(۳۱۱) حکم شرعی و فقهی اپیلاسیون (از بین بردن موهای زائد بدن)

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِمِ.

وَ اَلسَّلاَمُ عَلَى عِبَادِ اَللَّهِ اَلصَّالِحِين وَ رَحمَةُ الله

اخیراً روشهای موزدایی بدن، ذهن و تمرکز بسیاری از خانم ها را به خود مشغول ساخته است. استفاده از روشهای سنّتی دیگر چندان مورد پسند جوانان امروزی نیست و به دنبال یافتن راه حلّ مناسب تر، بهداشتی تر و بادوام بیشتر هستند.

یکی از روشهای متداول امروزی برای موزدایی بدن اپیـلاسیون ( استفاده از موم یا وکس ) است.

مو زدایی یا برطرف کردن موهای زاید، به روش‌های از بین بردن مو به ویژه موی بدن انسان‌ گفته می‌شود.

اپیلاسیون( Epilation ) واژه‌ای انگلیسی است که وارد زبان فارسی شده و به معنایی که گذشت به کار می‌رود یعنی به مفهوم از بین بردن موهای بدن در هر قسمتی از آن و به هر روشی که باشد اطلاق می شود.

برای از بین بردن موهای زاید بدن روش‌های گوناگونی وجود دارد که در آن از موادّ مختلفی از قبیل لیزر (لیزیک)، کرم و اسپری‌های موبَر، مومک و ... استفاده می‌شود.

اپیلاسیون با استفاده از موم داغ رایج ترین روش برای از بین بردن موهای زاید در بین مردم می باشد.

استفاده از موم سرد روش دیگری است که بیشتر مردم در منزل آن را انجام می‌دهند.

به هر حال موضوع سؤال این است که آیا یک شخص می‌تواند به از بین بردن موهای زاید تمام قسمت‌های بدن یک شخص دیگر حتی موهای شرمگاه او اقدام کند؟

قابل کتمان نیست که عمل مذکور متأسفانه در سال‌های اخیر علی رغم وجود منع شرعی و ملاحظات اخلاقی و عوارض اجتماعی آن، امر رایجی شده، به ویژه در بین بانوان و توسط سالن های آرایشی زنانه که البته یکی از علل آن را بی‌اطلاعی از موازین شرعی و عدم آگاهی از آثار سوء تربیتی و اجتماعی آن و غفلت از تأثیری که در تضعیف تدریجی حیا و تخریب پایه های عفّت عمومی دارد، باید دانست.

از نظر فقهی در این باره با دو مسأله مواجه هستیم:

{۱} حکم برطرف کردن موهای زاید بدن با قطع نظر از این که توسط چه کسی انجام می‌شود.

{۲} انجام آن توسط زن یا مردی که با انسان رابطه زوجیّت ندارد  و همین شقّ دوّم است که مورد سؤال می‌باشد.

در اسلام گاه ازاله و از بین بردن موهای بدن حرام شمرده شده و آن وقتی است که انسان برای حج یا عمره محرم شده و در حال احرام باشد.

تحریرالوسیله امام خمینی، ج‌1 ، ص 401.

گرچه برطرف کردن مو در حال احرام حرام است، لیکن تمیز کردن بدن قبل از احرام و زدودن موهای زیر بغل و عانه از مستحبّات احرام می‌باشد.

مناسک حج امام خمینی، ص 98.

بنابر این روش می‌گردد که، برطرف کردن موهای ناخواسته از بدن برای کسی که در حال احرام نیست، فی نفسه بی اشکال بوده و جایز، حتّی در مواردی مستحبّ نیز می‌باشد. اما همان‌گونه که گذشت سؤال، ناظر به مو زدایی تمام بدن و نقش و دخالت زن و مردی است که با شخص دریافت کننده خدمت، رابطه زوجیّت ندارد.

