وجوب خمس

سؤال 386- اشخاصى كه واجب النفقه ديگرى هستند مثل پدر يا مادرى كه فرزند آنها مخارج زندگى را به آنها مى‏دهد، يا زنى كه از طريق شوهرش مخارجش تأمين مى‏شود و يقين دارند كه پرداخت كننده نفقه خمس نمى‏دهد و سالى ندارد آيا بر خود آنها لازم است كه به مقدار خمس آنچه به آنها مى‏رسد بر ذمه گرفته و پرداخت نمايند يا لازم نيست، و بر خود پرداخت كننده است؟

جواب:  برگيرنده چيزى نيست بلكه به عهده منفق است. واللَّه العالم.

سؤال 387- اگر انسانى با نيّت صادقه نيّت كند كه بعد از بازگشت از سفر حج فوراً خمس را پرداخت كند، مى‏تواند خمس را تا آن وقت تأخير بيندازد يا اينكه حتماً بايد قبل از سفر حج خمس را پرداخت نمايد؟

جواب:  بلى مى‏تواند بعد از سفر حج خمس را پرداخت كند ولى در صحيح بودن حجّى كه لباس احرام و قربانى آن حج به مبلغى كه به آن خمس يا يك واجب مالى ديگر تعلق گرفته، اين پرداخت نمودن بعد از سفر حج، فايده ندارد و حج باطل است، چنانكه عمل درست و صحيح از حج وقتى مورد قبول واقع مى‏شود كه حاجى ذمه‏اش را از هر واجب مالى خالى نمايد.

سؤال 388- زيدى در حال حيات خود از بابت خمس مبلغى دست‏گردان مى‏نمايد كه به تدريج پرداخت كند و رسيد خمس را دريافت دارد، به فوت ناگهانى به رحمت خدا مى‏رود و وصيت ننموده با داشتن بعض از وارث صغير بايد تمام بدهكارى را ورثه كبير بدهند و دفترچه حساب سال هم معلوم نمى‏شود كه آيا از سهم سادات داده است چيزى يا نه، و يا آنكه سهم سادات را مصالحه كند با چيز كمى و آيا اذن حاكم شرع لازم است در پرداخت يا نه؟

جواب:  حال مافى الذمه مزبور حال ساير ديون است كه از مجموع تركه او بيرون آورده مى‏شود و بقيه ارث صغير و كبير مى‏گردد. واللََّه العالم.

سؤال 389- مى‏فرمائيد كسى كه مى‏ميرد سالش تمام است و به عوائد او خمس تعلق مى‏گيرد. بناءاً على ذلك اول كفن و ساير مخارج دفن و همچنين ديون ثابته را بيرون كنند يا خمس را؟

جواب:  در مفروض سؤال كفن و ساير مخارج واجبه تجهيز او از اصل برداشته مى‏شود، سپس بقيه را تخميس نموده از باقى مانده اداى ديون مى‏شود. واللََّه العالم.

سؤال 390- شخصى كه مُرد مى‏فرمائيد سالش منقضى مى‏شود، آيا زراعتى كه مثلاً در بيابان دارد ولى وقت درو نمودن آن نيست و يا ميوه نارس در درخت، چگونه بايد قيمت شود (از لحاظ خمس) به حساب علف در باب زراعت و يا به همين حال در زمين و يا درخت بماند قيمت نمايند و كذا اشجار اعم از مثمره و غيرها.

جواب:  به همان حال در زمين و يا در درخت قيمت مى‏نمايند. واللََّه العالم.

سؤال 391- اجناس كسب من خيلى زير و رو دارد و بر من سخت است كه تمام اجناس دكان را دقيقاً يا اجمالاً حساب كنم يا تخمين بزنم لكن هر سال مقدارى به عنوان خمس مى‏دهم، بفرمائيد همين قدر كه من يقين ندارم كه آيا چيزى ديگر بدهكار هستم يا نه، اين عدم يقين واقعى من براى رفع مسئوليت از من كافى است يا نه؟

جواب:  بلى كافى است اين طريقه. واللََّه العالم.

سؤال 392- آيا در باب خمس جنسى كه دو قيمت دارد و انسان از طرف دولت به قيمت ارزان خريده است ولى بازار آزاد به قيمت بيشتر خريدارى مى‏كنند آيا به قيمت خريد خمس بدهد يا به قيمتى كه بازار پول مى‏دهند در صورتى كه نخواهد از خود جنس خمس بدهد؟

جواب:  به قيمت فعلى بازار آن، خمس خارج كند. واللََّه العالم.