بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِمِ.
{۳} اقسام صاحبان عادت وقتیه و عددیه
سؤال
صاحبان عادت وقتیه و عددیه چند قسم هستند؟
پاسخ:
اکثر مراجع عظام تقلید: صاحبان عادت وقتیه و عددیه سه قسمند:
آیات عظام: خوئی، تبریزی، سیستانی، وحید خراسانی: دو قسمند:
{۱} کسی که دو ماه پشت سرهم در وقت معیّن{۱}، خون حیض ببیند و در وقت معیّن هم پاک شود{۲}، مثلا دو ماه پشت سر هم از روز اول ماه، خون ببیند و روز هفتم پاک شود که عادت حیض این زن از اول ماه تا هفتم است{۳}.
{۱} آیةالله العظمی شبیری زنجانی: از وقت معين
{۲} آیةالله العظمی جوادی آملی: در وقت معين و عدد معيّن، خون حيض ببيند و در وقت معين و عدد معيّن هم پاک شود
{۳} آیةالله العظمی شبیری زنجانی: از روز اول ماه تا هفتم است
{۲} {*} کسی که از خون پاک نمی شود ولی دو ماه پشت سر هم چند روز معیّن مثلا از اول ماه تا هشتم خونی که می بیند نشانه های حیض را دارد،یعنی غلیظ و سیاه و گرم است وبا فشار و سوزش بیرون می آید. و بقیّه خونهای او نشانه های استحاضه را دارد که عادت او از اول ماه تا هشتم می شود{۱}.
{۱} آیةالله العظمی شبیری زنجانی: کسی که از خون پاک نمی شود ولی دو ماه پشت سر هم چند روز معیّن از مثلاً از اول ماه تا هفتم خونی می ببیند که نشانه حیض را دارد، یعنی تیره، گرم و با فشار است و بقیّه خون ها ی او نشانه استحاضه را دارد یعنی زرد یا قرمز روشن است که عادت او از اول ماه تا هفتم می شود.
{۱} آیةالله العظمی جوادی آملی: کسی كه از خون پاک نمیشود؛ ولی دو ماه پشت سرهم چند روز معيّن ـ مثل يكم ماه تا هشتم ـ خونی كه میبيند نشانههای حيض را دارد و خونهای پس از آن، نشانههای استحاضه را دارد كه عادت او از يكم ماه تا هشتم است.
{۳} کسی که دو ماه پشت سر هم در وقت معیّن، خون حیض بیند و بعد از آن که سه روز یا بیشتر خون دید یک روز یا بیشتر پاک شود و دوباره خون ببیند و تمام روزهایی که خون دیده با روزهایی که در وسط پاک بوده از ده روز بیشتر نشود{۱} و در هر دو ماه همه روزهایی که خون دیده و در وسط پاک بوده روی هم یک اندازه باشد که عادت او به اندازه تمام روزهایی است که خون دیده و در وسط پاک بوده است و لازم نیست روزهایی که در وسط پاک بوده در هر دو ماه به یک اندازه باشد، مثلا اگر در ماه اول از روز اول ماه تا سوم خون ببیند و سه روز پاک شود و دوباره سه روز خون ببیند و در ماه دوم بعد از آن که سه روز خون د ید، سه روز یا کمتر یا بیشتر{۲} پاک شود و دوباره خون ببیند و روی هم از نه روز بیشتر نشود{۳}، همه حیض است{۴} و عادت این زن نه روز می شود{۵}.
{۱} آیةالله العظمی سبحانی: {در این صورت} عادت او به اندازه تمام روزهایی است که خون دیده و در وسط پاک بوده است و لازم نیست روزهایی که پاک بوده در هر دو ماه یک اندازه باشد.
{۱} آیات عظام: گلپایگانی، صافی گلپایگانی: کسی که دو ماه پشت سر هم در وقت معیّن، خون حیض بیند و بعد از آن که سه روز یا بیشتر خون دید یک روز یا بیشتر پاک شود و دوباره خون ببیند و تمام روزهایی که خون دیده با روزهایی که در وسط پاک بوده روی هم یک اندازه باشد، که عادت او همان روزهایی است که به طور متفرق خون دیده و در پاکی در بین، باید احتیاطاً عبادتهای خود را بجا آورد و آنچه را بر حائض حرام است، ترک کند. و اگر در روزهای پاکي ماههای پیش، اتفاقاً خون ببیند، باید در آن روزها احتیاطاً جمع کند میان کارهای مستحاضه و تروک حائض.
