مسأله 1335- مسافري كه قصد دارد ده روز پشت سر هم در محلّي بماند، يا مي داند كه بدون اختيار ده روز در محلّي مي ماند، در آن محلّ بايد نماز را تمام بخواند.
*****
مكارم: دوم [از چيزهايي كه سفر را قطع مي كند]
قصد اقامت ده روز. هرگاه مسافري مي خواهد ده روز پشت سر هم در محلّي بماند، يا مي داند اجباراً بايد در آنجا توقف كند، بايد نماز را تمام بخواند.
مسأله 1336-مسافري كه مي خواهد ده روز در محلّي بماند، لازم نيست قصد ماندن شب اول يا شب يازدهم را داشته باشد و همين كه قصد كند از اذان صبح روز اول1 تا غروب روز دهم بماند 2بايد نماز را تمام بخواند3 و همچنين اگر مثلاً قصدش اين باشد كه از ظهر روز اول تا ظهر روز دهم بماند بايد نماز را تمام بخواند4.
اين مسأله در رساله آيت الله سبحانی نيست
1- خوئی، تبریزی: از طلوع آفتاب روز اول...
سیستانی: از طلوع فجر روز اول...
2- وحید: همین که قصد کند از اول روز اول، که بنابراحتیاط واجب از طلوع فجر صادق است تا غروب روز دهم بماند...
3- مکارم: آنچه برای قصد اقامه که در مسأله پیش گفته شد لازم است ، ماندن ده روز است اما شب قبل از ان و شب بعداز آن لزومی ندارد، بنابراین اگر از اذان صبح روز اول تا غروب روز دهم بماند (یعنی ده روز و نه شب) باید نماز را تمام بخواند...
4- گلپايگاني، صافي: و احتياط مستحبّ آن است كه در اين صورت، نماز را هم شكسته و هم تمام بخواند.
بهجت: و أحوط اين است كه جبران كمبود را از شب يازدهم حساب نكند.
*****
زنجاني: مسأله- مسافري كه مي خواهد ده روز در محلّي بماند اگر ده شبانه روز كامل (یعنی240 ساعت) در جايي بماند بي اشكال نمازش تمام است، و اگر قصدش اين باشد كه ده روز كامل و نه شب بين آن را در جايي بماند، در اين صورت نيزبايد نمازش را تمام بخواند، بلكه اگر قصدش اين باشد كه ده روز تلفيقي كامل در جايي بماند (مثلاً تصميم دارد از ساعت ده، روز اول ماه تا ساعت ده روز يازدهم ماه ، در محلّي اقامت كند) بايد نماز را تمام بخواند و در صورتي كه تصمیم دارد ده روز تلفیقی ناقص در جایی بماند، مثلا تصمیم گرفته از دو ساعت به غروب روز اول ماه تا ظهر روز يازدهم ماه، در محلّي اقامت كند، بنابراحتياط واجب بايد نمازش را هم شكسته و هم تمام بخواند، ودر غير اين چهار صورت نماز مسافر شكسته است.
فاضل: مسأله- هرگاه شخصي بخواهد 240 ساعت يا بيشتر در محلّي بماند قصد اقامت محقق مي شود و بايد نماز را تمام بخواند، بنابراين اگر ساعت 10 صبح وارد شهري شود در صورتي كه قصد اقامت محقق مي شود كه بخواهد بعد از ساعت 10 صبح روز يازدهم آنجا را ترك كند و اگر اذان صبح در محلّي حضور پيدا كرد لازم نيست 240 ساعت تمام شود بلكه اگر بخواهد تا غروب روز دهم بماند كفايت مي كند و بايد نماز را تمام بخواند.
مسأله 1337-مسافري كه مي خواهد ده روز در محلّي بماند1، در صورتي بايد نماز را تمام بخواند كه بخواهد تمام ده روز را در يك جا بماند 2پس اگر بخواهد مثلاً ده روز در نجف و كوفه يا تهران و شميران بماند3، بايد نماز را شكسته بخواند4.
اين مسأله در رساله آيت الله بهجت نيست
1- مكارم: مي تواند قصد كند در چند جا توقف كند، به شرط اين كه فاصله آنها كم باشد (مثلاً يكي دو كيلومتر و يا بيشتر) به طوري كه بگويند او مسافر نيست، همچنين هیچ تفاوتي ميان شهرهاي بزرگ و كوچك نيست يعني «بلاد كبيره» و «صغيره» تفاوتي در احكام مسافر ندارد.
2- مظاهری: گرچه مثل تهران از شهرهای بزرگ بوده باشد . اما اگر بخواهد مثلا ده روز در نجف و کوفه بماند باید نماز را شکسته بخواند.
3- وحید: در صورتی که مردم آنها را در دو محلّ می دانند...
زنجاني: مثلاً در نجف و كوفه يا در قم و جمكران بماند...
سيستاني: مثلاً ده روز در نجف و كوفه يا در تهران و کرج بماند....
فاضل: مثلاً ده روز در نجف و كوفه بماند...
