بسم الله الرحمن الرحیم
احادیث نماز
در میان فرائض دینی «نمـــــاز» همواره مورد تاکید بوده و همانا ستون دین است.
فهرست محتوا
(۱) تاریخ واجب شدن نماز
(۲) برخی از آیات قرآن در وجوب و اهمیّت نماز
(۳) احادیثی و روایاتی در وجوب و اهمیّت نماز
(۴) شرایط و آداب متعالی شدن نماز
(۵) آثار و برکات نماز ارزشمند و متعالی
(۶) سبک نکردن نماز
(۷) عوارض نماز بی ارزش و سبک و غیر متعالی
(۸) نماز خواص
(۱) تاریخ واجب شدن نماز
اقوال منابع دینى درباره تاریخ تشریع نماز:
(۱) در برخى روایات، تشریع نمازهاى یومیه را مصادف با واقعه معراج پیامبر(صلى الله علیه وآله) مى دانند.
(۲) در برخى روایات، از نمازهاى پیامبر(صلى الله علیه وآله و سلّم) پیش از معراج و حتى پیش از بعثت سخن به میان آمده است.
(۳) از برخی از آیات قرآن، که در اوایل بعثت پیامبر(صلى الله علیه وآله و سلّم) نازل شده است استفاده شده است که نمازگزاردن پیامبر(صلى الله علیه وآله و سلّم) و حتى فرمان به نماز شب همان تاریخ معراج است.
البته اگر چه پیامبر (صلى الله علیه وآله و سلّم) پیش از واقعه معراج نیز نماز ـ واجب یا مستحب ـ مى گزارده اند؛ اما وجوب نمازهاى یومیّه، هم زمان با معراج بوده است.
(۲) برخی از آیات قرآن در وجوب و اهمیّت نماز
(۱) نماز را بپا دارید
وَ أَقیمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّکاةَ وَ ارْکَعُوا مَعَ الرّاکِعینَ.
و نماز به پا دارید و زکات بدهید و با خدا پرستان حق را پرستش کنید.
سوره بقره، آیه ۴۳.
(۲) مواظب نماز باشید
حَافِظُوا عَلَى الصَّلَوَاتِ وَالصَّلَاةِ الْوُسْطَىٰ وَقُومُوا لِلَّهِ قَانِتِينَ.
بر نمازها مواظبت و توجه کامل داشته باشید و به خصوص نماز وسطی (صبح) و به طاعت خدا قیام کنید.
سوره بقره، آیه ۲۳۸.
(۳) نماز برای مؤمنین حُکمی واجب است
فَإِذَا قَضَيْتُمُ الصَّلَاةَ فَاذْكُرُوا اللَّهَ قِيَامًا وَقُعُودًا وَعَلَىٰ جُنُوبِكُمْ ۚ فَإِذَا اطْمَأْنَنْتُمْ فَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ ۚ إِنَّ الصَّلَاةَ كَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتَابًا مَوْقُوتًا.
پس آن‌گاه که از نماز فراغت یافتید باز در همه احوال، ایستاده یا نشسته یا بر پهلو خفته (در هر حال که توانید) یاد خدا کنید، سپس که (از آسیب دشمن) ایمن شدید در این حال نماز (کامل) به جای آرید، که برای اهل ایمان، حُکمی معیّن و واجب و لازم است.
سوره نساء، آیه ۱۰۳.
(۴) در هر حال نماز را بپا دارید
وَأَوْحَيْنَا إِلَىٰ مُوسَىٰ وَأَخِيهِ أَنْ تَبَوَّآ لِقَوْمِكُمَا بِمِصْرَ بُيُوتًا وَاجْعَلُوا بُيُوتَكُمْ قِبْلَةً وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ ۗ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ.
و به موسی و برادرش (هارون) وحی کردیم که شما برای پیروانتان در شهر مصر منزل گیرید و (اکنون که از بیم فرعونیان به مساجد نتوانید رفت)، خانه‌هایتان را قبله و معبد خود قرار دهید و نماز به پا دارید و (تو هم ای رسول) مؤمنان را (به فتح در دنیا و بهشت در آخرت) بشارت ده.
سوره یونس، آیه ۸۷.
(۵) نمازها را در اوقات خود بجا آورید
أَقِمِ الصَّلَاةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلَىٰ غَسَقِ اللَّيْلِ وَقُرْآنَ الْفَجْرِ ۖ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كَانَ مَشْهُودًا.
نماز را وقت زوال آفتاب تا اول تاریکی شب به پا دار (یعنی نماز ظهرین را از اول ظهر و نماز عشائین را از بدو تاریکی شب به پا دار) و نماز صبح را نیز به جای آر که آن نماز به حقیقت مشهود (نظر فرشتگان شب و فرشتگان روز) است.
سوره اسراء، آیه ۸۷.
(۶) نماز برای یاد من اقامه کنید
إِنَّنِي أَنَا اللَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدْنِي وَأَقِمِ الصَّلَاةَ لِذِكْرِي.
منم خدای یکتا که هیچ خدایی جز من نیست، پس مرا (به یگانگی) بپرست و نماز را مخصوصا برای یاد من به پادار.
سوره طه، آیه ۱۴.
(۷) محافظ نمازهایتان باشید
وَ الَّذینَ هُمْ عَلی صَلَواتِهِمْ یُحافِظُونَ.
و آنان که بر نمازهاشان (و همه اوقات و شرایط ظاهر و باطن نماز) محافظت دارند.
سوره مؤمنون، آیه ۹.
(۸) پیشوایان باید اقامه کنندگان نماز باشند
وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ وَإِقَامَ الصَّلَاةِ وَإِيتَاءَ الزَّكَاةِ ۖ وَكَانُوا لَنَا عَابِدِينَ.
و آنان را پیشوای مردم ساختیم تا (خلق را) به امر ما هدایت کنند و هر کار نیکو را (از انواع عبادات و خیرات) و خصوص اقامه نماز و اداء زکات را به آنها وحی کردیم و آنها هم به عبادت ما پرداختند.
سوره انبیاء، آیه ۷۳.
(۹) نماز را به پا دارید
وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ.
و نماز را به پا دارید و زکات بدهید و رسول ما را اطاعت کنید، باشد که مورد لطف و رحمت شوید.
سوره نور، آیه ۵۶.
(۱۰) نماز را به پا دارید
مُنِيبِينَ إِلَيْهِ وَاتَّقُوهُ وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَلَا تَكُونُوا مِنَ الْمُشْرِكِينَ.
(شما اهل ایمان با پیروی همین دین فطرت) به درگاه خدا باز آیید و خدا ترس باشید و نماز به پا دارید و هرگز از فرقه مشرکان نباشید.
سوره روم، آیه ۳۱.
