بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم
وَ اَلسَّلاَمُ عَلَى عِبَادِ اَللَّه
احادیث فضیلت صلوات
اللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُم وَ الْعَنْ أعْداءَهُم أجْمَعِینَ
مقدمه
«إِنَّ اللهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلیما».
خدا و فرشتگانش بر پیامبر صلوات میفرستند. اى کسانى که ایمان آورده اید، بر او صلوات فرستید و سلام کنید سلامى نیکو.
سوره أحزاب: آیه ۵۶.
عَن الصّادقِ علیه السلام فی تفسیرِ هذهِ الآیةِ: الصَّلاةُ مِن اللهِ عَزَّوَجَلَّ رَحمَةٌ، وَ مِن الملائِکَةِ تَزکِیَةٌ، وَ مِن النّاسِ دُعاءٌ.
آقا امام صادق (علیه السلام) درباره معنی صلوات خدا و ملائکه و مؤمنین بر پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلّم) فرمودند:
صلوات از جانب حقتعالی به معنی نزول رحمت، و از سوی فرشتگان به معنی ستایش و تمجید، و از سوی انسانها به معنی دعا میباشد.
معانی الأخبار: ۳۶۸، تفسیر الصافی۴: ۲۰۱، تفسیر الأصفی۲: ۱۰۰۱،
وسائل الشیعة۷: ۱۹۶، تفسیر نورالثقلین۴: ۳۰۳، تفسیر البرهان۴: ۴۸۸،
غایۀ المرام۳: ۲۵۴، بحار الأنوار ۹۱: ۵۵، جامع أحادیث الشیعة۱۵: ۴۷۹.
روایات متعددی از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلّم) نقل شده است که حضرت دستور دادهاند که صلوات بر من را به همراه صلوات بر خاندانم کامل کنید، و صلواتی که بدون درود بر خاندانم باشد ابتر و ناقص است، بلکه در برخی روایات تارک صلوات بر آل پیامبر صلی الله علیه و آله را دور شده از بهشت و ظالم به حق ایشان شمردهاند، در اینجا به سه نمونه از این روایات اشاره میکنیم:
حقیقتا در بین اذکار نورانی و پر خیر و برکت و فضیلت؛ ذکری به نورانیت صلوات وجود ندارد و لذا یکی از توصیه های اولیاء اسلام (علیهم السلام) و عالمان دین به ویژه عارفان و سالکان راه ذکری به عظمت صلوات نیست.
{۱} صلوات ناقص و بدون دنباله نفرستید:
قال رسولُ اللهِ (صَلَّی اللهُ علیهِ وآله و سلّم): لاتُصَلُّوا عَلَیَّ صَلاةَ البَتْراءِ، قالُوا: وَ ما الصَّلاةُ البَتراءُ یا رسولَ اللهِ؟ قالَ (صَلَّی اللهُ علیهِ و آله و سلّم): لاتَقُولُوا «اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحمَّدٍ» وَ تُمسِکُونَ، بَلْ قُولوا: «صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ».
صلوات ناقص و بدون دنباله بر من نفرستید. اصحاب پرسیدند: صلوات ناقص و بدون دنباله چیست؟ پیامبر (صَلَّی اللهُ علیهِ وآله و سلّم) فرمودند: نگویید: «اَلَّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ» و سکوت کنید؛ بلکه بگویید: «الّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ».
الصراط المستقیم۱: ۱۹۱، الأربعین: ۴۸۲، مستدرک سفینۀ البحار۶: ۳۶۹؛
وسائل الشیعۀ۷: ۲۰۷، ، بحار الأنوار۵: ۲۰۹، ۹۰: ۱۴، جامع أحادیث۱۵: ۴۸۸؛
اهل سنت نیز به این مضمون احادیثی را نقل کرده اند،
ر.ک: الصواعق المحرقة: ۲۳۲ و... در کتاب شریف الغدیر۲: ۳۰۳،
شرح إحقاق الحق۹: ۵۲۴ - ۶۴۳، ۳: ۲۵۲ – ۲۷۴
مدارک و منابع متعددی را از کتب علمای اهل سنت نقل کرده اند.
{۲} بوی بهشت به مشام صلوات ناقص فرستنده نمیرسد
قال رسولُ اللهِ (صَلَّی اللهُ علیهِ وآله و سلّم): مَنْ صَلَّی عَلَیَّ وَلَمْ یُصَلِّ عَلَی آلی لَمْ یَجِدْ رِیحَ الجَنَةِ وَإنَّ رِیحَها لَیوجَدَ مِنْ مَسیرَةِ خَمس ماِئةِ عامٍ.
هر کسی که بر من صلوات بفرستد و بر خاندانم صلوات نفرستد، بوی بهشت را که از فاصله پانصد ساله به مشام میرسد را استشمام نمیکند.
أمالی(شیخ صدوق رحمه الله):۲۶۷ و۴۶۲، أمالی(شیخ طوسی رحمه الله):۴۲۴،
روضۀ الواعظین:۳۲۳، نبذة الباغی: ۳۸۷، وسائل الشیعة۷: ۲۰۳، الفصول المهمۀ۳: ۳۳۳،
بحارالأنوار۸: ۱۸۶ و ۹۱: ۵۶، نورالبراهین۱: ۲۰۱، غایة المرام۳: ۲۵۷،
جامع أحادیث الشیعة۱۵: ۴۸۷، مستدرک سفینۀ البحار۶: ۳۶۷ .
{۳} صلوات ناقص فرستادن ظلم به اهل بیت (علیهم السلام)
عن أبی عبد الله علیه السلام: سَمِعَ أبی رَجلاً مُتَعَلِّقاً بالبِیتِ وَهُو یَقُولُ: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ»، فَقال لَه أبی: یا عبدَ اللهِ لاتَبْتُرْها، لاتَظْلِمْنا حَقَّنا، قُلْ: «الَّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأهلِ بِیتِهِ».
آقا امام صادق علیه السلام فرمودند: پدرم حضرت باقر (علیه السلام) شنید که مردی پرده کعبه را گرفته و میگوید: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ» پدرم به او فرمود: ای بنده خدا، صلواتت را ناقص ننما و به ما اهل بیت ظلم نکن؛ هنگام فرستادن صلوات بگو: «الَّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أهلِ بِیتِهِ».
أصول کافی۲: ۴۹۵، عُدَّةُ الدّاعی: ۸۴۱، وسائل الشیعة ۷: ۲۰۲،
نور البراهین۱: ۲۰۱، ریاض السالکین۲: ۱۲۰، جامع أحادیث الشیعة۱۵: ۴۸۸ .
{۴} سخن خوب بالا می رود
مَنْ کَانَ یُرِیدُ الْعِزَّةَ فَلِلَّهِ الْعِزَّةُ جَمِیعًا إِلَیْهِ یَصْعَدُ الْکَلِمُ الطَّیِّبُ وَالْعَمَلُ الصَّالِحُ یَرْفَعُهُ
وَالَّذِینَ یَمْکُرُونَ السَّیِّئَاتِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِیدٌ وَمَکْرُ أُولَئِکَ هُوَ یَبُورُ.
هر که خواهان عزت است بداند که عزّت، همگى از آنِ خداست. سخن خوش و پاک به سوى او بالا مىرود و کردار نیک است که آن را بالا مىبرد. و براى آنان که از روى مکر به تبهکارى مىپردازند عذابى است سخت و مکرشان نیز از میان برود.
سوره فاطر: آیه ۱۰.
