احكام شركت

سؤال 168 - دو نفر با هم شركت داشتند و با سرمايه مساوى و نفع و ضرر مساوى با يكديگر مشغول كار بودند الان اگر يكى از آن دو شريك بخواهد از نظر عمل جدا شود و لكن در ماه مقدارى بعنوان حق الشركه بگيرد جايز است يا نه.

جواب:  حق الشر كه عنوان شرعى ندارد ولى بعد از عمل مىتوانند در صورتى كه عوائد معلوم نباشد مصالحه نمايند.

سؤال 169 - چه مىفرمائيد در اين مسأله كه زيد فوت نموده در حالتى كه داراى باغات و زراعات بوده فرزند ارشدش بعد از فوت پدر محصولات و زراعات را بوسيله خود و عمله و غيره جمع آورى نموده و مخارج خود و عائله‌اش هم از مال پدرى بوده آيا در صورت عدم شرط اجرت مىتواند براى عمل خودش اجرت از ساير وراث اخذ نمايد يا خير.

جواب:  در صورتى كه بدون اجازه ساير ورثه محصول را جمع آورى نموده باشد حق مطالبه اجرت از آنها ندارد.

سؤال 170 - زمين لم يزرعى كه مال سه نفر است بنحو مشاع و يكى از اين سه نفر قسمتى از آن را آباد كرده و بقيه آن به صورت لم يزرع باقى است آيا آن دو نفر ديگر از قسمت آباد شده با بودن قسمت آباد نشده سهمى دارند يا خير و تكليف اين دو نفر نسبت به آباد كننده چيست.

- در فرض مسأله اگر زمين را تقسيم نكرده آباد كرده همه شركاء كما في السابق در آن شريك مىباشند نهايت اگر با اذن آنها آباد كرده حق الزحمه آباد كردن سهم آنها را طلب دارد و اگر بدون اذن آباد كرده حق الزحمه طلب ندارد و اگر شركاء اذن داده‌اند كه اين قسمت را آباد كن براى خود بدون تقسيم فعلا مىتوانند از اذن بر گردند و بگويند همه بايد تقسيم شود ولى حق الزحمه آباد كردن را بايد بدهند و آنچه اشجار و زراعت و بنا ايجاد كرده مال خود آباد كننده است لكن اگر اذن داده‌اند براى خود احداث بنا وغرس اشجار نمايد تا چندى كه از اذن خود برنگشته‌اند حق مطالبه چيزى ندارند و هر وقت از اذن خود بر گردند از آن موقع به بعد براى بقاء بنا و اشجار در زمين حق مطالبه اجرة المثل زمين را نسبت به سهم خودشان دارند و چنانچه نزاع موضوعى در بين باشد محتاج به مرافعه شرعيه است.
سؤال 171 - اهل خبره يك رأس حيوان را قيمت مىكند مثلا به ششصد تومان بعد صاحب حيوان نصف حيوان را به كسى به همان قيمت نسيه مىفروشد و نصف ديگرش هم از خودش تا شريك باشند به شرط آن كه شش سال آن حيوان را نگهدارى و مواظبت نمايد و بعد از مدت مذكوره آن حيوان را بفروشند، صاحب حيوان ششصد تومان را از ميان بردارد بقيه منفعت را بالمناصفه قسمت نمايند، بعد از گذشتن دو سال حيوان تلف مىشود و نصف قيمت كه سهم خودش بود از بين مىرود آيا نصف قيمت را كه در ذمه آن كس بود مىتواند مطالبه نمايد يا نه

جواب:  در فرض مسأله كه نصف حيوان را نسيه فروخته خسارت به هر دو شريك وارد شده و ذمه خريدار به نصف قيمت مشغول و بايد به فروشنده بپردازد.
سؤال 172 - چهار نفر در موتور آب و مقدارى زمين شريك بوده و بوسيله اهل خبره زمين قطعه بندى و موتور آب و اشجار آن قيمت شده و قرعه كشيده‌اند و سهم هر يك از شركاء مشخص شده اكنون بعضى از شركاء در سهم خود ادعاى غبن دارند حكمش چيست.

جواب:  در فرض سؤال بعد از تعديل سهام و قرعه اگر بعض از شركاء ادعاى غلط بودن تقسيم را بنمايد مسموع نيست مگر آن كه به مرافعه شرعيه ثابت شود كه تقسم عادلانه نبوده كه در اين صورت تقسيم باطل و احتياج به تقسيم مجدد دارد والله العالم.

سؤال 173 - چند نفر با هم شريك شدند كه تجارت كنند در اين بين يك نفر از آنها فوت نموده است و مقدار اموال شركتى را تعيين كردند و مال چندين برابر شد مىخواهند شركت را بهم بزنند آيا به ورثه متوفى بايد سهم روز فوت پدرشان را بدهند يا روزى كه شركت بهم مىخورد.

جواب:  اگر از مال ميت شريك در نزد شركاء باقى بوده و با آن معامله نموده‌اند به نسبت مالى كه در شركت باقيمانده بايد منافع آن را در موقع تفكيك شر كت به ورثه ميت شريك بدهند.

سؤال 174 - آيا شريك غير ساكن مىتواند اجرة المثل مطالبه كند از لحاظ اين كه رفت و آمد شرا از آن خانه قطع كرده و محل ديگر ساكن شده يا نمىتواند متقابلا شريك ساكن هم به اندازه بودن اثاثيه شريك غير ساكن حق مطالبه اجرة المثل را از او دارد يا نه

جواب:  شريك غير ساكن مىتواند اجرة المثل سهم خود را از مقدار متصرفى ساكن مطالبه نمايد مگر آن كه راضى شده باشد به تصرف مجانى و هم چنين ساكن نسبت به مقدار سهمى خود از متصرفى غير ساكن.