4- زنجاني: و معيار آن است كه در عرف، دو محلّ محسوب شوند، هر چند به قدري به يكديگر نزديك باشند كه به مقدار حدّ ترخّص نيز فاصله نباشد، يا به هم چسبيده باشند.
(مسأله 1338)مسافري كه مي خواهد ده روز در محلّي بماند، اگر از اول قصد داشته باشد كه در بين ده روز به اطراف آنجا برود چنانچه جايي كه مي خواهد برود1 خطه سور بلد اقامت[2] يا ازبساتين و مزارع و باغات اطراف آن باشد به مقداري كه رفتن به آنجا منافي با صدق اقامت در بلد نباشد بايد در تمام ده روز نماز را تمام بخواند، ولي چنانچه بخواهد تا كمتر از چهار فرسخ برود، چنانچه در نيت او باشد كه در بين ده روز فقط يك مرتبه برود و بيش از دو ساعت رفتن و برگشتن را طول ندهد، در همه ده روز بايد نمازش را تمام بخواند.
1- فاضل: از توابع آن باشد مانند باغ های اطراف شهر ، باید در همه ده روز نماز را تمام بخواند و اگر از توابع آن نباشد و کمتر از مسافت شرعی باشد اگر به گونه ای باشد که شب و در زمان استراحت در محلّ قصد اقامت باشد ، نمازش تمام است.
مكارم: به اندازه اي دور نيست كه جزء مسافرت محسوب شود، بايد نمازرا تمام بخواند، اما اگر طوري است كه جزء مسافرت محسوب مي شود بايد تمام ده روز را شكسته بخواند.
بهجت: از مقدار ترخص دورتر نباشد، بايد در همه ده روز نماز را تمام بخواند، و اگر از مقدار ترخص دورتر باشد ولي كمتر از مقدار مسافت يعني چهار فرسخ شرعي باشد، چنانچه قسمت عمده روز را در محلّ اقامت باشد كافي است و نمازش تمام است و عرفاً صدق اقامت ده روز در آنجا مي كند.
سبحانی: چنانچه جایی که می خواهد برود به اندازه ای دور نیست که مسافرت حساب شود باید در همه ده روز نماز را تمام بخواند و اگر به اندازه ای باشد که عرفا مسافرت حساب شود باید در تمام ده روز نماز را شکسته بخواند.
*****
اراكي: مسأله- مسافری که می خواهد ده روز در محلّی بماند ، اگر از اول قصد داشته باشد که در بین ده روز به مزارع و باغات آنجا برود و مقداري كه رفتن به آنجا منافي با صدق اقامت در بلد نباشد، يعني عرفاً بگويند در يك محلّ مي ماند، بايد در تمام ده روز نماز را تمام بخواند، و همچنين اگر بخواهد به خارج از محدوده ترخص تا كمتر از چهار فرسخ برود و زود برگردد به طوري كه عرفاً نگويند در يك محلّ نمي ماند مثل اين كه بخواهد همان روز برگردد بايد نماز را تمام بخواند.
گلپايگاني، صافي: مسأله- مسافري كه مي خواهد ده روز در محلّي بماند، بايد از اول، قصد ماندن ده روز در آن محلّ يا توابع آن مانند باغها و بساتين را داشته باشد و اگر از اول قصد بيرون رفتن از آن محلّ و توابع آن را داشته باشد، هرچند به حدّ ترخّص نرسد بايد شكسته بخواند.
خوئي، تبريزي: مسافری که می خواهد ده روز در محلّی بماند اگر از اول قصد داشته باشد که در بین ده روز به اطراف آنجا – كه به قدر حدّ ترخّص يا بيشتر دور باشد- برود اگر مدت رفتن و آمدنش مثلاً به اندازه يك يا دو ساعت است كه در نظر عرف با اقامت ده روز منافات ندارد، نماز را تمام بخواند و اگر مدت از اين بيشتر باشد احتياطاً بين شكسته و تمام جمع نمايد، و اگر تمام يا بيشتر روز باشد نمازش شكسته است.
وحید: مسأله- مسافری که می خواهد ده روز در محلّی بماند اگر از اول قصد داشته باشد که در بین ده روز به اطرف آنجا – که به حدّ ترخّص یا کمتر از چهار فرسخ دور باشد- برود در صورتی که مدت رفت و آمدش به اندازه ای باشد که در نظر عرف با اقامت ده روز اول در آن محلّ منافات نداشته باشد - مانند یک یا دو ساعت- باید نماز را تمام بخواند و اگر مدت بیشتر از این باشد ، در صورتی که تمام روز یا شب باشد نمازش شکسته است و در غیر این صورت بنابراحتیاط واجب نماز را هم تمام و هم شکسته بخواند.
