سؤال 723. چگونه بايد افراد خانواده را براى خواندن نماز صبح بيدار نمود؟
جواب: در اين مورد کيفيت خاصى در رابطه با افراد خانواده وجود ندارد.
سؤال 724. نماز و روزه کسانى که به گروه ها و طايفه هاى مختلفى منسوب هستند و نسبت به هم بغض و حسد و حتى دشمنى بدون دليل دارند، چه حکمى دارد؟
جواب: براى مکلّف اظهار حسد و کينه و دشمنى با ديگران جايز نيست، ولى اين امور باعث بطلان نماز و روزه نمى شود.
سؤال 725. اگر رزمنده اى در جبهه به علت شدت درگيرى قادر بر قرائت فاتحه يا سجده و يا رکوع نباشد، چگونه بايد نمازش را در آن جا بخواند؟
جواب: بايد به هر نحوى که برايش امکان دارد، نماز بخواند. اگر قادر بر انجام رکوع و سجده نيست، ايماء و اشاره به جاى رکوع و سجود کافى است.
سؤال 726. پدر و مادر به فرزندانشان در چه سنى احکام شرعى و عبادات را بايد تعليم دهند؟
جواب: مستحبّ است که ولىّ اطفال احکام شرعى و عبادات را پس از رسيدن آنان به سن تميز به ايشان ياد دهد.
سؤال 727. بعضى از رانندگان اتوبوس هاى مسافربرى که بين شهرها رانندگى مى کنند، به نماز مسافران اهميتى نمى دهند و به تقاضاى آنان براى توقف اتوبوس جهت اداى نماز، توجهى نمى کنند، لذا گاهى نماز مسافرين قضا مى شود. وظيفه رانندگان اتوبوس ها در اين باره چيست؟ مسافران نسبت به نمازشان چه وظيفه اى دارند؟
جواب: بر مسافران واجب است که در صورت خوف از فوت وقت نماز، از راننده بخواهند که اتوبوس را در مکان مناسبى متوقف نمايد، و بر راننده اجابت درخواست آنان واجب است، و اگر به علت عذر مقبول و يا بدون دليل از توقف اتوبوس خوددارى کند، در اين صورت تکليف مسافران اگر خوف فوت وقت داشته باشند اين است که نماز را در اتوبوس در همان حال حرکت بخوانند و تا آن جا که امکان دارد جهت قبله، قيام، رکوع و سجود را رعايت کنند.
سؤال 728. آيا مقصود از اين گفته که «شارب خمر تا چهل روز نماز و روزه اش نماز و روزه نيست»، اين است که در اين مدت بر او واجب نيست نماز بخواند و بعداً بايد آن ها را قضا کند؟ يا اين که مقصود جمع بين قضا و ادا است و يا آن که قضاى آن ها بر او واجب نيست بلکه ادا کافى است، ولى ثواب آن از نمازهاى ديگر کمتر است؟
جواب: منظور اين است که شرب خمر مانع از قبول نماز و روزه است، نه اين که با شرب خمر وجوب اداى نماز و روزه ساقط شود و قضا واجب گردد يا جمع بين ادا و قضا لازم شود.
سؤال 729. اگر مشاهده کنم که شخصى بعضى از افعال نمازش را اشتباه انجام مى دهد، وظيفه شرعى ام چيست؟
جواب: در اين مورد چيزى بر شما واجب نيست، مگر اين که اشتباه ناشى از جهل او به آن حکم باشد که در اين صورت ارشاد و راهنمايى وى واجب است.
سؤال 730. نظر شريف جناب عالى درباره مصافحه نمازگزاران بعد از اتمام نماز چيست؟ قابل ذکر است که بعضى از علماى بزرگوار فرموده اند «راجع به اين موضوع چيزى از ائمه(عليهم السلام) وارد نشده است»، لذا انگيزه اى براى انجام مصافحه وجود ندارد. ولى در عين حال مشاهده مى کنيم که مصافحه باعث افزايش دوستى و محبت بين نمازگزاران مى شود.
جواب: مصافحه بعد از سلام و فراغت از نماز اشکال ندارد و به طور کلى مصافحه مؤمنين با هم مستحبّ است.
استفتائات جدید
سؤال: آيا مى‌توان قضاى قنوت فراموش شده را بعد از رکوع يا آخر نماز بعد از سلام بجا آورد؟
جواب: اگر در ركوع يادش بيايد، مستحب است بعد از ركوع قضا كند و اگر در سجده يادش بيايد، مستحب است بعد از سلام نماز، قضا نمايد.
