بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِمِ
وَ اَلسَّلاَمُ عَلَى عِبَادِ اَللَّه
برخی از احادیث نماز
در میان فرائض دینی «نماز» همواره مورد تاکید بوده و همانا ستون دین است.
احادیثی از آقا أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام):
سفارش به نماز
(۱) اُوصیکُمْ بِالصَّلاةِ وَ حِفْظِها، فَاِنَّها خَیْرُالْعَمَلِ وَ هِىَ عَمُودُ دینِکُمْ.
شما را به نماز و مراقبت از آن سفارش مى کنم زیرا نماز برترین عمل و اساس دین شماست.
بحارالأنوار: ج 82، ص 209.
نماز گناهان را فرو می ریزد
(۲) في وصيَّتِهِ بِالصَّلاةِ ـ : و إنّها لَتَحُتُّ الذُّنوبَ حَتَّ الوَرَقِ، و تُطلِقُها إطلاقَ الرِّبَقِ، و شَبَّهَها رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله بِالحَمَّةِ تَكونُ على بابِ الرَّجُلِ فهُو يَغتَسِلُ مِنها فِي اليَومِ و اللَّيلةِ خَمسَ مَرّاتٍ، فما عَسى أن يَبقى علَيهِ مِنَ الدَّرَنِ؟!
در سفارشى كه درباره نماز مى كند ـ فرمود : نماز گناهان را فرو مى ريزد ، همچون ريزش برگ از درختان، و [قلاده] آنها را از گردنِ بندگان باز مى كند، همچون باز كردن رسن از گردن چهار پايان . رسول خدا صلى الله عليه و آله نماز را به چشمه آب گرمى تشبيه فرمود كه جلو در خانه مردى باشد و شبانه روزى پنج مرتبه خود را در آن بشويد . آيا بر بدن چنين كسى چرك و كثافتى باقى خواهد ماند؟!
نهج البلاغة، الخطبة 199، شرح نهج البلاغة :10/202، انظر تمام الخطبة.
نماز قلعه محکم
(۳) اَلصّلاةُ حِصْنُ الرَّحْمنِ وَ مَدْحَرَةُ الشَّیطانِ.
نماز قلعه خدای بسیار مهربان و وسیله ای برای دورکردن شیطان است.
غررالحکم، ج 2، ص 166.
فرصت های نماز
(۴) مَا أَهَمَّنِي ذَنْبٌ أُمْهِلْتُ بَعْدَهُ، حَتَّى أُصَلِّيَ رَكْعَتَيْنِ وَ أَسْأَلَ اللَّهَ الْعَافِيَةَ.
گناهى كه پس از ارتكاب آن، فرصت گزاردن دو ركعت نماز و طلب عافيت از خدا را بيابم ، مرا غمگين نسازد .
نهج البلاغه، فیص الاسلام، ص 1230.
دزدترین مردم
(۵) إنّ أسرَقَ النّاسِ مَن سَرقَ صَلاتهُ.
دزدترین مردم کسی است که از نمازش کم بگذارد.
بحارالانوار، ج 82، ص 222.
اندام و لباس نمازگزار هم تسبیح گو هستند
(۶) إنّ الإنسانَ إذا كانَ في الصَّلاةِ فإنّ جَسَدَهُ و ثيابَه و كُلَّ شَيءٍ حَولَهُ يُسَبِّحُ.
هنگامی که انسان درحال نماز است، اندام و جامه او و هرچه پیرامون اوست، خدا را تسبیح می گویند.
میزان الحکمه، ج 5، ص 377.
احاطه رحمت خدا به نمازگزار
(۷) لَو یَعلَمُ المُصَلّى ما یَغشاهُ مِنَ الرَّحمَةِ لَما رَفَعَ رَأسَهُ مِنَ السُّجودِ.
اگر نمازگزار بداند که چقدر از رحمت (خداوند تعالی) او را فرا گرفته است، سرش را از سجده بر نمی دارد.
غرر الحکم، ص 261.
بی احترامی به نماز بخاطر آماده نشدن برای نماز
(۸) مَن لَم یأخُذ اهبهُ الصلوهِ قَبلَ وَقتِها فَما و قُرَها.
کسی که قبل از نماز خود را برای اقامه نماز آماده نکند، به نمازبی احترامی نموده است.
شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج ,۲۰ باب ,۷۶۸ ص ۳۲۹.
سجده باعث نزدیک شدن به خدا
(۹) أقْرَبُ مَا يَكُونُ العَبْدُ مِنَ اللهِ اذا سَجَد.