سيستاني: مسأله- مسافری که می خواهد ده روز در محلّی بماند اگر از اول قصد داشته باشد که در بین ده روز به اطراف آنجا كه عرفاً جايي ديگر به حساب مي آيد و فاصله آن از چهار فرسخ كمتر است برود، اگر مدت رفتن و آمدنش به اندازه اي باشد كه در نظر عرف با اقامت ده روز منافات ندارد، نماز را تمام بخواند و چنانچه منافات داشته باشد نماز را شكسته بجا آورد، مثلاً اگر از اول قصد داشته باشد كه تمام يك روز يا تمام يك شب از آنجا خارج شود با قصد اقامت منافات دارد و بايد نمازرا شكسته بجا آورد ولي چنانچه قصدش اين باشد كه مثلاً در نصف روز خارج شده و سپس برگردد، هر چند برگشتنش بعد از رسيدن شب باشد، بايد نماز را تمام بجا آورد، مگر در صورتي كه اين طور خارج شدن او به مقداري تكرار شود كه عرفاً بگويند در دو جا يا بيشتر اقامت دارد.
زنجاني: مسأله- مسافري كه مي خواهد ده روز در محلّي بماند اگر از اول قصد داشته باشد در بين ده روز از آن محلّ و اطراف آن كه عرفاً جزء محلّ به حساب مي آيد، مانند باغات اطراف شهر، خارج شود، چنانچه خوابگاهش در اين محلّ باشد كافي است و لازم نيست تصميم داشته باشد در روز يا اوايل شب به محلّ برگردد و در این صورت اگر بخواهد هر روز نيز به خارج محلّ برود مانعي ندارد.
نوري:مسأله- مسافري كه مي خواهد ده روز در محلّي بماند اگر از اول قصد داشته باشد که در بین ده روز به اطراف آنجا از قبيل مزارع و باغستانهايي كه از توابع آن محلّ محسوب مي شود هر چند خارج از حدّ ترخّص آنجا باشد برود، بايد در همه ده روز نماز را تمام بخواند و اگر از توابع آنجا نباشد بايد در تمام ده روز نماز را شكسته بخواند ولي چنانچه بخواهد در تمام ده روز فقط يك ساعت يا دو ساعت برود و برگردد در همه ده روز بايد نمازش را تمام بخواند
مظاهری: مسأله- مسافري كه مي خواهد ده روز در محلّی بماند گرچه از اول قصد داشته باشد که در بین ده روز به اطراف آنجا برود باید نماز را تمام بخواند گرچه هرروز برود یا تمام روز یا شب را در انجا بماند.
مسأله 1339-مسافري كه تصميم ندارد ده روز در جايي بماند1 مثلاً قصدش اين است كه اگر رفيقش بيايد، يا منزل خوبي پيدا كند، ده روز بماند، بايد نماز را شكسته بخواند2.
این مسأله در رساله آیات عظام سبحانی و مظاهری نیست.
1- گلپايگاني، صافي: مسافري كه تصميم قطعي ندارد ده روز در محلّي بماند...
زنجاني: مسافري كه تصميم فعلي ندارد ده روز در جايي بماند...
2- زنجانی: مگر آنکه مطمئن باشد که شرایط ماندن ده روز فراهم خواهد شد.
مسأله 1340- كسي كه تصميم دارد ده روز در محلّي بماند1، اگر چه احتمال بدهد كه براي ماندن او مانعي برسد2، در صورتي كه مردم به احتمال او اعتنايي نكنند3، بايد نماز را تمام بخواند4.
این مسأله در رساله آیات عظام بهجت و سبحانی نیست.
1- خوئي، تبريزي، وحید: اگر احتمال بدهد كه براي ماندن او مانعي برسد و احتمال او عقلائي باشد بايد نماز را شكسته بخواند.
سيستاني: اگر احتمال بدهد كه براي ماندن او مانعي برسد و آن احتمال از نظر عقلا قابل توجه باشد باید نماز را شکسته بخواند.
زنجاني: به طوري كه براي ايجاد شرايط ماندن و رفع موانع آن اقدام مي كند، هر چند احتمال عقلائي بدهد كه نتواند بماند، بايد نماز را تمام بخواند، بلي اگر تصميم دارد چنانچه مقدمات اقامت فراهم شد ده روز بماند و براي ايجاد مقدمات اقدام نمي كند، چنانچه اطمينان داشته باشد كه مقدمات فراهم مي شود و عملاً ده روز مي ماند، نمازش تمام بوده و گرنه بايد نماز را شكسته بخواند.
2- اراكي: بايد نماز را تمام بخواند. [پايان مسأله]
3- گلپايگاني، نوری: در صورتي كه آن احتمال پيش مردم مورد اعتنا نباشد...
صافي: درصورتي كه آن احتمال پيش مردم عقلائي نباشد...
مظاهری: در صورتی که احتمال او، او را مردد نکند باید نماز را تمام بخواند
4- مكارم: اما اگر احتمال وجود مانع، قوي باشد نمازش شكسته است.
مسأله 1341-اگر مسافر بداند كه مثلاً ده روز يا بيشتر به آخر ماه مانده و قصد كند كه تا آخر ماه در جايي بماند، بايد نماز را تمام بخواند1، ولي اگر نداند تا آخر ماه چقدر مانده و قصد كند كه تا آخر ماه بماند2، بايدنمازرا شكسته بخواهد اگر چه از موقعي كه قصد كرده تا آخر ماه ده روز يا بيشتر باشد.
