بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِمِ.
فضیلت و برخی اعمال شب نیمه شعبان
شب نیمه شعبان، شب بسیار مبارکی است، از آقا امام صادق (علیه‌السّلام) روایت شده: که از آقا امام باقر(علیه‌السّلام) از برتری و مزیت شب نیمه شعبان پرسیده شد، ایشان فرمود:
این شب پس از شب قدر برترین شب‌هاست. در این شب خدا احسان خود را بر بندگان سرازیر می‌کند و آنان را به بخشش و کرم خویش می‌آمرزد، پس در تقرّب جستن به‌سوی خدای تعالی در آن بکوشید که آن شبی است که خدا به ذات مقدّس خود سوگند یاد کرده که گدائی را از درگاه خویش با دست خالی بازنگرداند، زمانی که انجام معصیتی را درخواست نکند؛
و شب نیمه شعبان شبی است که حق‌تعالی آن را برای ما قرار داد و در عوض شب قدر که آن را ویژه پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلّم) نمود، پس در دعا و ثنا بر خدای تعالی کوشش کنید... تا پایان روایت.
از جمله برکات این شب مبارک، ولادت باسعادت حضرت سلطان عصر آقا امام زمان (ارواحنا له الفداء) است که در سحر چنین شبی در سال ۲۵۵ هجری قمری در سُرَّمن رأی [سامرّای کنونی] رخ داد و سبب فزونی برجستگی و برتری این شب مبارک شد.
برای این شب چند عمل وارد است:
اوّل:
غسل کردن که سبب تخفیف گناهان است.
دوّم:
شب‌زنده‌داری به نماز و دعا و استغفار، چنان‌که آقا امام زین‌العابدین (علیه‌السّلام) انجام می‌دادند و در روایت آمده: هرکه این شب را به رازونیاز و عبادت بپردازد دل او نمیرد در روزی که دل‌ها بمیرند.
سوّم:
زیارت امام حسین (علیه‌السّلام) که افضل اعمال این شب است و باعث آمرزش گناهان است و هرکه میل دارد تا ارواح ۱۲۴ هزار پیامبر با او دست آشنایی دهند، در این شب، امام حسین(علیه‌السلام) را زیارت کند.
کم‌ترین حدّ زیارت آن حضرت آن است که بر بالای بامی برآید و به جانب راست و چپ بنگرد، سپس سر به سوی آسمان بردارد و با این کلمات حضرت را زیارت کند:
السَّلامُ عَلَيْكَ يَا أَبا عَبْدِاللّٰه، السَّلامُ عَلَيْكَ وَرَحْمَةُ اللّٰه وَبَرَكاتُهُ.
و هرکس در هر کجا که باشد و در هر زمان آن حضرت را به این شیوه زیارت کند، امید است که پاداش حجّ و عمره برای او نوشته شود؛
«زیارت ویژه» این شب را در باب زیارات مفاتیح ذکر شده است.
چهارم:
خواندن دعایی که شیخ و سید نقل کرده‌اند و به منزله زیارت امام زمان (صلوات‌الله‌علیه) است:
اللّٰهُمَّ بِحَقِّ لَيْلَتِنا هٰذِهِ وَمَوْلُودِها وَحُجَّتِكَ وَمَوْعُودِهَا، الَّتِى قَرَنْتَ إِلىٰ فَضْلِها فَضْلاً، فَتَمَّتْ كَلِمَتُكَ صِدْقاً وَعَدْلاً، لَامُبَدِّلَ لِكَلِماتِكَ، وَلَا مُعَقِّبَ لِآياتِكَ، نُورُكَ الْمُتَأَ لِّقُ، وَضِياؤُكَ الْمُشْرِقُ، وَالْعَلَمُ النُّورُ فِى طَخْياءِ الدَّيْجُورِ، الْغائِبُ الْمَسْتُورُ جَلَّ مَوْلِدُهُ، وَكَرُمَ مَحْتِدُهُ ، وَالْمَلائِكَةُ شُهَّدُهُ، وَاللّٰهُ ناصِرُهُ وَمُؤَيِّدُهُ، إِذا آنَ مِيعادُهُ، وَالْمَلائِكَةُ أَمْدادُهُ، سَيْفُ اللّٰهِ الَّذِى لَا يَنْبُو، وَنُورُهُ الَّذِى لَايَخْبُو، وَذُو الْحِلْمِ الَّذِى لَايَصْبُو، مَدارُ الدَّهْرِ، وَنَوامِيسُ الْعَصْرِ، وَوُلاةُ الْأَمْرِ، وَالْمُنَزَّلُ عَلَيْهِمْ مَا يَتَنَزَّلُ فِى لَيْلَةِ الْقَدْرِ، وَأَصْحابُ الْحَشْرِ وَالنَّشْرِ، تَراجِمَةُ وَحْيِهِ، وَوُلاةُ أَمْرِهِ وَنَهْيِهِ؛