(۳) احادیثی و روایاتی در وجوب و اهمیّت نماز
(۱) بیشتر همّ تو نماز باشد
قال رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلّم: لِيَكُن أكثَرُ هَمِّكَ الصَّلاةَ، فإنَّها رَأسُ الإسلامِ بعدَ الإقرارِ بِالدِّينِ.
بايد بيشترين همّ تو نماز باشد ؛ زيرا نماز ، بعد از پذيرفتن دين ، سرآمد اسلام است .
بحارالأنوار: ج 77، ص 127، ح33.
(۲) مواظبت زیاد بر نمازخواندن علامت دینداری
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله و سلّم): حَسبُ الرَّجُلِ مِن دِينِهِ، كَثرَةُ مُحافَظَتِهِ على إقامَةِ الصَّلَواتِ.
در ديندارى شخص همين بس، كه بر گزاردن نمازها بسيار مواظبت كند.
تنبيه الخواطر، 2/122.
(۳) سفارش به نماز
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): اُوصیکُمْ بِالصَّلاةِ وَ حِفْظِها، فَاِنَّها خَیْرُالْعَمَلِ وَ هِىَ عَمُودُ دینِکُمْ.
شما را به نماز و مراقبت از آن سفارش مى کنم زیرا نماز برترین عمل و اساس دین شماست.
بحارالأنوار: ج 82، ص 209.
(۴) تعلیم دادن نماز به فرزندان
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): عَلِّموا صِبيانَكُمُ الصَّلاةَ، و خُذوهُم بها إذا بَلَغوا ثمانی سنین.
نماز را به فرزندان خویش تعلیم دهیم و چون به سن بلوغ رسیدند، آنان را وادار به خواندن این فریضه الهی نمایید.
وسائل الشیعه، ج 3، ص 12.
(۵) نماز محبوبترین عمل نزد خدا
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): لَيسَ عَمَلٌ أحَبَّ إلى اللّه ِ عَزَّ و جلَّ مِن الصَّلاةِ، فلا يَشغَلَنَّكُم عَن أوقاتِها شَيءٌ مِن اُمورِ الدُّنيا، فإنَّ اللّه َ عَزَّ و جلَّ ذَمَّ أقواما فقالَ : «الذينَ هُم عَن صَلاتِهِمْ ساهُونَ» يعني أنَّهُم غافِلُونَ استَهانُوا بِأوقاتِه.
هيچ كارى نزد خداوند عزّ و جلّ محبوبتر از نماز نيست . پس مبادا چيزى از امور دنيا شما را از اوقات نماز بازدارد ؛ زيرا خداوند عزّ و جلّ مردمانى را نكوهيده و فرموده است : «آنان كه از نمازشان غافلند» ؛ يعنى از اوقات نماز غافلند و به آن اهمّيتى نمى دهند.
الخصال : 621/10.
(۶) تعهد به مراعات و محافظت و زیاد خواندن نماز موجب تقرّب
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): تَعَاهَدُوا أَمْرَ الصَّلَاةِ وَ حَافِظُوا عَلَيْهَا وَ اسْتَكْثِرُوا مِنْهَا وَ تَقَرَّبُوا بِهَا فَإِنَّهَا كانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتاباً مَوْقُوتاً.
امر نماز را مراعات کنید و آن را محافظت نمایید و بسیار به جا آورید و با آن به خدا تقرب جویید زیرا نماز بر مومنین فریضه است و نوشته شده و وقت آن تعیین گردیده است.
نهج البلاغه، خطبه 199.
(۷) سفارش آقا أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ) به نماز
فیما اوصی به أمیرالمؤمنین (عَلَيْهِ السَّلَامُ) عند وفاته، الصَلوة، الصَلوة، الصَلوة.
وصیّت آقا أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ) هنگام وفات این بود: نماز، نماز، نماز.
مستدرک الوسائل ، ج 1، ص 173.
(۸) فرصت های نماز را قدر بدانیم
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): مَا أَهَمَّنِي ذَنْبٌ أُمْهِلْتُ بَعْدَهُ، حَتَّى أُصَلِّيَ رَكْعَتَيْنِ وَ أَسْأَلَ اللَّهَ الْعَافِيَةَ.
گناهى كه پس از ارتكاب آن، فرصت گزاردن دو ركعت نماز و طلب عافيت از خدا را بيابم ، مرا غمگين نسازد .
نهج البلاغه، فیص الاسلام، ص 1230.
(۹) بی نماز لعنت شده است
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): اللَّهُمَّ الْعَنْ مَنْ تَرَكَ الصَّلَاةَ مُتَعَمِّدا.
خدايا لعنت كن كسي را كه عمدا نماز را ترك كند.
جامع الحادیث الشیعه، ج 4، ص 76.
(۱۰) تارک الصلاة گرفتار سَقَر جهنم
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): أَلَا تَسْمَعُونَ إِلَى جَوَابِ أَهْلِ النَّارِ حِینَ سُئِلُوا: ما سَلَکَکُمْ فِی سَقَر؟َ قالُوا لَمْ نَکُ مِنَ الْمُصَلِّین.
آیا به پاسخ اهل دوزخ گوش فرا نمی دهید که وقتی از آنها می پرسند: چه چیز شما را گرفتار دوزخ ساخت؟ می گویند: ما از نمازگزاران نبودیم.
بحار الانوار، ج 82، ص 224، نهج البلاغه، خطبه 190.
(۴) شرایط و آداب متعالی شدن نماز
(۱) اذان را اجابت کنید تا رزقتان زیاد شود
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): إِجَابَةُ الْمُؤَذِّنِ يَزِيدُ فِي الرِّزْقِ.
اجابت دعوت اذان گو، سبب افزایش روزی می شود.
بحارالانوار، ج 84، ص 177.
(۲) نماز را با اذان و اقامه خواندن
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): مَن صَلی بِاذانٍ و اِقامةٍ صَلی خَلفَه صفٌ مِنَ الملائکهِ، لایُری طَرَفاهُ و من صَلی بِاقامَةٍ صَلی خَلفهُ مَلَک.
هر کس نمازش را با اذان و اقامه بخواند، صفی از فرشتگان پشت سر او به نماز می ایستند که دو طرف آن صف دیده نمی شود و هر کس که نماز خود را با اقامه تنها بخواند یک فرشته پشت سر او نماز می گذارد.
ثواب الاعمال، ص ۵۸.
(۳) نماز با معرفت خواندن موجب آمرزش
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): مَن أتَى الصَّلاةَ عارِفا بِحَقِّها غُفِرَ لَهُ.
کسی که نماز به جا آورد در حالی که عارف به حق آن باشد، خداوند او را می آمرزد.
بحارالانوار، ج 82، ص 207، تحف العقول ص 117.
(۴) لباس تمیز نمازگزار برطرف کننده غم
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): النَّظيفُ مِن الثِّيابِ يُذهِبُ الهَمَّ والحُزنَ ، وهُو طَهورٌ للصَّلاةِ.
