بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم
الـــــسَّـــــلاَمُ عَـــــلَـــــى
مَهْدِيِّ الْأمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم
وَٱلسَّلَامُ عَلی عِبادِالله
احادیث توفیق و موفقیت
{۱} موفقیت چیست؟
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): التَّوفیقُ عِنایَهُ الرَّحْمنِ؛
توفیق (موفقیت)، عنایت خدای مهربان است.
غرر الحکم، ص۲۰۳، رقم ۴۰۰۲.
{۲} درخواست موفقیت
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): وَارْغَبُوا إِلَیْهِ فی التَّوفیقِ؛ فَإِنَّهُ أُسٌّ وَثیقٌ؛
و از او (خداوند) توفیق طلب کنید؛ زیرا که توفیق بنیادی استوار است.
نهج السعاده فی مستدرک نهج البلاغه، ج۲، ص۴۲۷.
{۳} شکر بر توفیق
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): نَحْمَدُهُ عَلی ما وَفَّقَ لَهُ مِنَ الطّاعَهِ، وَذَادَ عَنْهُ مِنَ الْمَعْصِیَهِ؛
خداوند را برای موفقیتی که به انجام دستورات و ترک گناهان به ما داده است می ستاییم.
شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۶۳، خ۱۸۷.
{۴} نقش مهر الهی در توفیق
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): إِذا أَحَبَّ اللّه ُ عَبْدا أَلْهَمَهُ رُشْدَهُ وَوَفَّقَهُ لِطاعَتِهِ؛
هنگامی که خدا بنده ای را دوست بدارد رشدش را به او الهام کند و به طاعت خویش او را موفق بدارد.
عیون الحکم و المواعظ، ص۱۳۷.
{۵} نشان موفقیت
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): مَنْ وُفِّقَ لِرَشادِهِ تَزَوَّدَ لِمَعادِهِ؛
هرکس موفق به یافتن راه راست گردد برای آخرتش توشه گردآورد.
غرر الحکم، ص۱۴۸، رقم ۲۷۰۴.
{۶} نشان بی توفیقی
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): لَیْسَ مِنَ التَّوْفیقِ کُفْرانُ نِعَمِ اللّه ِ؛
ناسپاسی نسبت به نعمت های خداوند، از توفیق نیست.
مستدرک الوسائل، ج11، ص353، ذیل رقم 13238-6.
{۷} اندیشه و موفقیت
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): مَنْ تَفَکَّرَ فی آلاءِ اللّه ِ وُفِّقَ؛
هرکس در نعمت های خدا بیندیشد (به هدایت) موفق گردد.
غرر الحکم، ج5، ص308، رقم 8502 (شرح آقا جمال الدین خوانساری).
{۸} یاد خدا موجب موفقیت
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): ذِکْرُ اللّه ِ تُسْتَنْجَحُ بِهِ الاْءُمُورُ وَتَسْتَنیرُ بِهِ السَّرائِرُ؛
یاد خدا موجب موفقیت در کارها و روشنایی درون ها می شود.
غرر الحکم، ص189، رقم 3641.
{۹} ارکان موفقیت
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): أَرْبَعُ خِصالٍ تُعینُ الْمَرْءَ عَلَی الْعَمَلِ: الصِّحَّهُ وَالْغِنی وَالْعِلْمُ وَالتَّوْفیقُ؛
چهار چیز انسان را در کارها کمک می کند صحّت، ثروت، علم و توفیق.
کشف الغمّه، ج3، ص138.
{۱۰} لوازم موفقیت
قال الجواد (علیه السلام): الْمُؤْمِنُ یَحْتاجُ إِلَی تَوْفیقٍ مِنَ اللّه ِ وَواعِظٍ مِنْ نَفْسِهِ وَقَبُولٍ مِمَّنْ یَنْصَحُهُ؛
مؤمن نیاز دارد به توفیقی از جانب خدا و به پندگویی از جانب خودش و به پذیرش از کسی که او را نصیحت کند.
تحف العقول، ص457.
{۱۱} راهنمای موفقیت
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): لا دَلیلَ أَنْجَحُ مِنَ الْعِلْمِ؛
هیچ راهنمایی برای موفقیت بهتر از دانش نیست.
غرر الحکم، ص42، رقم 39.
{۱۲} کلید موفقیت
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): مِفْتاحُ الظَّفَرِ لُزُومُ الصَّبْرِ؛
کلید موفقیت تداوم شکیبایی است.
غرر الحکم، ص283، رقم 6330.
{۱۳} چراغ موفقیت
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): الدُّعاءُ مَقالیدُ الْفَلاحِ وَمَصابیحُ النَّجاحِ؛
دعا، کلید رستگاری و چراغ موفقیت است.
مجموعه ورام، ج2، ص154.
