنانچه ازاله و تطهیر، مشقت دارد یا موجب هتک میت مى شود، ازاله و تطهیر لازم نیست و مى توانند میّت را بدون تطهیر دفن کنند.

سؤال 216 ـ بدن میت زخم و جراحت دارد و خون بند نمى آید، آیا باید غسل جبیره اى داد یا تیمم؟

پاسخ: در غسل میت جبیره ذکر نشده و اصلاً معنى ندارد، لذا در فرض سؤال باید صبر کنند تا خون بند بیاید و اگر تأخیر در غسل موجب هتک میت مى شود، به هر وسیله ممکن خون را مسدود کنند و غسل دهند یا با آب سدر و کافور که متصل به آب لوله و کر است، غسل دهند (به طورى که در جلد اول جامع المسائل بیان شده است) و اگر ممکن نشد تیمم دهند.

سؤال 217 ـ جسد میّتى، پس از چند روز پیدا و متعفن شده و طورى است که اگر بخواهند او را غسل دهند اوّلاً از بوى تعفن آن غسل دهنده اذیت مى شود و ثانیاً ممکن است بدن متلاشى شود، وظیفه چیست؟

پاسخ: در صورت امکان، جهت جلوگیرى از تعفّن و بو، باید با مواد ضدعفونى، بدن را ضدعفونى کنند و چنانچه با ریختن آب سدر و کافور و آب خالص به بدن، بدون دست کشیدن، جسد متلاشى نمى شود باید به این طریق او را غسل دهند والاّ او را تیمم دهند و دفن کنند.

سؤال 218 ـ شخصى فوت کرده و جهت غسل، آب در دسترس نیست، وظیفه چیست؟

پاسخ: اگر تأخیر غسل تا تهیه آب، یا رساندن میت به محلى که آب باشد، مستلزم هتک و متعفن شدن میت باشد، باید با تیمم دفن شود و بنابر احتیاط واجب عوض هر غسل، تیمم جداگانه بدهند و یک تیمم هم به نیت همه اغسال داده شود.

سؤال 219 ـ میت را باید تیمم دهند ولى مواضع تیمم نجس و خون آلود است و امکان تطهیر نیست، یا نمى توان جلوى خون را گرفت، وظیفه چیست؟

پاسخ: اگر ممکن است عین خون را برطرف کنند والا پارچه یا پلاستیک روى آن بکشند و روى آن تیمم دهند.

سؤال 220 ـ شخصى در اثر حادثه اى فوت کرده و اگر بخواهند غسلش دهند، بدن متلاشى مى شود و تمام مواضع تیمم هم از بین رفته است، وظیفه چیست؟

پاسخ: در فرض سؤال غسل و تیمم ساقط است هر چند احتیاط این است که جنازه را داخل پلاستیک گذاشته و روى پلاستیک را اغسال سه گانه میت بدهند.

سؤال 221 ـ جنینى چهارماهه سقط شده است، آیا علاوه بر غسل و کفن، حنوط هم لازم است؟

پاسخ: بلى حنوط هم لازم است.