لباس تمیز غم و ناراحتی را برطرف کرده و آن لباس پاک (مناسب) نماز است.
وسائل الشیعه، ج 3، ص 346.
(۵) عطر زدن در نماز
قال الصادق (عَلَيْهِ السَّلَامُ): صَلاةُ مُتَطَیِّبٍ اَفْضَلُ مِنْ سَبعینَ صَلاةً بِغَیْرِ طیبٍ.
یك نماز با بوى خوش( عطر) بهتر از هفتاد نماز بدون بوى خوش است.
الكافى، ج 6، ص 511، ح 7.
(۶) نماز وداع خواندن
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): اِذا قامَ اَحَدُکُمْ اِلَى الصَّلوةِ فَلْیُصَلُّ صَلوةَ مُوَدّعٍ.
هرگاه یکى از شما به نماز ایستد، باید مانند کسى که با نماز وداع مى کند، نمازبخواند.
غررالحکم، ص 129.
(۷) نوافل به واجبات نماز ضرر نزند
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): لَا قُرْبَةَ بِالنَّوَافِلِ إِذَا أَضَرَّتْ بِالْفَرَائِضِ.
نوافل و مستحبات اگر به واجبات ضرر برسانند موجب تقرب به درگاه خدای تعالی نخواهد بود.
غررالحکم، ص 325.
(۸) در حال پرخوری نماز نخواندن
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): إیاکم و البِطنهَ فَإِنها مَقساهٌ ِللقَلبِ وَ مَکسَلَهٌ عَنِ الصلوهِ وَ مَفسَدهٌ ِللجسدِ.
از پرخوری دوری کنید که موجب قساوت قلب و باعث کسالت از اقامه نماز و سبب تباهی بدن است.
غرر الحکم، ص 80.
(۹) در حلال و مباح نماز خواندن
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): یا کمیل! انْظُرْ فِيمَا تُصَلِّی وَ عَلَى مَا تُصَلِّی إِنْ لَمْ يَكُنْ مِنْ وَجْهِهِ وَ حِلِّهِ فَلَا قَبُول.
ای کمیل! نگاه کن ببین که در چه چیزی نماز می گزاری و بر روی چه چیز نماز ایستادی، اگر آن چیزی را که برای نمازت استفاده می کنی، حلال و مباح نباشد، نمازت قبول نیست.
تحف العقول، ص 187.
(۱۰) در حالت چُرت نماز نخوان
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): لا يَقُومَنَّ أحَدُكُم في الصَّلاةِ مُتَكاسِلاً و لا ناعِسا، و لا يُفَكِّرَنَّ في نفسِهِ فإنّهُ بينَ يَدَي رَبِّهِ و إنّما لِلعَبدِ مِن صلاتِهِ ما أقبَلَ علَيهِ مِنها بقَلبِهِ.
در حال کسالت وچرت زدن نماز نخوانید و در حال نماز به فکر خودتان نباشید زیرا در محضر خدا ایستاده اید. به درستی که آن مقدار از نماز بنده قبول می شود که قلبا به خدا توجه داشته باشد.
بحارالانوار، ج 84، ص 239، وسائل الشیعه، ج 4، ص 687.
(۱۱) چیزی بر نماز مقدّم نشود
رسولخدا (صَلَّی اللهٌ عَلَیهِ وَ الِهِ وَ سَلَّم) چیزی را وقت نماز، بر نماز مقدّم نمی داشت
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): کانَ رَسُولَ اللهِ (صَلَّی اللهٌ عَلَیهِ وَ الِهِ وَ سَلَّم) لا یوثِرٌ عَلَی الصَّلواتِ عِشاءً وَ لا غَیرَهٌ وَ کانَ اِذا دَخَلَ وَقتُها کَاَنّهُ لا یَعرِفُ اَهلاً وَ لا جَمیعاً.
رسول خدا (صَلَّی اللهٌ عَلَیهِ وَ الِهِ وَ سَلَّم) هیچ چیز را نه شام و نه غیر آن را، بر نماز مقدم نمیداشت ؛ هرگاه وقت نماز فرا می رسید، رسول خدا (صَلَّی اللهٌ عَلَیهِ وَ الِهِ وَ سَلَّم) دیگر نه خانواده می شناخت و نه دوست.
سنن نبوی، ص 14.
(۱۲) نماز در وقت خود، محبوبترین عمل نزد خدا
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): لَيسَ عَمَلٌ أحَبَّ إلى اللّه ِ عَزَّ و جلَّ مِن الصَّلاةِ، فلا يَشغَلَنَّكُم عَن أوقاتِها شَيءٌ مِن اُمورِ الدُّنيا، فإنَّ اللّه َ عَزَّ و جلَّ ذَمَّ أقواما فقالَ : «الذينَ هُم عَن صَلاتِهِمْ ساهُونَ» يعني أنَّهُم غافِلُونَ استَهانُوا بِأوقاتِه.
هيچ كارى نزد خداوند عزّ و جلّ محبوبتر از نماز نيست . پس مبادا چيزى از امور دنيا شما را از اوقات نماز بازدارد ؛ زيرا خداوند عزّ و جلّ مردمانى را نكوهيده و فرموده است : «آنان كه از نمازشان غافلند» ؛ يعنى از اوقات نماز غافلند و به آن اهمّيتى نمى دهند.
الخصال : 621/10.
(۱۳) ضمانت رسولخدا (صَلَّی اللهٌ عَلَیهِ وَ الِهِ وَ سَلَّم) در سه مورد اگر نماز به وقت خوانده شود
قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ: ما مِن عَبدٍ اهتَمَّ بمَواقيتِ الصَّلاةِ و مَواضِعِ الشَّمسِ إلاّ ضَمِنتُ لَهُ الرَّوحَ عندَ المَوتِ، و انقِطاعَ الهُمُومِ و الأحزانِ، و النَّجاةَ مِنَ النارِ.
هيچ بنده اى نيست كه به اوقات نماز و مواضع خورشيد اهتمام ورزد، مگر اين كه ضامن می شوم برایش در:
(۱) آسودگى هنگام مُردن،
(۲) و از بين رفتن غم و اندوهها،
(۳) و نجات از آتش را برايش ضمانت كنم.
(۱۴) نماز را در وقت مقرّر بخوان
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): صَلِّ الصَّلاةَ لِوَقتِها المُؤَقَّتِ لَها، ولا تُعَجِّل وَقتَها لِفَراغٍ، ولا تُؤَخِّرها عَن وَقتِها لِاشتِغالٍ، واعلَم أنَّ کلَّ شَی ءٍ مِن عَمَلِک تَبَعٌ لِصَلاتِک.