سؤال: آيا اگر در سجده دعايى را سهواً به فارسى بگوييم و بعد از نماز دو سجده سهو بجا آوريم نماز صحيح است؟
جواب: دعا به صورت فارسى در نماز مانع ندارد و موجب سجده سهو نمى‌باشد.
سؤال: آيا مى‌توان در قنوت نماز به زبان فارسى دعا کرد؟ (واجب و مستحبى)
جواب: مانع ندارد.
سؤال: آيا در موقع قنوت نماز چرخاندن انگشتر و رو به صورت کردن انگشتر مستحب است يا واجب؟
جواب: نه مستحب است و نه واجب؛ بلكه وجاهت چنين عملى شرعاً ثابت نيست.
سؤال: چرخاندن سر به دو طرف بعد از گفتن سلام نماز چه حکمى دارد؟ آيا مستحب است يا خير؟
جواب: مانع ندارد ولى استحباب آن ثابت نيست.
سؤال: مى‌گويند در نماز به غير خدا نبايد توجه شود. سؤال من اين است که اگر در قنوت نماز، دعاى فرج (الهى عظم البلاء ..) خوانده شود که در آخر آن توسل به حضرت صاحب‌الزمان(عجواب: وجود دارد و نيز خوانده مى‌شود «يا محمدُ يا علي، يا علىُ يا محمد اكفياني ...»، آيا اين توجه به غير خدا محسوب مى‌شود يا خير؟ و حکم خواندن چنين دعايى در نماز چيست؟
جواب: مخاطب قرار دادن غير خدا در نماز موجب بطلان نماز است.
سؤال: در قنوت نماز، كشيدن دست‌ها به صورت بعد از دعا چه حكمى دارد؟
جواب: اين عمل كراهت دارد ولى نماز را باطل نمى‌كند.
سؤال: فرموده‌اند در نماز مى‌شود قرآن تلاوت نمود؛ مستدعى است بفرماييد در چه مواضعى و تا چه ميزان؟
جواب: قرآن خواندن در سجده مكروه است و در غير سجده (غير از آيات چهارگانه كه مشتمل بر سجده واجب مى‌باشند) اشكال ندارد.
سؤال: برنامه نمازگزاران در اين منطقه بدين صورت است كه بعد از نماز، تكبير و همان شعار معروف (اعلام انزجار از دشمنان) خوانده می‌شود و سپس تسبيحات حضرت زهرا (سلام الله عليها) گفته می‌شود. عده‌ای از نمازگزاران بر اين اعتقادند كه تسبيحات حضرت زهرا (سلام الله عليها) مقدم بر هر چيزی است و فضيلت آن در اين است كه بدون فاصله بعد از نماز گفته شود؛ ضمن اينكه اين افراد نيز دوست دارند كه اين شعارهای مذکور نيز داده شود و خود نيز بگويند، منتهی بعد از تسبيحات حضرت زهرا (سلام الله عليها)، تکليف ما چيست؟
جواب: به هر نحو كه عمل شود، مانعی ندارد و فضيلت تسبيحات حضرت فاطمه (سلام الله عليها) از همه تعقيبات بالاتر است لكن وارد نشده است كه بلافاصله بعد از نماز انجام گيرد بلكه آنچه وارد شده آن است كه نمازگزار تا از جای خودش برنخاسته، تعقيبات را به‌جا آورد و بهتر است مؤمنين در اين مسائل با يكديگر اتحاد و اتفاق نموده و از اختلافات و تفرقه كه موجب تقويت دشمن و تضعيف دين می‌شود، پرهيز كنند.
سؤال: آيا مى‌توان هنگام اعمال واجب (مثلاً نماز واجب) نيّت کرد که ثواب آن را به کسى اهدا کنيم، يا اين کار فقط در مورد اعمال مستحب وارد است؟
جواب: اهداى ثواب اعمال واجب به ديگران به اميد وصول به آنان، مانعى ندارد.
سؤال: حکم نماز کسى که نمى‌تواند جلو ادرارش را بگيرد چيست؟
جواب: اگر به بيمارى سلس‌البول دچار شده است به طورى که هميشه قطرات بول بى‌‌اختيار از او خارج مى‌شود در صورتى که به اندازه خواندن نمازِ با طهارت و با بدن پاک وقت پيدا نمى‌کند، چنين شخصى براى هر نماز يک وضو بگيرد و با دستمال از رسيدن بول به لباس و بدن جلوگيرى کند و نماز را بخواند و نمازش صحيح است.