این مسأله در رساله آیات عظام بهجت ، مظاهری و سبحانی نیست.
1- خوئي، تبريزي، وحید: بلكه اگر نداند تا آخر ماه چقدر مانده و قصد كند كه تا آخر ماه بماند در صورتي كه آخر ماه معلوم باشد مثلاً روز جمعه است ولي مسافر نمي داند كه روز اول قصدش پنجشنبه است تا مدت اقامتش نه روز باشد، يا چهار شنبه است تا ده روز باشد، در اين صورت نيز اگر بعداً معلوم شود كه روزاول قصدش چهار شنبه بوده نمازش تمام است (تبريزي: و نيز اگر اعتقاد كند كه آخر ماه فلان روز است پس ده روز تمام در محلّي مي ماند و بعد از خواندن نماز چهار ركعتي در آن محلّ معلوم شود آن روز، اول ماه بعدي و اين ماه، سي كم است و در آن روز از محلّ خارج مي شود بايد تا خارج شدن، نمازرا تمام بخواند) و در غير اينصورت (تبريزي: كه آخر ماه را نداند) بايد نمازرا شكسته بخواند اگر چه از موقعي كه قصد كرده تا روز آخر ماه ده روز (خوئي: يا بيشتر ) باشد.
مكارم: همچنين اگر نداند آن روز چندم ماه است و تا آخر ماه چقدر مانده، ولي قصدش اين است كه به هر حال تا آخر ماه بماند، چنانچه در واقع تا آخر ماه ده روز يا بيشتر باشد، بايد نماز را تمام بخواند.
2- گلپايگاني، صافي: و بعد از قصد نيز علم پيدا نكند تا آخرماه ده روز است...
*****
زنجاني: مسأله- اگر مسافرتصميم دارد در محلّي تا زماني معين بماند، اگر نداند چند روز در آنجا مي ماند نماز را شكسته مي خواند، ولي اگر بعد بفهمد كه تا آن زمان ده روز بوده، مي فهمد كه نمازي كه شكسته خوانده باطل بوده و بايد آن را دوباره بخواند و اگر وقت گذشت قضا كند، بنابراين كسي كه مي خواهد تا آخر ماه در محلّي بماند و چون نمي داند كه ماه كامل است يا ناقص، نماز را شكسته خوانده، اگر بعد بفهمد كه ماه كامل بوده، و مدت اقامت او ده روز است، نمازش را بايد به صورت تمام دوباره بخواند، و اگر وقت گذشته قضا نمايد، همچنين كسي كه مي خواهد تا روز مشخصي از ايام هفته مثلاً تا جمعه آينده بماند و به علت اين كه نمي داند تا آن روز ده روز مي باشد يا نه، نماز خود را شكسته بخواند، اگر بعد بفهمد كه ده روز بوده، نمازش باطل مي باشد و بايد آن را به صورت تمام دوباره بخواند و اگر وقت گذشته قضا نمايد.
مسأله 1342-اگر مسافر قصد كند ده روزدر محلّي بماند، چنانچه پيش از خواندن يك نماز چهار ركعتي از ماندن منصرف شود، يا مردد شود كه در آنجا بماند يا بجاي ديگر برود، بايد نماز را شكسته بخواند و اگر بعد از خواندن يك نماز چهار ركعتي از ماندن منصرف شود، يا مردد شود، تا وقتي در آنجا هست، بايد نماز را تمام بخواند1.
1- بهجت: و بنابرأظهر چه اين نماز چهار ركعتي را به طور ادا خوانده باشد يا قضاي يك نماز چهار ركعتي باشد كه در همان محل از او فوت شده باشد، ولي فقط گذشتن وقت نماز چهار ركعتي كافي نيست، مثل اينكه در تمام وقت، حائض يا بيهوش يا در حال جنون باشد، و اگر قبل از قضاي نمازش، از نيت عدول كرده، بايد نمازش را شكسته بخواند.
وحید: و مراد از نماز چهار رکعتی در این مسأله و مسائل بعد چهار رکعت ادایی است .
*****
زنجاني: مسأله- اگر مسافر قصد كند ده روز در محلّي بماند، و به خاطر آن يك نماز چهار ركعتي ادايي بخواند، چنانچه پس از آن از ماندن منصرف شود يا مردد شود كه در آنجا بماند يا به جاي ديگر برود، تا وقتي در آنجا هست بايد نماز را تمام بخواند، ولي اگر پيش از آن كه به خاطر قصد اقامه، نماز چهار ركعتي بخواند از ماندن منصرف شود يا مردد گردد ، بايد نماز را شكسته بخواند.
مسأله 1343-مسافري كه قصد كرده ده روز در محلّي بماند، اگر روزه بگيرد و بعد از ظهر از ماندن در آنجا منصرف شود1، چنانچه يك نماز چهار ركعتي خوانده باشد، روزه اش صحيح است وتا وقتي در آنجا هست بايد نمازهاي خود را تمام بخواند2 و اگر يك نماز چهار ركعتي نخوانده باشد3 روزه آن روزش صحيح است، اما نمازهاي خود را بايد شكسته بخواند و روزهاي بعد هم نمي تواند روزه بگيرد.