نزدیک ترین چیزی که بنده را به خدا نزدیک می کند سجده است.
بحارالانوار، جلد 82، ص 223.
پاسداری خدا از انسان بخاطر نماز
(۱۰) وَ عَنْ ذَلِكَ مَا حَرَسَ اللَّهُ عِبَادَهُ الْمُؤْمِنِينَ بِالصَّلَوَاتِ وَ الزَّكَوَاتِ.
و از اینجاست که خداوند با نمازها و زکات ها و سخت کوشی در نماز، از بندگان با ایمانش پاسداری می کند.
نهج البلاغه، فیض الاسلام، ص 7989.
قنوت و سجده موجب نجات نمازگزار
(۱۱) طُولُ الْقُنُوتِ وَ السُّجُودِ يُنْجِي مِنْ عَذَابِ النَّارِ.
قنوت و سجده طولانی در نماز، نمازگزار را از عذاب آتش نجات می دهد.
تصنیف غررالحکم، ص 175، حدیث 3353.
اجابت اذان گو سبب رزق
(۱۲) إِجَابَةُ الْمُؤَذِّنِ يَزِيدُ فِي الرِّزْقِ.
اجابت دعوت اذان گو، سبب افزایش روزی می شود.
بحارالانوار، ج 84، ص 177.
لباس تمیز نمازگزار برطرف کننده غم
(۱۳) النَّظيفُ مِن الثِّيابِ يُذهِبُ الهَمَّ والحُزنَ ، وهُو طَهورٌ للصَّلاةِ.
لباس تمیز غم و ناراحتی را برطرف کرده و آن لباس پاک (مناسب) نماز است.
وسائل الشیعه، ج 3، ص 346.
ارزش خواب اهل یقین
(۱۴) نَوْمٌ عَلَى يَقِينٍ، خَيْرٌ مِنْ صَلَاةٍ فِي شَكٍ.
خوابیدن با علم و یقین بهتر از نماز و نیایش خدا با شک و تردید است.
نهج البلاغه، فیض الاسلام، ص 1130.
نماز وداع بخوان
(۱۵) اِذا قامَ اَحَدُکُمْ اِلَى الصَّلوةِ فَلْیُصَلُّ صَلوةَ مُوَدّعٍ.
هرگاه یکى از شما به نماز ایستد، باید مانند کسى که با نماز وداع مى کند، نمازبخواند.
غررالحکم، ص 129.
لعنت بر بی نماز
(۱۶) اللَّهُمَّ الْعَنْ مَنْ تَرَكَ الصَّلَاةَ مُتَعَمِّدا.
خدايا لعنت كن كسي را كه عمدا نماز را ترك كند.
جامع الحادیث الشیعه، ج 4، ص 76.
قبول نشدن نماز مانع زکات
(۱۷) لایُقْبِلُ اللّهُ الصَّلاةَ مِمَّنْ مَنَعَ الزَّکاةَ.
هرکس مانع دادن زکات شود, نمازش قبول نمى شود.
بحارالانوار, ج 96 ص 29.
نماز با معرفت موجب آمرزش
(۱۸) مَن أتَى الصَّلاةَ عارِفا بِحَقِّها غُفِرَ لَهُ.
کسی که نماز به جا آورد در حالی که عارف به حق آن باشد، خداوند او را می آمرزد.
بحارالانوار، ج 82، ص 207، تحف العقول ص 117.
نماز موجب تقرُّب به خدا
(۱۹) الصَّلَاةُ قُرْبَانُ كُلِّ تَقِيِ.
نماز وسیله تقرب و نزدیک شدن هر پارسایی به خداست.
نهج البلاغه، فیض الاسلام، ص 1152.
نوافل بی ضرر به واجبات موجب تقرّب به خدا
(۲۰) لَا قُرْبَةَ بِالنَّوَافِلِ إِذَا أَضَرَّتْ بِالْفَرَائِضِ.
نوافل و مستحبات اگر به واجبات ضرر برسانند موجب تقرب به درگاه خدای تعالی نخواهد بود.
غررالحکم، ص 325.
پرخوری عامل کسالت در نماز
(۲۱) إیاکم و البِطنهَ فَإِنها مَقساهٌ ِللقَلبِ وَ مَکسَلَهٌ عَنِ الصلوهِ وَ مَفسَدهٌ ِللجسدِ.
از پرخوری دوری کنید که موجب قساوت قلب و باعث کسالت از اقامه نماز و سبب تباهی بدن است.
غرر الحکم، ص 80.
