بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم
الـــــسَّـــــلاَمُ عَـــــلَـــــى
مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم
وَ اَلسَّلاَمُ عَلَى عِبَادِ اَللَّهِ
چیزهائی که موجب برکت
یا بی برکتی می شود
معنای برکت
عن الصادق (عليه السلام): في قوله تعالى... وَ جَعَلَنِي مُبارَكاً أَيْنَ ما كُنْتُ) قال: «نفّاعاً»
در تفسير آيه «و هر جا كه باشم مرا با بركت ساخته است» ـ فرمود : نَفّاعا؛ يعنى بسيار بهره رسان.
میزان الحکمه، ج۱، ص۵۴۴ به نقل از الکافی، ج۲، ص ۱۶۵، ح۱۱.
برخی از چیزهائی که برکت را می آورد
{۱} صداقت در تجارت
قال رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلّم): إذَا التّاجِرانِ صَدَقا بورِكَ لَهُما ، فَإِذا كَذِبا و خانا لَم يُبارَك لَهُما .
اگر دو معامله گر راست بگويند، براى هر دو خجسته مى شود. پس هرگاه دروغ بگويند و خيانت كنند، براى هيچ كدام خجسته نخواهد بود.
میزان الحکمه، ج۱، ص۵۴۵ به نقل از الکافی، ج۵، ص ۱۷۴، ح۲.
{۲} مدارا کردن
قال رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلّم): إنَّ فِي الرِّفقِ الزِّيادَةَ وَ البَرَكَةَ ، و مَن يُحرَمِ الرِّفقَ يُحرَمِ الخَيرَ .
در مدارا، فزونى و بركت است، و هر كه از مدارا محروم باشد، از خير، محروم گشته است.
میزان الحکمه، ج۱، ص۵۴۴ به نقل از الکافی، ج۲، ص ۱۱۹، ح۷.
{۳} قناعت کردن
قال رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلّم): القَناعَةُ بَرَكَةٌ .
قناعت، بركت است.
میزان الحکمه، ج۱، ص۵۴۵ به نقل از الجعفریات، ص ۱۶۰.
{۴} آسان گرفتن
قال رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلّم): البَرَكَةُ فِي المُماسَحَةِ .
بركت ، در آسان گرفتن است.
میزان الحکمه، ج۱، ص۵۴۵ به نقل از السنن الکبری، ج ۵۹، ح ۱۱۱۸۹.
{۵} کیل کردن خوراک
قال رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلّم): كِيلوا طَعامَكُم ، فإنَّ البَرَكةَ في الطَّعامِ المَكِيلِ .
خوراك (غلاّت) خود را كيل كنيد كه بركت در خوراك كيل و پيمانه شده است.
میزان الحکمه، ج۱، ص۵۴۵ به نقل از کنزالعمال، ح ۹۴۳۴.
{۶} نسیه دادن
{۷} وام دادن
{۸} مخلوط کردن گندم و جو در خوراک شخصی
قال رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلّم): ثلاثٌ فيهنَّ البَرَكَةُ : البَيعُ إلى أجَلٍ ، و المُقارَضَةُ ، و إخْلاطُ البُرِّ بالشَّعيرِ للبَيتِ لا للبَيعِ .
در سه چيز بركت است: خريد و فروش مدّت دار (نسيه فروشى)، وام دادن به يكديگر و مخلوط كردن گندم با جو براى مصرف خانه نه براى فروش.
میزان الحکمه، ج۱، ص۵۴۵ به نقل از کنزالعمال، ح ۹۴۳۶.
{۹} تجارت کردن
قال رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلّم): البَرَكةُ عَشرَةُ أجزاءٍ : تِسْعةُ أعْشارِها في التِّجارةِ، و العُشرُ الباقي في الجُلودِ .
بركت ده قسمت است: نه دهم آن در بازرگانى است و يك دهم ديگر در پوستها [ى دام ].
میزان الحکمه، ج۱، ص۵۴۵ به نقل از بحارالأنوار، ج۱۰۳، ص ۵، ح۱۳.
{۱۰} زکات دادن
{۱۱} مواسات با مؤمنان
{۱۲} نیکی به خویشان
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السّلام) لکُمیل بن زیاد: يا كُمَيلُ ، البَرَكَةُ في مالِ مَن آتَى الزَّكاةَ ، و واسَى المُؤمِنينَ ، و وَصَلَ الأَقرَبينَ .
اى كميل! بركت ، در مال كسى است كه زكات بپردازد ، با مؤمنانْ مواسات داشته باشد ، و به خويشاوندانْ نيكى رساند.
میزان الحکمه، ج۱، ص۵۴۵ به نقل از تحف العقول، ص ۱۷۲.
{۱۳} عدالت داشتن
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السّلام): بالعَدلِ تَتَضاعَفُ البَرَكاتُ .
با عدالت و دادگرى، بركتها دو چندان مى شود.