1- مظاهری: روزه ان روز صحیح است [پایان مسأله]
2- مكارم: و روزه ماه رمضان را بگيرد اما اگر نماز چهار ركعتي نخوانده روزه اش صحيح نيست و نمازها را نيز بايد شكسته بخواند.
سبحانی: و روزه ها را هم بگیرد و اگر یک نماز چهار رکعتی نخوانده باشد ، احتیاط واجب آن است که روزه آن روز را تمام کند و قضای ان را نیز بگیرد اما نمازهای خود را باید شکسته بخواند و روزهای بعد هم نمی تواند روزه بگیرد.
3- گلپايگاني، صافي: نمازهاي خود را بايد شكسته بخواند و احتياط لازم آن است كه روزه آن روز را تمام كند و قضاي آن را نيز بگيرد و روزهاي بعد هم نمي تواند روزه بگيرد.
خوئي، زنجاني، تبريزي: چنانچه يك نماز چهار ركعتي (زنجاني: چهار ركعتي ادايي) خوانده باشد ، تا وقتي كه در آنجا هست روزهايش صحيح است و بايد نمازهاي خود را تمام بخواند و اگر نماز چهار ركعتي (زنجاني: چهار ركعتي ادايي) نخوانده باشد...
وحید: چنانچه یک نماز چهاررکعتی خوانده باشد ، تا وقتی که در آنجا است روزه هایش صحیح است و باید نمازهای خود را تمام بخواند و اگر نماز چهاررکعتی نخوانده باشد، بنابراحتیاط واجب روزه آن روز را تمام کند و قضا نماید و نمازهای خود را باید شکسته بخواند و روزه های بعد هم نمی تواند روزه بگیرد و اگر بعد از غروب و قبل از خواندن یک نماز چهاررکعتی منصرف شود روزه ان روزش صحیح است.
سيستاني: چنانچه يك نماز چهار ركعتي خوانده باشد، تا وقتي كه در آنجا هست، روزهايش صحيح است و بايد نمازهاي خود را تمام بخواند و اگر نماز چهار ركعتي نخوانده باشد، بايد احتياطاً روزه آن روزش را تمام و آن را نيز قضا نمايد و بايد نمازهاي خود را شكسته بخواند و روزهاي بعد هم نمي تواند روزه بگيرد.
مسأله 1344-مسافري كه قصد كرده ده روز در محلّي بماند، اگر از ماندن منصرف شود1 و شك كند پيش از آن كه از قصد ماندن برگردد، يك نماز چهار ركعتي خوانده يا نه، بايد نمازهاي خود را شكسته بخواند2.
این مسأله در رساله آیات عظام بهجت ، مظاهری نیست.
1- زنجاني: يا در ماندن مردد شود، و شك كند كه پيش از آن نماز چهار ركعتي ادايي خوانده است يا نه، چنانچه پس از قصد اقامه وقت بجا آوردن نماز چهار ركعتي گذشته باشد ، بايد نمازهاي بعدي را تمام بخواند، ولي چنانچه قبل از گذشتن وقت نماز چهار ركعتي ، شک کند که آیا نماز چهاررکعتی خوانده یا نه ، بايد آن نماز و نمازهاي بعد را شكسته بخواند.
وحید: و پیش از آنکه از قصد ماندن برگردد یا بعد از آن شک کند که یک نماز چهاررکعتی خوانده یا نه، باید نمازهای خود را شکسته بخواند.
2- گلپايگاني: نمازهاي خود را بايد در آنجا تمام بخواند اگر چه احتياط مستحبّ آن است كه شكسته هم بخواند.
صافي: نمازهاي خود را بايد در آنجا شكسته بخواند، اگر چه احتياط مستحبّ آن است كه تمام هم بخواند.
سيستاني: شك كند كه برگشتن او از قصد ماندن پس از يك نماز چهار ركعتي بوده يا قبل از آن، بايد نمازهاي خود را شكسته بخواند.
*****
مكارم: مسأله- هرگاه شك كند كه آيا نماز چهار ركعتي خوانده و بعد منصرف يا مردد شده يا نه، بايد نمازهاي خود را شكسته بخواند.
مسأله 1345-اگر مسافر به نيت اين كه اين نماز را شكسته بخواند، مشغول نماز شود و در بين نماز تصميم بگيرد كه ده روز يا بيشتر بماند، بايد نماز را چهار ركعتي تمام نمايد1.
1- بهجت: و اگر بعد از سلام نماز، از نيت خود برگشت، بنابرأظهر اين برگشت از نيت، بعد از خواندن يك نماز چهار ركعتي تأثيري ندارد، و بقيه نمازهايش نيز تمام است.