سؤال: هنگام اذان مغرب، افطار كردن بهتر است، يا خواندن نماز مغرب و عشا؟
جواب: خواندن نماز مغرب و عشا بهتر است؛ ولى اگر كسى منتظر او است يا بسيار گرسنه است كه نمى‌تواند نماز را با حضور قلب بخواند، افطار كردن بهتر است.
سؤال: اگر کسى نماز خود را اشتباه بخواند آيا لازم است به او اطلاع بدهيم؟
جواب: در اين مورد چيزى بر شما واجب نيست مگر اين که اشتباه ناشى از جهل او به حکم باشد که در اين صورت احوط ارشاد و راهنمايى وى است.
سؤال: در صورت وجود عدم تمرکز در يک رکعت نماز واجب، آيا مى‌شود نيّت را به نماز مستحب برگرداند و نماز را تمام کرده دوباره نماز واجب را اعاده نماييم؟
جواب: در فرض مذکور جايز نيست.
سؤال: من معمولاً تکبير و قرائت را اعاده مى‌کنم و يا به قصد خواندن اقامه نماز را مى‌شکنم. آيا بايد نمازهايم را قضا کنم؟
جواب: نماز واجب را پس از آنکه شروع کرديد، حق نداريد بشکنيد و در هر صورت اگر مرتکب خلاف شده و شکستيد و يا به يکى از مجوّزاتى که اجازه شکستن نماز را مى‌دهد تمسّک کرده و نماز واجب را شکستيد، بايد مجدّداً نماز را صحيحاً شروع کنيد و اگر بدون شکستنِ نماز، مجدّداً تکبيرة‌الاحرام را گفته‌ايد، نمازتان باطل شده است.
سؤال: آيا مكبّر بودن ثواب نماز جماعت را دارد؟
جواب: مکبّر بودن به قصد قربت کارى ارزشمند و داراى ثواب است ولى ثواب نماز جماعت اختصاص به شرکت در نماز جماعت دارد.
سؤال: بهترين تعقيب مشترکه براى نمازها چيست (اگر شرايطى باشد که فقط امکان خواندن يک تعقيب وجود دارد)؟
جواب: سعى کنيد تسبيح حضرت زهرا (سلام الله عليها) را بجا آوريد.
سؤال: اگر در نماز واجبى توجه نداشته باشيم آيا مى‌توانيم دوباره آن نماز را بخوانيم؟
جواب: چون تکليف به نماز با همان نماز اولى ساقط شده، نمى‌توانيد مگر آنکه نماز را فرادا خوانده و بخواهيد به جماعت اعاده کنيد.
سؤال: آيا شخص شرابخوار هم بايد نماز و روزه‌اش را بجا آورد؟
جواب: با شرب خمر وجوب اداى نماز و روزه ساقط نمى‌شود بلكه شرب خمر مانع از قبول نماز و روزه است.
سؤال: آيا خواندن نماز در مقابل نامحرم براى بانوان اشکال دارد؟
جواب: فى نفسه اشكال ندارد.
سؤال: چنانچه بر طبق ضرورت در حال نماز به بيمار دارو خورانده شود، آيا اعاده نماز لازم است؟
جواب: اگر بگونه‌اى است كه از حالت نمازگزار خارج شده باشد، اعاده لازم است وگرنه لازم نيست و نماز صحيح است.
سؤال: اگر شخصى ناشنوا به دنيا آمده باشد و هيچگونه آموزشى براى صحبت کردن نديده باشد تکليف نماز آن شخص چيست؟
جواب: واجب است که ياد بگيرد و نماز را انجام دهد و آنچه ذکر شده باعث سقوط تکليف نمى‌شود و اگر يادگيرى نماز موجب عسر و حرج شديد باشد به هر مقدارى که مى‌تواند بايد بخواند.
سؤال: اگر كسى نماز ظهر را به هر دليلى غلط خوانده باشد و در هنگامى كه نماز عصر را مى‌خواند، متوجه شود كه نماز ظهرخوانده شده باطل است، آيا بعد از اين كه نماز ظهر را دوباره خواند بايد نماز عصر را هم اعاده کند؟
جواب: اگر پس از نماز عصر متوجه شده باشد، اعاده عصر لازم نيست.
سؤال: آيا می‌توان به جهت بردن کودک به دستشويی و برای جلوگيری از نجس‌شدن اماکن متبرک، نماز را قطع نمود؟
جواب: قطع نماز در مورد مذكور مانعی ندارد.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
(1).gif)
(1)(3).jpg)
.jpg)