خدایا به‌حق این شب و مولود در آن و به‌حق حجّتت و موعود آن که به برتری و مزیتش برتری و مزیت دیگری را متصل ساختی، پس کامل شد کلمه‌ات به راستی و عدالت، برای کلماتت دگرگونی نیست و برای آیاتت پس زننده‌ای نمی‌باشد، نور درخشانت و پرتو فروزانت و نشانه روشنت در شب تاریک، آن غایب پوشیده از نظر که بزرگ بوده ولادتش و شریف است اصل و نسبش، فرشتگان گواه اویند و خدا یاور و حمایت کننده‌اش، هنگامی که وعده ظهورش فرا رسد فرشتگان مددکاران اویند، شمشیر خداست که کند نشود و نور حق است که خاموش نگردد و دارای بردباری است که کاری بی‌منطق انجام ندهد، مدار روزگار است. [پدرانش] نوامیس عصر و متولّیان حکومت حق‌اند، نازل شده بر آنان آنچه در شب قدر نازل می‌شود، اصحاب حشر و نشرند و مفسّران وحی خدا و والیان امر و نهی حق؛
اللّٰهُمَّ فَصَلِّ عَلَىٰ خاتِمِهِمْ وَقائِمِهِمُ الْمَسْتُورِ عَنْ عَوالِمِهِمْ . اللّٰهُمَّ وَأَدْرِكْ بِنا أَيَّامَهُ وَظُهُورَهُ وَقِيامَهُ، وَاجْعَلْنا مِنْ أَنْصارِهِ، وَاقْرِنْ ثارَنا بِثارِهِ، وَاكْتُبْنا فِى أَعْوانِهِ وَخُلَصائِهِ، وَأَحْيِنا فِى دَوْلَتِهِ ناعِمِينَ، وَبِصُحْبَتِهِ غانِمِينَ، وَبِحَقِّهِ قائِمِينَ، وَمِنَ السُّوءِ سالِمِينَ، يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ، وَالْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعالَمِينَ، وَصَلَواتُهُ عَلَىٰ سَيِّدِنا مُحَمَّدٍ خاتَمِ النَّبِيِّينَ وَالْمُرْسَلِينَ وَعَلَىٰ أَهْلِ بَيْتِهِ الصَّادِقِينَ وَعِتْرَتِهِ النَّاطِقِينَ، وَالْعَنْ جَمِيعَ الظَّالِمِينَ، وَاحْكُمْ بَيْنَنا وَبَيْنَهُمْ يَا أَحْكَمَ الْحاكِمِينَ.
خدایا! بر خاتم و قائمشان که پوشیده از عوالم ایشان است درود فرست. خدایا! ما را به درک ایام او و ظهور و قیامش موفق بدار و از یارانش قرارمان ده و خون‌خواهی ما را به خون‌خواهی او متصل کن و ما را در شمار یاران و دلدادگانش بنویس و در دولتش شاد و خرّم زنده بدار و از هم‌نشینی‌اش بهره‌مند ساز و برپادارنده حقش قرارمان ده و از بدی‌ها به سلامت بدار، ای مهربان‌ترین مهربانان و خدا را سپاس پروردگار جهانیان و درودهای بی‌پایان خدا بر آقایمان محمّد خاتم پیامبران و رسولان و بر اهل‌بیت راست‌گو و خاندان حق‌گویش باد و خداوندا لعنت فرست بر همه ستمکاران و بین ما و بین آنان داوری کن، ای داورترین داوران.
پنجم:
شیخ از اسماعیل بن فضیل هاشمی روایت کرده که گفت: حضرت صادق(علیه‌السلام) این دعا را به من آموخت که آن را در شب نیمه شعبان بخوانم:
اللّٰهُمَّ أَنْتَ الْحَىُّ الْقَيُّومُ الْعَلِىُّ الْعَظِيمُ الْخالِقُ الرَّازِقُ الْمُحْيِى الْمُمِيتُ الْبَدِىءُ الْبَدِيعُ، لَكَ الْجَلالُ، وَلَكَ الْفَضْلُ، وَلَكَ الْحَمْدُ، وَلَكَ الْمَنُّ، وَلَكَ الْجُودُ، وَلَكَ الْكَرَمُ، وَلَكَ الْأَمْرُ، وَلَكَ الْمَجْدُ، وَلَكَ الشُّكْرُ، وَحْدَكَ لا شَرِيكَ لَكَ، يَا واحِدُ يَا أَحَدُ يَا صَمَدُ يَا مَنْ لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً أَحَدٌ، صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَاغْفِرْ لِى وَارْحَمْنِى وَاكْفِنِى مَا أَهَمَّنِى وَاقْضِ دَيْنِى، وَوَسِّعْ عَلَىَّ فِى رِزْقِى، فَإِنَّكَ فِى هٰذِهِ اللَّيْلَةِ كُلَّ أَمْرٍ حَكِيمٍ تَفْرُقُ، وَمَنْ تَشاءُ مِنْ خَلْقِكَ تَرْزُقُ، فَارْزُقْنِى وَأَنْتَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ، فَإِنَّكَ قُلْتَ وَأَنْتَ خَيْرُ الْقائِلِينَ النَّاطِقِينَ: ﴿وَ سْئَلُوا اللّٰهَ مِنْ فَضْلِهِ﴾ فَمِنْ فَضْلِكَ أَسْأَلُ، وَ إِيَّاكَ قَصَدْتُ، وَابْنَ نَبِيِّكَ اعْتَمَدْتُ، وَلَكَ رَجَوْتُ، فَارْحَمْنِى يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ.
