آب مطلق و مضاف

مسأله 15-آب، يک قسم است و آن، آب مطلق است كه بدون پسوند يا پيشوند آب ناميده میشود؛ مايعی كه از جسم خاص با فشار گرفته میشود ـ مانند آب ميوه ـ يا با ذوب كردن جرم مخصوص به‌دست میآيد، يا آبی كه بر اثر ممزوج شدن با چيزی از نام آب بيرون رود ـ نظير گِل‌آب ـ هيچ‌كدام از اين‌ها آب نيست. هرگاه پسوند بيانگر نوع آب باشد ـ مانند آب نيسان ـ مانع آب بودن آن نخواهد بود.

مسأله 16-آب، چهار نوع است: آب راكد؛ آب جاری؛ آب باران؛ آب چاه. آب راكد نیز دو نوع است: كُر و قليل.

مسأله 17- آب كُر، مقداری است که با دو راه می‌توان حداقل اندازهٔ آن را معلوم کرد: 1. حجم آن مساوی مساحت ظرفی باشد كه هر يک از درازا، پهنا و گودی آن، سه وجب و نيم به وجب‌های متوسط باشد. 2. وزن آن 384 کيلوگرم باشد.

مسأله 18- اگر عین نجس ـ مانند خون و ادرار ـ یا چیزی كه نجس شده است ـ نظير لباس نجس ـ به آب كُر برسد، چنانچه یكی از اوصاف سه‌گانه آن آب (رنگ، بو یا مزه) تغییر كند، آب نجس میشود و اگر تغییر نكند، نجس نمیشود.

مسأله 19- سبب تغییر باید نجاست باشد و مورد تغییر هم باید یكی از سه وصف یادشده در مسأله قبل باشد. تغییر، اعم از آن است كه به یكی از اوصاف شیء نجس باشد؛ یا به وصف شیء دیگر، پس اگر سبب تغییر، خصوصیت شیء نجس‌شده باشد، نه نجاست، آن آبْ نجس نمیشود؛ همچنین چنانچه سبب تغییر، مجاورت با نجاست باشد، نه برخورد با آن، آبْ نجس نمیشود.

مسأله 20- اگر عین نجس یا شیء نجس‌شده، به آبی برسد كه بیشتر از كُر است و بو، رنگ یا مزهٔ قسمتی از آن را تغییر دهد، چنانچه مقداری كه تغییر نكرده، كمتر از كُر باشد، تمام آب نجس میشود و اگر به اندازهٔ كُر یا بیشتر باشد، فقط مقداری كه تغییر كرده، نجس است.

مسأله 21- آب فوّاره، اگر متصل به كُر باشد و با آب نجس‌شده ممزوج شود، آن را پاک میكند؛ ولی چنانچه قطره قطره روی آب نجس‌شده بریزد، آن را پاک نمیكند، هرچند با آن ممزوج شده باشد. در صورتی كه قبل از قطره قطره شدن با آب نجس‌شده ممزوج گردد، آب متنجّس را پاک میكند.

مسأله 22-اگر چیز نجس‌شده‌ای را با آب شیری بشويند كه متصل به كُر است، آبی كه متصل به آب شیر است، در صورتی كه بو، رنگ یا مزه نجاست را به خود نگیرد، پاک است.

مسأله 23- اگر مقداری از آب كُر یخ ببندد و باقی آن به اندازهٔ كر نباشد، چنانچه نجاست به آن برسد، نجس میشود، هرچند بو، رنگ یا مزه آن تغییر نكند و هر اندازه از یخ هم آب شود، نجس میشود.

مسأله 24-آبی كه به اندازهٔ كُر بوده، اگر كسی شک كند كه كمتر از كُر شده یا نه، حكم آب كُر را دارد؛ یعنی شیء نجس‌شده را پاک میكند و اگر نجاستی به آن برسد، در صورتی كه یكی از اوصاف سه‌گانه یادشده تغییر نكند، نجس نمیشود. آبی كه كمتر از كُر بوده و كسی شک كند كه به اندازهٔ كُر رسیده یا نه، حكم آبِ كمتر از كُر را دارد.

مسأله 25- كُر بودن آب از دو راه ثابت میشود: 1. خود شخص یقین یا اطمینان پیدا كند. 2. دو مرد عادل به كُر بودن آن گواهی دهند؛ همچنین اگر یک كارشناس و مطمئن خبر داد و به گفته او اطمینان حاصل شد، ثابت میشود.