آیةالله العظمی سیستانی: کسی که دو ماه پشت سر هم در وقت معیّن، خون حیض بیند و بعد از آن که سه روز یا بیشتر خون دید یک روز یا بیشتر پاک شود و دوباره خون ببیند و تمام روزهایی که خون دیده و روزهایی که در وسط پاک بوده روی هم یک اندازه باشد، که عادت او به اندازه روزهایی است که خون دیده است، نه به ضمیمه روزهایی که در وسط پاک بوده است، پس لازم است که روزهایی که خون دیده و روزهایی که در وسط پاک بوده در هر دو ماه به یک اندازه باشند، مثلاً اگر در ماه اول و همچنین در ماه دوم از روز اول ماه تا سوم خون ببیند و سه روز پاک شود و دوباره سه روز خون ببیند عادت این زن شش روز متفرق می شود و در سه روز پاکی که در وسط است بنابر احتیاط واجب محرمات حائض را ترک واعمال مستحاضه را انجام دهد. و چنانچه مقدار روزهایی که در ماه دوم خون دیده بیشتر یا کمتر باشد، این زن صاحب عادت وقتیه است نه عددیه.
{۲} آیةالله العظمی خوئی: کمتر از سه روز یا بیشتر
{۳} آیات عظام: فاضل لنکرانی، تبریزی: روی هم نه روز بشود
{۴} خوئی، وحید خراسانی: روی هم نه روز شود در این صورت همه نه روز حیض است
{۵} آیةالله العظمی شبیری زنجانی: زنی که دو ماه پشت سر هم از وقت معیّن خون حیض ببیند و پاک شود و دوباره خون ببیند و مجموع خون هایی که دیده - بدون محاسبه زمانی که پاک بوده – در دوماه به یک اندازه باشد و شرائط حیض را هم داشته باشد (یعنی مجموع خون ها در هر ماه از ده روز بیشتر نشود و سه روز اول خون در یک دهه واقع شود و مدتی که در وسط پاک بوده کمتر از ده روز باشد) و لازم نیست که روزهایی که در وسط بوده به یک اندازه باشد؛ مثلاً اگر در ماه اول از روز اول ماه تا سوم ماه خون حیض ببیند و پنج روز پاک شود و دوباره چهار روز خون ببیند و در ماه دوم بعد از آن که روز اول و دوم ماه خون دیده کمتر از هشت روز پاک شود و دوباره پنج روز خون ببیند، عادت او هفت روزه است که از اول ماه به طور متصل به حساب می آید. همچنین اگر در یکی از دو ماه از زمان معیّنی (مثلاً از اول ماه) چند روز متصل (مثلاً هفت روز) خون حیض ببیند و در ماه دیگر از همان وقت چند روز خون ببیند و سپس مدتی کمتر از ده روز پاک شود و دوباره خون ببیند و خون هر دو ماه شرائط حیض را داشته و به یک اندازه هم باشد، عادتش به همان مقدار (مثلاً هفت روز) است که به طور متّصل از اول آن زمان معیّن (مثلاً از اول ماه) محاسبه می گردد.
{۵} آیةالله العظمی مکارم شیرازی: زنانی که عادت وقتیه و عددیه دارند همین که در ایّام عادت، خون ببینند حائض می شوند و تا پایان ایّام عادت احکام حائض را دارد، خواه نشانه های خون حیض در آن بوده باشد، یا نه. {و} هرگاه زنی در تمام ماه پاک نمی شود، ولی در دوماه پشت سر هم چند روز معیّن (مثلاً از اول تا هفتم ماه) خونی را که می بیند نشانه های حیض را دارد، اما بقیّه چنین نیست، او نیز باید همان ایّام را عادت قرار دهد.
آیات عظام بهجت و مظاهری؛ این مسأله را در رساله خود نیاورده اند.
فتاوای هفده مرجع تقلید به ترتیب حروف الفبا، پس از امام خمینی:
مراجع و آیات عظام متوفّی (قدّس سرّهم)
(۱) امام خمینی. (۲) اراکی. (۳) بهجت.
(۴) تبریزی. (۵) خوئی. (۶) فاضل لنکرانی.
(۷) گلپایگانی. (۸) صافی گلپایگانی.
مراجع و آیات عظام حیّ (مدّ ظلّهم)
(۱) امام خامنه ای. (۲) جوادی آملی.
(۳) سبحانی. (۴) سیستانی. (۵) شبیری زنجانی.
(۶) مظاهری. (۷) مکارم شیرازی.
(۸) نوری همدانی. (۹) وحید خراسانی.