انهار
انهار
مطالب خواندنی

موات عرضی

بزرگ نمایی کوچک نمایی

سؤال:زمینی است که حدود 25 سال قبل کشاورزانی در این زمین کشاورزی می کردند و تقریباً بیست سال بلاکشت و زرع مانده و به صورت موات درآمد و حدود پنج سال قبل شخصی با اجاره و اجازۀ از مالکین اولی و اصلی در زمین مزبور یک حلقه چاه عمیق زده و زمین را احیا می نماید آیا زارعین بیست سال قبل که در طول این مدت زمین را ترک کرده بودند حقی در زمین احیا شده دارند یا خیر؟

جواب: اگر قبلاً زارعین زمین را به احیاء مالک شده اند تا اعراض نکرده اند به ملکیت آنها باقی است.

سؤال: چنانچه قسمتی از اراضی که در اثر کمی آب قنات و بادهای فصلی و نبودن وسائل فعلی (تراکتور و غیره) از استفاده افتاده و در موضع موجود می توان با سهولت آنها را قابل استفاده نمود این قبیل اراضی در صورت تمایل عمران و آبادانی آن به مالک می رسد یا به غیر؟

جواب: زمینهای مذکوره اگر سابقۀ احیاء ندارد و یا بعد از احیاء مالک از آن اعراض نموده ملک کسی نیست و هرکس با شرائط در احیاء آن سبقت گرفت مالک می شود.

سؤال: مستدعی است فتوای مبارک را در مورد زمینی که از سالها پیش مورد کشت بوده و طبق قاعدۀ کشاورزی یک سال در میان کاشته می شود آیا موات محسوب یا نه؟

جواب: تنها ترک کشت زمین زراعتی یک سال در میان موجب سلب مالکیت مالک شرعی نسبت به آن نمی شود و زمین ذکر شده موات محسوب نمی شود و تا مالک از آن اعراض نکرده تصرف در آن بدون اجازۀ او غصب و حرام است.

سؤال: در روستای ما مرسوم است که برای تصرف ساختمان، اطراف زمین را تپۀ خاکی درست کرده و یا خط کشی می نمایند. شخصی علاوه بر این رسومات، زمین را مسطح کرده و به وسیلۀ تراکتور گاوآهن زده و سنگ و خاک هم برای ساختن زمین در زمین ریخته است، آیا با انجام کارهای فوق شخص مالک زمین محسوب می شود یا خیر؟

جواب: حق اولویت پیدا کرده ولی هنوز مالک نشده است و اگر حریم بوده اولویت هم حاصل نیست.

سؤال:زمینی موات در آبادی خودم در سال 1355 خریده ام و در سال 1356 دورش را دیوار کشیده ام آیا شرعاً مالک هستم یا خیر؟

جواب: مالک نشده اید و با شرائط مقرره حق اولویت دارید.

سؤال: زمین مواتی را پانزده سال قبل چهار نفر برادر به صورت تحجیر_ که شرع برای مسلمانان ملکیت می دهد_ آنرا احیاء کردند لطفاً بفرمائید که آیا چنین تحجیری ملکیت می آورد یا خیر؟

جواب: تحجیر موجب ملک نیست، و فقط اولویت می آورد و احیاء با شرائط آن موجب ملک است.

سؤال: اشخاصی زمنیهای موات بالاصل را در سنوات عدیده قبل حصارکشی کرده و به قصد مالکیت محصور نموده اند ولی روی آن کار زراعی و آبادانی انجام نداده اند بعضی آن را به ثبت رسانیده و بعضی هنوز به ثبت نرسیده است و باید بین مستضعفین تقسیم شود امام متصرفین می گویند خودمان آن را آباد می کنیم و زراعت یا درختکاری می نماییم با توجه به آئین نامۀ مصوب شورای انقلاب که می گوید: باید دو سال به متصرفین مهلت داده شود و با توجه به نحوۀ تصرف و تملک اراضی موات در اسلام تکلیف این اراضی چیست؟

جواب: به مقداری که متصرف قدرت احیاء دارد و به نحوی که تعطیل زمین نشود با وجود شرایط تحجیر کننده حق اولویت دارد و دیگران حق مزاحمت او را در این مقدار ندارند.

سؤال: نظریه حضرت عالی در مورد زمینهای موات تحجیر شدۀ اطراف روستاها چیست آیا تحجیرکنندگان می توانند زمینهای مزبور را احیاء نمایند و تصرف آنها در زمینهای مزبور جایز است یا خیر؟ و در ضمن آیا معامله زمینهای تحجیر شده ای که خرید و فروش شده اند صحیح است یا باطل؟

جواب: اگر زمین موات بالاصل بوده و حریم نبوده با وجود شرایط تحجیر آن صحیح است و تحجیر کننده می تواند آن را احیاء کند و یا حق تحجیر خود را در مقابل عوض منتقل به غیر نماید.

سؤال: یک قطعه زمین به میزان دو الی چهار هکتار در اطراف خانه های اهالی یک ده قرار دارد و اهالی ده در سال پنجاه و شش در اطراف خانه هایشان یک حصار کشیده اند آیا از نظر شرعی زمین داخل حصار، زمین موات حساب می شود یا اینکه همان حصاری که در سال پنجاه و شش بسته اند مالکیت حساب می شود؟

جواب: مجرد دیوارکشی موجب ملکیت زمین موات نیست و چنانچه به قصد احیاء با شرایط دیگر بوده حق اولویت می آورد مگر اینکه حریم باشد.