{۵} صلوات عمل صالح است
رَوی قُطبُ الدِّین الرّاوندِی فی لُبُّ اللُّبابِ: {أنَّ العَمَلَ الصَّالِحَ} هُوَ قَولُ: «اَلّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ».
مرحوم قطب الدّین راوندی در کتاب لُب اللُّباب روایت کرده است: (یکی از مصادیق) عمل صالح، ذکر «اَلّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ» میباشد.
لب اللباب (مخطوط)، مستدرک وسائل الشیعة ۵: ۲۲۶ و ۳۳۷،
جامع أحادیث الشیعة ۱۵: ۴۷۱.
{۶} صلوات موجب رفتن در روشنایی
هُوَ الَّذِی یُصَلِّی عَلَیْکُمْ وَمَلَائِکَتُهُ لِیُخْرِجَکُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَکَانَ بِالْمُؤْمِنِینَ رَحِیمًا.
اوست که خود و فرشتگانش بر شما درود مى فرستند تا شما را از تاریکى به روشنى برد، زیرا خداوند با مؤمنان مهربان است.
سوره احزاب: آیه ۴۳.
{۷} فضیلت ده صلوات
قالَ الصَّادقُ (علیه السلام): یا إسحاقَ بنَ فَرُّوخَ مَنْ صَلَّی عَلی مُحمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ عَشَرَاً صَلَّی اللهُ علیهِ وَمَلائِکَتُهُ مِائَۀَ مَرَّۀٍ، وَمَنْ صَلَّی عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ مائۀَ مَرَّۀٍ صَلَّی اللهُ عَلیهِ وَمَلائِکَتُهُ ألفاً، أمَا تَسْمَعُ قُولَ اللهِ عَزَّوَجَلَّ «هُوَ الَّذِی یُصَلِّی عَلَیْکُمْ وَمَلَائِکَتُهُ لِیُخْرِجَکُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَکَانَ بِالْمُؤْمِنِینَ رَحِیمًا».
امام صادق (علیه السلام) به اسحاق بن فرّوخ فرمودند: هر که ده مرتبه بر محمد و آل محمد صلوات فرستد، حقتعالی و ملائکه یکصد مرتبه بر او صلوات میفرستند، و هر که صد مرتبه بر محمد و آل محمد صلوات فرستد، خدا و فرشتگانش هزار بار بر او صلوات میفرستند، آیا نشنیدهای این آیه شریفه را که میگوید «او کسى است که بر شما درود و رحمت مىفرستد، و فرشتگان او نیز براى شما تقاضاى رحمت مىکنند تا شما را از تاریکى به روشنى برد، و او نسبت به مؤمنین بسیار مهربان است».
أصول کافی۲: ۴۹۳، تفسیر الصّافی۴: ۱۹۴،
تفسیر الأصفی۲ :۹۹۶، وسائل الشیعة ۷: ۲۰۰،
جامع أحادیث الشیعة ۱۵: ۴۶۹، غایۀ المرام ۳: ۲۵۵،
تفسیر نورالثقلین۴: ۲۸۸، ریاض السالکین۱: ۴۲۵.
{۸} صلوات ذکر خدا
وَذَکَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّى.
و یاد کرد نام پروردگار خویش را و به عبادت پرداخت.
سوره اعلی: آیه ۱۵.
{۹} صلوات پس از یاد خدا
قالَ عبیدُ الله بنُ عَبدُ اللهِ الدِّهقانُ، دَخَلْتُ عَلی أبی الحَسَنِ الرِّضا (علیه السلام) فقالَ لِی: ما مَعنی قُولِهِ {وَ ذَکَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّی}؟ قُلْتُ: کُلَّما ذَکَرَ اسمَ رَبِّهِ قامَ فَصَلَّی، فَقالَ لِی: لَقَدْ کَلَّفَ اللهُ عَزَّوَجَلَّ هذا شَطَطاً، فَقُلْتُ: جُعِلْتُ فِداکَ، فَکَیفَ هُو؟ فَقالَ: کُلَّما ذَکَرَ اسْمِ رَبِّهِ، صَلَّی عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِهِ.
عبید الله بن عبد الله دهقان گوید: خدمت حضرت رضا علیه السلام رسیدم، حضرت از معنی آیه «وَ ذَکَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّی» پرسیدند؟ گفتم: یعنی: هرگاه خدای متعال را بخاطر آورد، برخاست و نماز خوانَد. حضرت فرمودند: در این صورت حقتعالی بندهاش را به سختی انداخته است. عرض کردم: فدای شما شوم، پس معنی این آیه چیست؟ حضرت فرمودند: هرگاه خدای متعال را یاد کند، بر محمد و آل محمد (علیهم السلام) صلوات فرستد.
أصول کافی۲: ۴۹۴، تفسیر الصافی ۵: ۳۱۸،
تفسیر الأصفی ۲: ۱۴۳۴، وسائل الشیعة ۷: ۲۰۱،
تفسیر نورالثقلین ۵: ۵۵۶، جامع أحادیث الشیعة ۱۵ :۴۹۱.
{۱۰} صلوات سنگینترین عمل در ترازوی اعمال
قال أبو عبدِ الله أو أبو جعفر (علیهما السلام): أثقَلُ ما یُوضَعُ فی المیزانِ یَومَ القیامةِ، الصَّلاةُ علی مُحمَّدٍ وَ(علی) أهلِ بِیتِه.
آقا امام باقر و یا امام صادق (علیهما السلام) [تردید از راوی] میفرمایند:
سنگینترین عملی که روز قیامت در ترازوی اعمال قرار داده میشود، صلوات بر محمد و اهلبیت گرامی ایشان علیهم السلام میباشد.
قُرب الأسناد: 15، وسائل الشیعة7: 197، بحار الأنوار91: 49، ریاض السالکین1: 426، جامع أحادیث الشیعة15: 62، مستدرک سفینۀ البحار6: 367، میزان الحکمۀ2: 1662.
{۱۱} حضرت ابراهیم بخاطر صلوات خلیل الله شد
قالَ مُولانا عَلیُّ بنُ مُحَمَّدٍ الهادی (علیه السلام): إنّما اتَّخَذَ اللهُ إبراهیمَ خلیلاً لِکَثْرَةِ صَلاتِهِ علی محمّدٍ وأهلِ بیِتهِ صلواتُ اللهِ عَلَیهم.
خدای متعال حضرت ابراهیم (عَلَی نَبِیِّنا وآلهِ وعلیه السلامُ) را دوست و خلیل خود انتخاب کرد، به خاطر آنکه ایشان بر محمد و اهل بیت گرامیش (علیهم السلام) بسیار صلوات میفرستاد.
علل الشرایع:1 :34، المحتضَر: 139، وسائل الشیعة7: 194، بحارالانوار12: 4 ، 91 :54، نور الثقلین1: 555، کنز الدقائق2: 635، جامع أحادیث الشیعة15: 474.
{۱۲} بخیل واقعی کسی است که صلوات نمی فرستد
عَنِ الحُسِینِ بنِ عَلِیٍّ (علیه السلام) عَن جَدِّهِ رَسولِ اللهِ (صَلَّی اللهُ علیه وآله و سلّم): البَخِیلُ حَقّاً مَنْ ذَکِرْتُ عندَه فَلَمْ یُصَلِّ عَلَیَّ.
امام حسین علیه السلام از رسول خدا صَلَیَّ اللهُ علیه و آله نقل کردهاند که پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند: بخیل واقعی کسی است که نام مرا بشنود ولی بر من صلوات نفرستد.
