بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِمِ.
وَ اَلسَّلاَمُ عَلَى عِبَادِ اَللَّهِ اَلصَّالِحِين وَ رَحمَةُ الله
احادیث خدمت و محبّ به پدر و مادر
تقدیم به فرزندانی که خدمتکار پدرومادرند
فهرست عناوین احادیث
{۱} بزرگترين واجب
{۲} برترين اعمال
{۳} اُنس با پدر و مادر
{۴} محبوبترين كـارها
{۵} نگاه مهربانی به پـدر و مـادر
{۶} عظمت پـدر و مـادر
{۷} احترام پـدر و مـادر
{۸} اطـاعـت از والـدين
{۹} ارزش اطاعت از پـدر و مـادر
{۱۰} پرداخت بدهى والـديـن
{۱۱} خشنودى پـدر و مـادر
{۱۲} عاقبت نيكى به پـدر و مـادر
{۱۳} سفر براى نيكى به پـدر و مـادر
{۱۴} پـدر و مـادر و افزايش عُـمر و روزى
{۱۵} آثار نيكى به پـدر و مـادر
{۱۶} اوّل نيكى به مـادر
{۱۷} نتيجه نيكى به پـدر و مـادر
{۱۸} حـقّ پـدر
{۱۹} عبادت در نگاه
{۲۰} رفتار با والدين
{۲۱} وظيفه در برابر والدين
{۲۲} نيابت از پـدر و مـادر
{۲۳} نيكى به والـدين بـد
{۲۴} برخورد با پـدر و مـادر مُشـرك
{۲۵} زيـارت قـبر والـدين
{۲۶} بهشت و نيكى به والـدين
{۲۷} نگاه تيز به پـدر و مـادر
{۲۸} نگاه خشم‌آلود به پـدر و مـادر
{۲۹} غمگين كردن پـدر و مـادر
{۳۰} نتيجه بى‌ادبى بـه والـدين
{۳۱} درگيرى با پدر موجب خواری
{۳۲} محروميّت عـاقّ والـدين
{۳۳} بدبخت، عـاقّ والـدين
{۳۴} عاقبت عـاقّ والـدين
{۳۵} مجازات عـاقّ والـدين
{۳۶} عـاقّ والـدين
{۳۷} شـقاوت عـاقّ والـدين
{۳۸} هـلاكت عـاقّ والـدين
{۳۹} اعـمال عـاقّ والـدين
{۴۰} نيكى به والدين و آمرزش گناه
توضیح متن، ترجمه و اسناد احادیث
{۱} بزرگترين واجب
قَالَ اَميرُ الْمُؤْمِنينَ عَلِىٌّ (عليه السّلام): بِرُّ الوالِدَيْنِ اَكْبَرُ فَريضَةٍ.
بزرگترين و مهمترين تكليف الهى نيكى به پدر و مادر است.
ميزان الحكمة، ج ۱۰، ص ۷۰۹.
{۲} برترين اعمال
قَالَ الصّادِقُ (عليه السّلام): اَفْضَلُ الْأَعْمالِ اَلصَّلاةُ لِوَقْتِها، وَبِرُّ الْوالِدَيْنِ وَ الْجِهادُ فِى سَبيلِ اللّهِ.
برترين كارها عبارتست از:
۱ ـ نماز در وقت.
۲ ـ نيكى به پدر و مادر.
۳ ـ جهاد در راه خدا.
بحارالأنوار، ج ۷۴، ص ۸۵.
{۳} اُنس با پدر و مادر
... فقالَ رَسُولُ اللّهِ (صلي الله عليه و آله و سلّم): فَقَرَّ مَعَ والِدَيْكَ فَوَالَّذىِ نَفْسِى بِيَدِهِ لاَُنْسُهُما بِكَ يَوْما وَلَيْلَةً خَيْرٌ مِنْ جِهادِ سَنَةٍ.
مردى خدمت پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلإم) آمد و گفت: پدر و مادر پيرى دارم كه به خاطر اُنس با من مايل نيستند به جهاد بروم، رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلإم) فرمود: پيش پدر و مادرت بمان، قسم به آنكه جانم در دست اوست اُنس يكروز آنان با تو از جهاد يكسال بهتر است. (البته در صورتى كه جهاد واجب عينى نباشد)
بحارالأنوار، ج ۷۴، ص ۵۲.
{۴} محبوبترين كـارها
عَنْ اِبْنِ مَسْعُودٍ قالَ: سَئلْتُ رَسُولَ اللّهِ (صلي الله عليه و آله و سلّم): اَىُّ الاَْعْمالِ اَحَبُّ اِلَى اللّهِ عَزَّوَجَلَّ؟ قالَ: اَلصَّلاةُ لِوَقْتِها، قُلْتُ ثُمَّ اَىُّ شَيْى ءٍ؟ قالَ: بِرُّالْوالِدَيْنِ، قُلْتُ: ثُمَّ اَىُّ شَيْى ءٍ؟ قالَ: اَلْجِهادُ فِى سَبيلِ اللّهِ.