ببین که در چه چیزی نماز می گزاری
( ۲۲) یا کمیل! انْظُرْ فِيمَا تُصَلِّی وَ عَلَى مَا تُصَلِّی إِنْ لَمْ يَكُنْ مِنْ وَجْهِهِ وَ حِلِّهِ فَلَا قَبُول.
ای کمیل! نگاه کن ببین که در چه چیزی نماز می گزاری و بر روی چه چیز نماز ایستادی، اگر آن چیزی را که برای نمازت استفاده می کنی، حلال و مباح نباشد، نمازت قبول نیست.
تحف العقول، ص 187.
نماز در حالت چُرت زدن
( ۲۳) لا يَقُومَنَّ أحَدُكُم في الصَّلاةِ مُتَكاسِلاً و لا ناعِسا، و لا يُفَكِّرَنَّ في نفسِهِ فإنّهُ بينَ يَدَي رَبِّهِ و إنّما لِلعَبدِ مِن صلاتِهِ ما أقبَلَ علَيهِ مِنها بقَلبِهِ .
در حال کسالت وچرت زدن نماز نخوانید و در حال نماز به فکر خودتان نباشید زیرا در محضر خدا ایستاده اید. به درستی که آن مقدار از نماز بنده قبول می شود که قلبا به خدا توجه داشته باشد.
بحارالانوار، ج 84، ص 239، وسائل الشیعه، ج 4، ص 687.
تارک الصلاة گرفتار در سَقَر
(۲۴) أَلَا تَسْمَعُونَ إِلَى جَوَابِ أَهْلِ النَّارِ حِینَ سُئِلُوا: ما سَلَکَکُمْ فِی سَقَر؟َ قالُوا لَمْ نَکُ مِنَ الْمُصَلِّین.
آیا به پاسخ اهل دوزخ گوش فرا نمی دهید که وقتی از آنها می پرسند: چه چیز شما را گرفتار دوزخ ساخت؟ می گویند: ما از نمازگزاران نبودیم.
بحار الانوار، ج 82، ص 224، نهج البلاغه، خطبه 190.
خواندن نماز در وقت مقرّر
(۲۵) صَلِّ الصَّلاةَ لِوَقتِها المُؤَقَّتِ لَها، ولا تُعَجِّل وَقتَها لِفَراغٍ، ولا تُؤَخِّرها عَن وَقتِها لِاشتِغالٍ، واعلَم أنَّ کلَّ شَی ءٍ مِن عَمَلِک تَبَعٌ لِصَلاتِک.
نماز را در وقت مقرر آن به جای آور، و به خاطر فراغت عجله مکن و به علت اشتغال آن را به تاخیر میفکن، و بدان که همه اعمال تو بسته به نماز تو است.
نهج البلاغه، نامه 27.
مجازات پاسخ ندادن به بانک اذان
(۲۶) من سَمعَ النداءَ فَلَم یجبه مِن غیر علةٍ فلا صلاةَ لَه؟
هر که بانگ (اذان) را بشنود و بدون علت بدان پاسخ ندهد، پس نمازی برای او نیست.
وسائل الشیعه، ج 55، ص 275.
هنگان اذان از مسجد خارج نشوید
( ۲۷) مَنْ سَمِعَ اَلنِّدَاءَ و هو فِي اَلْمَسْجِدِ ثم َخَرَجَ فَهُوَ مُنَافِقٌ إِلاَّ أَنْ رجلُ يُرِيدَ اَلرُّجُوعَ إِلَيْهِ، اَو یکونُ علی غیرِ طهارۀٍ فیخرج لِیتطهَّر.
کسی که صدای اذان را از مسجد بشنود و بدون خواندن نماز (جماعت) از مسجد خارج شود، منافق است مگر این که قصد برگشت برای نماز خواندن دارد، یا وضو ندارد و برای گرفتن وضو از مسجد خارج شود.
بحارالانوار، ج 84، ص 161.
نماز را خیلی بلند نخوان
(۲۸) اذا صَلَّیْتَ فَاَسْمِعْ نَفْسَکَ الْقِراءَةَ وَ التَّکْبیرَ وَ التَّسْبیحَ.
هنگامى که نماز مى خوانى، قرائت و تکبیر و تسبیح را چنان به جاى آور که خود بشنوى.
بحارالانوار, ج 85 ص 76.
بهترین جای ایستادن برای نماز جماعت
(۲۹) اَفْضَلُ الصُّفُوفِ اَوَّلُها وَ هُوَ صَفُّ الْمَلائِكَةِ وَ اَفْضَلُ الْمُقَدَّمِ مَيامِنُ ألإمام.
بهترين صفهاي نماز جماعت، صف اول است و آن صف ملائكه است و بهترين جاي صف اول سمت راست امام است.