خدایا، تویی زنده، به خود پاینده، برتر، بزرگ، آفریننده روزی‌بخش، زندگی‌بخش، میراننده، آغاز کننده، پدیدآورنده، بزرگی توراست، برتری توراست، ستایش ویژه توست و برای تو مهرورزی است، جود ویژه توست، بزرگواری و فرمان، شکوه‌مندی و سپاس فقط برای توست، یگانه‌ای، شریکی برای تو نیست، ای یگانه، ای یکتا، ای مقصود خلق، ای آن‌که نزاده و زاده نشده و برایش همتایی نبود، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا بیامرز و به من رحمت آر و نیازهای مهم مرا کفایت کن، بدهکاری‌ام را ادا فرما، روزی‌ام را وسعت ده، همانا تو در این شب هر کار استواری را مقدّر می‌کنی و هرکه از خلق خود را بخواهی روزی می‌دهی، پس مرا روزی ده که تو بهترین روزی دهندگانی، تو گفتی و تو بهترین گوینده و سخنگویی: «از احسان خدا بخواهید» بنابراین از احسانت می‌خواهم و فقط به تو روی آوردم و به فرزند پیامبرت اطمینان کردم و به تو امید بستم، بر من رحم کن، ای مهربان‌ترین مهربانان.
ششم:
دعایی را بخواند که آقا رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلّم) در این شب می‌خواند:
اللّٰهُمَّ اقْسِمْ لَنا مِنْ خَشْيَتِكَ مَا يَحُولُ بَيْنَنا وَبَيْنَ مَعْصِيَتِكَ، وَمِنْ طاعَتِكَ مَا تُبَلِّغُنا بِهِ رِضْوانَكَ، وَمِنَ الْيَقِينِ مَا يَهُونُ عَلَيْنا بِهِ مُصِيباتُ الدُّنْيا . اللّٰهُمَّ أَمْتِعْنا بِأَسْماعِنا وَأَبْصارِنا وَقُوَّتِنا مَا أَحْيَيْتَنا وَاجْعَلْهُ الْوارِثَ مِنَّا، وَاجْعَلْ ثارَنا عَلَىٰ مَنْ ظَلَمَنا، وَانْصُرْنا عَلَىٰ مَنْ عادانا، وَلَا تَجْعَلْ مُصِيبَتَنا فِى دِينِنا، وَلَا تَجْعَلِ الدُّنْيا أَكْبَرَ هَمِّنا وَلَا مَبْلَغَ عِلْمِنا، وَلَا تُسَلِّطْ عَلَيْنا مَنْ لَايَرْحَمُنا، بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ.
خدایا، از خشیتت چنان نصیب ما کن که بین ما و نافرمانی تو حائل شود و نیز از طاعتت نصیب ما کن که ما را به خشنودی‌ات برساند و از یقین به اندازه‌ای که گرفتاری‌های دنیا را بر ما آسان سازد، خدایا ما را به گوش‌هایمان و دیدگانمان و نیرویمان تا گاهی که ما را زنده می‌داری بهره‌مند گردان و آن را وارث ما قرار بده و انتقام ما را بر عهده کسی قرار ده که بر ما ستم روا داشته و ما را بر ضد کسی که با ما دشمنی ورزیده یاری ده و مصیبت ما را در دین ما قرار نده و دنیا را بزرگ‌ترین اندیشه و نهایت دانش ما قرار نده و آن را که به ما رحم نمی‌کند بر ما چیره مکن، به مهربانی‌ات ای مهربان‌ترین مهربانان.
این دعا، دعای جامع و کاملی است که خواندن آن در اوقات دیگر هم غنیمت است و از کتاب «غوالی اللئالی» چنین روایت شده: که آقا رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلّم) همواره این دعا را می‌خواند.