ابن مسعود مى گويد: از پيامبر گرامى (صلي الله عليه و آله و سلإم) سؤال كردم محبوبترين كار پيش خدا كدام است؟ فرمود: نماز در وقت، گفتم: بعد از آن چه چيز؟ فرمود: نيكى به پدر و مادر، گفتم: بعد از آن چه چيز، فرمود: جهاد در راه خدا.
بحار الانوار، ج ۷۴، ص ۷۰.
{۵} نگاه مهربانی به پـدر و مـادر
قالَ رَسُولُ اللّهِ (صلي الله عليه و آله و سلّم): ما وَلَدٌ بارٌّ نَظَرَ اِلى اَبَوَيْهِ بِرَحْمَةٍ اِلاَّ كانَ لَهُ بِكُلِّ نَظْرَةٍ حِجَّةٌ مَبْرُورَةٌ فَقالُوا: يا رَسُولَ اللّهِ وَاِنْ نَظَرَ فِى كُلّ يَوْمٍ مِائَةَ نَظْرَةٍ؟ قالَ: نَعَمْ اللّهُ اَكْبَرُ وَاَطْيَبُ.
هر فرزند نيكوكارى كه با مهربانى به پدر و مادرش نگاه كند در مقابل هر نگاه، ثواب يك حجّ كامل مقبول باو داده مى شود، سؤال كردند، حتى اگر روزى صد مرتبه به آنها نگاه كند؟ فرمود: آرى خداوند بزرگتر و پاكتر است.
بحار الانوار، ج ۷۴، ص ۷۳.
{۶} عظمت پـدر و مـادر
عَنْ اَبى الْحَسَنِ الرِّضا (عليه السلام) قالَ: اِنَّ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ اَمَرَ بِثَـلاثَةٍ مَقْرُونٌ بِها ثَـلاثَةٌ اُخْـرى: اَمَرَ بِالصَّلاةِ وَالزَّكاةِ، فَمَنْ صَلّى وَلَمْ يُزَكِّ لَمْ تُقْبَلْ مِنْهُ صَلاتُهُ وَ اَمَرَ بِالشُّـكْرِلَهُ وَ لِلْـوالِـدَيْنِ، فَمَـنْ لَمْ يَشْـكُرْ والِدَيْهِ لَمْ يَشْـكُرِ اللّهَ، وَ اَمَرَ بِاِتّقـاءِ اللّهِ وَصِلَةِ الرَّحِـمِ، فَمَنْ لَمْ يَصِـلْ رَحِـمَهُ لَمْ يَـتَّقِ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ.
امام رضا عليه السلام فرمود: خداوندمتعال فرمان داده سه چيز همراه سه چيز ديگر انجام گيرد:
۱ ـ به نماز همراه زكات فرمان داده است، پس كسى كه نماز بخواند و زكات نپردازد نمازش نيز پذيرفته نمى شود.
۲ ـ به سپاسگزارى از خودش و پدر و مادر فرمان داده است، پس كسى كه از پدر و مادرش سپاسگزارى نكند، خدا را شكر نكرده است.
۳ ـ به تقواى الهى فرمان داده و به صله رحم، پس كسى كه صله رحم انجام ندهد تقواى الهى را هم بجا نياورده است.
بحار الانوار، ج ۷۴، ص ۷۷.
{۷} احترام پـدر و مـادر
قَالَ الصّادِقُ (عليه السّلام): بِرُّ الْوالِدَيْنِ مِنْ حُسْنِ مَعْرِفَةِ الْعَبْدِ بِاللّهِ اِذْ لا عِبادَةَ اَسْرَعُ بُلُوغا بِصاحِبِها اِلى رِضَى اللّهِ مِنْ حُرْمَةِ الْوالِدَيْنِ الْمُسْلِمَيْنِ لِوَجْهِ اللّهِ تَعالى.
نيكى به پدر و مادر نشانه شناخت شايسته بنده خداست. زيرا هيچ عبادتى زودتر از رعايت حرمت پدر و مادر مسلمان به خاطر خدا انسان را به رضايت خدا نمى رساند.
بحار الانوار، ج ۷۴، ص ۷۷.
{۸} اطـاعـت از والـدين
قالَ رَسُولُ اللّهِ (صلي الله عليه و آله و سلّم): مَنْ اَصْبَحَ مُطيع الِلّهِ فِى الْوالِدَينِ اَصْبَحَ لَهُ بابانِ مَفْتُوحانِ مِنَ الْجَنَّةِ وَ اِن كانَ واحِدا فَواحدا.