بحارالانوار، ج 88، ص 18.
ضمانت آقا أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام) برای نمازگزار جمعه
(۳۰) ضَمِنْتُ لِسِتَّةٍ اَلْجَنَّةَ رَجُلٌ خَرَجَ بِصَدَقَةٍ فَمَاتَ فَلَهُ اَلْجَنَّةُ وَ رَجُلٌ خَرَجَ يَعُودُ مَرِيضاً فَمَاتَ فَلَهُ اَلْجَنَّةُ وَ رَجُلٌ خَرَجَ مُجَاهِداً فِي سَبِيلِ اَللَّهِ فَمَاتَ فَلَهُ اَلْجَنَّةُ وَ رَجُلٌ خَرَجَ حَاجّاً فَمَاتَ فَلَهُ اَلْجَنَّةُ وَ رَجُلٌ خَرَجَ إِلَى اَلْجُمُعَةِ فَمَاتَ فَلَهُ اَلْجَنَّةُ وَ رَجُلٌ خَرَجَ فِي جِنَازَةِ رَجُلٍ مُسْلِمٍ فَمَاتَ فَلَهُ اَلْجَنَّةُ.
براى شش كس من ضمانت بهشت ميكنم: مردى كه صدقۀ واجب يا مستحبّى را بيرون برد تا باهلش برساند و در آن حال بميرد او به بهشت رود، ديگر كسى كه براى عيادت بيمارى از خانه بيرون آيد و در راه بميرد، بر او نيز بهشت واجبست، ديگر كسى كه براى جهاد در راه خدا از خانه درآيد و وفات يابد، ديگر كسى كه بعزم حجّ خانۀ خدا بيرون آيد و بميرد، و آن كسى كه براى بجا آوردن نماز جمعه از خانه بيرون آيد و وفات يابد او نيز به بهشت رود، و بالأخره كسى كه براى تشييع جنازه و برگزارى دفن مسلمانى از خانه بيرون آيد و در آن حال بميرد، بهشت بر او نيز واجب ميگردد. شرح:«همۀ اينها مصداق مهاجر إلى اللّٰهاند كه در آيۀ شريفه آمده:« وَ مَنْ يَخْرُجْ مِنْ بَيْتِهِ مُهٰاجِراً إِلَى اَللّٰهِ وَ رَسُولِهِ ثُمَّ يُدْرِكْهُ اَلْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَى اَللّٰهِ وَ كٰانَ اَللّٰهُ غَفُوراً رَحِيماً ». (و آنكه بمقصد حق از خانه بيرون شود و در راه مرگش فرا رسد اجرش بر خداوند لازم است).
من لا یحضره الفقیه / ترجمه بلاغی و غفاری ; ج ۱ ص ۱۹۶ و وسائل الشیعه، ج 5، ص 11.
سجده را برای ناراحت کردن شیطان طول دهید
(۳۱) أطِيلُوا السُّجودَ فما مِن عَمَلٍ أشَدَّ على إبليسَ مِن أن يَرَى ابنَ آدَمَ ساجِدا لأنّهُ اُمِرَ بالسُّجودِ فَعَصى.
سجده را طولانی کنید که هیچ عملی بر ابلیس گران تر از این نیست که انسان را درحال سجده ببیند زیرا خداوند او را امر به سجده کرد و او سربرتافت.
بحارالانوار، ج 85، ص 161.
حسادت شیطان به نمازگزار
(۳۲) اِذا قامَ الرَّجُلُ اِلَى الصَّلاةِ اَقْبَلَ اِلَيْهِ اِبْليسُ يَنْظُرُ اِلَيْهِ حَسَدا لِمايَرى مِنْ رَحْمَةِ اللّهِ اَلتَّى تَغْشاهُ.
هنگامی که کسی به نماز برمی خیزد، شیطان می آید و به نظر حسادت به او نگاه می کند زیرا می بیند که رحمت خدا او را فرا گرفته است.
بحارالانوار، ج82، ص 207.
امر نماز را مراعات و محافظت کنید
(۳۳) تَعَاهَدُوا أَمْرَ الصَّلَاةِ وَ حَافِظُوا عَلَيْهَا وَ اسْتَكْثِرُوا مِنْهَا وَ تَقَرَّبُوا بِهَا فَإِنَّهَا كانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتاباً مَوْقُوتاً.
امر نماز را مراعات کنید و آن را محافظت نمایید و بسیار به جا آورید و با آن به خدا تقرب جویید زیرا نماز بر مومنین فریضه است و نوشته شده و وقت آن تعیین گردیده است.