این عمل یعنی مو زدایی کامل بدن توسط شخص دیگر چون مستلزم نگاه به بدن شخص دیگر به ویژه نظر به عورت دیگری است، تابع احکام نگاه می‌باشد.

با در نظر گرفتن محرمات احرام و لحاظ قرار دادن موارد جواز و ممنوعیّت‌ها و محدودیّت‌های شرعی مربوط به نگاه چنین باید گفت که:

1 . مو زدایی و اپیلاسیون همه قسمت‌های بدن از جمله عورت، توسط زن و شوهر و در غیر حال احرام، جایز و بلا اشکال است زیرا زن و شوهر حق دارند به همه قسمت‌های بدن همدیگر نگاه کنند و ازاله مو در غیر حال احرام نیز منع شرعی ندارد

2 . مو زدایی و اپیلاسیون همه قسمت‌های بدن به جز عورت توسط هم جنس ( زن توسط زن و مرد توسط مرد ) و جنس مخالفی که محرم انسان است، در غیر حال احرام جایز می‌باشد به شرط این‌که مفسده نداشته باشد.

3 . مو زدایی و اپیلاسیون هر قسمتی از بدن توسط نامحرم حرام است.

4 . مو زدایی و اپیلاسیون عورت توسط هر کسی غیر از زن و شوهر اعمّ از هم جنس و محرم و نامحرم، حرام است. زیرا هیچ مرد و زنی حق ندارد به عورت شخص دیگر نگاه کند جز در مواردی که ضرورت آن را ایجاب کند و یا بین آن‌ها رابطه زوجیّت برقرار باشد و روشن است که ایپلاسیون معمولا امری است غیر ضروری.

مو زدایی در روایات

آقا أمیرالمؤمنین علی (علیه‌السّلام) میفرمایند:

استفاده از نوره برای ( زدودن موی زیر بغل و اسافل ) اعضا نشاط می‌آورد و بهداشت بدن است.

بحارالانوار ، ج76، ص 89.

واجبی ( نوره ) ماده‌ای است که برای دفع موهای زائد بدن استفاده می‌شود. این ماده از ترکیب آهک و زرنیخ تشکیل شده‌است.

در جایی دیگر می فرمایند:

ازاله موهای زیر بغل باعث از بین رفتن بوی بد می‌شود كه این پاكیزگی است كه پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلم، به انجام دادن این كار امر فرموده است.

بحارالانوار ، ج76، ص 89.

در روایت دیگری آمده:

تراشیدن موی میان دو پا و پشت زهار، نشانه ایمان به ذات حق‌تعالی و قیامت است و از سنّت رسول صلّی الله علیه و آله و سلم است.

من لایحضر الفقیه ، ج1، ص120.

امام کاظم علیه‌السّلام هم می فرمایند:

« اگر موی بدن بلند شود، آب پشت (كمر) قطع می ‏شود و مفصل ‏ها سست شده و ضعف به دنبال آن می ‏آید. نوره‌كشیدن، آب پشت را زیاد و جسم را قوی و چربی دو كلیه را زیاد كرده و بدن را فربه می‏ كند. » 6

امام علی علیه‌السّلام فرمودند:

« دوست دارم که هر فرد با‌ایمان در هر پانزده روز یک‌بار، با نوره موزُدایى کند. » 7

امام صادق علیه‌السّلام می‌فرمایند:

« زدودن موها با تیغ در هر هفت روز و با نوره در هر پانزده روز، پسندیده است. » 8

آنچه روایات بر آن دلالت دارد و از مجموع توصیه‌های بیان‌شده به دست می‌آید، ازاله موهای زائد بدن مستحبّ است.

در حقیقت شرع، نه‌تنها مخالف با این جریان نیست که خود مشوّق آن است و به صورت‌های گوناگون و با بیان سیره امامان معصوم علیهم السّلام بر آن صحّه گذاشته و تأکید دارد. 9

حال نظر مراجع تقلید را در مورد اپیلاسیون ( موزدایی) بدن زن (عورت) در آرایشگاه های زنانه بیان می کنیم:

آیت الله سیستانی دامت بركاته

در صورتیكه مستلزم لمس یا دیدن عورتین باشد جائز نیست.       