معانی الأخبار:246، وسائل الشیعة7: 204، بحار الأنوار70 :306 ، 91: 55، جامع أحادیث الشیعۀ15: 484، مستدرک سفینۀ البحار1: 289 و 367، میزان الحکمۀ1: 234.
{} فرستادن صلوات با صدای بلند {البته نه با فریاد گوش خراش}
قالَ رَسولُ اللهِ (صَلَّی اللهُ علیه وآله و سلّم): إرفَعُوا أصواتَکُم بالصَّلاةِ عَلَیَّ؛ فَإنَّها تَذْهَبُ بِالنِّفاقِ.
با صدای بلند بر من صلوات فرستید؛ زیرا که نفاق و دورویی را بر طرف میکند.
أصول کافی2: 493، ثواب الأعمال: 159، مکارم الأخلاق:312، المحتضر:76، وسائل الشیعة7: 192 و 200، بحار الأنوار91: 59، جامع أحادیث الشیعة15: 464 .
{} فضیلت نوشتن صلوات
قالَ رَسولُ اللهِ (صَلَّی اللهُ علیه وآله و سلّم): مَنْ صَلّی عَلَیَّ فی کتابٍ، لَمْ تَزَل الملائِکَةُ تَستَغفِرُ لَه مادامَ اسمِی فی ذلکَ الکتابِ.
کسی که در نوشتهای صلوات بر من را بنویسد، تا زمانی که نام من در آن نوشته باشد فرشتگان برای او استغفار میکنند.
جامع الأخبار: 61، منیة المرید:347، بحار الأنوار91: 71، منازل آلاخرة:203، مستدرک سفینة البحار6: 369، میزان الحکمة2: 1662.
نقل کرده اند که مردی در بصره، حدیث کتابت مینمود. و چون به نام مبارک آن حضرت میرسید از روی عمد ترک صلوات نوشتن میکرد، در اندک زمانی، آکله در انگشتانشان افتاد، و بکلّی از دستش جدا شد.(شرح و فضائل صلوات تألیف احمد بن محمد حسینی اردکانی: ۶۱)
{} جفاکارترین فرد کسی است که صلوات نمی فرستد
قالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّی اللهُ علیهِ وَآلهِ: أجفَی النّاسُ رَجلٌ ذُکِرْتُ بَینَ یَدَیهِ فَلَمْ یُصَلِّ عَلَیَّ.
جفاکارترینِ افراد کسی است که نام من را بشنود و بر من صلوات نفرستد.
مجموعه ورّام2: 235، عدة الداعی:35، وسائل الشیعة7: 207151 و، بحارالأنوار81: 257 ، 91 :71، جامع أحادیث الشیعة15: 361 .
{} دعا را با صلوات آغاز کنید
قال الصّادقُ علیه السلام: إذا دَعا أحَدُکُم فَلْیَبْدَأ باِلصَّلاةِ عَلَی النَّبیِّ صَلیَّ اللهُ علیه وآلهِ؛ فإنَّ الصَّلاةَ عَلَی النَّبیِّ صَلیَّ اللهُ علیه وآله مَقْبُولَةٌ وَلَمْ یَکُن اللهُ لِیَقْبَلَ بَعضَ الدُّعاءِ وَیَرُدَّ بَعضاً.
هرگاه کسی از شما دست به دعا برداشت، پس دعایش را با صلوات آغاز نماید؛ زیرا صلوات بر پیامبر صلی الله علیه و آله دعایی پذیرفته شده است و خدای متعال برتر از آن است که بخشی از دعا را قبول کرده و بخش دیگر از آن را ردّ نماید.
أمالی (شیخ طوسی رحمه الله): 172، وسائل الشیعة7: 96، بحارالأنوار91 :53، جامع أحادیث الشیعه15: 239 .
{} صلوات موجب رهایی از آتش جهنم
قالَ مُولانا الصّادقُ علیه السلام لصباحِ بنِ سَیّابِة: ألا أعَلِّمُکَ شَیْئاً یَقِی اللهُ بهِ وَجْهَکَ مِن حَرِّ جَهَنَّمَ؟ قالَ، قلتُ: بَلی، قالَ: قُلْ بَعدَ الفَجْرِ:"أَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ" مائةَ مَرَّةٍ یقَی اللهُ به وَجْهَکَ مِنْ حَرِّ جَهَنَّمَ.
آقا امام صادق (علیه السلام) به صَباح بن سیّابِه فرمودند: آیا میخواهی به تو دعایی بیاموزم که خدای متعال به برکت آن، چهره تو را از حرارتِ آتش جهنم نگه دارد؟ صَباح گوید: به حضرت عرض کردم: آری. حضرت فرمودند: بعد از سپیدهدم صد مرتبه بگو: "أَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ" خداوند به برکت این ذکر، تو را از آتش جهنم حفظ خواهد کرد.
ثواب الأعمال: 155، جامع الأخبار: 159، المحتضر:76، وسائل الشیعة6: 479، بحار الأنوار83: 135، 91: 58 و 65، جامع أحادیث الشیعه5: 337.
{} اثر صلوات با اخلاص
قال الصّادقُ (علیه السَّلام): مَنْ صَلَّی عَلی النَّبیِّ وَآلِه مَرَّةً واحِدَةً بِنِیَّةٍ وَ إخْلاصٍ مِنْ قَلبِهِ قَضَی اللهُ لَه مائَةَ حاجَةٍ؛ منها ثلاثونَ للدُّنیا وَسَبْعُونَ للآخِرَةِ .
کسی که یک مرتبه با نیّت [پاک و پسندیده] و با اخلاص کامل صلوات بر پیامبر و خاندان گرامیشان بفرستد، خدای متعال یکصد حاجت او را برآورده میکند: سی حاجت از حوائج دنیا، و هفتاد حاجت از حوائج آخرتش را.
الدعوات: 89، بحارالأنوار91: 70، مستدرک وسائل الشیعه5: 331.
{} صلوات خدا بر فرستنده صلوات
عَن الصَّادقِ علیه السلام عن النَّبیِّ صَلَّی الله علیه وآله: مَنْ صَلَّی عَلَیَّ صَلَّی اللهُ علیهِ وَمَلائِکَتُهُ ، وَمَنْ شَاءَ فَلْیُقِلَّ وَمَنْ شَاءَ فَلْیُکْثِر.
آقا امام صادق (علیه السلام) از رسول گرامی صلّی الله علیه وآله روایت کردهاند: هر کسی که بر من صلوات فرستد، خداوند متعال و ملائکه بر او درود و رحمت میفرستند (پس) هر که میخواهد کم، و هر که میخواهد بسیار صلوات بفرستد.
اصول کافی2: 492، وسائل الشیعۀ7: 194، ریاض السالکین1 :452، جامع أحادیث الشیعة15: 465 .
{} صلوات، دور کننده شیاطین
قالَ النَّبیُّ صَلَّی اللهُ عَلیهِ وَآلِهِ: إنَّ الشَّیطانَ اثنانِ: شَیطانُ الجِنِّ وَ یُبَعَّدُ بـ"لاحُولَ وَلاقُوَّۀَ إلاّ بِاللهِ العَلِّی العَظِیمِ"، وَشِیطانُ الإنْسِ وَیُبَعَّدُ بِالصَّلاۀِ عَلیَ النَّبیِّ وَآلِهِ.
شیاطین دو گروهاند؛ شیاطین جنّی که با ذکر «لاحُولَ وَلاقُوَّۀ إلاّ بِاللهِ العَلِّی العَظِیمِ» رانده میشوند، و شیاطین انسی که با صلوات بر محمّد و آل محمّد [شر و آزارشان] از شخص دور میشود.