هفتم:
بخواند «صلوات هر روز» را که هنگام زوال [هنگام ظهر شرعی] می‌خواند:
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ شَجَرَةِ النُّبُوَّةِ، وَمَوضِعِ الرِّسالَةِ، وَمُخْتَلَفِ الْمَلائِكَةِ...
هشتم:
«دعای کمیل» را بخواند که ورودش در این شب است.
نهم:
هریک از ذکرهای «سُبْحانَ اللّٰه» و «الحَمْدُ للّٰه» و «اللّٰه أَکْبَر» و «لَا إِلٰهَ إلَّااللّٰه» را «صد مرتبه» بگوید تا خدا تعالی همه گناهان گذشته او را بیامرزد و حاجت‌های دنیا و آخرت او را برآورد.
دهم:
خواندن دو رکعت نماز
شیخ طوسی در کتاب «مصباح» از ابو یحیی در ضمن خبری در برتری و مزیت شب نیمه شعبان روایت کرده است که گفت: به مولای خود امام صادق (علیه‌السّلام) گفتم: بهترین دعاها در این شب کدام است؟
فرمود: هرگاه نماز عشا را خواندی، دو رکعت نماز به این ترتیب بخوان:
در رکعت اول «سوره حمد» و «سوره کافرون» و در رکعت دوم «سوره حمد» و «سوره توحید» و چون سلام دادی، بگو:
«سُبْحانَ اللّٰهِ ۳۳ مرتبه» و «الْحَمْدُ لِلّٰهِ ۳۳ مرتبه» و «اللّٰهُ أَکْبَرُ ۳۴ مرتبه»، سپس بگو:
يَا مَنْ إِلَيْهِ مَلْجَأُ الْعِبادِ فِى الْمُهِمَّاتِ، وَ إِلَيْهِ يَفْزَعُ الْخَلْقُ فِى الْمُلِمّاتِ، يَا عالِمَ الْجَهْرِ وَالْخَفِيّاتِ، يَا مَنْ لَاتَخْفىٰ عَلَيْهِ خَواطِرُ الْأَوْهامِ وَتَصَرُّفُ الْخَطَراتِ، يَا رَبَّ الْخَلائِقِ وَالْبَرِيَّاتِ، يَا مَنْ بِيَدِهِ مَلَكُوتُ الْأَرَضِينَ وَالسَّماواتِ، أَنْتَ اللّٰهُ لَاإِلٰهَ إِلّا أَنْتَ، أَمُتُّ إِلَيْكَ بِلا إِلٰهَ إِلّا أَنْتَ، فَيا لا إِلٰهَ إِلّا أَنْتَ اجْعَلْنِى فِى هٰذِهِ اللَّيْلَةِ مِمَّنْ نَظَرْتَ إِلَيْهِ فَرَحِمْتَهُ، وَسَمِعْتَ دُعاءَهُ فَأَجَبْتَهُ، وَعَلِمْتَ اسْتِقالَتَهُ فَأَقَلْتَهُ، وَتَجاوَزْتَ عَنْ سالِفِ خَطِيئَتِهِ وَعَظِيمِ جَرِيرَتِهِ، فَقَدِ اسْتَجَرْتُ بِكَ مِنْ ذُنُوبِى، وَلَجَأْتُ إِلَيْكَ فِى سَتْرِ عُيُوبِى.
ای آن‌که پایگاه بندگان در سختی‌ها به‌سوی اوست و بندگان در رخدادهای ناگوار به‌سوی او پناه می‌برند، ای دانای آشکار و نهان، ای آن‌که خیالات و افکار وهم آمیز و دگرگونی مسائل مهم بر او پنهان نمی‌ماند، ای پروردگار خلایق و آفریده‌ها، ای آن‌که پادشاهی و توانمندی (بر) زمین‌ها و آسمان‌ها به دست اوست، تویی خدا، معبودی جز تو نیست، به اینکه معبودی جز تو نیست توسّل می‌جویم، پس ای آن‌که معبودی جز تو نیست، مرا در این شب از کسانی قرار ده که به ایشان نظر کردی و به آنان رحم نمودی و دعایشان را شنیدی، پس اجابت کردی و درخواست گذشت از گناهشان را دانستی، پس ایشان را آمرزیدی و از خطای گذشته و گناه بزرگشان درگذشتی، به بس است که از گناهانم به پناه‌خواهی آمده‌ام و برای پرده‌پوشی عیب‌هایم به تو پناهنده شدم،
اللّٰهُمَّ فَجُدْ عَلَىَّ بِكَرَمِكَ وَفَضْلِكَ، وَاحْطُطْ خَطاياىَ بِحِلْمِكَ وَعَفْوِكَ، وَتَغَمَّدْنِى فِى هٰذِهِ اللَّيْلَةِ بِسابِغِ كَرامَتِكَ، وَاجْعَلْنِى فِيها مِنْ أَوْلِيائِكَ الَّذِينَ اجْتَبَيْتَهُمْ لِطاعَتِكَ، وَاخْتَرْتَهُمْ لِعِبادَتِكَ، وَجَعَلْتَهُمْ خالِصَتَكَ وَصِفْوَتَكَ؛
خدایا! با بزرگواری و احسانت بر من ببخش و به بردباری و گذشت، خطاهایم را بریز و مرا در این شب با سخاوت و بخشندگی‌ات فرو پوشان و از اولیایت که برای طاعتت برگزیدی و برای عبادتت اختیار کردی و خالص و برگزیده درگاهت نمودی قرار ده؛
اللّٰهُمَّ اجْعَلْنِى مِمَّنْ سَعَدَ جَدُّهُ، وَتَوَفَّرَ مِنَ الْخَيْراتِ حَظُّهُ، وَاجْعَلْنِى مِمَّنْ سَلِمَ فَنَعِمَ، وَفازَ فَغَنِمَ، وَاكْفِنِى شَرَّ مَا أَسْلَفْتُ، وَاعْصِمْنِى مِنَ الازْدِيادِ فِى مَعْصِيَتِكَ، وَحَبِّبْ إِلَىَّ طاعَتَكَ وَمَا يُقَرِّبُنِى مِنْكَ وَيُزْلِفُنِى عِنْدَكَ .