كسى كه دستور الهى را در مورد پدر و مادر اطاعت كند، دو درب از بهشت برويش باز خواهد شد، اگر فرمان خدا را در مورد يكى از آنها انجام دهد يك درب گشوده مى شود.
كنز العمال، ج ۱۶، ص ۴۶۷.
{۹} ارزش اطاعت از پـدر و مـادر
قالَ رَسُولُ اللّهِ (صلي الله عليه و آله و سلّم): اَلْعَبْدُ الْمُطيعُ لِوالِدَيْهِ وَلِرَبِّهِ فِى اَعْلى عِلّييّنَ.
بنده اى كه مطيع پدر و مادر و پروردگارش باشد، روز قيامت در بالاترين جايگاه است.
كنز العمال، ج ۱۶، ص ۴۶۷.
{۱۰} پرداخت بدهى والـديـن
عَنْ رَسُولُ اللّهِ (صلي الله عليه و آله و سلّم) قال: مَنْ حَجَّ عَنْ والِدَيْهِ اَوْ قَضى عَنْهُما مَغْرَما بَعَثَهُ اللّهُ يَوْمَ الْقيامَةِ مَعَ الاَْبْرارِ.
كسـى كـه به نـيّت پـدر و مادرش حجّ انجام دهد يا بدهكارى آنها را بپردازد خداونـد او را در روز قيامت با نيكان برمى انگـيزد.
كنز العمال، ج ۱۶، ص ۴۶۸.
{۱۱} خشنودى پـدر و مـادر
قالَ رَسُولُ اللّهِ (صلي الله عليه و آله و سلّم): مَنْ اَرْضى والِدَيْهِ فَقَدْ اَرْضَى اللّهَ وَمَنْ اَسْخَطَ والِدَيْهِ فَقَدْ اَسْخَطَ اللّهَ.
آنـكه پـدر و مـادرش را خشـنود كـند، خـدا را خشـنود كـرده و كـسى كه پدر و مـادر خودرا به خشم آورد، خدا را به خشم آورده است.
كنز العمال، ج ۱۶، ص ۷۴۰.
{۱۲} عاقبت نيكى به پـدر و مـادر
عَنْ الصّادِقِ (عليه السّلام) قالَ: بَيْنا مُوسَى بْنِ عِمْرانَ يُناجى رَبَّهُ عَزَّوَجَلَّ اِذْ رَأى رَجُلاً تَحْتَ عَرْشِ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ فَقالَ: يا رَبِّ مَنْ هذَا الَّذى قَدْ اَظَلَّهُ عَرْشُكَ؟ فَقالَ: هذا كانَ بارّا بِوالِدَيْهِ، وَلَمْ يَمْشِ بِالنَّمَيمَةِ.
هنگامى كه حضرت موسى (عليه السّلام) مشغول مناجات با پروردگارش بود، مردى را ديد كه در زير سايه عرش الهى در ناز و نعمت است، عرض كرد: خدايا اين كيست كه عرش تو بر او سايه افكنده است؟ خداوند متعال فرمود: او نسبت به پدر و مادرش نيكوكار بود و هرگز سخن چينى نمى كرد.
بحار الأنوار، ج ۷۴، ص ۶۵.
{۱۳} سفر براى نيكى به پـدر و مـادر
قالَ رَسُولُ اللّهِ (صلي الله عليه و آله و سلّم): سِرْ سَنَتَيْنِ بِرَّوالِدَيْكَ، سِرْسَنَةً صِلْ رَحِمَكَ.
دو سال راه برو به پدر و مادرت نيكى كن، يكسال راه برو و صله رحم انجام بده، (يعنى اگر پدر و مادرت در فاصله دورى هستند كه دو سال بايد راه بروى تا به آنها برسى و نيكى كنى ارزش دارد).
بحار الأنوار، ج ۷۴، ص ۸۳.
{۱۴} پـدر و مـادر و افزايش عُـمر و روزى
قالَ رَسُولُ اللّهِ (صلي الله عليه و آله و سلّم): مَنْ اَحَبَّ اَنْ يُمَدَّلَهُ فِى عُمْرِهِ وَ اَنْ يُزادَ فِى رِزْقِهِ فَلْيَبِرَّ والِدَيْهِ وَلْيَصِلْ رَحِمَهُ.
كسى كه دوست دارد عمرش طولانى و روزيش زياد شود، نسبت به پدر و مادرش نيكى كند و صله رحم بجاى آورد.
كنز العمال، ج ۱۶، ص ۴۷۵.
{۱۵} آثار نيكى به پـدر و مـادر
عَنْ حَنّانِ بْنِ سُدَيْر قالَ: كُنّا عِنْدَ اَبِى عَبْـدِاللّهِ عليه السلام وَفـينا مُيَـسِّرٌ فَذَكَـرُوا صِـلَةَ الْقَـرابَةِ فَقالَ اَبُوعَبْدِاللّهِ عليه السلام: يا مُيَـسِّرُ قَدْ حَـضَرَ اَجَلُـكَ غَيْـرَ مَرَّةٍ وَلامَرَّتَيْنِ، كُلُ ذلِكَ يُؤَخِّرُاللّهُ اَجَـلَكَ، لِصِلَتِكَ قَرابَتَكَ، وَ اِنْ كُنْتَ تُريدُ اَنْ يُزادَ فِى عُمْرِكَ فَبِرَّ شَيْخَيْكَ يَعْـنِى اَبَوَيْكَ.
حنان بن سُدير مى گويد: در حضور امام صادق عليه السلام بوديم كه مُيّسِر هم در ميان ما بود، از رابطه خويشاوندى سخن به ميان آمد، امام صادق عليه السلام فرمود: اى مُـيَسِّر چـند بار اجل و مرگ تو فـرا رسـيده و هـر بار خـداوند آنـرا بخـاطر صِله رحم با خويشاوندانت تأخير انداخته اسـت، اگر مى خواهـى خداوند عمر تو را زياد كند به پدر و مادرت نيكى كن.
بحار الأنوار، ج ۷۴، ص ۸۴.
{۱۶} اوّل نيكى به مـادر
عَنْ اَبِى عَبْدِاللّهِ (عليه السّلام) قالَ: جاءَ رَجُلٌ اِلَى النَّبِىِّ صلي الله عليه و آله فَقالَ: يا رَسُولَ اللّهِ مَنْ اَبِرُّ؟ قالَ: اُمَّكَ، قالَ: ثُمَّ مَنْ؟ قالَ: اُمَّكَ، قالَ: ثُمَّ مَنْ؟ قالَ: اُمَّكَ، قالَ: ثُمَّ مَنْ؟ قالَ: اَباكَ.
مردى خدمت پـيامبر (صلي الله عليه و آله و سلّم) آمد و گـفت: اى رسول خدا به چه كسى نيكى كنم؟ فرمود: به مـادرت، عـرض كرد، بعـد از او بـه چه كسى؟ فـرمود: به مادرت، گفت: سپس به چه كسى؟ فرمود: به مادرت سـؤال كرد: سپس به چه كسى؟ فـرمود: به پـدرت.
بحار الأنوار، ج ۷۴، ص ۴۹.
{۱۷} نتيجه نيكى به پـدر و مـادر
عَنْ رَسُولُ اللّهِ (صلي الله عليه و آله و سلّم) قال: بِرُّوا آباءَكُمْ يَبِرُّكُمْ اَبْناءُكُمْ، عَفُّوا عَنْ نِساءِ النّاسِ تُعَفُّ نِسائُكُمْ.
كنز العمال، ج ۱۶، ص ۴۶۶.
به پدرانتان نيكى كنيد تا فرزندانتان به شما نيكى كنند، از زنان مردم چشم پوشى كنيد تا ديگران نسبت به زنهاى شما چشم پوشى كنند.
عَنْ اَبِى الْحَسَنِ مُوسى عليه السلام قالَ: سَأَلَ رَجُلٌ رَسُولَ اللّهِ صلي الله عليه و آله: ما حَقُّ الْوالِدِ عَلى وَلَدِهِ؟ قالَ: لايُسَمّيهِ بِاسْمِهِ، وَ لايَمْشى بَيْنَ يَدَيْهِ، وَ لايَجْلِسُ قَبْلَهُ وَلايَسْتَسِبُّ لَهُ.
از امام كاظم (عليه السّلام) نقل شده كه فرمود: مردى از پيامبر خدا (صلي الله عليه و آله و سلّم) سؤال كرد: حقّ پدر بر فرزند چيست؟ حضرت فرمود:
۱. او را با نام صدا نكند.
۲. در راه رفتن از او جلو نيفتند.
۳. قبل از او ننشيند.
۴. كارى نکند كه مردم پدرش را فحش دهند.
بحار الأنوار، ج ۷۴، ص ۴۵.
{۱۹} عبادت در نگاه
قالَ رَسُولُ اللّهِ (صلي الله عليه و آله و سلّم): نَظَرُ الْوَلَدِ اِلى وَالِدَيْهِ حُبّا لَهُما عِبادَةٌ.
نگاه محبت آميز فرزند به پدر و مادرش عبادت است.
بحار الأنوار، ج ۷۴، ص ۸۰.
{۲۰} رفتار با والدين
عَنْ اَبِى وَلاّدِ الْحَنّاطِ قالَ: سَاَلْتُ اَبا عَبْدِاللّهِ (عليه السّلام) عَنْ قَوْلِ اللّهِ: «وَبِالْوالِدَيْنِ اِحْسانا» فَقالَ: اَلاِْحْسانُ اَنْ تُحْسِنَ صُحْبَتَهُما وَ لا تُكُلِّفَهُما اَنْ يَسْأَلاكَ شَيْئا هُما يَحْتاجانِ اِلَيْهِ.
اَبى وَلاّد مى گويد: معناى آيه «وَبِالْوالِدَيْنِ اِحْسانا» را از امام صادق عليه السلام پرسيدم، فرمود: احسان به پدر و مادر اينست كه رفتارت را با آنها نيكو كنى و مجبورشان نكنى تا چيزى كه نياز دارند از تو بخواهند. «يعنى قبل از درخواست آنان نيازشان را برطرف كنى».
بحار الأنوار، ج ۷۴، ص ۷۹.
{۲۱} وظيفه در برابر والدين
قالَ اَبُوعَبْدِاللّهِ عليه السلام: لاتَمْلَأْ عَيْنَيْكَ مِنَ النَّظَرِ اِلَيْهِما اِلاّ بِرَحْمَةٍ وَرِقَّةٍ، وَ لا تَرْفَعْ صَوْتَكَ فَوْقَ اَصْواتِهِما، وَ لا يَدَيْكَ فَوْقَ اَيْدِيهِما وَ لا تَتَقَدَّمْ قُدّامَهُما.
چشـمهايت را جـز از روى دلسـوزى و مهربـانى با پـدر و مادر خيـره مـكن و صـدايت را بلندتر از صـداى آنها نـكن دسـتهايت را بالاى دسـتهاى آنها مـبر، و جـلوتر از آنـان راه مرو.
بحار الأنوار، ج ۷۴، ص ۷۹.
{۲۲} نيابت از پـدر و مـادر
قالَ اَبُوعَبْدِاللّهِ عليه السلام: ما يَمْنَعُ الرَّجُلَ مِنْكُمْ اَنْ يَبِرَّ والِدَيْهِ حَيَّيْنِ اَوْ مَيِّتَيْنِ، يُصَلِّىَ عَنْهُما وَ يَتَصدَّقَ عَنْهُما وَيَحِجَّ عَنْهُما وَ لَهُ مِثْلُ ذلِكَ، فَيَزيدُهُ اللّهُ(عزَّوجَلَّ) بِبِرِّهِ وَ صَلاتِهِ خَيْرا كَثيرا.
چه چيز مانع شخص مى شود وقتى كه پدر و مادرش زنده يا مـرده اند به آنـها نـيكى كند، باين صـورت كه به نـيّت آنهـا نـماز بخواند، صـدقه بـدهد، حـجّ بجـا بياورد و روزه بـگيرد، زيـرا اگر چنـين كنـد ثـواب آنـها به پـدر و مـادر مى رسـد و بـه خـود شخص هم هـمانقـدر ثواب داده مى شود، به علاوه خداوند متعال به واسـطه كارهاى نـيك و نـماز او خير زيـادى به او عـطا مى كند.
بحار الأنوار، ج ۷۴، ص ۴۶.
{۲۳} نيكى به والـدين بـد
عَنْ اَبِى جَعْفَرٍ عليه السلام قالَ: ثَلاثٌ لَمْ يَجْعَلِ اللّهُ (عَزَّوَجَلَّ) لاَِحَدٍ فِيهِنَّ رُخْصَةً اَداءُ الاَْمانَةِ اِلَى الْبَرِّ وَالْفاجِرِ وَ الْوَفاءُ بِالْعَهْدِ لِلْبَرِّ وَ الْفاجِرِ وَ بِرُّ الْوالِدَيْنِ بَرَّيْنِ كانا اَوْ فاجِرَيْنِ.
در سه چيز خداوند متعال به احدى اجازه ترك آنها را نداده است.
۱ ـ اداى امانت به مرد نيكوكار و فاسق.
۲ ـ وفاى به عهد و پيمان نسبت به نيكوكار و فاسق.
۳ ـ نيكى به پدر و مادر، نيكوكار باشند يا فاسق و لااُبالى.
بحار الأنوار، ج ۷۴، ص ۵۶.
{۲۴} برخورد با پـدر و مـادر مُشـرك
فِيما كَتَبَ الرِّضا عليه السلام لِلْمَأْمُونِ: بِرُّ الْوالِدَيْنِ وَاجِبٌ، وَاِنْ كانا مُشْرِكَيْنِ وَلاطاعَةَ لَهُما فِى مَعْصِيَةِ الْخالِقِ.
در نوشته حضرت رضا عليه السلام به مأمون آمده كه: نيكى به پدر و مادر واجب و لازم است اگر چه مشرك و كافر باشند، ولى در معصيت خدا نبايد اطاعتشان كرد.
بحار الأنوار، ج ۷۴، ص ۷۲.
{۲۵} زيـارت قـبر والـدين
عَنْ رَسُولُ اللّهِ (صلي الله عليه و آله و سلّم) قال: مَنْ زارَ قَبْرَ والِدَيْهِ اَوْ اَحَدِهِما فِى كُلِّ جُمُعَةٍ مَرَّةً غَفَرَاللّهُ لَهُ وَ كَتَبَ بِرّا.
كسى كه قبر پدر و مادر يا يكى از آندو را در هر جمعه يكبار زيارت كند خداوند او را مى بخشد و او را نيكوكار مى نويسد.
كنز العمال، ج ۱۶، ص ۴۶۸.
{۲۶} بهشت و نيكى به والـدين
عَنْ اَبِى الْحَسَنِ (عليه السّلام) قالَ: قالَ رَسُولُ اللّهِ (صلي الله عليه و آله و سلّم): كُنْ بارّا وَاقْتَصِرْ عَلَى الْجَنَّةِ وَاِنْ كُنْتَ عاقّا فَاقْتَصِرْ عَلَى النّارِ.
از امام رضا (عليه السّلام) نقل شده كه فرمود: رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلّم) فرمود: نسبت به پدر و مادر نيكوكار باش تا پاداش تو بهشت باشد ولى اگر عاقّ آنها شوى جهنّمى خواهى بود.
اصول كافى، ج ۲، ص ۳۴۸.
{۲۷} نگاه تيز به پـدر و مـادر
عَنْ اَبِى عَبْدِاللّهِ عليه السلام قالَ: لَـوْ عَـلِمَ اللّهُ شَيْـئا اَدْنـى مِنْ اُفٍّ لَنَـهى عَـنْهُ، وَ هُـوَ مِنْ اَدْنـَى الْـعُقُوقِ وَ مِنَ الْعُـقُوقِ اَنْ يَنْـظُرَ الرَّجُـلُ اِلى والِـدَيْهِ فَـيُحِـدَّ النَّظَـرَ اِلَيْهِما.
اگر خداوند چيزى كمتر از اُف (اوه) گفتن سراغ داشت از آن نهى مى كرد: و اُف گفتن از كمترين مراتب عاق شدن است. نوعى از عاق شدن اينست كه انسان به پدر و مادرش تيز نگاه كند. (خيره شود).
اصول كافى، ج ۲، ص ۵۰.
{۲۸} نگاه خشم‌آلود به پـدر و مـادر
عَنْ اَبِى عَبْدِاللّهِ عليه السلام قالَ: مَنْ نَظَرَ اِلى اَبَوَيْهِ نَظَرَ ماقِتٍ، وَهُما ظالِمانِ لَهُ، لَمْ يَقْبَلِ اللّهُ لَهُ صَلاةً.
كسى كه از روى نفرت به پدر و مادرش كه به او ستم كرده اند نگاه كند، نمازش در درگاه الهى پذيرفته نمى شود.
اصول كافى، ج ۴، ص ۵۰.
{۲۹} غمگين كردن پـدر و مـادر
قَالَ اَميرُ الْمُؤْمِنينَ عَلِىٌّ (عليه السّلام): مَنْ اَحْزَنَ والِدَيْهِ فَقَدْ عَقَّهُما.
كسى كه پدر و مادر خويش را غمگين سازد عاق والدين شده است. (حقّ آنها را رعايت نكرده است.)
بحار الأنوار، ج ۷۴، ص ۶۴.
{۳۰} نتيجه بى‌ادبى بـه والـدين
عَنْ اَبِى جَعْفِرٍ عليه السلام قالَ: اِنَّ اَبِى نَظَرَ اِلَى رَجُلٍ وَمَعَهُ اِبْنُهُ يَمْشِى وَالاِْبْنُ مُتَّكِى ءٌ عَلى ذِراعِ الاَْبِ، قالَ: فَما كَلَّمَهُ اَبى مَقْتا لَهُ حَتّى فارَقَ الدُّنْيا.
پدرم مردى را ديد كه پسرش همراهش راه مى رفت و به بازوى پدر تكيه كرده بود، (وقتى اين جريان را ديد) تا زنده بود از روى ناراحتى و خشم با او صحبت نكرد.
بحار الأنوار، ج ۷۴، ص ۶۴.
{۳۱} درگيرى با پدر موجب خواری
قالَ اَبُوعَبْدِاللّهِ عليه السلام: ثَلاثَةٌ مَنْ عازَّهُمْ ذَلَّ: اَلْوالِدُ وَ السُّلْطانُ وَ الْغَريمُ.
هر كس با اين سه نفر كشمكش كند خوار مى گردد: پدر، سلطان حق و شخص بدهكار.
بحار الأنوار، ج ۷۴، ص ۷۱.
{۳۲} محروميّت عـاقّ والـدين
قالَ رَسُولُ اللّهِ (صلي الله عليه و آله و سلّم): اِيّاكُمْ وَ عُقُوقَ الْوالِدَيْنِ، فَاِنَّ رِيحَ الْجَنَّةِ تُوجَدُ مِنْ مَسيرَةِ اَلْفَ عامٍ وَ لايَجِدُها عاقٌّ وَ لاقاطِعُ رَحِمٍ.
از عاقّ والدين شدن بپرهيزيد، زيرا با اينكه بوى بهشت از مسافت هزار سال به مشام مى رسد، عاق والدين و كسى كه قطع رحم كند آن بو را احساس نخواهد كرد. (يعنى بيش از هزار سال از بهشت فاصله دارد.)
بحار الأنوار، ج ۷۴، ص ۶۲.
{۳۳} بدبخت، عـاقّ والـدين
عَنِ الصّادِقِ عليه السلام قالَ: لايَدْخُلُ الْجَنَّةَ الْعاقُّ لِوالِدَيْهِ وَ الْمُدْمِنُ الْخَمْرِ وَ الْمَنّانُ بِالْفِعالِ لِلْخَيْرِ اِذا عَمِلَهُ.
عاقّ والدين و شرابخوار و انسان خيّر منت گذار وارد بهشت نمى شوند.
بحار الأنوار، ج ۷۴، ص ۷۴.
{۳۴} عاقبت عـاقّ والـدين
قالَ رَسُولُ اللّهِ (صلي الله عليه و آله و سلّم): اَرْبَعَةٌ لايَنْظُرُ اللّهُ اِلَيْهِمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ، عاقٌ وَ مَنّانٌ وَ مُكَذِّبٌ بِالْقَدَرِ وَمُدْمِنُ خَمْرٍ.
در قيامت خدا به چهار گروه نظر رحمت نخواهد كرد:
۱ ـ عاق والدين
۲ ـ منّت گذار
۳ ـ منكر قضاء و قدر
۴ ـ شرابخوار
بحار الأنوار، ج ۷۴، ص ۷۱.
{۳۵} مجازات عـاقّ والـدين
قالَ رَسُولُ اللّهِ (صلي الله عليه و آله و سلّم): ثَلاثَةٌ مِنَ الذُّنُوبِ تُعْجَلُ عَقُوبَتُها وَلاتُؤَخَّرُ اِلَى الاخِرَةِ: عُقُوقُ الْوالِدَيْنِ، وَ الْبَغْىُ عَلَى النّاسِ وَكُفْرُ الاِْحْسانِ.
كيفر سه گناه به قيامت نمى ماند (يعنى در همين دنيا مجازات مى شود.)
۱ ـ عاق پدر و مادر
۲ ـ ظلم و تجاوز به مردم
۳ ـ ناسپاسى در مقابل احسان و نيكى.
بحار الأنوار، ج ۷۴، ص ۷۴.
{۳۶} عـاقّ والـدين
عَن اَبِى عَبْدِاللّهِ (عليه السّلام) قالَ: اَلذُّنُوبُ الّتِى تَظْلِمُ الْهَواءَ عُقُوقُ الْوالِدَيْنِ.
از گناهانى كه هوا را تيره و تار مى كند عاقّ والدين شدن است.
بحار الأنوار، ج ۷۴، ص ۷۴.
{۳۷} شـقاوت عـاقّ والـدين
قَالَ الصّادِقُ (عليه السّلام): عُقُـوقُ الْـوالِدَيْنِ مِنْ الْـكَبائِرِ لاَِنَّ اللّهَ (عَزَوَجَلَّ) جَـعَلَ الْــعاقَّ عَـصِيّا شَـقِيّا.
عاقّ پدر و مـادر شدن از گــناهان كبيره است، زيرا خداوند متعـال عاقّ والدين را گنـاهكارِ شـقى شمرده است.
بحار الأنوار، ج ۷۴، ص ۷۴.