میزان الحکمه، ج۱، ص۵۴۵ به نقل از غررالحکم، ص ۴۲۱۱.
{۱۴} ایمان آوردن و تقوا پیشه کردن
قال الحسين (عليه السّلام) ـ فی حديث طویل فی الرجعة: و لَتَنْزِلَنَّ البَرَكةُ مِن السَّماءِ إلى الأرضِ ، حتّى إنّ الشَّجَرةَ لَتَقْصِفُ بِما يُريدُ اللّه ُ فيها مِن الثّمرِ ، و ليُؤكَلَنَّ ثَمَرةُ الشِّتاءِ في الصَّيفِ و ثَمَرةُ الصَّيفِ في الشِّتاءِ ، و ذلكَ قول اللّه ِ تعالى : «و لو أنّ أهلَ القُرى آمَنُـوا وَ اتَّقَـوْا لَفَتَحْنـَا عَلَيْهِـمْ بَرَكَاتٍ مِنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ وَ لكِنْ كَذَّبُوا فَأَخَذْنَاهُمْ بِما كانُوا يَكْسِبُونَ».
هر آينه بركت از آسمان به زمين فرو مى ريزد، تا آنجا كه درختان، از سنگينى ميوه هايى كه خداوند برايشان خواسته، مى شكنند. در تابستان، ميوه زمستانى خورده مى شود و در زمستان ميوه تابستانى. اين سخن خداوند متعال است كه فرمود: «اگر مردم قريه ها ايمان آورده و پرهيزگارى پيشه كرده بودند ، بركتهاى آسمان و زمين را به رويشان مى گشوديم ؛ ولى [پيامبران را ]تكذيب كردند ، ما نيز آنان را به كيفر كردارشان گرفتار كرديم».
میزان الحکمه، ج۱، ص۵۴۶ به نقل از الخرائج و الجرائح، ج۲، ص ۸۴۹، ح۶۳.
{۱۵} عدالت داشتن
قال الصادق (علیه السّلام): إنَّ النّاسَ يَستَغنونَ إذا عُدِلَ بَينَهُم ، و تُنزِلُ السَّماءُ رِزقَها ، و تُخرِجُ الأَرضُ بَرَكَتَها بِإِذنِ اللّه ِ تَعالى .
اگر ميان مردم دادگرى شود ، همه بى نياز مى شوند ، آسمان روزى خود را فرو مى ريزد ، و زمين به اذن پروردگار متعال ، بركت خويش را بيرون مى آورد .
میزان الحکمه، ج۱، ص۵۴۶ به نقل از الکافی، ج۳، ص ۵۶۸، ح۶.
{۱۶} اطاعت خدا
قال الرضا (علیه السّلام): أوحَى اللّه ُ عزّ و جلّ إلى نبيٍّ مِن الأنبياءِ : إذا اُطِعْتُ رَضِيتُ ، و إذا رَضِيتُ بارَكْتُ ، و ليسَ لِبَرَكتي نِهايةٌ .
خداوند عزّ و جلّ به يكى از پيامبران خود وحى فرمود كه : هرگاه اطاعت شوم ، خشنود مى گردم و چون خشنود گردم ، بركت مى دهم و بركت من پايانى ندارد.
میزان الحکمه، ج۱، ص۵۴۶ به نقل از الکافی، ج۳، ص ۵۶۸، ح۶.
برخی از چیزهائی که برکت را می برد
{۱} خيانت کردن
{۲} دزدى کردن
{۳} شرابخوارى
{۴} زنا کردن
قال رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلّم): أرْبَعٌ لا تَدخُلُ بَيتا واحدةٌ مِنهُنَّ إلاّ خَرِبَ و لَم يَعْمُرْ بالبَرَكةِ : الخِيانةُ ، و السَّرِقةُ، و شُربُ الخمرِ ، و الزِّنا .
چهار چيز است كه اگر يكى از آنها به خانه اى درآيد آن را ويران مى كند و با بركتْ آبادان نمى شود: خيانت، دزدى، شرابخوارى و زنا.
میزان الحکمه، ج۱، ص۵۴۷ به نقل از بحارالأنوار، ج۷۹، ص ۱۹، ح۴.
{۵} خيانت در خانه
قال رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلّم): تُرفَعُ البَرَكَةُ مِنَ البَيتِ إذا كانَت فيهِ الخِيانَةُ .
اگر در خانه اى خيانت باشد بركت از آن برداشته مى شود.
میزان الحکمه، ج۱، ص۵۴۷ به نقل از الفردوس، ج۲، ص ۷۳، ح۲۴۱۳.
{۶} ندادن حقّ برادر مسلمان
قال رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلّم): مَن حَبَسَ عَن أخيهِ المُسلِمِ شَيئا مِن حَقِّهِ ، حَرَّمَ اللّه ُ عَلَيهِ بَرَكَةَ الرِّزقِ إلاّ أن يَتوبَ .