خدایا! مرا از کسانی که کوشششان متصل به سعادت شد و بهره‌شان از خیرات کامل گشت قرار ده و نیز مرا از کسانی قرار ده که سلامت یافتند و در گشایش زیستند و رستگار گشته، پس بهره بردند و مرا از گزند آنچه پشت سر گذاردم بازدار و از زیاده‌روی در معصیتت نگاه دار، طاعتت و هر آنچه مرا به تو نزدیک می‌سازد و مقرّب درگاهت می‌نماید محبوب من قرار ده،
سَيِّدِى إِلَيْكَ يَلْجَأُ الْهارِبُ، وَمِنْكَ يَلْتَمِسُ الطَّالِبُ، وَعَلَىٰ كَرَمِكَ يُعَوِّلُ الْمُسْتَقِيلُ التَّائِبُ، أَدَّبْتَ عِبادَكَ بِالتَّكَرُّمِ وَأَنْتَ أَكْرَمُ الْأَكْرَمِينَ، وَأَمَرْتَ بِالْعَفْوِ عِبادَكَ وَأَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ .
سرورم، هر فراری به تو پناه می‌آورد و هر جوینده به تو التماس می‌کند و هر عذرخواه توبه‌کار بر کرم تو تکیه می‌زند، بندگانت را با احترام گذاردن به آنان ادب کردی و تو کریم‌ترین کریمانی و بندگانت را دستور به گذشت دادی و تویی آمرزنده مهربان.
اللّٰهُمَّ فَلا تَحْرِمْنِى مَا رَجَوْتُ مِنْ كَرَمِكَ، وَلا تُؤْيِسْنِى مِنْ سابِغِ نِعَمِكَ، وَلَا تُخَيِّبْنِى مِنْ جَزِيلِ قِسَمِكَ فِى هٰذِهِ اللَّيْلَةِ لِأَهْلِ طاعَتِكَ، وَاجْعَلْنِى فِى جُنَّةٍ مِنْ شِرارِ بَرِيَّتِكَ،
خدایا! مرا نسبت به آنچه از کرمت امیدوارم بی‌بهره مکن و از نعمت‌های کاملت ناامید مساز و از بهره فراوانت که در این شب برای اهل طاعتت مقرّر نموده‌ای بی‌نصیب مکن و مرا از بدکار و پست مخلوقاتت در سپر استواری قرار ده،
رَبِّ إِنْ لَمْ أَكُنْ مِنْ أَهْلِ ذٰلِكَ فَأَنْتَ أَهْلُ الْكَرَمِ وَالْعَفْوِ وَالْمَغْفِرَةِ؛ وَجُدْ عَلَىَّ بِما أَنْتَ أَهْلُهُ لَابِما أَسْتَحِقُّهُ، فَقَدْ حَسُنَ ظَنِّى بِكَ، وَتَحَقَّقَ رَجائِى لَكَ، وَعَلِقَتْ نَفْسِى بِكَرَمِكَ فَأَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ، وَأَكْرَمُ الْأَكْرَمِينَ .