بحار الأنوار92: 136، مستدرک وسائل الشیعۀ5: 342، جامع أحادیث الشیعۀ15: 464.
{} نادانی و خسران در ترک صلوات
عن الصّادقِ (علیه السلام): إذا ذُکِرَ النَّبیُّ صَلَّی اللهُ عَلیهِ وَآلِهِ فَأکْثِرُوا الصَّلاۀَ علیهِ، فَإنَّهُ مَنْ صَلَّی عَلی النَّبیِّ صَلَّی اللهُ عَلیهِ وَآلِهِ صَلاۀً واحِدَۀً صَلَّی اللهُ عَلیهِ ألفَ صَلاۀٍ فِی أَلْفِ صَفٍّ مِن المَلائِکَۀِ، وَلَمْ یَبْقَ شَیءٌ مِمَّا خَلَقَهُ اللهُ إلاّ صَلَّی عَلی العَبدِ لِصَلاۀِ اللهِ عَلیهِ وَصلاۀِ مَلائِکَتِه،ِ فَمَنْ لَمْ یَرغَبْ فِی هذا فَهُوَ جاهِلٌ مَغْرورٌ، قَد بَرِﺉَ اللهُ مِنهُ وَرَسولُهُ وَأهلُ بِیتهِ.
چون نام پیغمبر برده شود، بسیار بر او صلوات بفرستید؛ زیرا هر که یک مرتبه بر پیامبر صلوات بفرستد خدای متعال هزار مرتبه به همراه هزار گروه از ملائکه بر او درود میفرستد و هیچ مخلوقی از آفریدههای الهی باقی نمیماند مگر آنکه – به خاطر صلواتِ خدا و ملائکه - بر آن بنده صلوات میفرستد،[حال] پس اگر کسی در فرستادنِ صلواتِ با این فضیلت میل و رغبتی پیدا نکند، او شخصی نادان و فریب خورده(ی شیطان) بوده، و خدا و رسول و اهل بیت رسولش از چنین شخصی بیزارند.
أصول کافی2: 492، ثواب الأعمال: 154، جمال الأسبوع: 156، مکارم الأخلاق: 312، جامع الأخبار:158، مشارق أنوار الیقین: 279، تأویل الآیات2: 461، وسائل الشیعۀ7: 193، غایۀ المرام3: 256، بحارالأنوار17: 30، 91: 57، ریاض السالکین1: 452، مستدرک وسائل الشیعۀ6: 398، جامع أحادیث الشیعۀ15: 468 .
{} مجلس بدون صلوات، مجلس حسرت و پشیمانی
قالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلیهِ وَآلِهِ: ما مِنْ قومٍ اجْتَمَعُوا فی مَجلِسٍ فَلَمْ یَذْکُروا اسْمَ اللهِ عَزَّوَجَلَّ وَلَمْ یُصَلُّوا عَلَی نَبِیِّهِم إلاّ کانَ ذلکَ المَجلِسُ حَسْرَۀً وَ وَبالاً عَلَیْهم.
هر عدهّای که در مکانی جمع شوند و خدا را یاد نکنند و بر پیامبرشان درود و صلوات نفرستند، آن مجلس مایه حسرت و پشیمانیشان (در قیامت) خواهد شد.
اصول کافی2: 497، مکارم الأخلاق: 275، عدۀ الداعی: 231، وسائل الشیعۀ7: 152، بحار الأنوار90: 261 و 316، نورالثقلین4: 301، مستدرک وسائل الشیعۀ5: 228، جامع أحادیث الشیعۀ15: 362، مستدرک سفینۀ البحار6: 76 .
{} بهترین عمل در روز جمعه
عَن مُولانا الصّادقِ علیه السلام: ما مِنْ عَمَلٍ أفْضَلَ یَومَ الجُمُعَۀِ مِن الصَّلاۀِ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِهِ.
هیچ عملی در روز جمعه برتر و با فضیلتتر از صلوات بر محمّد و آل محمّد نمیباشد.
روضۀ الواعظین: 392، وسائل الشیعۀ7 :381، بحارالأنوار56: 27 ، 86: 268 ، 91: 50، جامع أحادیث الشیعۀ6: 188، مستدرک سفینۀ البحار2: 89 ، 4: 445 ، 6: 367 .
{} صلوات موجب دیدار امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف
عَن الصّادقِ علیه السلام: مَنْ قالَ بَعْدَ صَلاۀِ الظُّهرِ وَ صَلاۀِ الفَجْرِ فی الجُمُعَۀِ وَ غِیرِها «ألّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَعَجِّلْ فَرَجَهُم» لَمْ یَمُتْ حَتّی یُدْرِکَ القائمَ المَهدِّی علیه السلام.
هر که بعد از نماز صبح و ظهر (در روز جمعه و در سایر ایّام هفته) بگوید: «ألّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَعَجِّلْ فَرَجَهُم» نمیمیرد تا آنکه حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف را درک کند.
مصباح المتجهد: 369، جمال الأسبوع: 261، حاشیهی مصباح(کفعمی رحمه الله): 65، بحار الأنوار83: 77 ، 86 : 363 ، 87: 65، مستدرک وسائل الشیعۀ5: 96، 6: 366، مکیال المکارم1: 344، 2: 11، منزل الآخره: 205، جامع أحادیث الشیعۀ5: 134 ، 5 :377، مستدرک سفینۀ البحار6: 366 .
{} صلوات سببِ آمرزش گناهان
قالَ رَسولُ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلیهِ وَآلِهِ: مَنْ صَلَّی عَلَیَّ کُلَّ یُومٍ ثَلاثَ مَرّاتٍ وَفِی کُلِّ لَیْلَۀٍ ثَلاثَ مَرّاتٍ حُبّاً لِی وَشُوقَاً إلِیَّ کانَ حَقّاً عَلی اللهِ عَزَّوَجَلَّ أنْ یَغْفِرَ لَه ذُنُوبَه تِلکَ اللیلۀَ وَذلکَ الیومَ.
هر که از روی محبت و دوستی نسبت به من، هر روز سه مرتبه و هر شب سه مرتبه صلوات فرستد، خداوند بر خود لازم نموده است که از گناهان آن شب و روز او درگذرد.
الدعوات: 90، بحارالأنوار91: 70، مستدرک وسائل الشیعۀ5 :331، منازل الآخرۀ: 203 .
{} عافیت و سلامتی به برکت صلوات
قالَ النَّبیُّ الأعْظَمُ صَلَّی اللهُ عَلیهِ وَآلِهِ: مَنْ صَلَّی عَلَیَّ مَرَّۀً فَتَحَ اللهُ عَلیهِ باباً مِن العافِیَۀِ.
هر که یک مرتبه بر من صلوات فرستد، حقتعالی دری از سلامتی و عافیت [دین و دنیا] را بر وی بگشاید.
جامع الأخبار: 153، بحار الأنوار91: 63، مستدرک وسائل الشیعۀ5: 333، جامع أحادیث الشیعۀ15 :474، میزان الحکمۀ3: 2022.
{} صلوات هنگام بوئیدن گُلهای معطر
عَنْ مالِک [بن أعیُن] الجُهَنِی، ناوَلْتُ أبا عَبدِاللهِ شِیئاً مِن الرَّیاحِینِ فَأخَذَهُ وَشَمَّهُ وَ وَضَعَهُ عَلی عَینَیهِ، ثُمَّ قالَ: مَنْ تَناوَلَ رَیحانَۀً فَشَمَّها وَوَضَعَها عَلی عَینَیهِ ثُمَّ قالَ: «ألّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ» لَمْ تَقَعْ علی الأرضِ حَتیّ یُغْفرَ لَه.