نهج البلاغه، خطبه 199.
نماز را با اذان و اقامه خواندن
(۳۴) مَن صَلی بِاذانٍ و اِقامةٍ صَلی خَلفَه صفٌ مِنَ الملائکهِ، لایُری طَرَفاهُ و من صَلی بِاقامَةٍ صَلی خَلفهُ مَلَک.
هر کس نمازش را با اذان و اقامه بخواند، صفی از فرشتگان پشت سر او به نماز می ایستند که دو طرف آن صف دیده نمی شود و هر کس که نماز خود را با اقامه تنها بخواند یک فرشته پشت سر او نماز می گذارد.
ثواب الاعمال، ص ۵۸.
نماز صبح را به جماعت بخوانید
(۳۵) مَنْ صَلَّى اَلْفَجْرَ فِي جَمَاعَةٍ رُفِعَتْ صَلاَتُهُ فِي صَلاَةِ اَلْأَبْرَارِ وَ كُتِبَ يَوْمَئِذٍ فِي وَفْدِ اَلْمُتَّقِينَ.
کسی که نماز صبح را به جماعت بخواند، نمازش در میان نماز نیکان بالا برده می شود و آن روز در جرگه پارسایان نوشته شود.
دعائم الاسلام، ج 1، ص 152.
تعلیم دادن نماز به فرزندان
(۳۶) عَلِّموا صِبيانَكُمُ الصَّلاةَ، و خُذوهُم بها إذا بَلَغوا ثمانی سنین.
نماز را به فرزندان خویش تعلیم دهیم و چون به سن بلوغ رسیدند، آنان را وادار به خواندن این فریضه الهی نمایید.
وسائل الشیعه، ج 3، ص 12.
نماز شب موجب تندرستی
(۳۷) قیامُ اللیلِ مُصَحَحه لِلبدنِ و تَمَسک بِاَخلاقِ النبیینَ و رِضی رَبُّ العالمینَ.
برخاستن برای نماز شب موجب تندرستی و پایبندی به اخلاق پیغمبران است و خدا را خشنود می کند.
میزان الحکمه، ج 5، ص 424.
نماز گزار منتظر نماز؛ زائر خدا
(۳۸) اَلمُنتَظِرُ وَقتَ الصَّلاهِ بَعدَ العَصرِ، زائِرُ اللهِ وَ حَقُّ عَلَی اللهِ – عَزَّ وَ جلَّ - اَن یُکرِمَ زائِرَهُ وَ یُعطِیَهُ ما سَاَلَ.
هر مسلمانی که منتظر وقت نماز ، بعد از عصر است، زائر پروردگار می باشد و بر عهده خداوند عزیز و جلیل است که زائر خود را گرامی بداردو به او هر چه را که می خواهد عطا فرماید.
الخصال باب الثلاثه، حدیث 127، جامع احادیث الشیعه، ج 4 ،ص 78.
نماز عارفان زیرک
(۳۹) وَکَم مِن قائِمٍ لَیسَ لَهُ مِن قِیامِهِ اِلّا السَّهَرَ وَالعَناءَ حَبّذا نَومُ الاکیاسِ.
چه بسا شب زنده داری که از عبادت شبانه خود، جز رنج و بی خوابی بهره ای نبرد. خوشا خواب عارفان زیرک.
نهج البلاغه، ج 145.
نماز محبوبترین عمل نزد خدا
(۴۰) لَيسَ عَمَلٌ أحَبَّ إلى اللّه ِ عَزَّ و جلَّ مِن الصَّلاةِ، فلا يَشغَلَنَّكُم عَن أوقاتِها شَيءٌ مِن اُمورِ الدُّنيا، فإنَّ اللّه َ عَزَّ و جلَّ ذَمَّ أقواما فقالَ : «الذينَ هُم عَن صَلاتِهِمْ ساهُونَ» يعني أنَّهُم غافِلُونَ استَهانُوا بِأوقاتِه.
هيچ كارى نزد خداوند عزّ و جلّ محبوبتر از نماز نيست . پس مبادا چيزى از امور دنيا شما را از اوقات نماز بازدارد ؛ زيرا خداوند عزّ و جلّ مردمانى را نكوهيده و فرموده است : «آنان كه از نمازشان غافلند» ؛ يعنى از اوقات نماز غافلند و به آن اهمّيتى نمى دهند.
الخصال : 621/10.
مواظب نمازهای پنجگانه در وقت خود باشید
(۴۱) حافِظُوا على الصَّلَواتِ الخَمسِ في أوقاتِها؛ فإنّها مِنَ اللّه ِ جَلَّ و عَزَّ بِمَكانٍ.