پرودگارا! هرچند سزاوار آن همه عنایت نباشم، ولی تو اهل بزرگواری و گذشت و آمرزشی؛ بر من چنان‌که شایسته آنی عطا کن، نه چنان‌که سزاوار آنم، زیرا گمانم به تو نیکو است و امیدم به خودت را حمایت کن و وجودم را به بزرگواری و کرمت آویخته‌ام، پس تو مهربان‌ترین مهربانانی و کریم‌ترین کریمانی،
اللّٰهُمَّ وَاخْصُصْنِى مِنْ كَرَمِكَ بِجَزِيلِ قِسَمِكَ، وَأَعُوذُ بِعَفْوِكَ مِنْ عُقُوبَتِكَ، وَاغْفِرْ لِىَ الذَّنْبَ الَّذِى يَحْبِسُ عَلَىَّ الْخُلُقَ، وَيُضَيِّقُ عَلَىَّ الرِّزْقَ حَتَّىٰ أَقُومَ بِصالِحِ رِضاكَ، وَأَنْعَمَ بِجَزِيلِ عَطائِكَ، وَأَسْعَدَ بِسابِغِ نَعْمائِكَ، فَقَدْ لُذْتُ بِحَرَمِكَ، وَتَعَرَّضْتُ لِكَرَمِكَ، وَاسْتَعَذْتُ بِعَفْوِكَ مِنْ عُقُوبَتِكَ، وَبِحِلْمِكَ مِنْ غَضَبِكَ، فَجُدْ بِما سَأَلْتُكَ، وَأَنِلْ مَا الْتَمَسْتُ مِنْكَ، أَسْأَلُكَ بِكَ لَابِشَىْءٍ هُوَ أَعْظَمُ مِنْكَ.
خدایا! مرا از باب کرمت به فراوانی روزی اختصاص ده و پناه می‌آورم به گذشتت از کیفرت و بیامرز بر من گناهی را که زشت‌خویی آورد و روزی را بر من تنگ می‌کند تا به خشنودی درخورت بپا خیزم و به فراوانی عطایت متنعم شوم و به نعمت‌های کاملت خوشبخت گردم، هرآینه به آستانت پناه آوردم و متعرّض کرمت شدم و به عفوت از مجازاتت و به بردباری‌ات از خشمت پناه بردم، پس عطا کن مرا آنچه از تو درخواست نمودم و به من برسان آنچه را از تو خواهش کردم، از تو می‌خواهم به‌حق خودت نه به چیزی که بزرگ‌تر از تو باشد که چیزی بزرگ‌تر از تو نیست.
آنگاه به سجده می‌روی و می‌گویی: «یا ربّ ۲۰ مرتبه» و «یا اللّه ۷ مرتبه» و «لَاحَوْلَ وَلَا قُوَّةَ إِلّا بِاللّٰهِ ۷ مرتبه» و «مَا شاءَ اللّٰهُ ۱۰ مرتبه» و «لَاقُوَّةَ إِلّا بِاللّٰهِ ۱۰ مرتبه» سپس صلوات می‌فرستی بر پیامبر و آل او(علیهم‌السّلام) و از خدا حاجت خود را می‌خواهی،
پس سوگند به خدا که اگر در پی این عمل، به عدد قطرات باران حاجت بخواهی هرآینه خدا(عزّوجلّ) به سخاوت فراگیر و احسان بزرگش، آن حاجات را به تو می‌رساند.
یازدهم:
شیخ طوسی و کفعمی فرموده‌اند: که در این شب این دعا را بخوان:
إِلٰهِى تَعَرَّضَ لَكَ فِى هٰذَا اللَّيْلِ الْمُتَعَرِّضُونَ، وَقَصَدَكَ الْقاصِدُونَ، وَأَمَّلَ فَضْلَكَ وَمَعْرُوفَكَ الطّالِبُونَ، وَلَكَ فِى هٰذَا اللَّيْلِ نَفَحاتٌ وَجَوائِزُ وَعَطايا وَمَواهِبُ تَمُنُّ بِها عَلَىٰ مَنْ تَشاءُ مِنْ عِبادِكَ، وَتَمْنَعُها مَنْ لَمْ تَسْبِقْ لَهُ الْعِنايَةُ مِنْكَ، وَها أَنَا ذا عُبَيْدُكَ الْفَقِيرُ إِلَيْكَ الْمُؤَمِّلُ فَضْلَكَ وَمَعْرُوفَكَ، فَإِنْ كُنْتَ يَا مَوْلاىَ تَفَضَّلْتَ فِى هٰذِهِ اللَّيْلَةِ عَلَىٰ أَحَدٍ مِنْ خَلْقِكَ وَعُدْتَ عَلَيْهِ بِعائِدَةٍ مِنْ عَطْفِكَ فَصَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ الْخَيِّرِينَ الْفاضِلِينَ، وَجُدْ عَلَىَّ بِطَوْلِكَ وَمَعْرُوفِكَ يَا رَبَّ الْعالَمِينَ، وَصَلَّى اللّٰهُ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ خاتَمِ النَّبِيِّينَ وَآلِهِ الطَّاهِرِينَ وَسَلَّمَ تَسْلِيماً إِنَّ اللّٰهَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ . اللّٰهُمَّ إِنِّى أَدْعُوكَ كَما أَمَرْتَ فَاسْتَجِبْ لِى كَما وَعَدْتَ إِنَّكَ لَاتُخْلِفُ الْمِيعادَ.