مالک (بن أعین) جُهَنِی میگوید: گلی را به حضرت صادق علیه السلام تقدیم کردم. حضرت آن را گرفته، بوئیدند و بر دیدگانشان نهادند، آن گاه فرمودند: هر گاه کسی گُلی را بگیرد و آن را ببوید و بر چشمانش بنهد و بگوید: «ألّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ» پیش از آن که آن گل را بر زمین قرار گیرد، گناهانش آمرزیده میشود.
أمالی (صدوق رحمه الله) 338، روضۀ الواعظین: 337، مکارم الأخلاق: 41، وسائل الشیعۀ2: 171، غایۀ المرام3: 257، بحار الأنوار92: 347، جامع أحادیث الشیعۀ16: 661، مستدرک سفینۀ البحار10: 379.
{} ختم و پایان سخن با صلوات
قالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلیهِ وَآلِهِ: مَنْ کانَ آخِرُ کَلامِهِ الصَّلاۀَ عَلَیَّ وَعَلی عَلِیٍّ دَخَلَ الجَنَّۀَ.
هر کسی که پایانِ گفتارش صلوات بر من و علی بن أبی طالب علیهما السلام باشد داخل بهشت خواهد شد.
عیون أخبار الرضا علیه السلام1: 69، وسائل الشیعۀ7: 199، جامع أحادیث الشیعۀ15 :491؛ در کتاب شرح إحقاق الحق17: 182 ، 23: 231 از مدارک اهل سنت نیز این حدیث را نقل کرده است.
{} بهترین دعا در خانه خدا
قالَ عبدُ السّلامِ بنُ نُعیمٍ لِمُولانا الصّادقِ علیه السلام: إنّی دَخَلتُ البیتَ وَلَمْ یَحضُرْنی شَیءٌ مِن الدُّعاءِ إلاِّ الصَّلاةُ عَلی مُحمَّدٍ وَآلِ مُحمَّدٍ، فقالَ: أما إنَّهُ لَمْ یَخرُجْ أحَدٌ بِأفضَلَ مِمّا خَرَجْتَ به.
عبد السلام بن نعیم به حضرت صادق علیه السلام عرض کرد: به داخل کعبه رفتم و دعایی به خاطرم نیامد جز صلوات بر محمّد و آل محمّد، حضرت فرمودند: بدان که هیچ کس عملی برتر و با فضیلتتر از عمل تو را انجام نداده است.
اصول کافی2: 494، ثواب الأعمال: 155، عدة الداعی:150، وسائل الشیعة7: 193، بحار الأنوار91: 57 ، 96: 369، جامع أحادیث الشیعة15: 474.
{} استجابت دعا به برکت صلوات
عَن النَّبیِّ وَ أمیرِالمُؤمِنینَ وَ الصَّادقِ علیهم السلام: کُلُّ دُعاءٍ (یُدْعیِ اللهَ عَزَّوَجَلَّ بهِ) مَحجُوبٌ عَن السَّماءِ حَتیّ یُصَلِّی علی مُحمَّدٍ وَآلِ مُحمَّدٍ.
از پیامبر اکرم و حضرت امیر مؤمنان و امام صادق علیهم السلام نقل شده است: هر دعایی که خدای متعال با آن خوانده شود، بالا نمیرود مگر آنکه بر محمّد و آل محمّد صلوات فرستاده شود.
اصول کافی2: 493، ثواب الأعمال: 155، المقنع:297، روضة الواعظین:329، جامع الأخبار:158، الأربعین: 482، وسائل الشیعة7: 92، غایةالمرام3: 255، بحار الأنوار90: 311، 91: 58 و 65، جامع أحادیث الشیعة15: 237.
{} صلوات در شب و روز جمعه
عن مُولانا الصَّادقِ علیه السلام: إذا کانَتْ عَشِیَّةُ الخَمیِسِ وَلیَلةُ الجُمُعَةِ نَزَلَتْ مَلائِکَةٌ مِن السَّماءِ مَعها أقلامُ الذَّهَبِ وَصُحُفُ الفِضِّةِ، لایَکتُبونَ (عَشِیَّةَ الخَمیِسِ وَلیَلَةَ الجُمعَةِ إلی أنْ تَغیِبَ الشَّمسُ) إلاّ الصَّلاةَ عَلی النَّبِیِّ وَآلِهِ.
از شامگاه پنجشنبه و شب جمعه، فرشتگانی با قلمهایی از طلا و لوحهایی از نقره، از آسمان به سوی زمین میآیند و تا غروبِ روز جمعهِ ثواب هیچ عملی را نمینویسند به جز صلوات بر محمّد و آل محمّد علیهم السلام.
من لایحضره الفقیه1: 424، خصال: 393، المقنعة: 157، روضة الواعظین: 333، تأویل الآیات2: 464، منتقی الجمان2: 105، وسائل الشیعة7: 386، بحارالأنوار86: 347 و 354، 91 :50، مستدرک وسائل الشیعة6: 70، جامع أحادیث الشیعه6: 185.
{} صلوات زینت دعا
عن الصّادقِ علیه السلام عن النَّبیِّ صَلَّی اللهُ عَلیهِ وَآلِهِ: إجْعَلوُنِی فِی أوّلِ الدُّعاءِ وَ فِی آخِرِهِ وَ فِی وَسَطِهِ.
آقا امام صادق علیه السلام از آقا رسول خدا صلوات الله علیه و آله روایت کردهاند: مرا در ابتداء و آخر و در میان دعاهایتان یاد کنید و بر من صلوات بفرستید.
اصول کافی 2 :492، مکارم الاخلاق:274، مجمع البحرین3: 462، وسائل الشیعۀ7 :94، بحار الأنوار 90: 316، جامع أحادیث الشیعۀ 15 :241.
بشارت جبریل به رسول خدا صلی الله علیه وآله و سلّم) برای صلوات فرستنده
قالَ رَسولُ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلیهِ وَآلِهِ بَعْدَ أنْ سَجَدَ سَجْدَۀً طَویلۀً: لَقِینِی جِبرئیلَ فَبَشَّرَنِی، قَالَ: إنَّ اللهَ عَزَّوَجَّلَ یَقُولُ: مَنْ صَلَّی عَلَیکَ صَلَّیْتُ عَلَیهِ وَمَنْ سَلَّمَ عَلَیکَ سَلَّمْتُ عَلَیهِ، فَسَجَدْتُ لِذلِکَ.
آقا رسول اکرم صلی الله علیه و آله پس از سجدهای طولانی فرمودند: جبرئیل مرا ملاقات کرد و بشارتم داد که حقتعالی فرموده است: هر که بر تو صلوات فرستد من بر او صلوات میفرستم، و هر که بر تو سلام کند من بر او سلام میکنم؛ و من بخاطر این موهبت الهی سجده کردم.
جامع الأخبار:157، کشف الغمۀ1: 338، حلیۀ الأبرار1: 338، بحارالأنوار91: 65، مستدرک وسائل الشیعۀ5: 336، جامع أحادیث الشیعۀ15: 465.
{} سه فائده مهم برای صلوات
عَن النَّبیِّ صَلَّی اللهُ علیهِ وَآلِهِ: صَلاتُکُم عَلَیَّ مُجَوِّزَۀٌ لِدُعاءِکُم، وَمَرْضاۀٌ لِرَبِّکُم، وَزَکاتٌ لأعمالکم (لِأبدانِکُمْ).