{۱۴} از وسایل موفقیت
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): لا وَسیلَهَ أَنْجَحُ مِنَ الاْءِیمانِ؛
هیچ وسیله ای فیروزی یابنده تر (و موفقیت آمیزتر) از ایمان نیست.
غرر الحکم، ص62، رقم 740.
{۱۵} آفت موفقیت
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): آفَهُ النُّجْحِ الْکَسَلُ؛
آفت موفقیت، تنبلی است.
مستدرک الوسائل، ج12، ص68.
{۱۶} دو شرط موفقیت
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): الظَّفَرُ بالحَزْمِ والجَزْمِ؛
پیروزی (موفقیت) با دوراندیشی و اراده پایدار به دست می آید.
عوالی اللآلی، ج1، ص292، رقم 164.
{۱۷} موفقیت در سایه کوشش
قال الرضا (علیه السلام): مَنْ سَأَلَ اللّه َ التَّوفیقَ وَلَمْ یَجْتَهِدْ فَقَدِ اسْتَهْزَأَ بِنَفْسِهِ؛
هرکس از خدا درخواست موفقیت کند امّا تلاش و کوشش نکند، در واقع خود را مسخره کرده است.
کنز الفوائد، ص153.
{۱۸} موانع موفقیت
قال الصادق (علیه السلام): ثَلاثٌ یَحْجُزْنَ الْمَرْءَ عَنْ طَلَبِ الْمَعالی: قَصْرُ الْهِمَّهِ وَقِلَّهُ الْحیلَهِ وَضَعْفُ الرَّأْیِ؛
سه چیز انسان را از دست یابی به موفقیت بازمی دارد: همّت کوتاه، چاره اندیشی کم، رأی و نظر سُست.
تحف العقول، ص318.
{۱۹} دورترین افراد از موفقیت
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): أَبْعَدُ النّاسِ مِنَ النَّجاحِ الْمُسْتَهْتِرُ بِاللَّهْوِ وَالْمِزاحِ؛
دورترین مردم از موفقیت، کسی است که شیفته سرگرمی و شوخی است.
غرر الحکم، ص460، رقم 10542.
{۲۰} بزرگترین موفقیت
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): مِنْ أَکْبَرِ التَّوْفیقِ الاْءَخْذُ بِالنَّصیحَهِ؛
یکی از بزرگترین موفقیت ها، به گوش گرفتن نصیحت است.
عیون الحکم و المواعظ، ص472.
{۲۱} نقش امیدواری در موفقیت
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): الرَّجاءُ لِرَحْمَهِ اللّه ِ أَنْجَحُ؛
امید به رحمت خدا فیروزی دهنده تر (از هر چیز غیر از او) است.
غرر الحکم، ص83، رقم 1322.
{۲۲} نقش نیّت در موفقیت
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): مَنْ حَسُنَتْ نِیَّتُهُ أَمَدَّهُ التَّوْفیقُ؛
هر که نیّتش خوب باشد، توفیق یار او شود.
غرر الحکم، ص92، رقم 1605.
{۲۳} نقش اصلاح امور در موفقیت
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): فازَ مَنْ أَصْلَحَ عَمَلَ یَوْمِهِ وَاسْتَدْرَکَ فَوارِطَ أَمْسِهِ؛
پیروزی و موفقیت یافت کسی که عمل امروزش را درست کرد و کوتاهی های دیروزش را جبران نمود.
مستدرک الوسائل، ج12، ص151.
{۲۴} نقش زهد در موفقیت
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): فی الْعُزُوفِ عَنِ الدُّنْیا دَرْکُ النَّجاحِ؛
زهد و ساده زیستی (بازداشتن و دل نبستن به دنیا) مایه موفقیت است.
غرر الحکم، ص139، رقم 2438.
{۲۵} نقش رازداری در موفقیت
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): أَنْجَحُ الاْءُمُورِ ما أَحاطَ بِهِ الْکِتْمانُ؛
موفقیت آمیزترین کارها آن است که پنهان داشتن، آن را فراگیرد.
غرر الحکم، ص334، رقم 7684.
{۲۶} نقش اخلاق در موفقیت
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): یَنْبَغی لَنا أَنْ نَطْلُبَ مَکارِمَ الاْءَخْلاقِ فَإِنَّها مِمّا تَدُلُّ عَلَی سَبیلِ النَّجاحِ؛
شایسته است در طلب مکارم اخلاق برآییم؛ زیرا که راه موفقیت و پیروزی، در تحصیل مکارم اخلاق است.
مستدرک الوسائل، ج11، ص193، رقم 12721-21.
{۲۷} نقش تجربه در موفقیت
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): وَمِنَ التَّوْفیقِ حِفْظُ التَّجْرِبَهِ؛
نگهداری تجربه (و به کار بستن آن در جای خود) از موفقیت است.
نظم درر السمطین، ص159.