نماز را در وقت مقرر آن به جای آور، و به خاطر فراغت عجله مکن و به علت اشتغال آن را به تاخیر میفکن، و بدان که همه اعمال تو بسته به نماز تو است.
نهج البلاغه، نامه 27.
(۱۵) مواظب نمازهای پنجگانه در وقت، باشید
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): حافِظُوا على الصَّلَواتِ الخَمسِ في أوقاتِها؛ فإنّها مِنَ اللّه ِ جَلَّ و عَزَّ بِمَكانٍ.
بر خواندنِ به موقع نمازهاى پنجگانه ، مواظبت كنيد ؛ زيرا كه اين نمازها را در پيشگاه خداوند جلّ و عزّ منزلتى [والا] است.
بحار الأنوار، ج 77 ص293 ح2.
(۱۶) نماز بخوان، اما فریاد نزن
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): اذا صَلَّیْتَ فَاَسْمِعْ نَفْسَکَ الْقِراءَةَ وَ التَّکْبیرَ وَ التَّسْبیحَ.
هنگامى که نماز مى خوانى، قرائت و تکبیر و تسبیح را چنان به جاى آور که خود بشنوى.
بحارالانوار, ج 85 ص 76.
(۱۷) نماز صبح را به جماعت بخوانید
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): مَنْ صَلَّى اَلْفَجْرَ فِي جَمَاعَةٍ رُفِعَتْ صَلاَتُهُ فِي صَلاَةِ اَلْأَبْرَارِ وَ كُتِبَ يَوْمَئِذٍ فِي وَفْدِ اَلْمُتَّقِينَ.
کسی که نماز صبح را به جماعت بخواند، نمازش در میان نماز نیکان بالا برده می شود و آن روز در جرگه پارسایان نوشته شود.
دعائم الاسلام، ج 1، ص 152.
(۱۸) بهترین جای ایستادن برای نماز جماعت، صف اول سمت راست امام
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): اَفْضَلُ الصُّفُوفِ اَوَّلُها وَ هُوَ صَفُّ الْمَلائِكَةِ وَ اَفْضَلُ الْمُقَدَّمِ مَيامِنُ ألإمام.
بهترين صفهاي نماز جماعت، صف اول است و آن صف ملائكه است و بهترين جاي صف اول سمت راست امام است.
بحارالانوار، ج 88، ص 18.
(۱۹) سجده را برای ناراحت کردن شیطان طول دهید
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): أطِيلُوا السُّجودَ فما مِن عَمَلٍ أشَدَّ على إبليسَ مِن أن يَرَى ابنَ آدَمَ ساجِدا لأنّهُ اُمِرَ بالسُّجودِ فَعَصى.
سجده را طولانی کنید که هیچ عملی بر ابلیس گران تر از این نیست که انسان را درحال سجده ببیند زیرا خداوند او را امر به سجده کرد و او سربرتافت.
بحارالانوار، ج 85، ص 161.
(۲۰) نماز گزار واقعی منتظر نماز بعدی است
اَلْخِصَالُ ، عَنْ أَبِيهِ عَنْ سَعْدِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى اَلْيَقْطِينِيِّ عَنِ اَلْقَاسِمِ بْنِ يَحْيَى عَنْ جَدِّهِ اَلْحَسَنِ بْنِ رَاشِدٍ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ وَ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : اَلْمُنْتَظِرُ وَقْتُ اَلصَّلاَةِ بَعْدَ اَلصَّلاَةِ مِنْ زُوَّارِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ حَقٌّ عَلَى اَللَّهِ تَعَالَى أَنْ يُكْرِمَ زَائِرَهُ وَ أَنْ يُعْطِيَهُ مَا سَأَلَ...
کسی که منتظر وقت نماز، بعد از نماز است، زائر پروردگار می باشد و بر عهده خداوند عزیز و جلیل است که زائر خود را گرامی بداردو به او هر چه را که می خواهد عطا فرماید...
الخصال باب الثلاثه، حدیث 127، جامع احادیث الشیعه، ج 4 ،ص 78.
(۲۱) نماز عارفانه زیرکان
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): وَکَم مِن قائِمٍ لَیسَ لَهُ مِن قِیامِهِ اِلّا السَّهَرَ وَالعَناءَ حَبّذا نَومُ الاکیاسِ.
چه بسا شب زنده داری که از عبادت شبانه خود، جز رنج و بی خوابی بهره ای نبرد. خوشا خواب عارفان زیرک.
نهج البلاغه، ج 145.
(۵) آثار و برکات نماز ارزشمند و متعالی
(۱) اندام و لباس نمازگزار هم تسبیح گو هستند
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): إنّ الإنسانَ إذا كانَ في الصَّلاةِ فإنّ جَسَدَهُ و ثيابَه و كُلَّ شَيءٍ حَولَهُ يُسَبِّحُ.
هنگامی که انسان درحال نماز است، اندام و جامه او و هرچه پیرامون اوست، خدا را تسبیح می گویند.
میزان الحکمه، ج 5، ص 377.
(۲) احاطه رحمت خدا به نمازگزار
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): لَو یَعلَمُ المُصَلّى ما یَغشاهُ مِنَ الرَّحمَةِ لَما رَفَعَ رَأسَهُ مِنَ السُّجودِ.
اگر نمازگزار بداند که چقدر از رحمت (خداوند تعالی) او را فرا گرفته است، سرش را از سجده بر نمی دارد.
غرر الحکم، ص 261.
(۳/۱) نماز گناهان را فرو می ریزد
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): في وصيَّتِهِ بِالصَّلاةِ ـ : و إنّها لَتَحُتُّ الذُّنوبَ حَتَّ الوَرَقِ، و تُطلِقُها إطلاقَ الرِّبَقِ، و شَبَّهَها رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله بِالحَمَّةِ تَكونُ على بابِ الرَّجُلِ فهُو يَغتَسِلُ مِنها فِي اليَومِ و اللَّيلةِ خَمسَ مَرّاتٍ، فما عَسى أن يَبقى علَيهِ مِنَ الدَّرَنِ؟!
در سفارشى كه درباره نماز مى كند ـ فرمود : نماز گناهان را فرو مى ريزد ، همچون ريزش برگ از درختان، و [قلاده] آنها را از گردنِ بندگان باز مى كند، همچون باز كردن رسن از گردن چهار پايان . رسول خدا صلى الله عليه و آله نماز را به چشمه آب گرمى تشبيه فرمود كه جلو در خانه مردى باشد و شبانه روزى پنج مرتبه خود را در آن بشويد . آيا بر بدن چنين كسى چرك و كثافتى باقى خواهد ماند؟!
نهج البلاغة، الخطبة 199، شرح نهج البلاغة :10/202، انظر تمام الخطبة.