صلوات شما سبب استجابت دعا، رضایت و خشنودی پروردگار و پاکیزگی اعمالتان میشود.
جامع الأخبار: 156، جمال الأسبوع: 159، بحار الأنوار91: 68، مستدرک وسائل الشیعة 5: 224 و 225 و 329، جامع أحادیث الشیعة 15: 338 و466.
{} صلوات موجب روشنائیِ قبر، صراط و بهشت
قالَ النبی صَلَّی اللهُ عَلیهِ وَ آلِهِ: أکْثِرُوا الصَّلاۀَ عَلَیَّ فَإنَّ الصَّلاۀَ عَلَیَّ نُورٌ فِی القَبرِ، وَنورٌ عَلَی الصِّراطِ، وَنورٌ فِی الجَنَّةِ.
بر من بسیار صلوات فرستید؛ زیرا صلوات بر من نوری است در قبر، و نوری است بر صراط، و نوری است در بهشت.
الدعوات: 216، بحارالأنوار79: 64 ، 91: 70، مستدرک وسائل الشیعۀ5: 332، جامع أحادیث الشیعۀ15: 469.
{} بهترین عمل در روز جمعه
سَألَ حَمّادُ بنُ عیسی عَن أبی عبد ِاللهِ عَن أفْضَلِ الأعمالِ یَومَ الجُمْعَةِ، قالَ علیه السلام: الصَّلاةُ علی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ مائۀَ مَرَّۀٍ بَعدَ العَصرِ وَما زِدْتَ فَهُو أفْضَلْ.
حمّاد بن عیسی از حضرت صادق علیه السلام نسبت به بهترین عمل در روز جمعه پرسید؟حضرت فرمودند:
فرستادن یکصد مرتبه صلوات بر محمّد و آل محمّد بعد از عصر، و هر چه بیشتر صلوات بفرستی فضیلت آن بیشتر میگردد.
المحاسن1: 59، ثواب الأعمال: 158، جامع الأخبار: 161، وسائل الشیعۀ7: 399، بحارالأنوار91: 66، 83: 78 ، 87: 93، مستدرک وسائل الشیعۀ5: 119، جامع أحادیث الشیعۀ5 : 378 ، 6: 140 و 187.
{} صلوات ذکر فرشتگان حاملِ عرش
بَعْدَ أنْ لمَ تَقْدِر الملائِکَۀُ لِحَمْلِ العَرشِ، قالَ اللهُ تعالی لَهم: أُعَلِّمُکُمْ کَلِماتٍ تَقُولونَها یَخِفُّ بِها عَلَیکُمْ، قالوُا: وَما هِی یا ربّنا؟ قالَ: تَقُولُونَ: «بِسْمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ وَلاحولَ وَلاقُوَّۀَ إلاّ باللهِ العَلِیِّ العَظِیمِ وَصَلَّی اللهُ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الطیِّبینَ» فَقالوها فَحَمَلُوهُ.
آنگاه که ملائکه در حملِ عرش الهی عاجز ماندند، خدای متعال به آنان فرمود:
دعا و ذکری به شما میآموزم که به برکت آن بتوانید عرش را حمل کنید. ملائکه پرسیدند: آن چه ذکری است؟ خطاب رسید که بگویید:
«بِسْمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ وَلاحولَ وَلاقُوَّۀَ إلاّ باللهِ العَلِیِّ العَظِیمِ وَصَلَّی اللهُ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الطیِّبینَ»(*)، آن گاه توانستند عرش را حمل کردند.
تفسیر الإمام العَسْکَری علیه السلام:147، تأویل الآیات2: 463، بحارالأنوار27: 97 ، 55 : 34، مستدرک سفینۀ البحار7: 162.
(*) این ذکر شریف حلاّل بسیاری از مشکلات و گرفتاریها میباشد.
{} درود هفتاد هزار فرشته بر گوینده صلوات
قالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلیه وَآلِه : جائَنِی جِبْرِئیِلُ وَقالَ: إنَّه لایُصَلِّی عَلَیْکَ أحَدٌ إلاّ وَیُصَلَّی عَلیهِ سَبعُونَ ألفَ مَلَکٍ وَمَنْ صَلَّی عَلیهِ سَبْعُونَ ألفَ مَلَکٍ، کانَ مِنْ أهلِ الجَنَّۀِ.
جبرئیل نزد من آمد و عرض کرد: کسی نیست که بر شما صلوات بفرستد مگر آن که هفتاد هزار فرشته بر او صلوات میفرستند، و هر که هفتاد هزار فرشته بر او صلوات فرستد از اهل بهشت خواهد بود.
جامع الأخبار: 156، بحار الأنوار91: 64، مستدرک وسائل الشیعۀ5 :335، جامع أحادیث الشیعۀ15: 468.
{} صلوات فرستنده نزدیکترین فرد به پیامبردر رستاخیز
قالَ رَسولُ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلیه وَآلِهِ: أولَی النّاسِ بِی یَومَ القِیامَۀِ أکْثَرُهُمْ عَلَیَّ صَلاۀً (فِی دارِ الدُّنیا).
نزدیکترین شما به من در روز قیامت، کسانی هستند که در دنیا بیشتر از دیگران بر من صلوات فرستند.
جامع الأخبار: 154، مکارم الأخلاق:312، بحارالأنوار91: 63، مستدرک وسائل الشیعۀ5 :334 .
{} ثواب کثیر برای حتّی یک صلوات
قال الصادق(عليه السلام): إِذَا ذُكِرَ النَّبِىُّ فَأَكْثِرُوا الصَّلَاةَ عَلَيْهِ فَإِنَّهُ مَنْ صَلَّى عَلَى النَّبِىِّ صَلَاةً وَاحِدَةً صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ أَلْفَ صَلَاةٍ فِي أَلْفِ صَفٍّ مِنَ الْمَلَائِكَةِ وَ لَمْ يَبْقَ شَيءٌ مِمَّا خَلَقَهُ اللَّهُ إِلَّا صَلَّى عَلَى [ذلِكَ] الْعَبْدِ لِصَلَاةِ اللّهِ عَلَيْهِ وَ صَلَاةِ مَلائِكَتِهِ فَمَنْ لَمْ يَرْغَبْ فِي هَذَا فَهُوَ جَاهِلٌ مَغْرُورٌ قَدْ بَرِئَ اللّهُ مِنْهُ وَ رَسُولُهُ وَ أَهْلُ بَيْتِهِ.
هنگامى كه نام پيامبر برده شود بر او بسيار صلوات بفرستيد؛ چراكه هر كس يك صلوات بر پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) بفرستد خداوند هزار صلوات و درود در هزار صفّ از ملائكه، بر او مى فرستد و چيزى از مخلوقات خدا باقى نمى ماند، مگر اين كه به خاطر صلوات خدا و فرشتگانش بر او صلوات مى فرستند و هر كس به چنين پاداش عظيمى علاقه نداشته باشد، جاهل مغرورى است كه خدا و رسول خدا و اهل بيتش از او بيزارند).
الكافي، ج 2، ص 492، باب (الصلاة على النبي محمد و أهل بيته).
{} ثواب صلوات قابل شمارش نیست
فِی لَیلَۀ المِعراجِ بَعدَ أنْ رَأی النَّبیُّ مَلَکاً یُحاسِبُ عَدَدَ قَطَراتِ المَطَرِ، قالَ المَلَکُ لَه صَلَّی اللهُ علیهِ وَآلِه: یا رَسُولَ اللهِ، حَسابٌ لاأقْدِرُ عَلیهِ بِما عِندیِ مِن الحِفظِ وَالتَّذَکُّرِ وَالأیدِی وَالأصابِعِ، فقالَ: أیُّ حِسابٍ هُو؟
فَقالَ: قُومٌ مِنْ أُمَّتِکَ یَحْضُرُونَ مَجْمَعاً فَیُذْکَرُ اسْمُکَ عِندَهُم فَیُصَلُّونَ عَلَیکَ، فأنا لاأقْدِرُ عَلی حَصْرِ ثَوابِهِم.