مسأله 1346-مسافري كه قصد كرده ده روز در جايي بماند، اگر دربين نماز چهار ركعتي1 از قصد خود برگردد، چنانچه مشغول ركعت سوم نشده2، بايد نماز را دو ركعتي تمام نمايد و بقيه نمازهاي خود را شكسته بخواند3 و اگر مشغول ركعت سوم شده4 نمازش باطل است5 و تا وقتي در آنجا هست بايد نماز را شكسته بخواند اگر چه داخل در ركوع ركعت سوم شده باشد.
1- خوئي، سيستاني، وحید: اگر در بين نماز اول چهار ركعتي...
2- گلپايگاني، صافي: چنانچه داخل ركوع ركعت سوم نشده، بايد بنشيند و نماز را دو ركعتي تمام نمايد و احتياطاً براي قيام بيجا دو سجده سهو بجا آورد و بقيه نمازهاي خود را شكسته بخواند و اگر داخل ركوع ركعت سوم شده نمازش باطل است و تا وقتي در آنجا هست، بايد نماز را شكسته بخواند.
3- خوئي، تبريزي، وحید: و همچنين است اگر مشغول ركعت سوم شده و به ركوع نرفته باشد كه بايد بنشيند و نماز را شكسته به آخر برساند (وحید: و اگر قرائت یا تسبیح زیاد کرده- بنابراحتیاط واجب- دو سجده سهو بجا آورد) و اگر به ركوع رفته باشد نمازش باطل است و بايد آن را شكسته اعاده نمايد و تا وقتي كه در آنجا هست نماز را شكسته بخواند.
سيستاني: و همچنین است اگر مشغول رکعت سوم شده و به رکوع نرفته باشد که باید بنشیند و نماز را شکسته به آخر برساند و اگر به ركوع رفته باشد مي تواند نمازش را به هم بزند يا تمام كندو بايد آن را شكسته اعاده نمايد.
مكارم، سبحانی: و اگر به ركوع ركعت سوم رفته، نمازش باطل است و تا وقتي كه آنجاست، بايد شكسته بخواند.
بهجت: و اگر داخل ركوع ركعت سوم شده و قبل از سلام نماز، از قصد اقامت منصرف شود، احتياط در تمام كردن آن نماز و اعاده آن، به صورت شكسته است و دربقيه مدتي كه در آنجا مي ماند، بنابراحتياط نمازها را هم شكسته و هم تمام مي خواند.
فاضل: و اگر داخل ركوع ركعت سوم شده احتياط واجب آن است كه نماز را تمام بخواند و دو ركعت شكسته هم بخواند و تا آنجا مي ماند اين احتياط را ترك نكند.
4- اراكي: ولي وارد ركوع نشده است، بايد برگردد و نماز را دو ركعتي تمام كند و چنانچه وارد ركوع شده است، بنابراحتياط واجب بايد نماز را تمام کند و دوباره شكسته بخواند، و تا وقتي در آنجا هست بايد نماز را شكسته بخواند.
5- مظاهری: [پایان مسأله]
*****
زنجاني: مسأله- مسافري كه قصد كرده ده روز در محلّي بماند اگر در اثناء اولين نماز چهار ركعتي ادايي از قصد خود برگردد، يا در ماندن مردد شود، چنانچه هنوز به ركوع ركعت سوم نرفته است، بايد نماز را دو ركعتي تمام كند و بقيه نمازهاي خود را شكسته بخواند و اگر به ركوع ركعت سوم رفته نمازش باطل است و بايد آن نماز و نمازهاي بعد را شكسته بخواند، و احتياط مستحبّ آن است كه آن نماز را چهار ركعتي تمام كرده و شكسته نيز بخواند و نمازهاي بعد را نيز، هم شكسته و هم تمام بخواند.
مسأله 1347-مسافري كه قصد كرده ده روز در محلّي بماند، اگر بيشتر از ده روز در آنجا بماند، تا وقتي مسافرت نكرده، بايد نمازش را تمام بخواند و لازم نيست دوباره قصد ماندن ده روز كند.
این مسأله در رساله آیت الله سبحانی نیست.
مسأله 1348-مسافري كه قصد كرده ده روز در محلّي بماند، بايد روزه واجب را بگيرد1 و مي تواند روزه مستحبي را هم بجا آورد2 و نماز جمعه و نافله ظهر و عصر و عشا را هم بخواند.
این مسأله در رساله آیت الله سبحانی نیست.
1- زنجاني: بايد روزه واجب معين – مثل روزه ماه رمضان – را بگيرد...
2- گلپايگاني، مكارم، صافي، بهجت، سيستاني، زنجاني، وحید: و نافله ظهر و عصر و عشا را هم بخواند.
مظاهری: و نافله ظهر و عصر را هم بخواند.
مسأله 1349-مسافري كه قصد كرده ده روز در جايي بماند اگر (بعد از خواندن يك نماز چهار ركعتي بخواهد1) به جايي كه كمتر از چهار فرسخ است برود2 و برگردد3 به محلّ اقامه خود ،بايد نماز را تمام بخواند4.
1- [قسمت داخل پرانتز در رساله آيت الله فاضل نيست]
2- مظاهری: گر چند روزی هم آنجا بماند، باید نمازهای خود را تمام بخواند.