{۳۸} هـلاكت عـاقّ والـدين
عَنْ اَبى عَبْدِاللّهِ (عليه السّلام): اِنَّ رَسُـولَ اللّهِ (صلي الله عليه و آله و سلّم) حَضَـرَ شـابّا عِنْـدَ وَفـاتِهِ فَقالَ لَهُ: قُلْ: لااِلهَ اِلاَّاللّهُ، قـالَ: فَاعْـتَقَلَ لِسـانُهُ مِـرارا فَقـالَ لاِِمْـرَئَةٍ عِنْـدَ رَأسِهِ: هَـلْ لِهذا اُمٌّ؟ قـالَتْ: نَعَمْ اَنـَا اُمُّـهُ، قالَ: اَفَـساخِـطَةٌ اَنْـتِ عَلَيْهِ؟ قالَتْ: نَعَـمْ ما كَلَّمْتُهُ مُنْـذُسِتَّ حِجَجٍ، قـالَ لَـها: اِرْضـى عَـنْهُ، قـالَتْ: رَضـِىَ اللّهُ عَـنْهُ بِرِضـاكَ يـا رَسُولَ اللّهِ: فَقالَ لَهُ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: قُلْ: لااِلَهَ اِلاَّاللّهُ قالَ: فَقـالَهَا ... ثُمَّ طَفَى …
امام صادق (عليه السّلام) فرمود: هنگام مرگ جوانى، پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلّم) كنار بستر او حضور يافتند و به جوان فرمودند: بگو لااِلهَ اِلاَّاللّهُ، فرمود: زبانش بند آمد، چند بار تكرار كرد ولى زبان او بند شد، پيامبر صلي الله عليه و آلهبه زنى كه كنار جوان بود فرمود: آيا اين جوان مادر دارد؟ زن گفت: بله، من مادر او هستم، فرمود: آيا از او ناراضى هستى؟ زن گفت: بله شش سال است با او صحبت نكرده ام، فرمود: از او راضى شو، زن گفت: يارسول اللّه بخاطر رضايت تو خدا از او راضى شود. (من از او راضى شدم) سپس پيامبر صلي الله عليه و آله بجوان فرمود: بگو لااِلَهَ اِلاَّاللّهُ، جوان در اين هنگام گفت: لااِلهَ اِلاَّاللّهُ و پس از لحظاتى مرد.
بحار الأنوار، ج ۷۴، ص ۷۵.
{} اعـمال عـاقّ والـدين
{۳۹} اعـمال عـاقّ والـدين
قالَ رَسُولُ اللّهِ (صلي الله عليه و آله و سلّم): يُقالَ لِلْعاقِّ اِعْمَلْ ما شِئْتَ فَاِنِّى لااَغْفِرُ لَكَ وَيُقالُ لِلْبارِّ اِعْمَلْ ما شِئْتَ فَاِنِّى سَاَغْفِرُلَكَ.
به عاقّ والدين از (طرف خدا) گفته مى شود: هر كارى مى خواهى انجام بده ديگر تو را نمى بخشم و به نيكوكار (نسبت به پدر و مادر) هم گفته مى شود: هر چه مى خواهى انجام ده تو را مى بخشم.
بحار الأنوار، ج ۷۴، ص ۷۸.
{۴۰} نيكى به والدين و آمرزش گناه
قالَ عَلِىُّ بْنُ الْحُسَيْنِ عليه السلام: جاءَ رَجُلٌ اِلَى النَّبِىِّ (صلي الله عليه و آله و سلّم) فَقالَ: يا رَسُولَ اللّهِ ما مِنْ عَمَلٍ قَبِيحٍ اِلاَّ قَدْ عَمِلْتُهُ فَهَلْ لِى تَوْبَةٌ؟ فَقالَ لَهُ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: فَهَلْ مِنْ والِدَيْكَ اَحَدٌ حَىٌّ؟ قالَ: اَبى: قالَ: فَاذْهَبْ فَبِرَّهُ قالَ: فَلَمّا وَلّى قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: لَوْ كانَتْ اُمُّهُ.
امام سجاد (عليه السّلام) فرمود: مردى خدمت رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلّم) رسيد و گفت: اى رسول خدا، من هيچ كار زشتى نمانده كه انجام نداده باشم، آيا مى توانم توبه كنم؟ رسولخدا (صلي الله عليه و آله و سلّم) فرمود: آيا هيچيك از پدر و مادرت زنده هستند؟ گفت: بله، پدرم. حضرت فرمود: برو باو نيكى كن (تا آمرزيده شوى). وقتى او راه افتاد پيامبر (صلي الله عليه و آله و سلّم) فرمود: كاش مادرش زنده بود. (يعنى اگر او زنده بود و به او نيكى مى كرد، زودتر آمرزيده مى شد).
بحار الأنوار، ج ۷۴، ص ۸۲.
پس از ویرایش به نقل از:
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
(1).gif)
(1)(3).jpg)
.jpg)