در شب معراج، پیامبر صلی الله علیه و آله فرشتهای را دیدند که مقدارِ قطرات باران را محاسبه میکرد، آن فرشته عرض کرد: ای رسول خدا، حساب و شمارشی است که من با تمامِ توانِ خود، نمیتوانم آن را شمارش کنم.
پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند: آن چه حسابی است!؟
فرشته گفت: هر گاه گروهی از امّت شما در جایی جمع شوند و پس از شنیدن نامتان بر شما صلوات فرستند، من از محاسبه ثوابِ آنان عاجزم.
مستدرک وسائل الشیعه5: 356، منازل الآخِرَۀ: 205، جامع أحادیث الشیعۀ15 :468.
{} صلوات سبب یادآوری
عَن مَولانا الحَسنِ بنِ عَلیٍّ علیهما السلام: إنَّ قَلبَ الرَّجُلِ فِی حُقٍَّ وَ عَلی الحُقِّ طَبَقٌ، فَإنْ صَلَّی الرَّجُلُ عِندَ ذلکَ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحمَّدٍ صَلاۀً تامَّۀً اِنْکَشَفَ ذلکَ الطَّبَقُ عَنْ ذلِکَ الحُقِّ فَأضاءَ القَلْبُ وَذَکَرَ الرَّجُلُ ما کانَ نَسِیَ، وَإنْ هُوَ لَمْ یُصَلِّ عَلی مُحمَّدٍ وَآلِ مُحمَّدٍ أو نَقَصَ مِن الصَّلاۀِ عَلَیهِم إنْطَبَقَ ذلکَ الطَّبَقُ عَلَی ذلکَ الحُقِّ فأظْلَمَ القَلْبُ وَنَسِیَ ما کانَ ذَکَرَهُ.
قلب انسان درون حفره و ظرفی است و بر روی آن پرده و سرپوشی میباشد، هرگاه که شخصی بر محمّد و آل محمّد صلوات تام و کاملی فرستد [یعنی صلوات بر حضرت و آلش علیهم السلام]، آن پرده کنار رفته و قلب وی روشن میگردد و شخص آن چه را که فراموش کرده است را به خاطر میآورد. امّا اگر وی صلوات نفرستد و یا صلواتِ ناقص بفرستد، آن سرپوش بر رویِ قلبش باقی مانده و قلب وی تاریک میماند و آن چیزی را که در خاطر داشته است را فراموش میکند.
الإمامه و التبصرۀ: 107، الغیبۀ(نعمانی):67، کمال الدین: 314، علل الشرایع1: 97، عیون أخبار الرضا2: 68، دلائل الإمامه: 175، إعلام الوری2: 192، الإحتجاج 1: 397، وسائل الشیعه7: 199، بحار الانوار36: 419، 58: 37، 91: 51، نور الثقلین1: 828، إلزام الناصب1: 192، جامع الأحادیث15: 490.
{} فضیلت صلوات از زبان دوبهشتی (حمزه و جعفر بن اَبى طالب)
عَنَ ابْنِ عَبَّاسٍ، قَالَ النَّبِیُّ صَلَّی اللهُ عَلیه وَآلهِ: رَأَیْتُ البارحَۀَ عَمِّی حَمْزَةَ بْنَ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ وَأخِی جَعْفَرَ بْنَ أبِی طالِبٍ وَبَیْنَ أَیْدِیهِما طَبَقٌ مِنْ نَبِقٍ فَأکَلَا سَاعَةً فَتَحَوَّلَ النَّبِقُ عِنَباً، فَأَکَلَا سَاعَةً فَتَحَوَّلَ الْعِنَبُ لَهُمَا رُطَباً، فَأَکَلَا سَاعَةً فَدَنَوْتُ مِنْهُمَا وَقُلْتُ: بِأَبِی أَنْتُمَا، أیَّ الْأَعْمَالِ وَجَدْتُما أَفْضَلَ؟ قَالَا: فَدَیْنَاکَ بِالْآبَاءِ وَالْأُمَّهَاتِ، وَجَدْنَا أَفْضَلَ الْأَعْمَالِ الصَّلَاةَ عَلَیْکَ، وَسَقْیَ الْمَاء، وَحُبَّ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ علیه السلام.
ابن عباس از پیامبر اکرم صلی الله و علیه و آله نقل میکند که پیامبر بعد از نماز صبح به اصحابشان فرمودند:
شب گذشته عمویم حمزه و برادرم جعفر بن اَبى طالب را در خواب دیدم. نزد آنان طبقى بود از میوه درخت سِدر. پس از آنکه مدتی از آن خوردند، آن میوه تبدیل به انگور شد. مقداری دیگر از آن خوردند و آن انگور تبدیل به رطب(خرماى تازه) شد. پس از آنکه مقداری از آن خوردند، نزدیک آنها رفتم و گفتم: فدای شما، چه عملی را بهتر از بقیه اعمال یافتید؟ گفتند: پدر و مادرمان فدای تو باشد، ما بهترین عمل را صلوات بر تو، نوشاندن آب به دیگران و دوستى على بن ابى طالب علیه السلام یافتیم.
دعوات: 90 ،العقد النضید: 92، کشف الیقین: 231 ،کشف الغمّه 1: 94 ، ، مدینه المعاجز3: 35 ،غایه المرام6: 54، بحار الانوار22: 284 ،39: 274 ، 71: 369 ، 91: 70 مستدرک وسائل الشیعه5: 331 ،7: 250، جامع احادیث 8: 514 ، 15: 471.
{} صلوات بر پیامبران
عَنْ مُعاوِیَۀِ بنِ عَمّارِ قالَ: ذَکَرْتُ عِندَ أبِی عَبدِاللهِ الصَّادقِ علیه السلام بَعْضَ الأنبیاءِ فَصَلَّیْتُ عَلیهِ، فَقالَ: إذا ذُکِرَ أحَدٌ مِن الأنبیاءِ فَابدَأ بِالصَّلاۀِ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِهِ ثُمَّ عَلیِهِ. (صَلَّی اللهُ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ عَلی جَمِیعِ الأنبیاءِ).
معاویه بن عمّار گوید : نزد حضرت صادق علیه السلام نام یکی از پیامبران را بردم و بر آن پیامبر صلوات فرستادم، آن گاه حضرت صادق علیه السلام به من فرمودند:
هر گاه نام یکی از پیامبران به میان آمد ابتداء بر پیامبر خاتم و سپس بر آن پیامبر درود بفرست. (صَلَّی اللهُ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ عَلی جَمِیعِ الأنبیاءِ).
أمالی(شیخ صدوق رحمه الله): 643، روضۀ الواعظین: 322، وسائل الشیعۀ7: 208، ، الفصول المهمۀ3: 334، وسائل الشیعۀ3: 344، غایۀ المرام3: 257، بحارالأنوار91: 48، جامع أحادیث الشیعۀ15: 490.