بر خواندنِ به موقع نمازهاى پنجگانه ، مواظبت كنيد ؛ زيرا كه اين نمازها را در پيشگاه خداوند جلّ و عزّ منزلتى [والا] است.
بحار الأنوار، ج 77 ص293 ح2.
مجازات سبک شمردن نماز
(۱) قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ: لَيْسَ مِنِّي مَنِ اِسْتَخَفَّ بِصَلاَتِهِ لاَ يَرِدُ عَلَيَّ اَلْحَوْضَ لاَ وَ اَللَّهِ لَيْسَ مِنِّي مَنْ شَرِبَ مُسْكِراً لاَ يَرِدُ عَلَيَّ اَلْحَوْضَ لاَ وَ اَللَّهِ.
هر كس نماز خود را كوچك بشمارد و نظرش سبك شمردن نماز باشد از من نيست و جزء امّت من بحساب نميآيد، و نيز در كنار حوض كوثر بر من وارد نخواهد شد هرگز بخدا قسم، و هر كس مستكنندهاى بنوشد از من نيست و در كنار حوض كوثر (در قيامت) بر من وارد نخواهد شد هرگز بخدا سوگند.
من لا يحضره الفقيه، ج۱، ص۲۰۶.
رسولخدا چیزی را بر نماز مقدّم نمی داشت
(۲) قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): کانَ رَسُولَ اللهِ (صَلَّی اللهٌ عَلَیهِ وَ الِهِ وَ سَلَّم) لا یوثِرٌ عَلَی الصَّلواتِ عِشاءً وَ لا غَیرَهٌ وَ کانَ اِذا دَخَلَ وَقتُها کَاَنّهُ لا یَعرِفُ اَهلاً وَ لا جَمیعاً؛
رسول خدا (صَلَّی اللهٌ عَلَیهِ وَ الِهِ وَ سَلَّم) هیچ چیز را نه شام و نه غیر آن را، بر نماز مقدم نمیداشت ؛ هرگاه وقت نماز فرا می رسید، رسول خدا (صَلَّی اللهٌ عَلَیهِ وَ الِهِ وَ سَلَّم) دیگر نه خانواده می شناخت و نه دوست.
سنن نبوی، ص 14.
ضمانت رسولخدا در سه مورد اگر نماز به موقع خوانده شود
(۳) قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ: ما مِن عَبدٍ اهتَمَّ بمَواقيتِ الصَّلاةِ و مَواضِعِ الشَّمسِ إلاّ ضَمِنتُ لَهُ:
(۱) الرَّوحَ عندَ المَوتِ،
(۲) و انقِطاعَ الهُمُومِ و الأحزانِ،
(۳) و النَّجاةَ مِنَ النارِ.
هيچ بنده اى نيست كه به اوقات نماز و مواضع خورشيد اهتمام ورزد، مگر اين كه؛
(۱) آسودگى هنگام مُردن،
(۲) و از بين رفتن غم و اندوهها،
(۳) و نجات از آتش را برايش ضمانت كنم.
سبک کننده نماز گرفتار ۱۵ بلا
(۴) السَّيِّدُ عَلِيُّ بْنُ طَاوُسٍ فِي فَلَاحِ السَّائِلِ، أَرْوِي بِحَذْفِ الْإِسْنَادِ عَنْ سَيِّدَةِ النِّسَاءِ فَاطِمَةَ ابْنَةِ سَيِّدِ الْأَنْبِيَاءِ ص وَ عَلَى أَبِيهَا وَ بَعْلِهَا وَ بَنِيهَا: أَنَّهَا سأَلَتْ أَبَاهَا مُحَمَّداً ص فَقَالَتْ يَا أَبَتَاهْ مَا لِمَنْ تَهَاوَنَ بِصَلَاتِهِ مِنَ الرِّجَالِ وَ النِّسَاءِ؟
قَالَ يَا فَاطِمَةُ مَنْ تَهَاوَنَ بِصَلَاتِهِ مِنَ الرِّجَالِ وَ النِّسَاءِ ابْتَلَاهُ اللَّهُ بِخَمْسَ عَشْرَةَ خَصْلَةً!
سِتٌّ مِنْهَا فِي دَارِ الدُّنْيَا
وَ ثَلَاثٌ عِنْدَ مَوْتِهِ
وَ ثَلَاثٌ فِي قَبْرِهِ
وَ ثَلَاثٌ فِي الْقِيَامَةِ إِذَا خَرَجَ مِنْ قَبْرِهِ
فَأَمَّا اللَّوَاتِي تُصِيبُهُ فِي دَارِ الدُّنْيَا:
فَالْأُولَى يَرْفَعُ اللَّهُ الْبَرَكَةَ مِنْ عُمُرِهِ
وَ يَرْفَعُ اللَّهُ الْبَرَكَةَ مِنْ رِزْقِهِ
وَ يَمْحُو اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ سِيمَاءَ الصَّالِحِينَ مِنْ وَجْهِهِ
وَ كُلُّ عَمَلٍ يَعْمَلُهُ لَا يُؤْجَرُ عَلَيْهِ
وَ لَا يَرْتَفِعُ دُعَاؤُهُ إِلَى السَّمَاءِ
وَ السَّادِسَةُ لَيْسَ لَهُ حَظٌّ فِي دُعَاءِ الصَّالِحِينَ
وَ أَمَّا اللَّوَاتِي تُصِيبُهُ عِنْدَ مَوْتِهِ
فَأُولَاهُنَ أَنَّهُ يَمُوتُ ذَلِيلًا
وَ الثَّانِيَةُ يَمُوتُ جَائِعاً
وَ الثَّالِثَةُ يَمُوتُ عَطْشَاناً [عَطْشَانَ] فَلَوْ سُقِيَ مِنْ أَنْهَارِ الدُّنْيَا لَمْ يَرْوَ عَطَشُهُ
وَ أَمَّا اللَّوَاتِي تُصِيبُهُ فِي قَبْرِهِ
فَأُولَاهُنَّ يُوَكِّلُ اللَّهُ بِهِ مَلَكاً يُزْعِجُهُ فِي قَبْرِهِ
وَ الثَّانِيَةُ يُضَيَّقُ عَلَيْهِ قَبْرُهُ
وَ الثَّالِثَةُ تَكُونَ الظُّلْمَةُ فِي قَبْرِهِ
وَ أَمَّا اللَّوَاتِي تُصِيبُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِذَا خَرَجَ مِنْ قَبْرِهِ
فَأُولَاهُنَّ أَنْ يُوَكِّلَ اللَّهُ بِهِ مَلَكاً يَسْحَبُهُ عَلَى وَجْهِهِ وَ الْخَلَائِقُ يَنْظُرُونَ إِلَيْهِ
وَ الثَّانِيَةُ يُحَاسِبُهُ حِسَاباً شَدِيداً
وَ الثَّالِثَةُ لَا يَنْظُرُ اللَّهُ إِلَيْهِ وَ لَا يُزَكِّيهِ وَ لَهُ عَذَابٌ أَلِيمٌ.
روزی حضرت زهرا (سلام الله علیها) کنار آقا رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلّم) نشسته بودند، حضرت فاطمه (سلام الله علیها) از پدر بزرگوارش پرسید: پدر جان، یا رسول الله! زنان و مردانى که نسبت به نماز بىاعتنا هستند و نماز را سبک مىشمارند، چه عواقبى را در پیش دارند؟
رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلّم) فرمود: فاطمه جان! هر کسى از مردان و زنان نمازش را سبک بشمارد، خداوند او را به پانزده بلا مبتلا مىسازد:
شش بلا در دنیا،
سه بلا در وقت مرگ،
سه بلا در قبر،
سه بلا در قیامت زمان خارج شدن از قبر.
اما شش بلا در دنیا:
۱- خداوند برکت را از عمرش مىبرد،
۲- خداوند برکت را از رزقش مىبرد،
۳- خداوند عزوجل سیماى صالحین را از چهرهاش محو مىکند،
۴ – برای هر عملى که انجام دهد پاداش داده نمىشود،
۵- دعایش به آسمان نمىرود،
۶- بهرهاى از دعای صالحین براى او نیست.
اما سه بلا هنگام مرگ:
۱- ذلیل از دنیا مىرود،
۲- هنگام مرگ در حال گرسنگى خواهد بود،
۳- تشنه از دنیا خواهد رفت، اگر چه آب نهرهاى دنیا را به او بدهند.
اما سه بلا در قبر:
۱- خداوند ملکى در قبر براى او مىگمارد تا او را زجر دهد.
۲- قبرش براى او تنگ خواهد شد.
۳- گرفتار ظلمت و تاریکى قبر خواهد شد.
اما سه بلا در قیامت:
۱- خداوند ملکى را موکل مىسازد تا او را با صورت بر زمین بکشد، در حالى که خلایق تماشا مىکنند.
۲- محاسبه اعمالش به سختى انجام مىشود.
۳- خدا به نظر لطف به او نمىنگرد و براى اوست عذاب همیشگی.