(۳/۲) با نماز تمام گناهان آمرزیده می شود
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلّم): إذا قُمتَ إلى الصَّلاةِ و تَوَجَّهتَ و قَرَأتَ اُمَّ الكِتابِ و ما تَيَسَّرَ مِن السُّوَرِ، ثُمّ رَكَعتَ فَأتمَمتَ رُكوعَها و سُجودَها، و تَشَهَّدتَ و سَلَّمتَ، غُفِرَ لكَ كُلُّ ذَنبٍ فيما بينَكَ و بينَ الصَّلاةِ التي قَدَّمتَها إلى الصَّلاةِ المُؤَخَّرَةِ
هرگاه به نماز ايستادى و توجّه پيدا كردى و امّ الكتاب (سوره فاتحه) را با هر سوره ديگرى كه برايت ميسّر است ، خواندى سپس ركوع رفتى و ركوعش را كامل به جا آوردى و به سجده رفتى و تشهّد گفتى و سلام دادى ، تمام گناهانى كه از نماز قبل تا اين نماز مرتكب شده اى، آمرزيده مى شود .
بحار الأنوار، ج82، ص205، ح6.
(۳/۳) با نماز گناهان مانند برگ درخت فرو می ریزد
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلّم): لأصحابِهِ لَمّا أخَذَ غُصنا مِن شَجرَةٍ كانوا في ظِلِّهِا فَنَفَضَهُ فَتَساقَطَ وَرَقُهُ و أخبَرَهُم عَمّا صَنَعَ ـ : إنّ العَبدَ المُسلِمَ إذا قامَ إلى الصَّلاةِ تَحاتَّتْ عَنهُ خَطاياهُ كما تَحاتَت وَرَقُ هذهِ الشَّجرَةِ.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ وقتى با اصحاب خود در سايه درختى نشسته بود ، شاخه اى گرفت و تكان داد و برگى افتاد ، در بيان علّت اين كار خود براى اصحابش ـ فرمود : هرگاه بنده مسلمان به نماز ايستد ، گناهانش فرو مى ريزد، همچنان كه برگ اين درخت فرو ريخت .
بحار الأنوار، ج82، ص236، ح66. و ج84، ص261، ح59.
(۳/۴) نمازگزار پس از نمازش مانند طفل تازه متولد بی گناه می شود
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلّم): إذا قامَ العَبدُ إلى الصَّلاةِ فكانَ هَواهُ و قَلبُهُ إلى اللّه ِ تعالى انصَرَفَ كَيَوم ولدته أُمُّهُ .
هرگاه بنده به نماز ايستد و فكر و دلش متوجّه خداوند متعال باشد ، چون نماز را تمام كند همچون روزى باشد كه از مادر متولد شده است .
ثواب الأعمال: ۶۷/۱.
(۴) نماز قلعه محکم خدای رحمن است
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): اَلصّلاةُ حِصْنُ الرَّحْمنِ وَ مَدْحَرَةُ الشَّیطانِ.
نماز قلعه خدای بسیار مهربان و وسیله ای برای دورکردن شیطان است.
غررالحکم، ج 2، ص 166.
(۵) نماز شیطان را دور می کند
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): اَلصّلاةُ حِصْنُ الرَّحْمنِ وَ مَدْحَرَةُ الشَّیطانِ.
نماز قلعه خدای بسیار مهربان و وسیله ای برای دورکردن شیطان است.
غررالحکم، ج 2، ص 166.
(۶) سجده باعث نزدیک شدن به خدا
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): أقْرَبُ مَا يَكُونُ العَبْدُ مِنَ اللهِ اذا سَجَد.
نزدیک ترین چیزی که بنده را به خدا نزدیک می کند سجده است.
بحارالانوار، جلد 82، ص 223.
(۷) پاسداری خدا از انسان بخاطر نماز
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): وَ عَنْ ذَلِكَ مَا حَرَسَ اللَّهُ عِبَادَهُ الْمُؤْمِنِينَ بِالصَّلَوَاتِ وَ الزَّكَوَاتِ.
و از اینجاست که خداوند با نمازها و زکات ها و سخت کوشی در نماز، از بندگان با ایمانش پاسداری می کند.
نهج البلاغه، فیض الاسلام، ص 7989.
(۸) نجات نمازگزار بخاطر قنوت و سجده اش
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): طُولُ الْقُنُوتِ وَ السُّجُودِ يُنْجِي مِنْ عَذَابِ النَّارِ.
قنوت و سجده طولانی در نماز، نمازگزار را از عذاب آتش نجات می دهد.
تصنیف غررالحکم، ص 175، حدیث 3353.
(۹) نماز موجب تقرُّب به خدا
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): الصَّلَاةُ قُرْبَانُ كُلِّ تَقِيِ.
نماز وسیله تقرب و نزدیک شدن هر پارسایی به خداست.
نهج البلاغه، فیض الاسلام، ص 1152.
(۱۰) نماز شب موجب تندرستی
(۳۷) قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): قیامُ اللیلِ مُصَحَحه لِلبدنِ و تَمَسک بِاَخلاقِ النبیینَ و رِضی رَبُّ العالمینَ.
برخاستن برای نماز شب موجب تندرستی و پایبندی به اخلاق پیغمبران است و خدا را خشنود می کند.
میزان الحکمه، ج 5، ص 424.
(۱۱) ضمان آقا أمیرالمؤمنین (علیه السلام) برای نمازگزار جمعه ای که در راه نماز مرگش برسد
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): ضَمِنْتُ لِسِتَّةٍ اَلْجَنَّةَ رَجُلٌ خَرَجَ بِصَدَقَةٍ فَمَاتَ فَلَهُ اَلْجَنَّةُ وَ رَجُلٌ خَرَجَ يَعُودُ مَرِيضاً فَمَاتَ فَلَهُ اَلْجَنَّةُ وَ رَجُلٌ خَرَجَ مُجَاهِداً فِي سَبِيلِ اَللَّهِ فَمَاتَ فَلَهُ اَلْجَنَّةُ وَ رَجُلٌ خَرَجَ حَاجّاً فَمَاتَ فَلَهُ اَلْجَنَّةُ وَ رَجُلٌ خَرَجَ إِلَى اَلْجُمُعَةِ فَمَاتَ فَلَهُ اَلْجَنَّةُ وَ رَجُلٌ خَرَجَ فِي جِنَازَةِ رَجُلٍ مُسْلِمٍ فَمَاتَ فَلَهُ اَلْجَنَّةُ.