{} گریه نوزادان، صلوات است
قالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّی اللهُ علیهِ وَآلهِ: لاتَضرِبُوا أطفالَکُمْ علی بُکائِهِم؛ فَإنَّ بُکاءَهُم أربعةَ أشهُرٍ شهادۀُ أن لاإله إلاّاللهُ، وأربعةَ أشهُرٍ الصَّلاةُ عَلَی النَّبیِّ وآلهِ، وأربعةَ أشهرٍ الدُّعاءُ لِوالدِیهِ.
نوزادانتان را به خاطر گریههایشان نزنید؛ زیرا گریه آنان در چهار ماه اوّل شهادت به یگانگی خدای متعال، در چهار ماه بعد صلوات بر پیامبر و خاندان گرامی آن حضرت، و در چهار ماه دیگر دعا برای پدر و مادرشان میباشد.
توحید:331، علل الشرایع1: 81، وسائل الشیعة21: 447، بحارالأنوار57: 381 و 91: 55 و 101: 103، نورالثقلین4: 184، جامع أحادیث الشیعة21: 417.
{} صلوات موجب برآورده شدن حاجات
قالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلیهِ وَ آلِهِ: مَنْ قالَ ثَلاثَ مَرّاتٍ: «ألّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ» قَضَی اللهُ حاجَتَه.
هر کسی که سه مرتبه بگوید «ألّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ» خدای متعال حاجت او را برآورده میکند.
مستدرک وسائل الشیعۀ5: 227، جامع أحادیث الشیعۀ15: 240 .
{} فضیلت صلوات بین نماز ظهر و عصر
عن الصادق علیه السلام: الصَّلاۀُ علی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحمَّدٍ فِیما بَینَ الظُّهرِ وَالعَصْرِ تَعْدِلُ سَبعیِنَ رکعۀً (حِجَّۀً).
فرستادن صلوات بین نماز ظهر و عصر برابر است با هفتاد رکعت نماز مستحبی(و یا هفتاد حج).
مستطرفات السرائر:577، وسائل الشیعۀ7 :400، بحارالأنوار83: 75 ، 87: 94، جامع أحادیث الشیعۀ5: 379 ، 6: 137 ، مستدرک سفینۀ البحار6: 365.
{} فضیلت صلوات در ماه مبارک رمضان
قالَ رسولُ اللهِ صَلَّی اللهُ علیهِ وآله فی فضیلةِ شهر رمضانَ: مَنْ أکثَرَ فِیهِ مِن الصَّلاةِ عَلَیَّ ثَقّلَ اللهُ مِیزانَهُ یَومَ تَخِفُّ المَوازینَ.
هر کس که در این ماه بر من زیاد صلوات فرستد، خدای متعال کفّه حسنات او را سنگین میکند در آن روزی که کفّه حسنات همه سَبک و خالی باشد.
عیون أخبار الرضاعلیه السلام 2: 266، فضائل أشهر الثلاثۀ: 78، أمالی(شیخ طوسی رحمه الله): 155 روضة الواعظین:346، بشارة المصطفی:436إقبال الأعمال1: 27، ، مصباح(کفعمی رحمه الله) :633،وسائل الشیعة10: 314، بحارالأنوار91 :52 ، 93: 357، جامع أحادیث الشیعة 9: 21.
{} صلوات برابر تسبیح، تهلیل، تکبیر
عن أبی الحَسنِ الرِّضا علیه السلام: الصَّلاۀُ علی مُحَمَّدٍ وَآلِهِ تَعْدِلُ عِنْدَ اللهِ عَزَّوَجَلَّ التَّسبیِحَ وَالتَّهلِیلَ وَالتَّکبِیرَ.
صلوات بر محمد و آل محمد علیهم السلام نزد خدای عزوجل برابر است با تسبیح(ذکر سُبحانَ اللهِ) و تهلیل(ذکر لا إلهَ إلاّ اللهُ) و تکبیر(ذکر أللهُ أکبرُ).
أمالی(صدوق رحمه الله):132، عیون أخبار الرضا علیه السلام 2: 265، روضۀ الواعظین2: 322، جامع الأخبار: 156، وسائل الشیعۀ7: 194، بحارالأنوار91: 74، جامع أحادیث الشیعۀ15: 463.
{} صلوات بر حضرت زهراء سلام الله علیها
عن مولاتِنا فاطِمَۀَ الزهراءِ: قالتْ: قالَ لِی رَسُولُ اللهِ صَلَّی اللهُ علیه وَآلِه: یا فاطِمَۀُ، مَنْ صَلَّی عَلَیکِ غَفَرَ اللهُ لَه وَ ألْحَقَهُ بِی حَیْثُ کُنْتُ مِن الجَنَّۀِ.
ای فاطمه، هر که بر تو صلوات فرستد خداوند او را میبخشد و در هر جایی از بهشت که من باشم او را به من ملحق خواهد کرد.
کشف الغمۀ2: 100، بحارالأنوار43: 55 ، 97: 194، الخصائص الفاطمیۀ2: 467، اللمعۀ البیضاء: 291، مستدرک وسائل الشیعۀ10: 211، الأنوار البهیۀ: 67، بیت الأحزان:35، جامع أحادیث الشیعۀ12 :266، مستدرک سفینۀ البحار6: 370، میزان الحکمۀ2: 1197.
{} صلوات خاصّه حضرت زهراء سلام الله علیها
اَللّـهُمَّ صَلِّ عَلَى الصِّدّیقَةِ فاطِمَةَ الزَّکِیَّةِ، حَبیبَةِ حَبیبِکَ وَنَبِیِّکَ، وَاُمِّ
اَحِبّآئِکَ وَاَصْفِیآئِکَ، اَلَّتِى انْتَجَبْتَها وَفَضَّلْتَها وَاخْتَرْتَها عَلى
نِسآءِ الْعالَمینَ، اَللّهُمَّ کُنِ الطّالِبَ لَها مِمَّنْ ظَلَمَها، وَاسْتَخَفَّ بِحَقِّها، وَکُنِ
الثّائِرَ اللّـهُمَّ بِدَمِ اَوْلادِها، اَللّهُمَّ وَکَما جَعَلْتَها اُمَّ اَئِمَّةِ الْهُدى، وَحَلیلَةَ
صاحِبِ اللِّوآءِ، وَالْکَریمَةَ عِنْدَ الْمَلاَ الأعْلى، فَصَلِّ عَلَیْها وَعَلى اُمِّها
صَلاةً تُکْرِمُ بِها وَجْهَ اَبیها مُحَمَّد صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ، وَتُقِرُّ بِها اَعْیُنَ
ذُرِّیَّتِها، وَاَبْلِغْهُمْ عَنّى فى هذِهِ السّاعَةِ اَفْضَلَ التَّحِیَّةِ وَالسَّلامِ.
خدایا درود فرست بر صدیقه (طاهره) فاطمه آن بانوى پاکیزه محبوب دوست و پیامبرت و مادر
دوستان و برگزیدگانت آن بانویى که او را برگزیدى و فضیلت و برتریش دادى بر
زنان جهانیان خدایا تو انتقامش را بگیر از کسانى که به او ستم کردند و حرمتش را سبک شمردند و تو اى خدا
خونخواهى فرزندانش را بکن خدایا همچنان که او را بدین مقام رساندى که مادر امامان راهنما و همسر
پرچمدار محشر و گرامى در عالم بالا قرارش دادى پس درود فرست بر او و بر مادرش (خدیجه)
درودى که گرامى دارى بدان آبروى پدرش محمّد صلى الله علیه و آله را و روشن گردانى بدان دیده
فرزندانش را و برسان بدیشان از من در این ساعت بهترین تحیّت و سلام را.
مفاتیح الجنان
پس از ویرایش و اصلاحات و اضافات