3- گلپايگاني، صافي: و دوباره در جاي اول ده روز بماند، از وقتي كه مي رود تا بر مي گردد و بعد از برگشتن بايد نمازرا تمام بخواند ولي اگر نخواهد بعد از برگشتن ده روز بماند، در موقع رفتن به جايي كه كمتر از چهار فرسخ است و در مدتي كه آنجا مي ماند نماز او تمام است و از آنجا كه بر مي گردد اگر قصد هشت فرسخ داشته باشد شكسته است و اگر قصد هشت فرسخ نداشته باشد تمام است، پس مثل اهل علم كه براي تبليغ به محلّي مي روند اگر بعد از قصد ده روز و خواندن يك نماز چهار ركعتي به محلّ ديگر كه چهار فرسخ نباشد دعوت شوند و بخواهند يك دهه يا يك ماه در آن دو محلّ رفت و آمد كنند، نمازشان در هر دو محلّ تمام است مگر وقتي كه انشاء سفر جديد نمايند مثل اين كه روز آخر رفت و آمد از محلّ دوم به قصد وطن حركت كند كه در اين صورت بعد از خروح از حدّ ترخّص نماز شكسته است اگر چه از محلّ اول كه محلّ اقامه بوده عبور نمايد.
4- بهجت: تا وقتي كه سفر شرعي جديدي را آغاز نكرده، بايد نماز را تمام بخواند، حتي اگر طوري خارج شود كه به اقامه او صدمه بزند، مثل اين كه يك روز آنجا بماند، تا وقتي كه قصد سفر جديد شرعي نكرده، نماز تمام است.
*****
خوئي، وحید، تبریزی، سیستانی، زنجانی: مسأله- مسافري كه قصد كرده ده روز در محلّي بماند، اگر بعد از خواندن يك نماز چهار ركعتي.يا بعد از ماندن ده روز – اگر چه يك نماز تمام هم نخوانده باشد – بخواهد به جايي كهك كمتر از چهار فرسخ است برود و برگردد و دوباره در جاي اول خود ده روز يا كمتر بماند* از وقتي كه مي رود تا وقتي كه بر مي گردد و بعد از برگشتن بايد نماز را تمام بخواند ولي اگر. برگشتن به محلّ اقامتش فقط از اين جهت باشد كه در طريق سفرش واقع شده است Qو سفر او شرعيه باشد، لازم است موقع برگشتن.نماز را شكسته بخواند.
. سيستاني، زنجانی: چهار ركعت ادائي...
* تبريزي: در جاي اول خود ده روز بماند يا در ماندن ده روز مردد باشد...
*زنجانی: بخواهد به جایی که کمتر از مسافت شرعی است برود و برگردد و دوباره در جای اول خود ده روز یا کمتر یا بیشتر بماند...
. تبريزي: ولي اگر بداند كه ده روز نمي ماند و ...
Qزنجانی:و رفت و برگشت او تا جايي كه مي خواهد برود مجموعاً 8 فرسخ باشد، لازم است درحال رفتن بعد از گذشتن از حدّ ترخّص و در مقصد و دربازگشت و در جايي كه قبلاً قصد اقامه كرده بود، نماز را شكسته بخواند.
. سيستاني: لازم است در رفتن و برگشتن و در محلّ اقامت...
. تبريزي: لازم است موقع رفتن و برگشتن...
مكارم: مسأله- مسافري كه قصد كرده ده روز در جايي توقف كند، چنانچه بعد از گذشتن ده روز يا بعد از خواندن يك نمازچهار ركعتي به جايي كه كمتر از چهار فرسخ است برود و به محلّ اقامه خود باز گردد، بايد نماز را تمام بخواند و هرگاه بخواهد از محلّ اقامت به جاي ديگري برود كه كمتر از هشت فرسخ است و در محلّ دوم ده روز بماند بايد نماز خود را در مسير راه و در جاي دوم تمام بخواند، اما اگر هشت فرسخ يا بيشتر باشد، در مسير راه شكسته مي خواند و در محلّ دوم كه قصد اقامه كرده تمام مي خواند.
مسأله 1350-مسافري كه قصد كرده ده روز در جايي بماند، اگر بعد ازخواندن يك نماز چهار ركعتي بخواهد1به جاي ديگري كه كمتر از هشت فرسخ است برود و ده روز در آنجا بماند، بايد در رفتن و درجايي كه قصد ماندن ده روز كرده، نمازهاي خود را تمام بخواند2.ولي اگر جايي كه مي خواهد برود هشت فرسخ يا بيشتر باشد بايد موقع رفتن، نمازهاي خود را شكسته بخواند و چنانچه در آنجا قصد ماندن ده روز كرد، نمازش را تمام بخواند.
این مسأله در رساله آیت الله مظاهری نیست.
1- فاضل: اگر بعد ازخواندن يك نمازچهار ركعتي و تحقق قصد اقامت تصميم بگيرد...
2- گلپايگاني، صافي: ولي اگر تا محلّي كه مي خواهد برود هشت فرسخ يا بيشتر باشد بايد موقع رفتن شكسته بخواند و همچنين مدتي كه در آنجا مي ماند در صورتي كه نخواهد ده روز بماند.