مسند فاطمه الزهراء، ص 235.
محروم بودن سبک کنندگان نماز از شفاعت
(۴) قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ: لَيْسَ مِنِّي مَنِ اِسْتَخَفَّ بِصَلاَتِهِ لاَ يَرِدُ عَلَيَّ اَلْحَوْضَ لاَ وَ اَللَّهِ لَيْسَ مِنِّي مَنْ شَرِبَ مُسْكِراً لاَ يَرِدُ عَلَيَّ اَلْحَوْضَ لاَ وَ اَللَّهِ.
هر كس نماز خود را كوچك بشمارد و نظرش سبك شمردن نماز باشد از من نيست و جزء امّت من بحساب نميآيد، و نيز در كنار حوض كوثر بر من وارد نخواهد شد هرگز بخدا قسم، و هر كس مستكنندهاى بنوشد از من نيست و در كنار حوض كوثر (در قيامت) بر من وارد نخواهد شد هرگز بخدا سوگند.
من لا يحضره الفقيه، ج۱، ص۲۰۶.
محروم بودن سبک کنندگان نماز از شفاعت
(۵) عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنِ الْحَسَنِ الْعَطَّارِ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (عَلَيْهِ السَّلَامُ) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله و سلّم) لَا يَنَالُ شَفَاعَتِي مَنِ اسْتَخَفَ بِصَلَاتِهِ وَ لَا يَرِدُ عَلَيَّ الْحَوْضَ لَا وَ اللَّهِ لَا يَنَالُ شَفَاعَتِي مَنْ شَرِبَ الْمُسْكِرَ وَ لَا يَرِدُ عَلَيَّ الْحَوْضَ لَا وَ اللَّهِ.
محروم بودن سبک کنندگان نماز از شفاعت
(۶) قَالَ الصَّادِقُ (عَلَيْهِ السَّلَامُ): لَا يَنَالُ شَفَاعَتَنَا مَنِ اسْتَخَفَّ بِالصَّلَاةِ.
محروم بودن تأخیر کننده نماز از شفاعت
(۷) حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ الْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ الْحِمْيَرِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنِ الْخَالِدِ بْنِ جَرِيرٍ عَنْ أَبِي الرَّبِيعِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الصَّادِقِ (عَلَيْهِ السَّلَامُ) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله و سلّم) لَا يَنَالُ شَفَاعَتِي غَداً مَنْ أَخَّرَ الصَّلَاةَ الْمَفْرُوضَةَ بَعْدَ وَقْتِهَا.
امام صادق (عَلَيْهِ السَّلَامُ) فرمايد رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلّم) فرمود هر كه نماز واجب را از وقتش پس اندازد فرداى قيامت شفاعت من باو نرسد.
الأمالی (للصدوق)، ترجمه کمره ای؛ ج ۱، ص ۳۹۹.
از کسی که مواظب وقت نمازش نیست دوری کن
(۸) عن يونس بن ظبيان و المفضل بن عمر : عن الإمامِ الصّادقِ (عَلَيْهِ السَّلَامُ): خَصلَتانِ مَن كانَتا فيهِ و إلاّ فَاعزُبْ ثُمَّ اعزُبْ ثُمّ اعزُبْ ! ـ قيلَ : و ما هُما ؟ قالَ : ـ الصَّلاةُ في مَواقِيتِها و المُحافَظَةُ عَلَيها، و المُواساةُ.
دو خصلت است كه هر كس نداشت از او دورى كن ، دورى كن ، دورى كن! عرض شد: آن دو چيست؟ فرمود: نماز خواندن به وقت و مواظبت بر آن، و مواسات و همدردى [به برادران مؤمن].
الخصال، 47/50.
خواندن نماز علامت دینداری
(۹) قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله و سلّم): حَسبُ الرَّجُلِ مِن دِينِهِ، كَثرَةُ مُحافَظَتِهِ على إقامَةِ الصَّلَواتِ.
در ديندارى مرد همين بس، كه بر گزاردن نمازها بسيار مواظبت كند.
تنبيه الخواطر، 2/122.
مواظب نمازهای پنجگانه در وقت خود باشید
(۱۰) قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): حافِظُوا على الصَّلَواتِ الخَمسِ في أوقاتِها؛ فإنّها مِنَ اللّه ِ جَلَّ و عَزَّ بِمَكانٍ.
بر خواندنِ به موقع نمازهاى پنجگانه ، مواظبت كنيد ؛ زيرا كه اين نمازها را در پيشگاه خداوند جلّ و عزّ منزلتى [والا] است.
بحار الأنوار، ج 77 ص293 ح2.