براى شش كس من ضمانت بهشت ميكنم: مردى كه صدقۀ واجب يا مستحبّى را بيرون برد تا باهلش برساند و در آن حال بميرد او به بهشت رود، ديگر كسى كه براى عيادت بيمارى از خانه بيرون آيد و در راه بميرد، بر او نيز بهشت واجبست، ديگر كسى كه براى جهاد در راه خدا از خانه درآيد و وفات يابد، ديگر كسى كه بعزم حجّ خانۀ خدا بيرون آيد و بميرد، و آن كسى كه براى بجا آوردن نماز جمعه از خانه بيرون آيد و وفات يابد او نيز به بهشت رود، و بالأخره كسى كه براى تشييع جنازه و برگزارى دفن مسلمانى از خانه بيرون آيد و در آن حال بميرد، بهشت بر او نيز واجب ميگردد. شرح:«همۀ اينها مصداق مهاجر إلى اللّٰه‌اند كه در آيۀ شريفه آمده:« وَ مَنْ يَخْرُجْ مِنْ بَيْتِهِ مُهٰاجِراً إِلَى اَللّٰهِ وَ رَسُولِهِ ثُمَّ يُدْرِكْهُ اَلْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَى اَللّٰهِ وَ كٰانَ اَللّٰهُ غَفُوراً رَحِيماً ». (و آنكه بمقصد حق از خانه بيرون شود و در راه مرگش فرا رسد اجرش بر خداوند لازم است).
من لا یحضره الفقیه / ترجمه بلاغی و غفاری ; ج ۱ ص ۱۹۶ و وسائل الشیعه، ج 5، ص 11.
(۱۲) حسادت شیطان به نمازگزار
(۳۲) قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): اِذا قامَ الرَّجُلُ اِلَى الصَّلاةِ اَقْبَلَ اِلَيْهِ اِبْليسُ يَنْظُرُ اِلَيْهِ حَسَدا لِمايَرى مِنْ رَحْمَةِ اللّهِ اَلتَّى تَغْشاهُ.
هنگامی که کسی به نماز برمی خیزد، شیطان می آید و به نظر حسادت به او نگاه می کند زیرا می بیند که رحمت خدا او را فرا گرفته است.
بحارالانوار، ج82، ص 207.
(۶) سبک نکردن نماز
(۱) بی احترامی به نماز بخاطر آماده نشدن برای نماز
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): مَن لَم یأخُذ اهبهُ الصلوهِ قَبلَ وَقتِها فَما وقُرَها.
کسی که قبل از نماز خود را برای اقامه نماز آماده نکند، به نمازبی احترامی نموده است.
شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج ,۲۰ باب ,۷۶۸ ص ۳۲۹.
(۲) مجازات پاسخ ندادن به بانک اذان
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): من سَمعَ النداءَ فَلَم یجبه مِن غیر علةٍ فلا صلاةَ لَه؟
هر که بانگ (اذان) را بشنود و بدون علت بدان پاسخ ندهد، پس نمازی برای او نیست.
وسائل الشیعه، ج 55، ص 275.
(۳) هنگان اذان از مسجد خارج نشوید
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): مَنْ سَمِعَ اَلنِّدَاءَ و هو فِي اَلْمَسْجِدِ ثم َخَرَجَ فَهُوَ مُنَافِقٌ إِلاَّ أَنْ رجلُ يُرِيدَ اَلرُّجُوعَ إِلَيْهِ، اَو یکونُ علی غیرِ طهارۀٍ فیخرج لِیتطهَّر.
کسی که صدای اذان را از مسجد بشنود و بدون خواندن نماز (جماعت) از مسجد خارج شود، منافق است مگر این که قصد برگشت برای نماز خواندن دارد، یا وضو ندارد و برای گرفتن وضو از مسجد خارج شود.
بحارالانوار، ج 84، ص 161.
(۴) بی ارزش بودن نماز اهل شک و تردید
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): نَوْمٌ عَلَى يَقِينٍ، خَيْرٌ مِنْ صَلَاةٍ فِي شَكٍ.
خوابیدن با علم و یقین بهتر از نماز و نیایش خدا با شک و تردید است.
نهج البلاغه، فیض الاسلام، ص 1130.
(۵) دزدترین مردم
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): إنّ أسرَقَ النّاسِ مَن سَرقَ صَلاتهُ.
دزدترین مردم کسی است که از نمازش کم بگذارد.
بحارالانوار، ج 82، ص 222.
(۶) قبول نشدن نماز مانع زکات
قال أمیرالمؤمنین علی (عَلَيْهِ السَّلَامُ): لایُقْبِلُ اللّهُ الصَّلاةَ مِمَّنْ مَنَعَ الزَّکاةَ.
هرکس مانع دادن زکات شود, نمازش قبول نمى شود.
بحارالانوار, ج 96 ص 29.
(۷) عوارض نماز بی ارزش و سبک و غیر متعالی
(۱) مجازات سبک شمردن نماز
قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ: لَيْسَ مِنِّي مَنِ اِسْتَخَفَّ بِصَلاَتِهِ لاَ يَرِدُ عَلَيَّ اَلْحَوْضَ لاَ وَ اَللَّهِ لَيْسَ مِنِّي مَنْ شَرِبَ مُسْكِراً لاَ يَرِدُ عَلَيَّ اَلْحَوْضَ لاَ وَ اَللَّهِ.
هر كس نماز خود را كوچك بشمارد و نظرش سبك شمردن نماز باشد از من نيست و جزء امّت من بحساب نميآيد، و نيز در كنار حوض كوثر بر من وارد نخواهد شد هرگز بخدا قسم، و هر كس مست‌كننده‌اى بنوشد از من نيست و در كنار حوض كوثر (در قيامت) بر من وارد نخواهد شد هرگز بخدا سوگند.
من لا يحضره الفقيه، ج۱، ص۲۰۶.