هر كس كه چيزى از حقّ برادر مسلمانش را نگه دارد [و به او ندهد] ، خداوند بركت روزى را بر او حرام مى كند مگر آن كه توبه كند.
میزان الحکمه، ج۱، ص۵۴۷ به نقل از من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص ۱۵، ح۲۹۶۸.
{۷} یاد گرفتن علم برای سُمعه و دنیا خواهی
قال رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلّم): مَن تَعَلَّمَ العِلمَ رِياءً و سُمعَةً يُريدُ بِهِ الدُّنيا ، نَزَعَ اللّه ُ بَرَكَتَهُ ، و ضَيَّقَ عَلَيهِ مَعيشَتَهُ ، و وَكَلَهُ اللّه ُ إلى نَفسِهِ ، و مَن وَكَلَهُ اللّه ُ إلى نَفسِهِ فَقَد هَلَكَ .
هر كس از روى ريا و سُمعه (رسيدن به گوش مردم) و به قصد دنياخواهى علم بياموزد خداوند بركتش را از آن مى گيرد، زندگى اش را بر او سخت مى گيرد و او را به حال خودش وا مى گذارد ، و هر كس كه خدا او را به حال خودش وا گذارد هلاك شده است .
میزان الحکمه، ج۱، ص۵۴۷ به نقل از مکارم الأخلاق، ج۲/ ۳۴۸/ ۲۶۶۰.
{۸} قسم خوردن در فروش کالا
قال رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلّم): الحَلفُ مَنفَقَةٌ لِلسِّلعَةِ ، مَمحَقَةٌ لِلبَرَكَةِ .
قسم خوردن، كالا را مى كاهد و به پايان مى رساند و بركت را از بين مى برد.
میزان الحکمه، ج۱، ص۵۴۷ به نقل از صحیح بخاری، ج۲/ ۷۳۵/ ۱۹۸۱.
{۹} فریب دادن مسلمان
قال رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلّم): مَن غَشَّ أخاهُ المُسلِمَ ، نَزَعَ اللّه ُ عنه بَرَكَةَ رِزقِهِ .
هر كس برادر مسلمانش را بفريبد ، خداوند بركت روزى اش را از او مى گيرد.
میزان الحکمه، ج۱، ص۵۴۸ به نقل از ثواب الأعمال، ۱/ ۳۳۷.
{۱۰} آشکار شدن گناهان
قال أمیرالمؤمنین علی (علیه السّلام): إذا ظَهَرتِ الجِناياتُ ارْتَفَعتِ البَرَكاتُ .
هرگاه گناهان، بسيار و آشكارا گردد بركتها از ميان مى رود.
میزان الحکمه، ج۱، ص۵۴۸ به نقل از غررالحکم، ص ۴۰۳۰.
{۱۱} اسراف کردن
قال الصادق (علیه السّلام): إنَّ مَعَ الإِسرافِ قِلَّةَ البَرَكَةِ .
با اسراف ، كمىِ بركت است.
میزان الحکمه، ج۱، ص۵۴۸ به نقل از الکافی، ج۴، ص ۵۵، ح۳.
{۱۲} کسب حرام
الإمام الجواد او الإمام الهادى (عليهما السّلام) ـ لداوود الصَّرمىّ :يا داوودُ ، إنّ الحرامَ لا يَنْمي ، و إنْ نَمى لا يُبارَكُ لَهُ فيهِ ، و ما أنْفَقهُ لَم يُؤجَرْ علَيهِ ، و ما خَلّفَهُ كانَ زادَهُ إلَى النّارِ .
اى داوود! مال حرام رشد نمى كند و اگر هم رشد كند، براى صاحبش بركتى ندارد و اگر از آن چيزى انفاق كند، پاداشى نخواهد ديد و آنچه پس از خود بر جاى گذارد ره توشه او به سوى دوزخ است.
میزان الحکمه، ج۱، ص۵۴۸ به نقل از الکافی، ج۵، ص ۱۲۵، ح۷.
{۱۳} فحاشی
الکافی عن أحمد بن أحمد عن بعض رجاله {لعلّ الصادق علیه السلام}: مَن فَحَشَ عَلى أخيهِ المُسلِمِ ، نَزَعَ اللّه ُ مِنهُ بَرَكَةَ رِزقِهِ ، و وَكَلَهُ إلى نَفسِهِ ، و أفسَدَ عَلَيهِ مَعيشَتَهُ .
هر كس به برادر مسلمانش دشنام دهد خداوند بركت روزى اش را از او مى گيرد و او را به خودش وا مى گذارد و زندگى اش را برايش تباه مى كند.
میزان الحکمه، ج۱، ص۵۴۸ به نقل از الکافی، ج۲، ص ۳۲۵، ح۱۳.
پس از ویرایش و زیبا سازی به نقل از: