بسم الله الرحمن الرحیم
احادیث ازدواج در اسلام
فهرست مطالب:
فصل اوّل ـ فضيلت ازدواج
فصل دوم ـ وظيفه توانگران
فصل سوم ـ ديدار قبل از ازدواج
فصل چهارم ـ عروس و داماد شايسته
فصل پنجم ـ انتخاب سرنوشت ساز
فصل ششم ـ آداب خواستگارى
فصل هفتم ـ آداب عروسى
فصل هشتم ـ مهريّه و جهيزيّه
فصل نهم ـ از خانه پدر تا خانه شوهر
فصل دهم ـ مهريه زن
احادیث فصل اوّل ـ فضيلت ازدواج چهار حدیث:
حفظ دین با ازدواج
(۱) قالَ النَّبِيُّ (صلي الله عليه و آله و سلّم): اِذا تَزَوَّجَ الرَّجُلُ اَحْرَزَ نِصْفَ دينِهِ.
كسى كه ازدواج كند، نصف دينش را حفظ كرده است.
عروسى در هنگام تنگدستى
(۲) قـالَ الصّـادِقُ (عليه السلام): مَنْ تَرَكَ التَّزْويجَ مَخافَةَ الْفَقْرِ فَقَدْ اَساءَ الظَّنَّ بِاللّهِ ـ عَزَّ وَ جَلَّ ـ ، اِنَّ اللّهَ ـ عَزَّ وَ جَلَّ ـ يَقُولُ: «اِنْ يَكُونُوا فُقَـراءَ يُغْنِـهِمُ اللّهُ مِـنْ فَضْـلِهِ.
هركس از ترس فقر ازدواج نكند نسبت به لطف خداوند بدگمان شده است. چرا كه خداوند مى فرمايد: اگر آنان فقير باشند خداوند از فضل و كرم خود بى نيازشان مى كند.
ازدواج رحمت است
(۳) قـالَ النَّـبِيُّ (صلي الله عليه و آله و سلّم): يُفْتَحُ اَبْوابُ السَّماءِ بِالرَّحْمَةِ فى اَرْبَعِ مَواضِعَ:
۱- عِنْدَ نُزُولِ الْمَطَرِ، ۲- وَ عِنْدَ نَظَرِ الْوَلَدِ فى وَجْهِ الْو الِدَيْنِ، ۳- وَ عِنْدَ فَتْحِ بابِ الْكَعْـبَةِ، ۴- وَ عِـنْدَ النِّـكاحِ.
درهاى رحمت آسمانى در چهار وقت گشوده مى شود:
۱- موقع بارش باران، ۲- زمانى كه فرزند به چهره پدر و مادرش مى نگرد، ۳- هنگام گشوده شدن در كعبه، ۴- هنگام برپايى مراسم عقد و عروسى.
آفات بى همسرى
(۴) قـالَ رَسُـولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: اَكْـثَرُ اَهْلِ النّـارِ الْعُـزّابُ.
بيشترين اهل جهّنم جوانان بى همسر هستند.
احادیث فصل دوم ـ وظيفه توانگران چهار حدیث:
تلاش در ازدواج جوانان
(۱) عَنِ الصّـادِقِ عليه السلام قـالَ: مَنْ زَوَّجَ اَعْزَبا كانَ مِمَّنْ يَنْظُرُ اللّهُ ـ عَزَّ وَ جَلَّ ـ اِلَـيْهِ يَـوْمَ الْقِيــامَةِ.
كسى كه مجردى را تزويج كند و امكان ازدواج او را فراهم نمايد از كسانى است كه در قيامت خداوند به آنان نظر لطف مى كند.
در سايه عرش
(۲) قـالَ مُـوسَى بْنُ جَعْـفَرٍ عليه السلام: ثَلاثَةٌ يَسْتَـظِلُّونَ بِظِلِّ عَـرْشِ اللّهِ يَـوْمَ الْقِـيامَةِ، يَـوْمَ لا ظِلَّ اِلاّ ظِلَّهُ: رَجُـلٌ زَوَّجَ اَخـاهُ الْمُسْـلِمَ اَوْ اَخْـدَمَهُ اَوْكَـتَمَ لَـهُ سِـرّا.
سه دسته در روزقيامت، روزى كه سايه و پناهى جزء سايه خداوند نيست، در سايه و پناه خدا هستند:
۱- مردى كه زمينه ازدواج برادر مسلمانش را آماده نمايد. ۲- مردى كه خدمتگزارى به برادر مسلمانش بدهد. ۳- كسى كه سرّ برادر مسلمانش را بپوشاند.
منظور نظر حق
(۳) قـالَ الصّـادِقُ عليه السلام: اَرْبَعَةٌ يَنْـظُرُ اللّهُ اِلَيْـهِمْ يَـوْمَ الْقِـيامَةِ: مَنْ اَقـالَ نادِما اَوْ اَغاثَ لَهْفانَ اَوْ اَعْتَقَ نَسَمَةً اَوْ زَوَّجَ عَـزَبـا.
چهار كس در قيامت مورد نظر پروردگارند:
۱- آنكه چون طـرف معامـله پشيـمان شـود، معـامله را برگرداند. ۲- كسى كه غم از دلى برگيرد. ۳- كسى كه برده اى را آزاد كند. ۴- كسى كه مرد مجرّدى را زن دهد.
بهترين وساطت
(۴) قـالَ عَـلِىٌّ عليه السلام: اَفْضَلُ الشَّفاعـاتِ اَنْ تَشْفَـعَ بَيْنَ اِثْنَيْنِ فى نِـكاحٍ يَجْـمَعَ اللّهُ بَيْنَـهُما.
از بهترين شفاعتها، شفاعت بين دو نفر در امر ازدواج است تا اينكه خداوند آنان را مجذوب يكديگر گرداند.
احادیث فصل سوم ـ ديدار قبل از ازدواج چهار حدیث:
ازدواج با دينداران
(۱) عـَنِ النَّـبِيِّ صلي الله عليه و آله قـالَ: مَنْ تَزَوَّجَ امْرَأَةً لِمالِها وَ كَلَهُ اللّهُ اِلَيْهِ، وَ مَنْ تَـزَوَّجَها لِجَمالِها رَأى فِيـها ما يَـكْرَهُ، وَ مَنْ تَـزَوَّجَها لِدِينِـها جَـمَعَ اللّهُ لَـهُ ذلِـكَ.
هر كه با زنى به خاطر مالش ازدواج كند، خداوند او را به مال وى واگذار مى كند، و هر كه با او به خاطر جمال و زيبائى اش ازدواج نمايد، در او چيزى را كه خوشايند او نيست، خواهد ديد، و هر كه با وى به خاطر دينش ازدواج كند، خداوند تمامى اين مزايا را براى او جمع مى كند.
ديدار قبل از وصلت
(۲) عَـنِ الصّـادِقِ عليه السلام قـالَ: لا بَأْسَ بِاَنْ يَنْـظُرَ الـرَّجُلُ اِلَى الْمَـرْأَةِ اِذا اَرادَ اَنْ يَتَـزَوَّجَها. يَنْـظُرَ اِلىُ خَلْفِـها وَ اِلى وَجْهِـها.
مانعى ندارد كه مرد قامت و صورت زنى را كه قصد ازدواج با او دارد، ببيند.
ديدار عروس و داماد قبل از ازدواج
(۳) عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قالَ: سَئَلْتُ اَبا جَعْفَرٍ عليه السلام عَنِ الرَّجُلِ يُريدَ اَنْ يَتَزَوَّجَ الْمَرْأَةَ، اَيَنْظُرُ اِلَيْها؟ قالَ: نَعَمْ اِنَّما يَشْتَريها بِاَغْلىَ الثَّمَنِ.
محمّد ابن مسلم مى گويد: از امام باقر عليه السلام پرسيدم: مردى كه مى خواهد ازدواج كند حق دارد زن را ببيند؟ امام عليه السلام فرمود: آرى، چون در برابر آن بهاى سنگينى مى پردازد.
سؤال از اوصاف
(۴) قـالَ عَـلِىٌّ عليه السلام: اِذا اَرادَ اَحَدُكُمْ اَنْ يَتَزَوَّجَ فَلْيَـسْأَلْ عَـنْ شَعْـرِها كَـما يَسْأَلُ عَـنْ وَجْهِـها فَاِنَّ الشَّـعْرَ اَحَـدُ الْجَـمالَيْنِ.
هر وقت يكى از شما، بخواهد، ازدواج كند، بايد از اوصاف موى سر زن سؤال كند همچنانكه از چگونگى رخسار او نيز مى پرسد. چون كه موى زن يكى از دو زيبايى (مو و صورت) اوست.
عروس و داماد شايسته،
خواستگار خوش اخلاق و مذهبى
قـالَ الرِّضـا عليه السلام: اِذا خَطَبَ اِلَيْكَ رَجُـلٌ رَضِـيتَ ديـنَهُ وَ خُلْـقَهُ فَـزَوِّجْهُ وَ لا يَمْنَـعْكَ فَـقْرُهُ وَ فاقَـتُهُ.
وقتى كه از دين و اخلاق خواستگار راضى بوديد به ازدواج با او راضى باشيد و به خاطر فقير بودنش او را رد نكنيد.
دامادِ هم شأن
قـالَ النَّـبِيُّ صلي الله عليه و آله: اِذا جائَـكُمُ الاَْكْـفاءُ فَانْكِـحُوهُنَّ وَ لا تَـرَبَّصُـوا بِـهِنَّ الْحِـدْثـانَ.
وقتى كه اشخاصِ هم شأن به خواستگارى دختران شما آمدند، به آنها دختر دهيد و در كار آنها منتظر حوادث نباشيد.
عروس شايسته
قـالَ رَسـوُلُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: مَا اسْتَفادَ امْـرِءٌ فائِدَةً بَعْدَ الاِْسْـلامِ اَفْـضَلَ مِنْ زَوْجَةٍ مُسـلِمَةٍ تَسُـرُّهُ اِذا نَـظَرَ اِلَيْها، تُطيـعُهُ اِذا غـابَ عَنْـها فِى نَفْسِـها وَ مالِـهِ.
پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: پس از اسلام، هيچ نعمتى براى مرد بهتر از زن مسلمانى نيست كه هرگاه به او بنگرد، مسرورش كند و هرگاه به او فرمان دهد، اطاعتش نمايد و در غياب او حافظ ناموس و مالش باشد.
انتخاب سرنوشت ساز همسر شايسته
قالَ الصّادِقُ عليه السلام: اِنَّمَا الْمَرْأَةُ قَـلاّدَةٌ فَانْظُرْ ما تَتَقَلَّدُ.
زن همانا گردنبندى است، نيك بنگر كه چه گردنبندى را به گردنت آويزان مى كنى.
وصلت با خانواده ناشايست
عَـنِ النَّـبِيِّ صلي الله عليه و آله قـالَ: اِيّاكُمْ وَ خَضْراءَ الدِّمَنِ، قيلِ: يا رَسُولَ اللّهِ وَ ما خَضَراءُ الدِّمَنِ؟ قالَ: اَلْمَرْأَةُ الْحَسْناءُ فى مَنْبِتِ السُّوءِ.
بپرهيزيد از سبزيجاتى كه در مزبله مى رويد. عرض شد: يا رسول اللّه! سبزيجاتى كه در مزبله مى رويد چيست؟ حضرت صلي الله عليه و آله فرمود: زن زيبايى كه در خانواده پست و ناشايست بوجود آمده باشد.
ازدواج با دوشـيزگان
قـالَ رَسُـولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: تَـزَوَّجُوا الاَْبْـكارَ فَاِنَّـهُنَّ اَعْـذَبُ أَفْـواها وَ أَرْتَـقُ أَرْحـاما وَ أَسْـرَعُ تَعَلُّما وَ أَثْـبَتُ لِلْـمَوَدَّةِ.
با دختران باكره ازدواج كنيد زيرا كه دهان آنان شيرين و رَحِمشان مناسبتر است و زود چيزى را ياد مى گيرند و محبّتشان پايدارتر است.
رضايت داماد
سُـئِلَ عَـنِ الصّـادِقِ عليه السلام: اِنّى اُريدُ اَنْ اَتَـزَوَّجَ اِمْـرَأةً وَ اِنَّ اَبَوَىَّ اَرادا غَيْرَها. قال: تَـزَوَّجِ التَّى هَوَيْتَ وَدَعِ الَّتى هَـوى اَبَـواكَ.
كسى از امام صادق عليه السلام سؤال كرد: من مى خواهم با زنى ازدواج كنم ولى پدر و مادرم مايلند با ديگرى ازدواج كنم. امام عليه السلام فرمود: با زنى كه خودت مايل هستى ازدواج كن، و زنى را كه پدر و مادرت [بدون رضايت تو] انتخاب كرده اند، رها كن.
آداب خواستگارى سهولت خواستگارى
قـالَ رَسُـولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: اِنَّ مِنْ يُمْنِ الْمَرْأَةِ تَيْسيرَ خِطْـبَتِـها.
همانا از نشانه هاى بركت زن آن است كه خواستگاريش بى تكلّف و آسان انجام گيرد.
آداب خواستگارى
قالَ النَّبِيُّ صلي الله عليه و آله: لا يَخْطُبْ اَحَدُكُمْ عَلى خِطْبَةِ اَخيهِ.
هيچ يك از شما زنى را كه ديگرى خواستگارى مى كند، خواستگارى نكند. [ تا اينكه با او ازدواج كند و يا اينكه منصرف شود. اگر منصرف شد خواستگاريش بلا مانع است.]
داماد شرابخوار
قـالَ رَسُـولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: شارِبُ الْخَمْرِ لا يُزَوَّجُ اِذا خَطَبَ.
شرابخوار اگر تقاضاى ازدواج كرد قبول نكنيد.
آداب عـروسى، مراسـم عروسى در شـب
قـالَ الـرِّضـا عليه السلام: مِنْ سُنَّتِهِ [رسول اللّه صلي الله عليه و آله] اَلتَّزْويجُ بِاللَّيْلِ، لاَِنَّ اللّهَ تَعالى جَعَلَ اللَّيْلَ سَكَنا وَ النِّساءَ اِنَّما هُنَّ سَكَنٌ.
مراسم عروسى در شب، سنت پيامبر اسلام صلي الله عليه و آلهاست، چرا كه خداوند شب را مايه آرامش قرار داده و زن هم آرامش خاطر است.
سور عروسى
قـالَ النَّـبِيُّ صلي الله عليه و آله: لا وَليـمَةَ اِلاّ فى خَمْسٍ: عِـرْسٍ اَوْ خُـرْسٍ اَوْ عِـذارٍ اَوْ وِكـارٍ اَوْ رِكـازٍ.
سور و وليمه در پنج مورد است: 1 ـ عروسى 2 ـ تولد اولاد 3 ـ ختنه كردن نوزاد 4 ـ خريدن خانه 5 ـ بازگشت از سفر مكّه
وليمه در عروسى
قـالَ الصّـادِقُ عليه السلام: اِنَّ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله حينَ تَـزَوَّجَ مَيمُونَةَ بِنْتَ الْحارِثِ أَوْلَـمَ عَلَـيْها وَ اَطْـعَمَ النّاسَ الْحيـسَ.
رسول خدا صلي الله عليه و آله در هنگام تزويج «ميمونه» دختر «حارث» وليمه داد و با غذاى معجون خرما از حاضرين پذيرائى فرمود.
طـعام دادن در عـروسـى
قـالَ رَسُـولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: اِنَّ مِنْ سُنَنِ الْمُرْسَلينَ الاِْطْعامَ عِنْدَ التَّزْويجِ.
سور و طعام دادن در ازدواج، از سنت پيامبران است.
مهريّه و جهيزيّه، برتـرين زنان امت
قـالَ رَسُـولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: اَفْضَلُ نِساءِ اُمَّتى اَصْبَحُهُنَّ وَجْـها وَ اَقَـلُّـهُنَّ مَـهْرا.
بهترين زنان امت من زنانى هستند كه خوشروتر و مهريّه ايشان كمتر باشد.
كمى مهريّه بركت زن
قـالَ الصّـادِقُ عليه السلام: اِنَّ مِنْ بَرَكَةِ الْمَرْأَةِ قِلَّةَ مَهْرِها.
كمى مهريّه زن از بركات اوست.
سنگينى مهريّه
قـالَ عَـلِىٌّ عليه السلام: لا تُغالُوا بِمُهُورِ النِّساءِ فَتَكُونَ عَداوَةً.
مهريّه زنها را بيشتر نكنيد كه موجب كدورت و دشمنى گردد.
جهيزيه بىمنّت
قـالَ رَسُـولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: لَوْ اَنَّ جَميعَ ما فِى الاَْرْضِ مِنْ ذَهَبٍ وَ فِضَّةٍ حَمَلَـتْهُ الْمَرْأَةُ اِلى بَيْتِ زَوْجِها ثَمَّ ضَرَبَتْ عَلى رَأْسِ زَوْجِها يَوْما مِنَ الاَيّامِ، تَقولُ: مَنْ اَنْتَ؟ اِنَّمَا الْمالُ مالى، حَبِطَ عَمَلُها وَ لَوْ كانَتْ مِنْ اَعْبَدِ النّاسِ اِلاّ اَنْ تَتُوبَ وَ تَـرْجِعَ وَ تَعْـتَذِرَ اِلى زَوْجِـها.
اگر تمام چيزهاى كه در روى زمين است از طلا و نقره باشد و زن آنها را به خانه شوهرش بياورد. آنگاه يك روز بر سر شوهرش منت بگذارد و بگويد تو كيستى؟ اين اموال مال من است. در اين صورت اجر و عمل وى از بين مى رود اگر چه از عابدترين مردم باشد. مگر اينكه توبه كند و برگردد و از شوهرش عذر خواهى كند.
از خانه پدر تا خانه شوهر
قـالَ الصّـادِقُ عليه السلام: اِنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْبَيْتَ الَّذى هُوَ الْعِرْسُ.
خداوند خانه اى را كه در آن عروسى انجام گرفته، دوست مى دارد.
در شب عروسى
قـالَ رَسُـولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: لا سَهَرَ اِلاّ فى ثَـلاثٍ: مُتَهَـجِّدٍ بِالْقُـرآنِ، اَوْ فى طَلَبِ الْعِـلْمِ، اَوْ عَـرُوسٍ تُهْدى اِلى زَوْجِـها.
شب بيدارى روانيست، مگر در سه مورد؛ 1 ـ تلاوت قرآن. 2 ـ تحصيل علم. 3 ـ بردن عروس به خانه داماد.
بَدرقه عروس
اَمَرَ النَّـبِيُّ صلي الله عليه و آله : بَناتِ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ وَ نِساءَ الْمُهاجِرينَ وَ الاْنَصارِ: اَنْ يَمْضينَ فى صُحْبَةِ فاطِمَةَ عليهاالسلاموَ اَنْ يَفْرَحْنَ وَ يَرْجُزْنَ وَ يُكَبِّرْنَ وَ يَحْمِدْنَ وَ لا يَقُلْنَ ما لا يَرْضَى اللّهُ.
پيامبرخدا صلي الله عليه و آله امر فرمود: دختران عبدالمطلب و زنان مهاجر و انصار در شب عروسى حضرت فاطمه عليهاالسلام به همراه او بروند و شادى كنند، شعر و سرود بخوانند، تكبير و حمد بگويند. و از گفتن حرفهايى كه خدا بدان راضى نيست، بپرهيزند.
زفاف و ضيافت
عَـنِ الصّـادِقِ عليه السلام قـالَ: زُفُّوا عَرائِسَكُمْ لَيْلاً وَ اَطْعِمُوا ضُحىً.
مراسم عروسى را در شب و مهمانى و ضيافت را در روز انجام دهيد.
دعاى شب زفاف
قـالَ الصّـادِقُ عليه السلام: اِذا دَخَلَتْ عَلَيْكَ اَهْلُكَ فَخُذْ بِناصِيَـتِها وَ اسْتَقْـبِلْ بِهَا الْقِبْلَةَ و قُلْ: اَللّهُمَ ... فَاِنْ قَضَـيْتَ لى مِنْـها وَلَدا فَاجْعَـلْهُ مُبـارَكا سَـويّا.
چون همسرت به خانه تو آمد، دست بر پيشانيش بگذار، و روبه قبله اش برگردان و [دعا كن و] بگو: خداوندا! ... اگر از اين همسرم، فرزندى براى من تقدير نمايى، فرزند مبارك و سالم عنايت فرماى.
هفته عروسى
سُئِـلَ عَـنْ اَبـى عَبْـدِاللّهَ عليه السلامفى الرَّجُـلِ يَتَزَوَّجُ الْبِـكْرَ، قالَ: يُقيـمُ عِـنْدَهـا سَبْـعَةَ اَيّامٍ.
از امام صادق عليه السلام سؤال شد در مورد مردى كه با دختر باكره اى ازدواج مى كند، امام عليه السلام فرمود: شوهر يك هفته در پيش او باشد.
زن و شوهر خوشبخت
قـالَ الصّـادِقُ عليه السلام: سَعيدَةٌ سَعيـدَةٌ اِمْـرَأَةٌ تُكْـرِمُ زَوْجَـها وَ لا تُـؤْذيهِ وَ تُطْيـعُهُ فى جَميـعِ اَحْـوالِهِ.
خوشبخت است، خوشبخت است، آن زنى كه شوهرش را احترام كند و آزارش ندهد و در تمام مراحل از وى اطاعت نمايد.
آب دادن زن به شـوهـر
عَـنِ الْـكاظِـمِ عليه السلام قـالَ: ما مِنِ امْرَأَةٍ تَسْقى زَوْجَها شَرْبَةً مِنْ ماءٍ اِلاّ كانَ خَيْرا لَـها مِنْ عِـبادَةِ سَـنَةٍ.
هر زنى كه به شوهرش قدرى آب آشاميدنى بدهد، پاداش آن از عبادت يك ساله بالاتر است.
بهترين زنان
قـالَ رَسُــولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: طُوبى لِأمْرَأَةٍ رَضِىَ عَنْها زَوْجُها.
خوشا به حال زنى كه همسرش از او خشنود و راضى باشد.
محبت به زن
قـالَ الصّـادِقُ عليه السلام: اَلْعَبْدُ كُلَّماَ ازْدادَ لِلْنِّساءِ حُبّا إزْدادَ فِى الاِْيمانِ فَضْلاً.
هر چه محبت مرد بر زن بيشتر گردد، بر فضيلت ايمانش افزوده مى شود.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
(1).gif)
(1)(3).jpg)
.jpg)