مكارم: رجوع كنيد به ذيل مسأله 1349.
*****
خوئي، سيستاني، وحید: مسأله- مسافري كه قصد كرده ده روز در محلّي بماند اگر بعد از خواندن يك نماز چهار ركعتی ادايي (وحید: یک نماز چهاررکعتی) بخواهد به جاي ديگري كه كمتر از هشت فرسخ است برود و ده روز در آنجا بماند، در رفتن و در محلّي كه قصد ماندن ده روز دارد، بايد نمازهاي خود را تمام بخواند. ولي اگر محلّي كه مي خواهد برود هشت فرسخ يا بيشتر باشد. بايد موقع رفتن نمازهاي خود را شكسته بخواند و چنانچه نخواهد ده روز در آنجا بماند، بايد مدتي كه در آنجا مي ماند نيز نمازهاي خود را شكسته بخواند.
. تبريزي: و نخواهد ده روز در آنجا بماند، بايد موقع رفتن و مدتي كه در آنجا مي ماند نمازهاي خود را شكسته بخواند.
زنجاني: مسأله- مسافري كه قصد كرده ده روز در محلّ بماند، اگر بعد از يك نماز چهار ركعتي ادايي، يا بعد از ماندن ده روز بخواهد به جاي ديگري برود كه كمتر از مسافت شرعي است در تمام مدت سفر بايد نماز خود را تمام بخواند، خواه قصد ماندن ده روز در مقصد يا در بين راه را داشته باشد يا نه، و اگر محلّي كه مي خواهد برود هشت فرسخ یا بيشتر باشد در طول راه و در مقصد نمازش شكسته است، مگر آن كه بخواهد ده روز در مقصد بماند كه بايد نماز را درموقع رفتن شكسته و در مقصد تمام بخواند.
مسأله 1351- مسافري كه قصد كرده ده روز در محلّي بماند اگر بعد از خواندن يك نماز چهار ركعتي 1 بخواهد به جايي كه كمتر از چهار فرسخ است برود، چنانچه مردد باشد كه به محلّ اولش بر گردد يا نه، يا به كلي از برگشتن به آنجا غافل باشد، (يا بخواهد برگردد ولي مردد باشد كه ده روز در آنجا بماند يا نه، يا آن كه ازده روز ماندن در آنجا و مسافرت از آنجا غافل باشد2) بايد از وقتي كه مي رود تا بر مي گردد3 و بعد از برگشتن ، نمازهاي خود را تمام بخواند4.
اين مسأله در رساله آيات عظام مكارم و مظاهری نيست
1- خوئي، تبريزي، سيستاني، زنجاني: چهار ركعت ادايي (زنجانی: یا بعد از مانده ده روز) ...
2- [قسمت داخل پرانتز در رساله آيات عظام: فاضل و زنجاني نيست]
3- بهجت: بايد در طول مدتي كه مي رود و بر مي گردد...
نوري: بايد از وقتي كه مي رود و بر مي گردد...
4- فاضل: بلي اگر تصميم دارد كه ديگر به عنوان رجوع به محلّ اقامت به آنجا بر نگردد احتياط واجب اين است كه در راه رفتن به آن محلّ و در آنجا هم نماز شكسته بخواند و هم تمام ولي هنگام برگشت از آنجا نمازش شكسته است و اگر مسافت تا آن محلّ چهار فرسخ كمتر نباشد هنگام خروج از محلّ اقامت شكسته بخواند كافي است.
مسأله 1352-اگر به خيال اين كه رفقايش مي خواهند ده روز در محلّي بمانند، قصد كند كه ده روز در آنجا بماند1 و بعد از خواندن يك نماز چهار ركعتي2 بفهمد كه آنها قصد نكرده اند3، اگر چه خودش هم از ماندن منصرف شود، تا مدتي كه در آنجا هست، بايد نماز را تمام بخواند.
این مسأله در رساله آیت الله سبحانی نیست.
1- اراكي: و قصدش هم مقيد به قصد آنها نباشد...
2- خوئي، تبريزي، سيستاني، زنجانی: چهار ركعت ادايي...
3- مكارم: و منصرف شود تا مدتي كه او در آنجاست بايد نماز را تمام بخواند.
*****
مظاهری: مسأله- اگر به خیال انکه رفقایش می خواهند ده روز در محلّی بمانند یا به خیال اینکه تا آخر ماه ده روز است قصد کند که ده روز در آنجا بماند و بعداز خواندن یک نماز چهاررکعتی بفهمد که انها قصد نکرده اند یا تا اخر ماه ده روز نیست تا مدتی که در آنجا هست باید نماز را تمام بخواند.
____________________________________
[1] این عنوان در اینجا ؛ در رساله آیات عظام: زنجانی و سبحانی آمده است.
[2] - خطه سور بلد اقامت= ديواري كه در قديم، منظور حفاظت و نگهباني از شهر در اطراف آن مي كشيدند.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
(1).gif)
(1)(3).jpg)
.jpg)