سؤال: اگر زمین داخل حصار، موات حساب می شود اولویت با کیست، با اهالی همان ده یا ده دیگر که در چند کیلومتری قرار دارد؟

جواب: با شرطی که در مسأله قبل ذکر شد موجب اولویت برای کسانی است که دیوار کشیده اند.

سؤال: اینجانبان زمین مواتی را پانزده سال پیش تحجیر کرده سپس احیا نمودیم آیا چنین تحجیری برای ما ملکیت می آورد یا خیر؟

جواب: زمین موات اگر ملک یا حریم ملک کسی نبوده کسی که آن را به قصد احیاء و با مراعات شرایط مقرره تحجیر کرده حق اولویت دارد و ملکیت منوط به احیاء است.

 


  

 
پاسخ به احکام شرعی
 
موتور جستجوی سایت

تابلو اعلانات

ویژه نامه ماه مبارک رمضان




پیوندها

حدیث روز
بسم الله الرحمن الرحیم
چهار پناهگاه در قرآن
   
أَبَانُ بْنُ عُثْمَانَ وَ هِشَامُ بْنُ سَالِمٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ حُمْرَانَ عَنِ الصَّادِقِ (علیه السلام) قَالَ:
عَجِبْتُ لِمَنْ فَزِعَ مِنْ أَرْبَعٍ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى أَرْبَعٍ
(۱) عَجِبْتُ لِمَنْ خَافَ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكِيلُ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ
(۲) وَ عَجِبْتُ لِمَنِ اغْتَمَّ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- وَ نَجَّيْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ كَذلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنِينَ
(۳) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ مُكِرَ بِهِ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- وَ أُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبادِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- فَوَقاهُ اللَّهُ سَيِّئاتِ ما مَكَرُوا
(۴) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَرَادَ الدُّنْيَا وَ زِينَتَهَا كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْكَ مالًا وَ وَلَداً. فَعَسى‏ رَبِّي أَنْ يُؤْتِيَنِ خَيْراً مِنْ جَنَّتِكَ وَ عَسَى مُوجِبَةٌ
    
آقا امام صادق (عليه السّلام) فرمود: در شگفتم از كسى كه از چهار چيز مى‌هراسد چرا بچهار چيز پناهنده نميشود:
(۱) شگفتم از آنكه ميترسد چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل« حَسْبُنَا اَللّٰهُ‌ وَ نِعْمَ‌ اَلْوَكِيلُ‌ » خداوند ما را بس است و چه وكيل خوبى است زيرا شنيدم خداى جل جلاله بدنبال آن ميفرمايد:بواسطۀ نعمت و فضلى كه از طرف خداوند شامل حالشان گرديد باز گشتند و هيچ بدى بآنان نرسيد.
(۲) و شگفتم در كسى كه اندوهناك است چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل:« لاٰ إِلٰهَ‌ إِلاّٰ أَنْتَ‌ سُبْحٰانَكَ‌ إِنِّي كُنْتُ‌ مِنَ‌ اَلظّٰالِمِينَ‌ » زيرا شنيدم خداى عز و جل بدنبال آن ميفرمايد در خواستش را برآورديم و از اندوه نجاتش داديم و مؤمنين را هم چنين ميرهانيم.
(۳) و در شگفتم از كسى كه حيله‌اى در بارۀ او بكار رفته چرا بفرمودۀ خداى تعالى پناه نمى‌برد« وَ أُفَوِّضُ‌ أَمْرِي إِلَى اَللّٰهِ‌ إِنَّ‌ اَللّٰهَ‌ بَصِيرٌ بِالْعِبٰادِ »:كار خود را بخدا واگذار ميكنيم كه خداوند بحال بندگان بينا است)زيرا شنيدم خداى بزرگ و پاك بدنبالش مى‌فرمايد خداوند او را از بديهائى كه در بارۀ او بحيله انجام داده بودند نگه داشت.
(۴) و در شگفتم از كسى كه خواستار دنيا و آرايش آن است چرا پناهنده نميشود بفرمايش خداى تبارك و تعالى(« مٰا شٰاءَ اَللّٰهُ‌ لاٰ قُوَّةَ‌ إِلاّٰ بِاللّٰهِ‌ »)(آنچه خدا خواست همان است و نيروئى جز به يارى خداوند نيست)زيرا شنيدم خداى عز اسمه بدنبال آن ميفرمايد اگر چه مرا در مال و فرزند از خودت كمتر مى‌بينى ولى اميد هست كه پروردگار من بهتر از باغ تو مرا نصيب فرمايد (و كلمۀ:عسى در اين آيه بمعناى اميد تنها نيست بلكه بمعناى اثبات و تحقق يافتن است).
من لا يحضره الفقيه، ج‏۴، ص: ۳۹۲؛
الأمالي( للصدوق)، ص: ۶؛
الخصال، ج‏۱، ص: ۲۱۸.


کلیه حقوق مادی و معنوی این پورتال محفوظ و متعلق به حجت الاسلام و المسلمین سید محمدحسن بنی هاشمی خمینی میباشد.

طراحی و پیاده سازی: FARTECH/فرتک - فکور رایانه توسعه کویر -