معبود من، در این شب روی آوردند به‌سوی تو روی آورندگان و قصد تو کردند قصدکنندگان و فضل و احسانت را آرزو کردند جویندگان، از سوی تو در این شب نسیم‌های رحمت و هدایا و عطاها و مواهبی است که به هرکس از بندگانت بخواهی عطا می‌کنی و از هرکس که پیشینه عنایتت شامل حال او نگشته باز می‌داری، هم‌اینک من این بنده کوچک تو، نیازمند به تو، احسان و نیکی‌ات را آرزومندم، چنانچه ای مولای من در جایگاهی که در این شب بر یکی از بندگانت عطا کردی و بر او به بهره‌ای از محبتت بازگشتی، پس بر محمّد و خاندان محمّد که پاکان و پاکیزگان و نیکوکاران و برترینند درود فرست و از نعمت و نیکی‌ات بر من ببخش ای پروردگار جهانیان و درود خدا و سلام بسیار بر محمّد خاتم پیامبران و خاندان پاکش باد، همانا خداوند ستوده و بزرگوار است. خدایا! تو را می‌خوانم آن‌چنان‌که فرمان دادی، پس دعایم را به اجابت برسان همانطورکه وعده فرمودی که تو هرگز از وعده خویش تخلّف نکنی.
و این دعایى است که در سحرها در پى «نماز شفع» خوانده می‌شود.
دوازدهم:
بعد از هر دو رکعت از نماز شب و شفع و بعد از دعاهای وتر، «دعایی» را که شیخ طوسی و سید ابن طاووس نقل کرده‌اند بخوان.
سیزدهم:
بنده خداوند سجده‌ها و دعاهایی را که از رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) روایت شده بجا آورد. از جمله روایتی است که شیخ از حمّاد بن عیسی از ابان بن تغلب روایت کرده که گفت: امام صادق(علیه‌السلام) فرمود:
شب نیمه شعبانی فرا رسید، آقا رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلّم) در آن شب در خانه عایشه بود، چون شب به نیمه رسید از بستر خود برای عبادت برخاست، هنگامی‌که عایشه بیدار شد، دریافت که پیامبر از خوابگاه خویش بیرون رفته، وی را همچون اغلب زنان وسوسه گرفت، گمان کرد آن حضرت نزد همسر دیگری از همسرانش رفته؛
از جای برخاست و چادرش را بر خود پیچید و سوگند به خدا که چادر او از ابریشم و کتان نبود، تارش از مو و پودش از کرک شتر مایه داشت، حجره به حجره در حجره‌های زنان رسول خدا جستجو می‌کرد، در این میان که در جستجوی آن حضرت بود، ناگهان نگاهش به آقا رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلّم) افتاد که مانند جامه‌ای بر زمین چسبیده و در حال سجده است، به نزدیک آن حضرت رفت، شنید در سجده‌اش می‌گوید:
سَجَدَ لَكَ سَوادِي وَخَيالِي، وَ آمَنَ بِكَ فُؤادِي، هٰذِهِ يَدايَ وَمَا جَنَيْتُهُ عَلَىٰ نَفْسِي، يَا عَظِيمُ تُرْجىٰ لِكُلِّ عَظِيمٍ اغْفِرْ لِيَ الْعَظِيمَ فَإِنَّهُ لَايَغْفِرُ الذَّنْبَ الْعَظِيمَ إِلّا الرَّبُّ الْعَظِيمُ.
همه هستی و اندیشه‌ام برایت سجده کرد و دلم به تو ایمان آورد، این است دستانم و آنچه بر خود جنایت کردم ای بزرگی که برای هر کار بزرگی به او امید است، از من گناه بزرگ را بیامرز، زیرا گناه بزرگ را جز پروردگار بزرگ نمی‌آمرزد.
سپس سر مبارک خویش را از سجده برداشت و دوباره به سجده برگشت، عایشه شنید که آن حضرت می‌گوید:
أَعُوذُ بِنُورِ وَجْهِكَ الَّذِي أَضاءَتْ لَهُ السَّماواتُ وَالْأَرَضُونَ، وَانْكَشَفَتْ لَهُ الظُّلُماتُ، وَصَلَحَ عَلَيْهِ أَمْرُ الْأَوَّلِينَ وَالْآخِرِينَ مِنْ فُجْأَةِ نَقِمَتِكَ، وَمِنْ تَحْوِيلِ عافِيَتِكَ، وَمِنْ زَوالِ نِعْمَتِكَ . اللّٰهُمَّ ارْزُقْنِي قَلْباً تَقِيّاً نَقِيّاً وَمِنَ الشِّرْكِ بَرِيئاً لَاكافِراً وَلَا شَقِيّاً.
