سؤال1599:همسر خانمى مفقود شده و یقین حاصل کردیم که کشته شده است، آیا مى توان با اجازه مرجع تقلید زن را طلاق داد و ازدواج دیگرى بکند؟
پاسخ:چنانچه یقین حاصل شده که شخص از دنیا رفته، زنی از به طلاق ندارد، بلکه پس از عده وفات، مى تواند ازدواج کند و اگر یقین یااطمینان حاصل نشده باشد، لازم است به حاکم شرع مراجعه شود و در این صورت برنامه خاصى دارد که حاکم پیاده مى کند.
سؤال1600:شخصى همسر خود را رها کرده; مدت 2 سال به خارج مى رود و همسرش با تبانى چندنفر با شهادت دروغ که شوهر او مدت 4 سال است که مفقود شده است، باعث مى شود که فردعالمى او را طلاق مى دهد و بعد از عده، با کسى ازدواج مى کند حال شوهر اول برگشته است، حکم او را بیان کنید.
پاسخ:در فرض سوال، عقد دوم باطل است وزن، همسر شوهر اوّل است.
سؤال1601:اینجانب اهل افغانستان مى باشم، از مدت حکومت کمونیسم شوهرم مفقود شد و بعداز 7 سال تفحص، هیچگونه اطلاعى پیدا نکردیم. به علماى منطقه و وکیل مرحوم حضرت امام(قدس سره) مراجعه و با درخواست طلاق، مطلقه ام کردند و عدّه نگهداشتم و بعد ازیکسال صبر و شوهر کردم، آیا این ازدواج خلاف شرع است؟
پاسخ:على القاعده، علماى منطقه و نماینده حضرت امام (قدس سره) همه جوانب مسأله را رعایتکرده و طلاق داده اند; لذا طلاق صحیح و در نتیجه ازدواج بعدى شما نیز صحیح است.
سؤال1602:سربازى پنج سال است که ناپدیدشده است. زنش به پدر شوهر مى گوید یا پیدایش کنید یا طلاقم دهید. کسانى که وکالتىاز حاکم نداشتند جبراً طلاق دادند و او شوهر کرد و بعد معلوم شد شوهرش زنده است،این ازدواج چه حکمى دارد؟
پاسخ:اگر شرایط رعایت نشده باشد،ازدواج دوّم باطل است و وطى دوّمى، وطى شبهه خواهد بود.
سؤال1603:براى فحص از شوهر مفقودالاثر، آیا اعلان در جراید ووسایل ارتباط جمعى مثل رادیو، کفایت مى کند؟
پاسخ:در فرض سوال،اعلان در جراید و رادیو و ارائه عکس شخص مفقود، و درخواست از کسانى که از او خبردارند کافى است.
سؤال1604:آیا عسر و حرج باعث جواز طلاق، براى حاکم مى شود؟ مخصوصاً اگر غیبت به وسیله رفتن و فرار کردن خود زوجمى باشد; یا موردى که منفقى نیست که نفقه زوجه را بدهد.
پاسخ:درصورتى که زوجه براى نداشتن شوهر در حرج است، نه از جهت نفقه، بطورى که در صبر کردن معرضیت فساد است; حاکم پس از گذشتِ مدت چهار سال مى تواند طلاق بدهد.
سؤال1605:زنى که مدتى است شوهرش، مفقودشده و هیچگونه اطلاعى از او در دست نیست، آیا مى تواند خود را مطلقه کرده و با شخص دیگرى ازدواج کند؟
پاسخ:چنانچه یقین به فوت او پیدا کرده، عده وفات بگیرد و پس از آن مى تواند شوهر کند. و اگر یقین به فوت همسر خود ندارد، ولى از ترس وقوع در فساد و نابسامانى زندگى و یا نداشتن زندگى و یانداشتن نفقه، نمى تواند در بلاتکلیفى بسر برد، دراین صورت نیز مجاز است به حاکم شرعمراجعه کند و درخواست طلاق کند و بعد از بررسى و حصول شرائط حاکم او را طلاق دهد وپس از طلاق، احتیاطاً عده وفات گرفته و پس از آن ازدواج کند.
سؤال1606:شوهرِ زنى مفقودالاثر شده و زن علم به فوت او پیدا کردهو ازدواج کرده است. بعد از مدتى شوهر اول برگشته، حکم زن چیست؟
پاسخ:در فرض سوال زن باید از شوهر دوم جدا شود و به شوهر اول حلال است. ولى اگر شوهر دوم با او نزدیکى کرده باشد، باید عدّه نگهدارد.
سؤال1607:هفت سال از شوهرم هیچ اطلاعى نداشتم; بعد از جستجوىبسیار، یقین به فوت او پیدا کردم. و بعد از مدت هفت الى هشت ماه، با فردى ازدواجموقت نمودم; و در این ازدواج یک دختر هم پیدا کردم، و بعد با گرفتن طلاق رسمى ازدادگاه، به ازدواج دائم همان مرد درآمدم، آیا این ازدواج من صحیح است یاخیر؟
پاسخ:از قضیه مورد سوال اطلاع ندارم، ولى حکم کلى مسأله ایناست که اگر زن بین خود و خدا یقین کند که شوهرش فوت شده است، بعد از گذشتن عدّهوفات مى تواند شوهر کند. و در این صورت فرقى بین ازدواج موقت و دائم نیست و کسى همحق اعتراض به او ندارد. بنابراین اگر شما یقین به فوت شوهر خود پیدا کرده اید و پساز آن اقلا چهار ماه و ده روز گذشته و بعد از آن ازدواج موقت یا دائم کرده اید،ازدواج شما شرعاً صحیح و بى اشکال است.
سؤال1608:همسر اینجانب بعد از یک ماه زندگى با من منزل را ترک کرده و تا به حالمراجعه نکرده است. من مدتها بدنبال او گشتم، ولى اثرى از او پیدا نکردم، با وجوداینکه جوان هستم و بدون شوهر ممکن است به فساد کشیده شوم و کسى هم نیست نفقه من رابدهد و راهى هم براى امرار معاش ندارم، وظیفه من را مشخص کنید؟
پاسخ:در فرض سوال کهزوج را پیدا نکرده اید، و امکان دستیابى به زوج هم نیست و به هیچ وجه نمى توانیدحتى با نامه به وى اخطار کنید و امکان تأمین نفقه از مال او نیست، شما مى توانید به حاکم شرع مراجعه کنید و خود را مطلقه کنید. و پس از طلاق عدّه نگهدارید که احتیاط این است عدّه وفات نگهدارید. یعنى پس از طلاق چهار ماه و ده روز صبر کنید. پس ازگذشتن عدّه، ازدواج شما اشکال ندارد.