مسأله 261- وضوی ارتماسی آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ لیکن برای این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، بایستی در شستن ارتماسی دستها، قصد شستن وضویی، هنگام بیرون آوردن دستها از آب باشد و یا این که مقداری از دست چپ را، باقی گذارد، تا آن را با دست راست، ترتیبی بشوید.
*****
گلپایگانی 267، بهجت263، فاضل 266، سبحانی: مسأله 221 - وضوی ارتماسی آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو (فاضل: با مراعات شستن از بالا به پایین) در آب فرو برد یا آنها را در آب فرو برد و به قصد وضو بیرون آورد. و اگر موقعی که دستها را در آب فرو می برد نیّت وضو کند و تا وقتی که آنها را از آب بیرون می آورد و ریزش آب تمام می شود به قصد وضو باشد وضوی او صحیح است (گلپایگانی، بهجت: و نیز اگر موقع بیرون آوردن از آب قصد وضو کند و تا وقتي که ریزش آب تمام می شود به قصد وضو باشد، وضوی او صحیح می باشد).
خوئی، تبریزی 267، نوری: مسأله 266- وضوی ارتماسی آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو در آب فرو برد (نوری: یا آنها را در آب فرو برد و به قصد وضو بیرون آورد) ولی مسح با تری آن دست اشکال دارد، بنابر این دست چپ را نباید ارتماسی شست.
امام خامنه ای: رساله آموزشی ص ۸۸: در وضو جایز است که انسان به جای ریختن آب بر روی صورت و دستها، آنها را به قصد وضو در آب فرو ببرد و بیرون بیاورد و این را «وضوی ارتماسی» میگویند.
وحید: مسأله 267 - وضوی ارتماسی آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو در آب فرو برد، ولی مسح با تری آن دست صحیح نیست، بنابراین اگر دست چپ را ارتماسی شست، مقداری از آن را از طرف کف دست در آب فرو نبرد و با دست راست آن مقدار را بشوید، و بنابراحتیاط واجب به بیرون آوردن از آب وضوی ارتماسی محقّق نمی شود.
سیستانی: مسأله 260- وضوی ارتماسی آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو در آب فرو برد و ظاهر آن است که مسح با تری دستی که ارتماسی شسته شده اشکال ندارد، هر چند خلاف احتیاط است.
جوادی آملی: مسأله: 269- وضوی ارتماسی، آن است كه انسان صورت و دستها را به قصد وضو در آب فرو برد؛ يا آنها را در آب فرو برد و به قصد وضو بيرون آورد؛ اما برای اينكه مسح سر و پاها با آب وضو باشد، بايد هنگام بيرون آوردن دستها از آب، قصد وضو داشته باشد؛ يا اينكه مقداری از دست چپ را باقی گذارد، تا آن را با دست راست، ترتيبی بشويد.
زنجانی: مسأله 267- وضوی ارتماسی آن است که انسان صورت ودستها را به قصد وضو در آب فرو برد یا صورت و دستها را که در آب می باشد به قصد وضو بیرون آورد، یا دست را در داخل آب به قصد شستن از بالا به پایین تکان دهد؛ و در فرض اول و سوم مسح با تری آن دست، محلّ اشکال است. همچنین اگر از هنگام فرو بردن دست تا بیرون آوردن آن به قصد وضو باشد مسح با تری آن دست خلاف احتیاط است. بنابراین اگر بخواهد دست چپ را وضوی ارتماسی کند بنابر احتیاط باید تنها در هنگام بیرون آوردن دست، قصد وضو کند.
مکارم: مسأله 279 - انسان می تواند صورت و دستها را به قصد وضو در آب فرو برد، یا بعد از فروبردن در آب، به قصد وضو از آب بیرون آورد و آن را « وضوی ارتماسیِ» می گویند.
صافی: مسأله 267- در وضوی ارتماسی أحوط آن است که انسان صورت و دست راست را به قصد وضو در آب فرو برد و با دست راست دست چپ را به قصد وضو بشوید، و مسح سر و پاها را انجام دهد.
مظاهری: مسأله 243- انسان می تواند صورت و دستها را به قصد وضو در آب فرو برد یا آنها را در آب فرو برد و به قصد وضو بیرون آورد.
مسأله 262- در وضوی ارتماسی هم باید صورت و دستها از بالا به پایین شسته شود1، پس اگر وقتی که صورت ودستها را در آب فرو می برد قصد وضو کند باید صورت را از طرف پیشانی و دستها را از طرف آرنج در آب فرو برد2. و اگر موقع بیرون آوردن از آب قصد وضو کند، باید صورت را از طرف پیشانی و دستها را از طرف آرنج بیرون آورد.
1- صافی: به این نحو که صورت را از طرف پیشانی و دستها را از طرف آرنج در آب فرو برد.[پایان مسأله]
2- خوئی، تبریزی، سیستانی: [پایان مسأله].
*****
امام خامنه ای: رساله آموزشی ص ۸۸: در وضوی ارتماسی نیز واجب است که اعضای وضو از بالا به پایین شسته شوند.
در وضوی ارتماسی فقط دو بار میتوان صورت و دستها را داخل آب کرد: بار اول واجب، بار دوم جایز است و بیش از آن مشروع نیست، و در مورد دستها، باید قصد شستن وضویی آنها هنگام خارج کردن آنها از آب باشد تا بتوان از این طریق مسح را با آب وضو انجام داد.
وحید: مسأله 268 - در وضوی ارتماسی باید دستها ازبالا به پایین شسته شود، پس اگر وقتی که دستها را در آب فرو می برد قصد وضو کند، باید دستها را از طرف آرنج در آب فرو برد، و همچنین صورت را بنابراحتیاط واجب از طرف پیشانی در آب فرو برد.
سبحانی: مسأله 222 - در وضوی ارتماسی هم باید صورت و دستها از بالا به پایین شسته شود، و برای تحقّق آن، دو صورت وجود دارد:
1- صورت و دستها را در آب فرو می برد، قصد وضو کند و صورت را از طرف پیشانی و دستها را ازطرف آرنج در آب فرو برد.
2- موقع بیرون آوردن از آب قصد وضو کند و صورت را ازطرف پیشانی و دستها را از طرف آرنج بیرون آورد. و بهتراین است که صورت اول را بر صورت دوم مقدم بدارد و بهتر از همه این است که وضوی ترتیبی بگیرد.
مسأله 263- اگر وضوی بعضی از اعضاء را ارتماسی و بعضی را غیر ارتماسی انجام دهد اشکال ندارد1.
1- مکارم: و بهتر است وضوی دست چپ را همیشه غیر ارتماسی بگیرد تا برای مسح سر و پاها مشکلی پیش نیاید.
مظاهری: و همچنین می تواند قسمتی از یک عضو را ارتماسی و قسمتی را غیر ارتماسی انجام دهد.
مسائل اختصاصی
بهجت: مسأله 266- شخصی که می تواند بدون کمک دیگران وضوی ارتماسی بگیرد، نباید به کمک دیگران وضوی غیر ارتماسی (ترتیبی) بگیرد.
مکارم: مسأله 281: در وضوی ارتماسی برای این که مسح سر و پاها با آب خارج نباشد باید هنگامی که دست راست و چپ را وضوی ارتماسی می دهد قصد کند که بعد از خارج شدن از آب تا وقتی که آب روی دستها جریان دارد جزء وضو است، در غیر این صورت مسح سر و پاها اشکال دارد.