پناه می‌آورم به نور ذاتت که آسمان‌ها و زمین‌ها برای آن روشن شد و تاریکی‌ها با آن برطرف گشت و با آن کار گذشتگان و آیندگان اصلاح شد، از فرا رسیدن عذاب نابهنگامت و از دگرگونی عافیتت و از نابود شدن نعمتت. خدایا! دل باتقوا و صفا یافته و بیزار از شرک، نه کافر و بدبخت، روزی من گردان.
سپس دو طرف روى خود را بر خاک نهاد و گفت:
عَفَّرْتُ وَجْهِي فِي التُّرابِ وَحُقَّ لِي أَنْ أَسْجُدَ لَكَ.
روی خویش را به خاک ساییدم و مرا سزاست که تو را سجده کنم.
آنگاه که آقا رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلّم) خواست به اطاق برگردد، عایشه با شتاب به جانب بستر خویش رفت و هنگامی‌که آقا رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلّم) به خوابگاه خویش آمد، شنید که عایشه بلند نفس می‌زند؛
فرمود: این نفس بلند زدن چیست؟ آیا ندانستی که امشب چه شبی است؟ این شب نیمه شعبان است که در آن روزی‌ها تقسیم می‌شود و زمان مرگ اشخاص ثبت می‌گردد و نام کسانی‌که باید به حج بروند نوشته می‌شود، به‌درستی که خدای تعالی می‌آمرزد از میان خلق خود بیش از عدد موهای بُزهای قبیله کلب را و در این شب خدای تعالی فرشتگان را از عالم بالا به‌سوی مکه در زمین می‌فرستد.
چهاردهم:
نماز «جناب جعفر طیار» را بجا آورد، چنان‌که شیخ از امام رضا(علیه‌السلام) روایت کرده.
پانزدهم:
خواندن چهار رکعت نماز
نمازهای این شب بسیار است، از جمله نمازی است که ابویحیی صنعانی از امام باقر و امام صادق(علیهماالسلام) روایت کرده و همچنین سی نفر از کسانی که مورد اطمینان و اعتماد هستند از آن دو بزرگوار روایت کرده‌اند که:
هرگاه شب نیمه شعبان فرا رسید چهار رکعت نماز بخوان به این ترتیب که در هر رکعت سوره «حمد» و پس از آن «صد مرتبه» سوره «توحید» و چون فارغ شدی بگو:
اللّٰهُمَّ إِنِّى إِلَيْكَ فَقِيرٌ، وَمِنْ عَذابِكَ خائِفٌ مُسْتَجِيرٌ . اللّٰهُمَّ لَاتُبَدِّلِ اسْمِى، وَلَا تُغَيِّرْ جِسْمِى، وَلَا تَجْهَدْ بَلائِى، وَلَا تُشْمِتْ بِى أَعْدائِى، أَعُوذُ بِعَفْوِكَ مِنْ عِقابِكَ، وَأَعُوذُ بِرَحْمَتِكَ مِنْ عَذابِكَ، وَأَعُوذُ بِرِضاكَ مِنْ سَخَطِكَ، وَأَعُوذُ بِكَ مِنْكَ، جَلَّ ثَناؤُكَ أَنْتَ كَما أَثْنَيْتَ عَلَىٰ نَفْسِكَ وَفَوْقَ مَا يَقُولُ الْقائِلُونَ.
خدایا! نیازمند به توأم و از عذابت بیمناک و به تو پناهنده‌ام، خدایا! نامم را از گروه بندگان به گروهی دیگر تبدیل مکن، جسمم را تغییر مده، آزمونم را سخت مکن، دشمن‌شادم مساز، پناه می‌آورم به گذشتت از مجازاتت و به رحمتت از عذابت و به خشنودی‌ات از خشمت و به تو از تو، ثنایت بس بزرگ است، تو چنانی که خود بر خویش ثنا کردی و برتر از آنچه گویندگان گویند.
و بدان که برای خواندن «صد رکعت» نماز در این شب به این ترتیب که: در هر رکعت سوره «حمد» «یک مرتبه» و سوره «توحید» «ده مرتبه»، برتری و مزیت بسیار وارد شده؛
و در اعمال ماه رجب دستورالعمل «شش رکعت» نماز در این شب با سوره‌های «حمد» و «یس» و «تَبارَک» و سوره «توحید» گذشت.
پس از ویرایش و زیبا سازی به نقل از:
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
(1).gif)
(1)(3).jpg)
.jpg)