{۲۸} نقش پایداری در موفقیت
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): مَنْ جاهَدَ عَلی اِقامَهِ الْحَقِّ وُفِّقَ؛
کسی که در راه برپا داشتن حقّ تلاش و پایداری کند موفق می گردد.
غرر الحکم، ص333، رقم 7669.
{۲۹} نقش اخلاص در موفقیت
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): فی إِخْلاصِ النِّیَّاتِ نَجاحُ الاْءُمُورِ؛
موفقیت در کارها به خالص کردن نیّت هاست.
غرر الحکم، ص93، رقم 1620.
{۳۰} نقش مشورت در موفقیت
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلّم): مَنْ أَرادَ أَمرا فَشاوَرَ فیهِ إِمْرَءا مُسْلِما وَفَّقَهُ اللّه ُ لاِءَرْشَدِ أُمُورِهِ؛
هرکس اراده کاری کند و با مرد مسلمانی مشورت کند خداوند او را به بهترین (معقول ترین) کارها موفق می دارد.
کنز العمّال، ج3، ص409، رقم 7179.
{۳۱} خوش گفتاری و موفقیت
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): مَنْ حَسُنَ کَلامُهُ کانَ النُّجْحُ أَمامَهُ؛
کسی که سخنش نیک و پسندیده باشد، موفقیت پیش رویش خواهد بود.
غرر الحکم، ص210، رقم 4058.
{۳۲} نرم خویی و موفقیت
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): مَنْ عامَلَ بِالرِّفْقِ وُفِّقَ؛
کسی که با مردم با نرم خویی رفتار کند موفق گردد.
غرر الحکم، ص244، رقم 4985.
{۳۳} راستگویی و موفقیت
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): الصِّدْقُ نَجاحٌ، الْکَذِبُ فَضّاحٌ؛
راستگویی موفقیت آمیز و دروغ گویی مایه رسوایی است.
غرر الحکم، ص218، رقم 4319.
{۳۴} موفقیت های دروغین
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): ما ظَفِرَ مَنْ ظَفِرَ الاْءِثْمُ بِهِ وَالْغالِبُ بِالشَّرِّ مَغْلُوبٌ؛
پیروز و موفق نشد آن کس که گناه بر او چیرگی یافت، و آن کس که با بدی موفق شد شکست خورده است.
نهج البلاغه، ص533، حکمت 327.
{۳۵} دوستی و موفقیت
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): إِسْتِفْسادُ [استفاد] الصَّدیقِ مِنْ عَدَمِ التَّوْفیقِ؛
از دست دادن دوست از نبود موفقیت است.
غرر الحکم، ص203، رقم 4007.
{۳۶} موفقیت در همسریابی
قال الصادق (علیه السلام): مَنْ نَکَحَ إِمْرَأَهً لِمالِها حُرِمَ مالُها وَجَمالُها وَمَنْ نَکَحَ لِلدّینِ وَفَّقَ اللّه ُ لَهُ الْخَیْرَ وَالْجَمالَ وَالْمالَ؛
کسی که به خاطر ثروت زنی با او ازدواج کند از ثروت و زیبایی آن زن بی بهره می شود و اگر به خاطر دینداری آن زن با او ازدواج کند خداوند او را موفق می کند که از خیر، زیبایی و کمال آن زن بهره مند شود.
المقنعه، ص513.
{۳۷} دنیاطلبی و بی توفیقی
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلّم): الْمُنْفِقُ عُمُرَهُ فی طَلَبِ الدُّنْیا خاسِرُ الصَّفْقَهِ، عادِمُ التَّوفیقِ؛
کسی که عمر خود را در طلب دنیا صرف کند در این معامله زیان کرده و موفقیت را از دست داده است.
مجوعه ورّام، ج2، ص118.
{۳۸} موفقیت و روزی حلال
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): مِنْ تَوْفیقِ الْمَرْءِ اکْتِسابُهُ الْمالَ مِنْ حِلِّهِ؛
از موفقیت های آدمی، به دست آوردن مال از راه حلال است.
مستدرک الوسائل، ج13، ص66، رقم 14760-4.
{۳۹} موفقیت و توقف
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): وَمِنَ التَّوْفیقِ الْوُقُوفُ عِنْدَ الْحَیْرَهِ؛
توقف به هنگام حیرت (سرگردانی) یکی از موفقیت هاست.
دستور معالم الحکم، ص19.
{۴۰} بخل و توفیق
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): لَمْ یُوَفَّقْ مَنْ بَخِلَ عَلی نَفْسِهِ بِخَیْرِهِ وَخَلَّفَ مالَهُ لِغَیْرِهِ؛
کسی که بر خود بخل ورزد، و مال خود را برای دیگران به جای نهد به کار خیر موفق نشود.
غرر الحکم، ص۲۹۲، رقم ۶۵۲۲.
پس از ویرایش و زیبا سازی به نقل از:
تاریخ به روزرسانی: چهارشنبه, ۷ آبان ۱۴۰۴