امور پس از دفن

امور پس از دفن (آیت الله العظمی بهجت)

مجالس ترحیم

سؤال1396. آیا مراسم هفتم، چهلم و سال اموات داخل عنوان احسان، خیرات و مبرّات براى اموات مى باشد؟

پاسخ:بلى.

غذا خوردن در منزل صاحب عزا

سؤال1397. رسم است که پس از دفن و... شرکت کنندگان در مراسم، در منزل یا تالار، از طرف صاحب عزا پذیرایى مى شوند؛ غذا خوردن در چنین مراسم چه حکمى دارد؟ و اگر غذا نخوردن، ناراحتى و گلایه ى صاحب عزا را به دنبال داشته باشد چه حکمى دارد؟

پاسخ:غذاخوردن اشکال ندارد.

پذیرایى از مال میّت قبل از تقسیم

سؤال1398. پذیرایى از شرکت کنندگان در مراسم عزا از اموال میّت که هنوز تقسیم نشده، چه حکمى دارد؟ و در صورت وجود افراد صغیر در ورّاث، اصل عمل و شرکت در آن مراسم چه حکمى دارد؟

پاسخ:تقسیم شدن میزان نیست، بلکه شاهد حال بر رضایت صاحبان حق کافى است و با وجود وارث صغیر، باید با اذن ولىّ یا قیّم شرعى آن ها باشد.

وصیت 31 دارایى

سؤال1399. اگر میتى 31 دارایى اش، از جمله منزل مسکونى خود را وصیت کرده باشد، اجراى مراسم ترحیم و تصرّف در آن منزل، قبل از اجراى وصیت چه حکمى دارد؟

پاسخ: در حدّ متعارف که مورد نظر وصیت کننده هم بوده است، اشکال ندارد و اگر غیر متعارف است، در تصرفات باید اجرت و مال الاجاره ى ثلث را براى مصرف در وصیت کنار بگذارند.

زمان عزادارى

سؤال1400. چند روز جایز است که عزادارى ادامه یابد؟ و ادامه آن تا شب هفت یا چهلم جایز است؟

پاسخ:اولى این است که اهل میّت بیش از سه روز براى تعزیه و عزادارى ننشینند.

روش هاى مطلوب جهت عرض تسلیت

سؤال1401. اسلام چه روش هایى را جهت عرض تسلیت به بازماندگان ارایه کرده است؟

پاسخ:آن ها را با ذکر هر چه سبب تخفیف حزن آن ها شود تسلى بدهد و روایات وارده در اجر مصیبت دیده را براى آن ها نقل کند و مجرّد حضور نزد صاحبان مصیبت که او را ببینند در تعزیه ى او کافى است.

آیا هدیه دسته ى گل به صاحب عزا

سؤال1402. هدیه دسته هاى گل به صاحب عزا ـ که گاهى قیمت آن ها بسیار زیاد است ـ جهت عرض تسلیت، جایز است؟

پاسخ:این ها تسلیت دادن هاى شرعى نیست؛ ولى منع شرعى هم ندارد و مى تواند در بعض موارد مصداق بعض عناوین راجحه باشد.

پارچه نوشته جهت عرض تسلیت

سؤال1403. در برخى مناطق پارچه نوشته هایى جهت عرض تسلیت از طرف اطرافیان به مصیبت زدگان هدیه مى شود که اطراف منزل صاحب عزا نصب مى شود، آیا چنین عملى مشروع است؟ و آیا این عمل مصداق اسراف در پارچه و... نیست؟

پاسخ:این ها عمل خلاف شرع نیست و اسراف هم نیست.

شرکت در مجالس ترحیم تشریفاتى

سؤال1404. آیا شرکت در مجالس ترحیمى که همراه با تشریفات و اسراف و تبذیر بسیار است، جایز است؟

پاسخ:حرام نیست.

پاره کردن لباس

سؤال1405. آیا پاره کردن لباس در سوگ عزیزان از دست رفته، جایز است و در صورت عدم جواز آیا باید کفاره پرداخت؟

پاسخ:جایز نیست بدون فرق بین پدر و برادر و بین غیر آن دو بنابر احوط و در مرگ همسر یا اولاد، کفاره اش اطعام ده مسکین یا لباس پوشاندن به آن ها یا بنده آزادکردن است و اگر نداشت، سه روز روزه بگیرد.

نوحه سرایى با وسایل موسیقى

سؤال1406. در برخى از مناطق براى تجلیل از میّت همراه با ساز و ادوات مشترک یا مختص موسیقى نوحه سرایى انجام مى شود، استعمال و شرکت و نیز شنیدن چنین نوحه هایى، با توجه به عدم طرب در آن چه حکمى دارد؟

پاسخ:در نوحه سرایى اگر غنا یعنى مطرب باشد، حرام است و در موسیقى حزن آور هم طرب است و استعمال آلات مختصّه ى به لهو در غیر لهو هم جایز نیست بنابر احوط و شنیدن آن هم به حکم استعمال آن است و بنابر احتیاط جایز نیست.

سیلى و خراش صورت در مصیبت

سؤال1407. در برخى از مناطق رسم است که پس از مرگ یکى از عزیزان، صورت خود را با دست خراشیده یا سیلى مى زنند و یا موهاى خود را مى کَنند، آیا این گونه اعمال شرعا جایز است؟

پاسخ:جایز نیست.

آیة الکرسى در نماز وحشت

سؤال1408. خواندن آیة الکرسى در نماز وحشت و بر سر قبر میّت تا کجا خوانده شود؟ تا «هم فیها خالدون» یا تا: «و هو العلى العظیم»؟

پاسخ:احتیاطا تا «هم فیها خالدون» است.

زمان ترتّب احکام میّت

سؤال1409. از چه زمانى احکام میّت هم چون (ارث، وصیت، عدّه وفات، برداشتن عضو و....) بر میّت مترتب مى گردد؟ آیا زمان مرگ مغزى که به لحاظ پزشکى میّت تلقى مى شود یا زمان توقف ضربان قلب ملاک است؟

پاسخ:از زمانى که مرگ از جمیع جهات حاصل شود، باید محاسبه گردد.

بهترین اعمال جهت میّت

سؤال1410. با فضیلت ترین عملى که مى توان براى میّت انجام داد چیست؟

پاسخ:کارى در ترویج مذهب حق، از قبیل نشر کتب و... انجام دهد و ثواب آن را به او هدیه کند.

اهداى ثواب براى اموات

سؤال1411. اگر کسى عمل مستحب خود را به تمام اموات هدیه کند، آیا ثواب این عمل خیر به تمام آن ها مى رسد یا بین آن ها تقسیم مى شود؟ و آیا خود او نیز از این عمل بهره اى مى برد؟

پاسخ:همه از آن بهره مى برند.

صدقه براى میّت

سؤال1412. اگر کسى براى میّت صدقه مى دهد، بهتر است به نیّت صدقه مستحبى بدهد یا به نیت ردّ مظالم، که احیانا بر عهده میّت بوده است؟

پاسخ:دومى بهتر است.