آیت الله مکارم شیرازی دامت بركاته

نگاه به عورت دیگری خواه برای زائل كردن مو باشد یا چیز دیگر جائز نیست اما زائل كردن موهای زیر بغل و مانند آن به وسیله همجنس مانعی ندارد .10

آیت الله هادوی تهرانی دامت بركاته

نگاه كردن به خود عورت جائز نیست و پوشیدن آن واجب است.این كار جائز نیست. 11

آیت الله خامنه ای دامت بركاته

سؤال

بنده خانمی هستم كه تخت كوچكی در خانه دارم كه از طریق آن به كار اپیلاسیون مشغول می باشم وخرج خودم و بچه هایم را از این راه تأمین می كنم .آیا این كار جائز است؟

پاسخ

در مورد غیر عورت اشكال ندارد لیكن نگاه به عورت و دست زدن به آن جائز نیست. 12

آیت الله بهجت رحمۀ الله علیه

اگر مستلزم نظر یا لمس عورت باشد جائز نیست. 13

آیت الله نوری همدانی دامت بركاته 

اپیلاسیون اگرمنجر به دیدن عورت خانم توسط خانم دیگری درآرایشگاه باشد جائزنیست. برهنه كردن عورت و نشان دادن به دیگران هرچند همجنس باشد و همچنین نگاه كردن به عورت دیگری هر چند همجنس و یا از محارم باشد حرام است ولی اپیلاسیون قسمت های دیگر بدن زن توسط زن دیگراشكال ندارد.

این فعل حرام باعث مشكلاتی در روند عبادت و زندگی خصوصی شما می شود، البته نه مثل ناخن مصنوعی ولی فعل حرام باعث ریختن قبح گناه و باعث دوری از خدا می شود. حتی اگر برای رضای شوهر باشد. ما یك منطقه ممنوعه برای هر یك از اعضا داریم كه افراد خاصی می توانند به آنجا وارد شوندكه اگر كس دیگری وارد شود مهاجم محسوب می شود چه با اجازه ما باشد چه بدون اجازه ما. 14

آیت الله وحید خراسانی دامت بركاته

اگر موجب دیدن عورت نشود اشکال ندارد والا دیدن عورت حتی برای مادر هم حرام است. 15

پی نوشت ها

1 . روح الله خمینی ، تحریرالوسیله ، ج‌1 ، ص 401  .

2 . روح الله خمینى ، مناسک حج ، ص 98 .

3 . محمد باقر مجلسی ، بحارالانوار ، ج76، ص 89.

4 . همان ، بحارالانوار ، ج76، ص89.

5 . شیخ صدوق ، من لایحضر الفقیه ، ج1، ص120.

6 . محمد باقر مجلسی ،  حلیه المتقین، فصل هشتم

7 . حرّ عاملی ، وسائل الشیعه ، ج 1، باب آداب حمام و تنظیف، ص387 .

8 . محمد بن یعقوب کلینی ، کافی ، ج ‏6 ، ص 505 .

9 . حسن بن فضل طبرسی، مکارم الاخلاق ، ص 59 .

10 . برگرفته از سایت حضرت آیت الله مکارم شیرازی دامت بركاته

11 . http://hadavi.info/new

12 . برگرفته از سایت حضرت آیت الله خامنه ای دامت بركاته ( استفتاات جدید، بخش نگاه و پوشش)

13 . برگرفته از سایت حضرت آیت الله بهجت رحمۀ الله علیه

14 . برگرفته از سایت آیت الله نوری همدانی دامت بركاته

15 . برگرفته از سایت آیت الله وحید خراسانی دامت بركاته