(۲) سبک کننده نماز گرفتار ۱۵ بلا
السَّيِّدُ عَلِيُّ بْنُ طَاوُسٍ فِي فَلَاحِ السَّائِلِ، أَرْوِي بِحَذْفِ الْإِسْنَادِ عَنْ سَيِّدَةِ النِّسَاءِ فَاطِمَةَ ابْنَةِ سَيِّدِ الْأَنْبِيَاءِ ص وَ عَلَى أَبِيهَا وَ بَعْلِهَا وَ بَنِيهَا: أَنَّهَا سأَلَتْ أَبَاهَا مُحَمَّداً ص فَقَالَتْ يَا أَبَتَاهْ مَا لِمَنْ تَهَاوَنَ بِصَلَاتِهِ مِنَ الرِّجَالِ وَ النِّسَاءِ قَالَ يَا فَاطِمَةُ مَنْ تَهَاوَنَ بِصَلَاتِهِ مِنَ الرِّجَالِ وَ النِّسَاءِ ابْتَلَاهُ اللَّهُ بِخَمْسَ عَشْرَةَ خَصْلَةً سِتٌّ مِنْهَا فِي دَارِ الدُّنْيَا وَ ثَلَاثٌ عِنْدَ مَوْتِهِ وَ ثَلَاثٌ فِي قَبْرِهِ وَ ثَلَاثٌ فِي الْقِيَامَةِ إِذَا خَرَجَ مِنْ قَبْرِهِ فَأَمَّا اللَّوَاتِي تُصِيبُهُ فِي دَارِ الدُّنْيَا فَالْأُولَى يَرْفَعُ اللَّهُ الْبَرَكَةَ مِنْ عُمُرِهِ وَ يَرْفَعُ اللَّهُ الْبَرَكَةَ مِنْ رِزْقِهِ وَ يَمْحُو اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ سِيمَاءَ الصَّالِحِينَ مِنْ وَجْهِهِ وَ كُلُّ عَمَلٍ يَعْمَلُهُ لَا يُؤْجَرُ عَلَيْهِ وَ لَا يَرْتَفِعُ دُعَاؤُهُ إِلَى السَّمَاءِ وَ السَّادِسَةُ لَيْسَ لَهُ حَظٌّ فِي دُعَاءِ الصَّالِحِينَ وَ أَمَّا اللَّوَاتِي تُصِيبُهُ عِنْدَ مَوْتِهِ فَأُولَاهُنَ أَنَّهُ يَمُوتُ ذَلِيلًا وَ الثَّانِيَةُ يَمُوتُ جَائِعاً وَ الثَّالِثَةُ يَمُوتُ عَطْشَاناً [عَطْشَانَ] فَلَوْ سُقِيَ مِنْ أَنْهَارِ الدُّنْيَا لَمْ يَرْوَ عَطَشُهُ وَ أَمَّا اللَّوَاتِي تُصِيبُهُ فِي قَبْرِهِ فَأُولَاهُنَّ يُوَكِّلُ اللَّهُ بِهِ مَلَكاً يُزْعِجُهُ فِي قَبْرِهِ وَ الثَّانِيَةُ يُضَيَّقُ عَلَيْهِ قَبْرُهُ وَ الثَّالِثَةُ تَكُونَ الظُّلْمَةُ فِي قَبْرِهِ وَ أَمَّا اللَّوَاتِي تُصِيبُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِذَا خَرَجَ مِنْ قَبْرِهِ فَأُولَاهُنَّ أَنْ يُوَكِّلَ اللَّهُ بِهِ مَلَكاً يَسْحَبُهُ عَلَى وَجْهِهِ وَ الْخَلَائِقُ يَنْظُرُونَ إِلَيْهِ وَ الثَّانِيَةُ يُحَاسِبُهُ حِسَاباً شَدِيداً وَ الثَّالِثَةُ لَا يَنْظُرُ اللَّهُ إِلَيْهِ وَ لَا يُزَكِّيهِ وَ لَهُ عَذَابٌ أَلِيمٌ.
روزی حضرت زهرا (سلام الله علیها) کنار آقا رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلّم) نشسته بودند، حضرت فاطمه (سلام الله علیها) از پدر بزرگوارش پرسید: پدر جان، یا رسول الله! زنان و مردانى که نسبت به نماز بى‌‌اعتنا هستند و نماز را سبک مى‌‌شمارند، چه عواقبى را در پیش دارند؟
رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلّم) فرمود: فاطمه جان! هر کسى از مردان و زنان نمازش را سبک بشمارد، خداوند او را به پانزده بلا مبتلا مى‌‌سازد:
(۱) شش بلا در دنیا،
(۲) سه بلا در وقت مرگ،
(۳) سه بلا در قبر،
(۴) سه بلا در قیامت زمان خارج شدن از قبر.
اما شش بلا در دنیا:
۱- خداوند برکت را از عمرش مى‌‌برد،
۲- خداوند برکت را از رزقش مى‌‌برد،
۳- خداوند عزوجل سیماى صالحین را از چهره‌‌اش محو مى‌‌کند،
۴ - برای هر عملى که انجام دهد پاداش داده نمى‌‌شود،
۵- دعایش به آسمان نمى‌‌رود،
۶- بهره‌‌اى از دعای صالحین براى او نیست.
اما سه بلا هنگام مرگ:
۱- ذلیل از دنیا مى‌‌رود،
۲- هنگام مرگ در حال گرسنگى خواهد بود،
۳- تشنه از دنیا خواهد رفت، اگر چه آب نهرهاى دنیا را به او بدهند.
اما سه بلا در قبر:
۱- خداوند ملکى در قبر براى او مى‌‌گمارد تا او را زجر دهد.
۲- قبرش براى او تنگ خواهد شد.
۳- گرفتار ظلمت و تاریکى قبر خواهد شد.
اما سه بلا در قیامت:
۱- خداوند ملکى را موکل مى‌‌سازد تا او را با صورت بر زمین بکشد، در حالى که خلایق تماشا مى‌‌کنند.
۲- محاسبه اعمالش به سختى انجام مى‌‌شود.
۳- خدا به نظر لطف به او نمى‌‌نگرد و براى اوست عذاب همیشگی.
فلاح السائل و نجاح المسائل، ج 1، ص22.
(۳) سبک کننده نماز محروم از شفاعت
قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ: لَيْسَ مِنِّي مَنِ اِسْتَخَفَّ بِصَلاَتِهِ لاَ يَرِدُ عَلَيَّ اَلْحَوْضَ لاَ وَ اَللَّهِ لَيْسَ مِنِّي مَنْ شَرِبَ مُسْكِراً لاَ يَرِدُ عَلَيَّ اَلْحَوْضَ لاَ وَ اَللَّهِ.
هر كس نماز خود را كوچك بشمارد و نظرش سبك شمردن نماز باشد از من نيست و جزء امّت من بحساب نميآيد، و نيز در كنار حوض كوثر بر من وارد نخواهد شد هرگز بخدا قسم، و هر كس مست‌كننده‌اى بنوشد از من نيست و در كنار حوض كوثر (در قيامت) بر من وارد نخواهد شد هرگز بخدا سوگند.
من لا يحضره الفقيه، ج۱، ص۲۰۶.
(۴) محروم بودن سبک کنندگان نماز از شفاعت
عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اِبْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنِ اَلْحَسَنِ اَلْعَطَّارِ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : لاَ يَنَالُ شَفَاعَتِي مَنِ اِسْتَخَفَّ بِصَلاَتِهِ وَ لاَ يَرِدُ عَلَيَّ اَلْحَوْضَ لاَ وَ اَللَّهِ لاَ يَنَالُ شَفَاعَتِي مَنْ شَرِبَ اَلْمُسْكِرَ وَ لاَ يَرِدُ عَلَيَّ اَلْحَوْضَ لاَ وَ اَللَّهِ.
ابو بصير گويد: آقا امام صادق (عليه السّلام) فرمود: پيامبر خدا (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) فرمود: كسى كه نمازش را سبك بشمارد به شفاعت من نخواهد رسيد و كنار حوض كوثر بر من وارد نخواهد شد؛ نه به خدا سوگند! شفاعت من به كسى كه ماده مستى‌آور بنوشد نمى‌رسد و كنار حوض كوثر بر من وارد نمى‌گردد، نه، به خدا سوگند!
ترجمه فروع کافی؛ ج ۸، ص ۲۹۷.
(۵) سبک کننده نماز محروم از شفاعت
مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ عَنْ أَبِي إِسْمَاعِيلَ اَلسَّرَّاجِ عَنِ اِبْنِ مُسْكَانَ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ قَالَ أَبُو اَلْحَسَنِ اَلْأَوَّلُ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ : إِنَّهُ لَمَّا حَضَرَ أَبِيَ اَلْوَفَاةُ قَالَ لِي يَا بُنَيَّ إِنَّهُ لاَ يَنَالُ شَفَاعَتَنَا مَنِ اِسْتَخَفَّ بِالصَّلاَةِ.
ابو بصير گويد: امام كاظم (عليه السّلام) فرمود: هنگامى كه وقت وفات پدرم فرارسيد. به من فرمود: اى فرزندم! همانا شفاعت ما خاندان به كسى كه نماز را سبك شمارد، نخواهد رسيد.
ترجمه فروع کافی؛ ج ۲ ص ۳۴.
(۶) تأخیر نماز از وقت، موجب محرومیت از شفاعت
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ الْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ الْحِمْيَرِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنِ الْخَالِدِ بْنِ جَرِيرٍ عَنْ أَبِي الرَّبِيعِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الصَّادِقِ (عَلَيْهِ السَّلَامُ) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله و سلّم) لَا يَنَالُ شَفَاعَتِي غَداً مَنْ أَخَّرَ الصَّلَاةَ الْمَفْرُوضَةَ بَعْدَ وَقْتِهَا.
امام صادق (عَلَيْهِ السَّلَامُ) فرمايد رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلّم) فرمود هر كه نماز واجب را از وقتش پس اندازد فرداى قيامت شفاعت من باو نرسد.
الأمالی (للصدوق)، ترجمه کمره ای؛ ج ۱، ص ۳۹۹.
(۷) دوری کن از کسی که مواظب وقت نمازش نیست
عن يونس بن ظبيان و المفضل بن عمر : عن الإمامِ الصّادقِ (عَلَيْهِ السَّلَامُ): خَصلَتانِ مَن كانَتا فيهِ و إلاّ فَاعزُبْ ثُمَّ اعزُبْ ثُمّ اعزُبْ ! ـ قيلَ : و ما هُما؟ قالَ : ـ الصَّلاةُ في مَواقِيتِها و المُحافَظَةُ عَلَيها، و المُواساةُ.
دو خصلت است كه هر كس نداشت از او دورى كن ، دورى كن ، دورى كن! عرض شد: آن دو چيست؟ فرمود: نماز خواندن به وقت و مواظبت بر آن، و مواسات و همدردى [به برادران مؤمن].
الخصال، 47/50.
(۸) نماز خواص
(۱) نماز در جنگ صفین
روایت شده که در جنگ صفین، که از مهم ترین جنگ های حضرت علی (علیه السلام) بود، تعدادی از سپاهیان مشاهده کردند که حضرت صورت را به آسمان گرفته و به آفتاب می نگرد.
ابن عباس که در آن جا حاضر بود، جلو رفت و علت را سؤال کرد. حضرت فرمودند: می خواهم وقت نماز را بدانم. ابن عباس گفت: در این گیر و دار اشتغال به جنگ، چه هنگام نماز است.
حضرت فرمود: ما برای چه با این قوم می جنگیم، آیا جز برای این است که نماز بر پا شود.
(۲) نماز اول وقت در دوران زندگی و بیماری مرحوم امام خمینی
نماز اول وقت امام در دوران جوانی، تبعید و مبارزه، رهبری، بیماری و حتی ساعتی قبل از ارتحال، ترک نشد. ایشان هیچ گاه به خاطر مشغله یا سختی های تبعید و مبارزه یا در داخل اتومبیل ساواک بودن یا به علت بیماری و کسالت، نماز را از اول وقتش به تأخیر نیانداختند.
به چند نمونه اشاره میشود:
۱ سرتیپ شهید علی صیاد شیرازی: حتی زمانی که در بحبوحه جنگ، با کمبودها و تنگناهای زیادی مواجه شدیم و در صدد رفع آن بودیم و امام هم پیگیر کار بودند و برای گزارش کار خدمت ایشان رسیدیم؛ رئیس جمهور و رئیس مجلس و فرماندهان نیروی زمینی و سپاه هم حضور داشتند، هنوز گزارش تمام نشده بود که امام جلسه را ترک کردند و فرمودند: وقت نماز است.
داستان از نماز و عبادت امام خمینی، ص85.
۲ مرحوم آیةالله توسلی: روزی سران کشورهای اسلامی برای قضیه صلح ایران و عراق به خدمت امام رسیدند، وسط جلسه بود که اذان ظهر شد، امام بلند شدند و فرمودند: می خواهم نماز بخوانم. سپس عطر زدند و به نماز ایستادند و ما هم پشت سر ایشان ایستادیم.
پابه‌پای آفتاب، ج 2، ص 103.
۳ خانم زهرا مصطفوی دختر امام: مهم ترین عمل امام، نماز ایشان بود. ایشان تا آخرین لحظه، حتی نافله های نماز را ترک نکردند. حتی وقتی که نمی توانستند لبانشان را تکان بدهند، با حرکت انگشت نماز می خواندند... برخی از پزشکان فکر می کردند ایشان چیزی می خواهند، ولی من گفتم که خیر، ایشان دارند نماز می خوانند. این اهمیت نماز بود و آخرین پیام امام نماز بود.
داستان از نماز و عبادت امام خمینی، ص 30.
۴ حجة الاسلام سید حسن خمینی: حوالی ساعت چهار، امام را به اتاق عمل بردند که یک باطری که لازم است در قلب امام بگذارند. از اتاق که امام را بیرون آوردند... دکتر بیهوشی سعی می کرد امام را به هوش بیاورد، امام اصلاً چشم تکان نمی دادند. یک لحظه گفتیم: آقا جون وقت نماز است. امام یک لحظه پلک زدند و دیگر هیچ حرکتی در صورت ایشان نبود، به جز آن یک لحظه.
داستان از نماز و عبادت امام خمینی، ص 22.
۵ آقای عیسی جعفری (خدمتکار امام) می گوید: قبل از ظهر روز رحلت، امام از حال می رفتند و دوباره به حال می آمدند و مرتب می پرسیدند: «ظهر شده؟ ظهر شده؟» نگرانی آقا برای این بود که می خواستند در اول وقت شرعی نماز بخوانند.
داستان از نماز و عبادت امام خمینی، ص 101.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
(1).gif)
(1)(3).jpg)
.jpg)
